Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kanlı Pazar, 16 Şubat 1969 tarihinde İstanbul Taksim Meydanı'nda ABD'nin 6. Filo'sunu protesto etmek için 76 gençlik örgütünün toplandığı sırada meydana gelen olaylardır. Tarihçi Feroz Ahmad ise olayı "organize bir faşist şiddet örneği" olarak nitelemiştir.
Saldırıların ertesi günü Hürriyet gazetesinin kapağı | |
| Bölge | Taksim Meydanı, Beyoğlu, İstanbul, Türkiye |
|---|---|
| Koordinatlar | 41°02′13″K 28°59′09″D / 41.03694°K 28.98583°D |
| Tarih | 16 Şubat 1969) |
| Hedef | Siviller |
| Silahlar | Silahlı ve sopalı saldırı |
| Ölü | 2 |
| Yaralı | 200+ |
| Şüpheliler | Sağcılar |
Arka plan
14 Şubat'taki Cuma namazından sonra Komünizmle Mücadele Derneği ile sağ kesimin denetiminde olan Milli Türk Talebe Birliği'nin öncülüğünde "Bayrağa saygı" mitingi düzenlendi. Bu mitingde komünistlere karşı savaş açıldığı ilan edilerek halka iki gün sonra düzenlenecek olan 6. Filo'yu Protesto Yürüyüşü'nde komünistlere gereken dersi vermek üzere toplanma çağrısı yapıldı. İzmir ve Trabzon'da 6. Filo'yu protesto gösterilerinde sağcı grupların saldırısı sonucu 14'ü ağır, 130 kişi yaralanmıştı.
Saldırı
6. Filo'nun İstanbul'a gelişini protesto eden Ankara, İzmir, Trabzon ve İstanbul'daki olaylı gösterilerin ardından, öğrenci ve işçi örgütleri 16 Şubat'ta İstanbul'da emperyalizm ve sömürüye karşı "Emperyalizme Karşı Mustafa Kemal Yürüyüşü" çağrısıyla yürüyüş ve miting yapma kararı aldı. 76 gençlik örgütünün katılacağı gösteri için valilikten gereken izin alındı. 16 Şubat günü, 10 binden fazla kişi Taksim'e kadar yürümek için Beyazıt'ta toplandı.
Protestonun başladığı sırada "komünistlere gereken dersi verme" çağrısına uyan sağ görüşlü kişiler de Taksim Meydanı'na geldi. Burada toplu kılınan namazın ardından taşlı ve sopalı bir biçimde beklemeye koyuldu.Beyazıt Meydanı'nda toplanan gençlik örgütleri yürüyüşe geçti. Sultanahmet, Sirkeci, Eminönü, Karaköy ve Dolmabahçe üzerinden Taksim Meydanı'na ulaşan göstericilerin önünü kesen polis, alana küçük gruplar halinde girmelerini sağladı. Alana girenler de burada bekleyen ve sadece iki sıra olan polis barikatını kolaylıkla aşan sağcıların sopalı, taşlı ve bıçaklı saldırısına uğradı. Tekbir getiren saldırganlar, göstericileri şiddetli bir biçimde dövdü. Saldırı sırasında "Kahrolsun komünistlere", "Komünistlere ölüm" sloganları atıldı. Olaylar sırasında Ali Turgut Aytaç ve Duran Erdoğan adlı gençler bıçaklanarak öldürüldü. 200'den fazla kişi yaralandı.
Ertesi gün Hürriyet gazetesinde yayınlanan Ali Turgut Aytaç'ın bıçaklandığı anı gösteren fotoğrafta bir toplum polisinin olayı sadece izlemekle yetindiğini anlaşılması toplumda büyük tepki yarattı. İktidardaki Adalet Partisi dışındaki siyasi partiler dönemin iç işleri bakanı Faruk Sükan'ın istifasını istediler. Buna karşılık, Sükan suçu solcu öğrencilere yükledi ve polisin normal görevini yerine getirdiğini belirterek tepkilere kayıtsız kaldı. Bu arada AP üyesi bazı milletvekilleri de suçlamalara katıldılar. Hatta AP senatörü Mahmut Vural konuyla ilgili bir genel görüşme açılmasını istese de sadece olay hakkında kısıtlı bir soruşturma yürütüldü.
Popüler kültür
- Ruhi Su - Ellerinde Pankartlar
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e . Cumhuriyet Gazetesi. 17 Şubat 1969. 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
- ^ Ahmad, Feroz (1977). The Turkish Experiment in Democracy: 1940-1975. Boulder, CO, USA: Westview Press. ss. 381.
- ^ . Cumhuriyet Gazetesi. 19 Şubat 1969. s. 7. 23 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
- ^ a b c "ABD karşıtı gösteriye tekbirli saldırı". Cumhuriyet Ansiklopedisi 1923-2000. 3. Cilt (3. bas.). İstanbul: YKY. Mayıs 2002. s. 215.
- ^ . 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
- ^ a b . Cumhuriyet Gazetesi. 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
- ^ Karasapan, Ömer. Turkey and US Strategy in the Age of Glasnost. Middle East Report, No. 160, Turkey in the Age of Glasnost (Eylül-Ekim, 1989), s.8.
- ^ . Turkish Daily News. 17 Şubat 2001. 9 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2008.
- ^ . www.siir.gen.tr. 30 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
Dış bağlantılar
- Hatırla Sevgilinin olayı anlatan 31. bölümünden ilgili parça 22 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kanli Pazar 16 Subat 1969 tarihinde Istanbul Taksim Meydani nda ABD nin 6 Filo sunu protesto etmek icin 76 genclik orgutunun toplandigi sirada meydana gelen olaylardir Tarihci Feroz Ahmad ise olayi organize bir fasist siddet ornegi olarak nitelemistir Kanli PazarSaldirilarin ertesi gunu Hurriyet gazetesinin kapagiBolgeTaksim Meydani Beyoglu Istanbul TurkiyeKoordinatlar41 02 13 K 28 59 09 D 41 03694 K 28 98583 D 41 03694 28 98583Tarih16 Subat 1969 55 yil once 1969 02 16 HedefSivillerSilahlarSilahli ve sopali saldiriOlu2Yarali200 SuphelilerSagcilarArka plan14 Subat taki Cuma namazindan sonra Komunizmle Mucadele Dernegi ile sag kesimin denetiminde olan Milli Turk Talebe Birligi nin onculugunde Bayraga saygi mitingi duzenlendi Bu mitingde komunistlere karsi savas acildigi ilan edilerek halka iki gun sonra duzenlenecek olan 6 Filo yu Protesto Yuruyusu nde komunistlere gereken dersi vermek uzere toplanma cagrisi yapildi Izmir ve Trabzon da 6 Filo yu protesto gosterilerinde sagci gruplarin saldirisi sonucu 14 u agir 130 kisi yaralanmisti Saldiri6 Filo nun Istanbul a gelisini protesto eden Ankara Izmir Trabzon ve Istanbul daki olayli gosterilerin ardindan ogrenci ve isci orgutleri 16 Subat ta Istanbul da emperyalizm ve somuruye karsi Emperyalizme Karsi Mustafa Kemal Yuruyusu cagrisiyla yuruyus ve miting yapma karari aldi 76 genclik orgutunun katilacagi gosteri icin valilikten gereken izin alindi 16 Subat gunu 10 binden fazla kisi Taksim e kadar yurumek icin Beyazit ta toplandi Protestonun basladigi sirada komunistlere gereken dersi verme cagrisina uyan sag goruslu kisiler de Taksim Meydani na geldi Burada toplu kilinan namazin ardindan tasli ve sopali bir bicimde beklemeye koyuldu Beyazit Meydani nda toplanan genclik orgutleri yuruyuse gecti Sultanahmet Sirkeci Eminonu Karakoy ve Dolmabahce uzerinden Taksim Meydani na ulasan gostericilerin onunu kesen polis alana kucuk gruplar halinde girmelerini sagladi Alana girenler de burada bekleyen ve sadece iki sira olan polis barikatini kolaylikla asan sagcilarin sopali tasli ve bicakli saldirisina ugradi Tekbir getiren saldirganlar gostericileri siddetli bir bicimde dovdu Saldiri sirasinda Kahrolsun komunistlere Komunistlere olum sloganlari atildi Olaylar sirasinda Ali Turgut Aytac ve Duran Erdogan adli gencler bicaklanarak olduruldu 200 den fazla kisi yaralandi Ertesi gun Hurriyet gazetesinde yayinlanan Ali Turgut Aytac in bicaklandigi ani gosteren fotografta bir toplum polisinin olayi sadece izlemekle yetindigini anlasilmasi toplumda buyuk tepki yaratti Iktidardaki Adalet Partisi disindaki siyasi partiler donemin ic isleri bakani Faruk Sukan in istifasini istediler Buna karsilik Sukan sucu solcu ogrencilere yukledi ve polisin normal gorevini yerine getirdigini belirterek tepkilere kayitsiz kaldi Bu arada AP uyesi bazi milletvekilleri de suclamalara katildilar Hatta AP senatoru Mahmut Vural konuyla ilgili bir genel gorusme acilmasini istese de sadece olay hakkinda kisitli bir sorusturma yurutuldu Populer kulturRuhi Su Ellerinde PankartlarAyrica bakinizKanli 1 Mayis Turkiye de sag sol catismasiKaynakca a b c d e Cumhuriyet Gazetesi 17 Subat 1969 16 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2022 Ahmad Feroz 1977 The Turkish Experiment in Democracy 1940 1975 Boulder CO USA Westview Press ss 381 Cumhuriyet Gazetesi 19 Subat 1969 s 7 23 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2022 a b c ABD karsiti gosteriye tekbirli saldiri Cumhuriyet Ansiklopedisi 1923 2000 3 Cilt 3 bas Istanbul YKY Mayis 2002 s 215 16 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2022 a b Cumhuriyet Gazetesi 16 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2022 Karasapan Omer Turkey and US Strategy in the Age of Glasnost Middle East Report No 160 Turkey in the Age of Glasnost Eylul Ekim 1989 s 8 Turkish Daily News 17 Subat 2001 9 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2008 www siir gen tr 30 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2022 Dis baglantilarHatirla Sevgilinin olayi anlatan 31 bolumunden ilgili parca 22 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde