Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kansu (Çince (basitleştirilmiş): 甘肃; Çince (geleneksel): 甘肅; pinyin: Gānsù
| Kansu Eyaleti | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Kısaltmalar: 甘 veya 陇 (pinyin: Gān veya Lǒng) | ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
| Adın kökeni | 甘 gān - Ganzhou (Zhangye) 肃 sù - Suzhou (Jiuquan) | |||||||||||||
| İdari birim türü | (Eyalet) | |||||||||||||
| Başkenti (ve en büyük şehri) | Lanzhou | |||||||||||||
| ÇKP Komitesi Sekreteri | ||||||||||||||
| Vali | (vekâleten) | |||||||||||||
| Yüzölçümü | 454.000 km² (7.) | |||||||||||||
| Nüfusu (2020) - Nüfus yoğunluğu | 25.019.831 (22.) 57,7 kişi/km² (27.) | |||||||||||||
| GSYİH (2007) - kişi başına | CNY 269,9 milyar (26.) CNY 10.335 (30ncu) | |||||||||||||
| İGE (2005) | 0,675 (orta) (28.) | |||||||||||||
| Başlıca etnik gruplar | Han - %91 Hui - %5 Dongxiang - %2 Tibetli - %2 | |||||||||||||
| (İl düzeyi) | 14 | |||||||||||||
| (İlçe düzeyi) | 86 | |||||||||||||
| (Belde düzeyi)† | 1344 | |||||||||||||
| ISO 3166-2 | CN-62 | |||||||||||||
| Resmî websitesi http://www.gansu.gov.cn (Çince) | ||||||||||||||
Tarih
Kansu, Qin Hanedanı döneminde (MÖ 221-206) Çin topraklarına katıldı. Marco Polo'nun Çin'e girdiği yol olarak tanınan bölge, pek çok kişinin kişinin seyahat ettiği bir koridordu. Kansu adı Yuan Hanedanı döneminde, Ganzhou ve Suzhou bölgelerinin adlarından (1206-1368) oluşturuldu. 1644'ten 1911'e değin Qing (Mançu) hanedanının yönetiminde kalan Kansu'nun bu dönemde en ünlü yöneticilerinden olan Zuo Zongtang (1812-1885) Taiping ve Müslüman ayaklanmalarının (1862-1877) ardından yörede yarım yüzyıl boyunca barış sağladı. 1920'de, 20. yüzyılın en büyük deprem felaketlerinden biri maydana gelmiştir. Merkezi Kansu'nun doğusunda bulunan 8.6 şiddetindeki depremde yaklaşık 200,000 - 250,000 arasında can kaybı yaşanırken, pek çok kent ve kasaba haritadan silinmiştir.
Doğal yapı
Kansu'da doğal yapının en belirgin özelliği platolardır. Kansu Koridoru olarak anılan bölge, Lanzhou'nun 192 km kuzeybatısındadır. Kansu'nun doğu kesimi Çin'in başlıca deprem merkezidir. Kansu'da yaz ve kış arasında büyük sıcaklık farklılıkları görülür.
Nüfus
2020 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre Kansu Eyaleti'nin toplam nüfusu 25.019.831.
Etnik yapı
Kansu Eyaleti sınırları içerisinde nüfusları 10 bin'i aşan etnik gruplar şunlardır:
| Etnik grup | Nüfus |
|---|---|
| Han | 23.164.817 |
| Hui | 1.258.641 |
| Donşian | 546.255 |
| Tibetli | 488.359 |
| Monguor (Tu) | 30.781 |
| Bao'an | 18.170 |
| Mançu | 14.206 |
| Salar | 13.517 |
| Yugur | 13.001 |
| Moğol | 10.935 |
Diller
Kansu Eyaleti çapında Beifanghua'nın (Mandarin) farklı lehçeleri konuşulur. Kansu'da Beifanghua'nın dalına ait lehçeler şunlardır: (Qingyang Şehri-), (Longnan, Pingliang ve Qingyang şehirleri), (Tianshui ve Dingxi şehirleri), Hezhou lehçesi (Linxia Hui Özerk İli) ve (Dunhuang). Kansu'da Beifanghua'nın dalına ait lehçeler de şunlardır: (Lanzhou ve Baiyin şehirleri; Linxia İli-) ve (Wuwei, Jiayuguan, Jiuquan, Jinchang ve Zhangye şehirleri). Tüm bunların dışında, Ethnologue'a göre, Kansu'da konuşulan diğer diller şunlardır: , , Batı Yugurca, , , Doğu Yugurca, Donşianca, Jin Çincesi, Kalmak-Oyratça, Kazakça, Moğolca, , Salarca ve Uygurca
Ekonomi
Pamuk, keten yağı, karpuz, mısır ve darı başlıca tarımsal ticari ürünlerdir. Ancak Kansu ekonomisi büyük ölçüde madenciliğe dayanır. Petrol, kömür ve demir cevheri başlıca yer altı kaynakları arasındadır. Çin'in bir nükleer enerji merkezidir.
İdari yapılanma
| Kansu Eyaleti'nin İdari Bölümleri | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölüm kodu | İsim | Çince Pinyin | Alan (km2) | Nüfus (2020 Nüfus Sayımı) | Merkez | İlçe düzeyi bölümler | ||||
| Semtler | İlçe düzeyi şehirler | İlçeler | Özerk ilçeler | |||||||
| 620000 | Kansu Eyaleti | 甘肃省 Gānsù Shěng | 425.888,93 | 25.019.831 | Lanzhou Şehri | 17 | 5 | 57 | 7 | |
| — İl düzeyi şehirler — | ||||||||||
| 620100 | Lanzhou Şehri | 兰州市 Lánzhōu Shì | 13.192,31 | 4.359.446 | 5 | 3 | ||||
| 620200 | Jiayuguan Şehri | 嘉峪关市 Jiāyùguān Shì | 1.224,17 | 312.663 | ||||||
| 620300 | Jinchang Şehri | 金昌市 Jīnchāng Shì | 7.548,98 | 438.026 | 1 | 1 | ||||
| 620400 | Baiyin Şehri | 白银市 Báiyín Shì | 20.098,54 | 1.515.110 | 2 | 3 | ||||
| 620500 | Tianshui Şehri | 天水市 Tiānshuǐ Shì | 14.277,20 | 2.984.659 | 2 | 4 | 1 | |||
| 620600 | Wuwei Şehri | 武威市 Wǔwēi Shì | 32.347,09 | 1.464.955 | 1 | 2 | 1 | |||
| 620700 | Zhangye Şehri | 张掖市 Zhāngyè Shì | 38.592,06 | 1.131.106 | 1 | 4 | 1 | |||
| 620800 | Pingliang Şehri | 平凉市 Píngliàng Shì | 11.171,15 | 1.848.607 | 1 | 1 | 5 | |||
| 620900 | Jiuquan Şehri | 酒泉市 Jiǔquán Shì | 168.080,24 | 1.055.706 | 1 | 2 | 2 | 2 | ||
| 621000 | Qingyang Şehri | 庆阳市 Qìngyáng Shì | 27.117,27 | 2.179.716 | 1 | 7 | ||||
| 621100 | Dingxi Şehri | 定西市 Dìngxī Shì | 19.609,24 | 2.524.097 | 1 | 6 | ||||
| 621200 | Longnan Şehri | 陇南市 Lǒngnán Shì | 27.838,66 | 2.407.272 | 1 | 8 | ||||
| — Özerk iller — | ||||||||||
| 622900 | Linxia Hui Özerk İli | 临夏回族自治州 Línxià Huízú Zìzhìzhōu | 8.198,46 | 2.109.750 | 1 | 5 | 2 | |||
| 623000 | Gannan Tibet Özerk İli | 甘南藏族自治州 Gānnán Zāngzú Zìzhìzhōu | 36.593,55 | 691.808 | Hezuo Şehri | 1 | 7 | |||
Galeri
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Kansu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Kaynakça
- ^ a b c . 甘肃省统计局. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Çin'de İslâmiyet". İÜ İTKD. s. 163. 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2022.
- ^ . 19 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2012.
- ^ 国务院人口普查办公室、国家统计局人口和就业统计司 (Devlet Konseyi Sayım Dairesi, Ulusal İstatistik Bürosu Nüfus ve İstihdam İstatistikleri Dairesi) ((Ed.)). "1-6 各地区分性别、民族的人口" [1-6 Cinsiyet ve etnik kökene göre nüfus]. 中国2010年人口普查资料 (Çin'in 2010 Nüfus Sayımı Verileri) (Çince). 中国统计出版社 (Çin İstatistik Yayımevi). 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
- ^ Eberhard, David M., Gary F. Simons, & Charles D. Fennig (eds.) (2021). Ethnologue: Languages of the World (24 bas.). Dallas, Teksas: SIL International. 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ . 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 中华人民共和国民政部 (Ağustos 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kansu Cince basitlestirilmis 甘肃 Cince geleneksel 甘肅 pinyin Gansu Wade Giles Kan su Kansu veya Kan suh Cin de bir eyalettir Kuzeyden Mogolistan guneyden Cinghay ve Sicuan eyaletleri dogudan Ningxia Ozerk Bolgesi Shaanxi eyaleti ve Ic Mogolistan Ozerk Bolgesi batisindan Sincan Uygur Ozerk Bolgesi ile cevrilidir Dar bir koridor biciminde olusuyla yuzyillarca Yukari Huanghe Sari Irmak bolgesi ve Cin in bati kesimleri arasinda gecit islevi gormustur Turk soylu Sari Uygurlarin yasadigi Sunan Yugur Ozerk Ilcesi buradadir Kansu EyaletiCince 甘肃省Gansu ShengKisaltmalar 甘 veya 陇 pinyin Gan veya Lǒng Adin kokeni 甘 gan Ganzhou Zhangye 肃 su Suzhou Jiuquan Idari birim turu EyaletBaskenti ve en buyuk sehri LanzhouCKP Komitesi SekreteriVali vekaleten Yuzolcumu 454 000 km 7 Nufusu 2020 Nufus yogunlugu 25 019 831 22 57 7 kisi km 27 GSYIH 2007 kisi basina CNY 269 9 milyar 26 CNY 10 335 30ncu IGE 2005 0 675 orta 28 Baslica etnik gruplar Han 91 Hui 5 Dongxiang 2 Tibetli 2Il duzeyi 14Ilce duzeyi 86Belde duzeyi 1344ISO 3166 2 CN 62Resmi websitesi http www gansu gov cn Cince TarihKansu Qin Hanedani doneminde MO 221 206 Cin topraklarina katildi Marco Polo nun Cin e girdigi yol olarak taninan bolge pek cok kisinin kisinin seyahat ettigi bir koridordu Kansu adi Yuan Hanedani doneminde Ganzhou ve Suzhou bolgelerinin adlarindan 1206 1368 olusturuldu 1644 ten 1911 e degin Qing Mancu hanedaninin yonetiminde kalan Kansu nun bu donemde en unlu yoneticilerinden olan Zuo Zongtang 1812 1885 Taiping ve Musluman ayaklanmalarinin 1862 1877 ardindan yorede yarim yuzyil boyunca baris sagladi 1920 de 20 yuzyilin en buyuk deprem felaketlerinden biri maydana gelmistir Merkezi Kansu nun dogusunda bulunan 8 6 siddetindeki depremde yaklasik 200 000 250 000 arasinda can kaybi yasanirken pek cok kent ve kasaba haritadan silinmistir Dogal yapiKansu da dogal yapinin en belirgin ozelligi platolardir Kansu Koridoru olarak anilan bolge Lanzhou nun 192 km kuzeybatisindadir Kansu nun dogu kesimi Cin in baslica deprem merkezidir Kansu da yaz ve kis arasinda buyuk sicaklik farkliliklari gorulur Nufus2020 yili Cin Ulusal Nufus Sayimi na gore Kansu Eyaleti nin toplam nufusu 25 019 831 Etnik yapi Kansu Eyaleti sinirlari icerisinde nufuslari 10 bin i asan etnik gruplar sunlardir Kansu daki baslica etnik gruplar 2010 Nufus Sayimi Etnik grup NufusHan 23 164 817Hui 1 258 641Donsian 546 255Tibetli 488 359Monguor Tu 30 781Bao an 18 170Mancu 14 206Salar 13 517Yugur 13 001Mogol 10 935Diller Kansu Eyaleti capinda Beifanghua nin Mandarin farkli lehceleri konusulur Kansu da Beifanghua nin en dalina ait lehceler sunlardir en Qingyang Sehri en zh Longnan Pingliang ve Qingyang sehirleri zh Tianshui ve Dingxi sehirleri Hezhou lehcesi Linxia Hui Ozerk Ili ve Dunhuang Kansu da Beifanghua nin en dalina ait lehceler de sunlardir zh Lanzhou ve Baiyin sehirleri Linxia Ili en ve Wuwei Jiayuguan Jiuquan Jinchang ve Zhangye sehirleri Tum bunlarin disinda Ethnologue a gore Kansu da konusulan diger diller sunlardir en en Bati Yugurca en en Dogu Yugurca Donsianca Jin Cincesi Kalmak Oyratca Kazakca Mogolca en Salarca ve UygurcaEkonomiPamuk keten yagi karpuz misir ve dari baslica tarimsal ticari urunlerdir Ancak Kansu ekonomisi buyuk olcude madencilige dayanir Petrol komur ve demir cevheri baslica yer alti kaynaklari arasindadir Cin in bir nukleer enerji merkezidir Idari yapilanmaKansu Eyaleti nin Idari BolumleriLanzhou Jiayuguan Jinchang Baiyin Tianshui Wuwei Zhangye Pingliang Jiuquan Qingyang Dingxi Longnan Linxia Hui OI Gannan Tibet OIBolum kodu Isim Cince Pinyin Alan km2 Nufus 2020 Nufus Sayimi Merkez Ilce duzeyi bolumlerSemtler Ilce duzeyi sehirler Ilceler Ozerk ilceler620000 Kansu Eyaleti 甘肃省 Gansu Sheng 425 888 93 25 019 831 Lanzhou Sehri 17 5 57 7 Il duzeyi sehirler 620100 Lanzhou Sehri 兰州市 Lanzhōu Shi 13 192 31 4 359 446 5 3620200 Jiayuguan Sehri 嘉峪关市 Jiayuguan Shi 1 224 17 312 663620300 Jinchang Sehri 金昌市 Jinchang Shi 7 548 98 438 026 1 1620400 Baiyin Sehri 白银市 Baiyin Shi 20 098 54 1 515 110 2 3620500 Tianshui Sehri 天水市 Tianshuǐ Shi 14 277 20 2 984 659 2 4 1620600 Wuwei Sehri 武威市 Wǔwei Shi 32 347 09 1 464 955 1 2 1620700 Zhangye Sehri 张掖市 Zhangye Shi 38 592 06 1 131 106 1 4 1620800 Pingliang Sehri 平凉市 Pingliang Shi 11 171 15 1 848 607 1 1 5620900 Jiuquan Sehri 酒泉市 Jiǔquan Shi 168 080 24 1 055 706 1 2 2 2621000 Qingyang Sehri 庆阳市 Qingyang Shi 27 117 27 2 179 716 1 7621100 Dingxi Sehri 定西市 Dingxi Shi 19 609 24 2 524 097 1 6621200 Longnan Sehri 陇南市 Lǒngnan Shi 27 838 66 2 407 272 1 8 Ozerk iller 622900 Linxia Hui Ozerk Ili 临夏回族自治州 Linxia Huizu Zizhizhōu 8 198 46 2 109 750 1 5 2623000 Gannan Tibet Ozerk Ili 甘南藏族自治州 Gannan Zangzu Zizhizhōu 36 593 55 691 808 Hezuo Sehri 1 7GaleriAyrica bakinizWikimedia Commons ta Kansu ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur 2010 Kansu heyelaniKaynakca a b c 甘肃省统计局 24 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Cin de Islamiyet IU ITKD s 163 20 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2022 19 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mayis 2012 国务院人口普查办公室 国家统计局人口和就业统计司 Devlet Konseyi Sayim Dairesi Ulusal Istatistik Burosu Nufus ve Istihdam Istatistikleri Dairesi Ed 1 6 各地区分性别 民族的人口 1 6 Cinsiyet ve etnik kokene gore nufus 中国2010年人口普查资料 Cin in 2010 Nufus Sayimi Verileri Cince 中国统计出版社 Cin Istatistik Yayimevi 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ekim 2018 Eberhard David M Gary F Simons amp Charles D Fennig eds 2021 Ethnologue Languages of the World 24 bas Dallas Teksas SIL International 27 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2021 中华人民共和国民政部 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi 中华人民共和国民政部 Agustos 2014 中国民政统计年鉴2014 中国统计出版社 ISBN 978 7 5037 7130 9