Ceza hukuku, suç ve ceza kavramlarını inceleyen kamu hukuku bölümüdür. Genel veld Bailey, özel ceza hukuku olarak ikiye ayrılır (ceza genel ve ceza özel olarak da ifade edilmektedir).
Genel ceza hukukunun konusu suç kavramının maddi ve manevi unsurlarıyla tanımı, ceza hukukuna hakim olan genel ilkeler, ceza kavramının tanımı, suçu ortadan kaldıran nedenler, cezayı azaltan ve ortadan kaldıran nedenler gibi bütün suçlar için geçerli olan ilke ve teorilerdir.
Özel ceza hukukunun konusu ise ülkenin kanunlarına göre suç sayılan eylemlerin neler olduğu, bunların kapsam ve sınırları, birbirlerinden ayrılan yönleri ile bu suçlara öngörülen cezalardır.
Ceza hukuku geniş anlamda ceza yargılaması usulunü de içerirken dar anlamda ceza yargılaması ceza hukukunun dışında kalır.
Tarihi
İlk yazılı kanunlar Sümerler tarafından tasarlanmıştır. Kanun, M.Ö 2100-2050 yıllarına ait ve Ur-Nammu adında olup, Sümerce yazılmıştır. Urukagina ve Lagaş kanunları da daha eski olmasına rağmen var olduğu bilinmektedir. Bir başka eski ceza hukuku kaynağı ise Babil hukukunun çekirdeğini oluşturan Hammurabi Kanunları'dır. Antik Yunan tarihinde ise Solon ve Drakon bilinen eski kanunlardır.
Ceza hukukunun temel ilkeleri
Ceza hukukun en önemli iki temel ilkesi suçta ve cezada kanunilik ilkesi ve suçta ve cezada kusur ilkesidir.
1. Suçta ve cezada kanunilik ilkesi (nulla poena sine lege)
Suç ve bunun karşılığı olan cezanın ancak kanun ile belirlenmesidir. Bu temel ilke, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 2. maddesinin 1. fıkrasında yer almaktadır: "Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz." Bu da suç tanımının belirgin ve açık biçimde kanunla düzenlenmesini gerektirir. Belirsiz ve muğlak ifadelerle suç tanımlanamaz (nulla poena sine lege certa).
Kanunilik ilkesinin gerektirdiği bir başka şart da, aleyhe olan kanunun geçmişe yürüyemeyeceğidir. Yani, işlendiği sırada suç olmayan bir fiilden dolayı, sonradan fiilin suç olarak düzenlenmesi nedeniyle kimse cezalandırılamaz (nulla poena sine lege praevia).
Gene kanunilik ilkesinin getirdiği bir başka koşul da failin aleyhine kıyas yasağıdır. Hukuk biliminde kıyas, kanunda boşluk bulunması halinde bu boşluğun en benzer hukuk kuralı bulunarak doldurulmasını ifade eder. Ceza hukukunda kıyas, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 2. maddesinin 3. fıkrasında "Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz." şeklinde belirtildiği üzere uygulanamaz (nulla poena sine lege stricta).
2. Suçta ve cezada kusur ilkesi
Ceza hukuku anlamında kusur, bir fiilin isnat yeteneği mevcut bir kimse tarafından bilerek ve istenerek işlenmesidir. Yani, failin cezalandırılabilmesi için fiili bilerek ve isteyerek yapmış olması gerekir. Bu ilkeden de ancak fiili bizzat işlemiş failin cezalandırılabileceği ilkesi türetilmiştir. Bu ilke de 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 20. maddesinin 1. fıkrasında yer almaktadır: "Ceza sorumluluğu şahsîdir. Kimse başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamaz."
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Kramer, Samuel Noah. (1971) The Sumerians: Their History, Culture, and Character, s.4, Chicago Üniversitesi.
Dış bağlantılar
- cezahukuku.org 8 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ceza Hukuku sitesi ve forumu
- Ceza Hukuku Kaynakları 17 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kocaeli Ceza Avukatı 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ceza hukuku suc ve ceza kavramlarini inceleyen kamu hukuku bolumudur Genel veld Bailey ozel ceza hukuku olarak ikiye ayrilir ceza genel ve ceza ozel olarak da ifade edilmektedir Londra da olarak da bilinen Merkez Ceza Mahkemesi 16 yuzyildan bu yana hizmet vermektedir Old Bailey de bugun halen davalar gorulmeye devam etmektedir ve bunlara katilim da mumkundur Genel ceza hukukunun konusu suc kavraminin maddi ve manevi unsurlariyla tanimi ceza hukukuna hakim olan genel ilkeler ceza kavraminin tanimi sucu ortadan kaldiran nedenler cezayi azaltan ve ortadan kaldiran nedenler gibi butun suclar icin gecerli olan ilke ve teorilerdir Ozel ceza hukukunun konusu ise ulkenin kanunlarina gore suc sayilan eylemlerin neler oldugu bunlarin kapsam ve sinirlari birbirlerinden ayrilan yonleri ile bu suclara ongorulen cezalardir Ceza hukuku genis anlamda ceza yargilamasi usulunu de icerirken dar anlamda ceza yargilamasi ceza hukukunun disinda kalir TarihiIlk yazili kanunlar Sumerler tarafindan tasarlanmistir Kanun M O 2100 2050 yillarina ait ve Ur Nammu adinda olup Sumerce yazilmistir Urukagina ve Lagas kanunlari da daha eski olmasina ragmen var oldugu bilinmektedir Bir baska eski ceza hukuku kaynagi ise Babil hukukunun cekirdegini olusturan Hammurabi Kanunlari dir Antik Yunan tarihinde ise Solon ve Drakon bilinen eski kanunlardir Ceza hukukunun temel ilkeleriCeza hukukun en onemli iki temel ilkesi sucta ve cezada kanunilik ilkesi ve sucta ve cezada kusur ilkesidir 1 Sucta ve cezada kanunilik ilkesi nulla poena sine lege Suc ve bunun karsiligi olan cezanin ancak kanun ile belirlenmesidir Bu temel ilke 5237 sayili Turk Ceza Kanunu nun 2 maddesinin 1 fikrasinda yer almaktadir Kanunun acikca suc saymadigi bir fiil icin kimseye ceza verilemez ve guvenlik tedbiri uygulanamaz Bu da suc taniminin belirgin ve acik bicimde kanunla duzenlenmesini gerektirir Belirsiz ve muglak ifadelerle suc tanimlanamaz nulla poena sine lege certa Kanunilik ilkesinin gerektirdigi bir baska sart da aleyhe olan kanunun gecmise yuruyemeyecegidir Yani islendigi sirada suc olmayan bir fiilden dolayi sonradan fiilin suc olarak duzenlenmesi nedeniyle kimse cezalandirilamaz nulla poena sine lege praevia Gene kanunilik ilkesinin getirdigi bir baska kosul da failin aleyhine kiyas yasagidir Hukuk biliminde kiyas kanunda bosluk bulunmasi halinde bu boslugun en benzer hukuk kurali bulunarak doldurulmasini ifade eder Ceza hukukunda kiyas 5237 sayili Turk Ceza Kanunu nun 2 maddesinin 3 fikrasinda Kanunlarin suc ve ceza iceren hukumlerinin uygulanmasinda kiyas yapilamaz seklinde belirtildigi uzere uygulanamaz nulla poena sine lege stricta 2 Sucta ve cezada kusur ilkesi Ceza hukuku anlaminda kusur bir fiilin isnat yetenegi mevcut bir kimse tarafindan bilerek ve istenerek islenmesidir Yani failin cezalandirilabilmesi icin fiili bilerek ve isteyerek yapmis olmasi gerekir Bu ilkeden de ancak fiili bizzat islemis failin cezalandirilabilecegi ilkesi turetilmistir Bu ilke de 5237 sayili Turk Ceza Kanunu nun 20 maddesinin 1 fikrasinda yer almaktadir Ceza sorumlulugu sahsidir Kimse baskasinin fiilinden dolayi sorumlu tutulamaz Ayrica bakinizUluslararasi ceza hukuku Ceza usul hukuku Ceza sorusturmasi Ceza muhakemesi Ceza adaleti Infaz hukuku Adli bilimler KriminolojiKaynakcaKramer Samuel Noah 1971 The Sumerians Their History Culture and Character s 4 Chicago Universitesi ISBN 0 226 45238 7Dis baglantilarcezahukuku org 8 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ceza Hukuku sitesi ve forumu Ceza Hukuku Kaynaklari 17 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kocaeli Ceza Avukati 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde