Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karşı Kilise veya diğer adıyla Aziz Yahya Kilisesi; Nevşehir'in Gülşehir ilçesinde bulunan tarihi bir kilisedir.
 Kilisedeki tavan resimleri (2016) | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Gülşehir, Nevşehir, Türkiye |
| Koordinatlar | 38°44′27″K 34°38′05″D / 38.74083°K 34.63472°D |
| İnanç | Hristiyanlık |
| Mezhep | Rum Ortodoks |
| Açılış | 1212 |
| Durum | Müze |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Bizans mimarisi |
Mimari
Kilise, koni biçimli bir kaya kütlesinin içine oyularak inşa edilmiştir. İki katlı yapının giriş katında serbest haç planı uygulanmış olup kuzeybatı köşesinde üst kata çıkan merdivenler yer alır. Günümüzde bu merdivenler ve alt katın orta mekanını örten kubbe büyük oranda hasar görmüştür. Beşik tonoz örtünün kapattığı üst katta ise iki köşe odası, bir apsis ve duvar nişleri yer alır. Mimari planı açısından çağdaşlarıyla herhangi bir benzerlik göstermeyen kilisenin, o dönemde güdülen işlevsellik kaygıları çerçevesinde inşa edildiği düşünülür. İki katın aynı aks üzerine oturmaması sebebiyle de üst kısmın daha ileri bir tarihte eklendiği saptanmıştır. Kilisenin batı duvarında resmedilen kadın baninin, Kapadokya'nın varlıklı ailelerinden birine mensup olduğuna ve bu kiliseyi de bir mezar mahiyetinde yaptırdığına ilişkin görüşler mevcuttur. Alt katın kuzeydeki haç kolunda bulunan mezar da bu savı güçlendirir.
Duvar resimleri
Kilisenin alt katında, çıplak kaya üzerine kırmızı boyayla işlenmiş çeşitli geometrik bitki ve hayvan tasvirleri yer alır. Üst katın duvarları ve beşik tonozu da İncil'den sahnelerin tasvir edildiği resimlerle bezelidir. Kilisenin kitabesinde geçen "...İmpator Theodoros Laskaris zamanında..." cümlesinden, yapının ve bağlantılı olarak duvar resimlerinin 13. yüzyıla tarihlendiğine dair genel bir kanıya varılmıştır. Nevşehir ilindeki diğer çağdaş kiliselerin kitabeleriyle karşılaştırma yapıldığında buradaki Hristiyan halkın Türklerin hakimiyetinde fakat İznik'teki imparatora bağlı olarak yaşadıkları saptanmıştır. İznik şehitlerinden Azize Theodora'nın kilisenin batı duvarındaki büyük nişin içine, Aziz Tyrphon'un ise tonoza resmedilmiş olması; bu bilgiyi destekler niteliktedir.
Üst kata işlenmiş olan duvar resimlerinde on bir farklı sahne yer alır. Bu sahneler kronolojik bir düzene göre sıralanmamış olup tonozun etrafına yerleştirilmişlerdir. Eski Ahit peygamberlerine ait madalyonlarının bir şerit halinde ikiye böldüğü tonozun güneyinde Son Akşam Yemeği, İhanet ve Vaftiz sahneleri yer alırken kuzeyinde ise Çarmıhtan İndiriliş, Kadınlar Mezar Başında ve Anastasis sahneleri bulunur. Koimesis ve Üç İbrani Genç tasvirleri de çerçevelerle ayrılmış şekilde güney kısma dahil edilmiştir. Son Mahkeme, Müjde ve Deisis bölümleri ise tonozla birleşen batı ve doğu duvarlarına işlenmiştir. Tonozun kuzeyinde yer alan Meryem figürüne oldukça geniş bir alan ayrılmış olması; bu dönemde Meryem'e, önceki yüzyıllara kıyasla daha çok önem atfedilmesiyle açıklanır.
Kilisenin duvarlarına işlenmiş olan resimlerin ana teması ölüm ve kurtuluştur. Bununla beraber dört bölümde bayram sahnelerine yer verilmiş olması, yine önceki yüzyıllarda sürdürülen geleneklerin dışında bir uygulamadır. Kapadokya'da 10. ve 11. yüzyıllarda inşa edilmiş kiliselerdeki duvar resimlerinde "bayram", çok daha nadir ele alınan konulardandır. Bu bayram sahnelerinden ilki olan Meryem'e Müjde, doğu haç kolundaki bema kemerinin üzerinde yer alır. İsa'nın yaratılışını ve insanlığının kurtuluşunu anlatan bu müjdeleme sahnesinde Meryem otururken tasvir edilmiştir. Çarmıhtan İndiriliş, Kadınlar Mezar Başında ve Anastasis sahneleri ise İsa'nın ölümü ve dirilişine gönderme yapar. Mezar sahnesi tasvirinde Yahya 20:2'den alıntı yapılmış, Anastasis betimlemesinde ise İsa'nın Hades'e karşı elde ettiği zaferden bahsedilmiştir. Son Mahkeme sahnesinin batı duvarında bulunması bölge kiliselerinde yaygın olarak rastlanılan bir durumken, Ruhların Tartılması bölümünde şeytanın kısa kuyruklu ve falluslu olarak resmedilmesi Karşı Kilise'ye has bir kompozisyondur. Son Akşam Yemeği ve İhanet sahnelerinde İsa'ya ihanet edişine gönderme yapılarak halesiz resmedilen Yahuda'nın, Cehennem kısmında yeniden ele alınması da sadece bu kilisede görülür. Yahuda'nın ismi hem yatay hem dikey olarak yazılmıştır ki bu yazım şekli uğursuzluğa karşı önlem amaçlı kullanılır. Üç İbrani Genç sahnesi ise inanç uğruna çekilen eziyeti ve bundan yine inanmak yoluyla kurtulmayı anlatır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karsi Kilise veya diger adiyla Aziz Yahya Kilisesi Nevsehir in Gulsehir ilcesinde bulunan tarihi bir kilisedir Karsi KiliseKilisedeki tavan resimleri 2016 Temel bilgilerKonumGulsehir Nevsehir TurkiyeKoordinatlar38 44 27 K 34 38 05 D 38 74083 K 34 63472 D 38 74083 34 63472InancHristiyanlikMezhepRum OrtodoksAcilis1212DurumMuzeMimariMimari turKiliseMimari bicimBizans mimarisiMimariKilise koni bicimli bir kaya kutlesinin icine oyularak insa edilmistir Iki katli yapinin giris katinda serbest hac plani uygulanmis olup kuzeybati kosesinde ust kata cikan merdivenler yer alir Gunumuzde bu merdivenler ve alt katin orta mekanini orten kubbe buyuk oranda hasar gormustur Besik tonoz ortunun kapattigi ust katta ise iki kose odasi bir apsis ve duvar nisleri yer alir Mimari plani acisindan cagdaslariyla herhangi bir benzerlik gostermeyen kilisenin o donemde gudulen islevsellik kaygilari cercevesinde insa edildigi dusunulur Iki katin ayni aks uzerine oturmamasi sebebiyle de ust kismin daha ileri bir tarihte eklendigi saptanmistir Kilisenin bati duvarinda resmedilen kadin baninin Kapadokya nin varlikli ailelerinden birine mensup olduguna ve bu kiliseyi de bir mezar mahiyetinde yaptirdigina iliskin gorusler mevcuttur Alt katin kuzeydeki hac kolunda bulunan mezar da bu savi guclendirir Duvar resimleri Kilisenin alt katinda ciplak kaya uzerine kirmizi boyayla islenmis cesitli geometrik bitki ve hayvan tasvirleri yer alir Ust katin duvarlari ve besik tonozu da Incil den sahnelerin tasvir edildigi resimlerle bezelidir Kilisenin kitabesinde gecen Impator Theodoros Laskaris zamaninda cumlesinden yapinin ve baglantili olarak duvar resimlerinin 13 yuzyila tarihlendigine dair genel bir kaniya varilmistir Nevsehir ilindeki diger cagdas kiliselerin kitabeleriyle karsilastirma yapildiginda buradaki Hristiyan halkin Turklerin hakimiyetinde fakat Iznik teki imparatora bagli olarak yasadiklari saptanmistir Iznik sehitlerinden Azize Theodora nin kilisenin bati duvarindaki buyuk nisin icine Aziz Tyrphon un ise tonoza resmedilmis olmasi bu bilgiyi destekler niteliktedir Ust kata islenmis olan duvar resimlerinde on bir farkli sahne yer alir Bu sahneler kronolojik bir duzene gore siralanmamis olup tonozun etrafina yerlestirilmislerdir Eski Ahit peygamberlerine ait madalyonlarinin bir serit halinde ikiye boldugu tonozun guneyinde Son Aksam Yemegi Ihanet ve Vaftiz sahneleri yer alirken kuzeyinde ise Carmihtan Indirilis Kadinlar Mezar Basinda ve Anastasis sahneleri bulunur Koimesis ve Uc Ibrani Genc tasvirleri de cercevelerle ayrilmis sekilde guney kisma dahil edilmistir Son Mahkeme Mujde ve Deisis bolumleri ise tonozla birlesen bati ve dogu duvarlarina islenmistir Tonozun kuzeyinde yer alan Meryem figurune oldukca genis bir alan ayrilmis olmasi bu donemde Meryem e onceki yuzyillara kiyasla daha cok onem atfedilmesiyle aciklanir Kilisenin duvarlarina islenmis olan resimlerin ana temasi olum ve kurtulustur Bununla beraber dort bolumde bayram sahnelerine yer verilmis olmasi yine onceki yuzyillarda surdurulen geleneklerin disinda bir uygulamadir Kapadokya da 10 ve 11 yuzyillarda insa edilmis kiliselerdeki duvar resimlerinde bayram cok daha nadir ele alinan konulardandir Bu bayram sahnelerinden ilki olan Meryem e Mujde dogu hac kolundaki bema kemerinin uzerinde yer alir Isa nin yaratilisini ve insanliginin kurtulusunu anlatan bu mujdeleme sahnesinde Meryem otururken tasvir edilmistir Carmihtan Indirilis Kadinlar Mezar Basinda ve Anastasis sahneleri ise Isa nin olumu ve dirilisine gonderme yapar Mezar sahnesi tasvirinde Yahya 20 2 den alinti yapilmis Anastasis betimlemesinde ise Isa nin Hades e karsi elde ettigi zaferden bahsedilmistir Son Mahkeme sahnesinin bati duvarinda bulunmasi bolge kiliselerinde yaygin olarak rastlanilan bir durumken Ruhlarin Tartilmasi bolumunde seytanin kisa kuyruklu ve falluslu olarak resmedilmesi Karsi Kilise ye has bir kompozisyondur Son Aksam Yemegi ve Ihanet sahnelerinde Isa ya ihanet edisine gonderme yapilarak halesiz resmedilen Yahuda nin Cehennem kisminda yeniden ele alinmasi da sadece bu kilisede gorulur Yahuda nin ismi hem yatay hem dikey olarak yazilmistir ki bu yazim sekli ugursuzluga karsi onlem amacli kullanilir Uc Ibrani Genc sahnesi ise inanc ugruna cekilen eziyeti ve bundan yine inanmak yoluyla kurtulmayi anlatir Kaynakca a b c Peker Nilufer Haziran 2007 Ayla Odekan Engin Akyurek Nevra Necipoglu Ed Gulsehir Karsi Kilise Duvar Resimleri On Ikinci ve On Ucuncu Yuzyillarda Bizans Dunyasinda Degisim Istanbul Vehbi Koc Vakfi ss 572 581 Erisim tarihi 13 Nisan 2024 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link