Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kara Karayev (d. 5 Şubat 1918, Bakü - ö. 13 Mayıs 1982, Moskova), Azerbaycan müzik kültürünün önde gelen bestecisi, pedagog ve eğitimcidir.
Kara Karayev | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 5 Şubat 1918 Bakü, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti |
| Ölüm | 13 Mayıs 1982 (64 yaşında) Moskova, Sovyetler Birliği |
| Meslek | Besteci |
| İmza | |
 | |
Uluslararası ün kazanan ilk Azeri besteci olan Karayev, çoğu müzik otoritesi tarafından Üzeyir Hacıbeyov'dan sonra Azeri müziğinin ikincin önemli bestecisi kabul edilir. Ünlü Rus besteci Dimitri Şostakoviç'in yakın dostu olan sanatçı, Azeri müziğinin olduğu kadar Sovyet müziğinin de bir temsilcisidir.
Nizami'nin şiirine dayanan Leyla ile Mecnun adlı senfonik eseri en önemli eserlerinden birisidir.Efrasiyab Bedelbeylinin 1940 yılında yazdığı "Kız kalesi"nden sonra Kara Karayevin bestelediği "Yedi Güzel" adlı bale müziği yine Nizami'nin ünlü bir şiirine dayanan bu eser ilk defa 1952'de sahnelenmişti.
Azerbaycan Devlet Konservatuvarında rektörlük yapmış (1949-1953); bu okulda Niyazi Tağızade, Arif Melikov, İsmail Hacıbeyov, kendi oğlu Ferec Karayev gibi çok sayıda müzisyen ve besteci yetiştirmiştir. Azerbaycan ulusal bestecilik okulunun kurucusu kabul edilir ve çok saygı duyulan bir kişiliktir. Azerbaycan'da çeşitli orkestra, müzik okulu, mekân onun adıyla anılır; adına müzik festivali düzenlenir.
Yaşamı
Ailesi ve ilk yılları
5 Şubat 1918 günü Bakü'de dünyaya geldi. Babası, ünlü bir Azeri çocuk doktoru olan Abulfez Karayev, annesi şair Sona Hanım idi. Karayev, müzik sevgisini ailesinden aldı. Çok iyi piyano çalan Sona Hanım çocuklarına sanat aşkını aşılamak için yoğun çaba harcamıştı. Babası ise Azeri folk müziğini bilen ve şarkı söylemeyi seven birisiydi. Ne var i babası onun bir doktor olması konusunda ısrarlıydı. Bu ısrarı 1952 yılına kadar sürdürdü. Oğlunun ilk balesi Yedi Güzeller'in ilanı şehrin dört bir yanına asıldığında eşine "Onu rahat bırakalım, hayatta kendine bir misyon edinmiş görünüyor" dedi. O tarihte besteci, 33 yaşına varmıştı. Babasının izinden gidip bir cerrah olan kardeşi Mursal ise genç yaşta hayatını yitirdi.
Öğrenimi
Karayev'in müzik yeteneği çok küçük yaşta kendisini göstermişti. Sekiz yaşında iken bugün Bakü Müzik Akademisi adını taşıyan Azerybaycan Devlet Konservatuvarı'na girdi. Dokuz yaşında iken Bakü Operası'nda sahnelenen eserlerin müziklerini partisyondan izleyebiliyordu. İlk hocası, Azerbaycan'da klasik müziğin babası sayılan Üzeyir Hacıbeyov oldu. Konservatuvarda, üstün yeteneğinden ötürü iki fakülteye birden kaydolmasına izin verilmişti: Piano ve bestecilik. Piano öğretmeni, konservatura Rus piyano okulu geleneklerini getiren idi. 1938 yılında okulu bitirdi.
Hacıbeyov, Karayev'e Moskova Konservatuvarı'nda Dimitri Shostakovich'in bestecilik sınıfına girmesini önerdi. Karayev, Moskova Konservatuvarı'nın sınavını kazandı ama II. Dünya Savaşı nedeniyle iki yıl öğrenimine ara vermek zorunda kaldı. 1943 yılında okula dönüp Şhostakovich'in öğrencisi olan sanatçı, 1945 yılında mezuniyet çalışması olarak hazırladığı 1. Senfoni ile Moskova Konservatuvarı'nı bitirdi. Karayev'in üstün yeteneğini fark eden Shostakovich ile Karayev arasında öğrenci-hoca ilişkisinden öte iki dost ilişkisi kuruldu. Okulda, Shostakovich dışında Sovyet bestecilik okulunun önde gelen diğer bestecilerinden Alexander V. Alexandrov, Sergei Vasilenko'dan dersler almıştı.
İlk başarıları
Karayev'in ilk eseri Azerbaycanlı şair Resul Rıza'nın bir şiiri üzerine bestelediği Gönlümün Teranesi adlı kantata idi. Bu eser, 1938'de Moskova'daki Bolşoy Tiyatrosu'ndaki bir organizasyonda seslendirildi. Her on yılda bir düzenlenen "Azerbaycan Sanatının 10 yılı" adlı müzikal etkinlik, o dönemde yaratılmış en iyi eserlerin seslendirildiği bir geceydi ve dinleyiciler arasında devlet başkanı Stalin, hocası Hacıbeyov ve şair Resul Rıza da vardı. Henüz 20 yaşındaki Karayev, eseri seslendirilirken orkestrayı kendisi yönetmişti. Bu başarı, art arda gelecek başarıların ilkiydi.
ile birlikte yazdıkları Vatan operası, 7 Mayıs 1945 günü II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden 2 gün önce Azerbaycan Devlet Opera ve Balesi tarafından sahnelendi ve bestecilerine prestijli Stalin ödülünü kazandırdı. Karayev, Stalin ödülü'nü 30 yaşında tekrar kazandı. 12. yüzyıl Azeri şairi Nizami'nin şiirine dayanan senfonik eseri Leyla ile Mecnun ona ikinci Stalin ödülünü getirmişti ve bestecinin ilk başyapıtı kabul edilmiştir.
Azerbaycan Konservatuvarı
Karayev, Moskova Konservatuvarı'nı bitirince 1946 yılından itibaren ömrünün sonuna kadar bestecilik eğitimi vereceği Azerbaycan Devlet Konservatuvarı'nın bestecilik sınıfında göreve başladı. Büyük bir pedagog ve benzersiz bir eğitimci olarak kendini kabul ettirdi. 1948'de 'un ölümü üzerine Azerbaycan Besteciler Birliği'nin Başkanı ve Azerbaycan Devlet Konservaturarı'nın Rektörü oldu. 1953'e kadar sürdürdüğü rektörlük görevi sırasında Hacıbeyov'un öğretimde Azeri Halk müziğini kullanma konusundaki geleneksel tutumunu sürdürdü ancak caz gibi çağdaş türleri de Azerbaycan müziğine getirdi. Büyük bestelerinin çoğunu rektörlük yaptığı dönemde verdi.
1952'de Karayev'in Yedi Güzeller balesi, koreograf Gusev'in yönetiminde Azerbaycan Opera ve Balesi tarafından sahnelendi. Karayev, Yedi Güzeller dışında tek bir bale müziği daha yazmıştır: 1958'de sahnelenen Yıldırımlı Yollar. Bu eser, Güney Afrika'daki ırksal çatışmalara adanmıştır. Bestecinin 1958'de verdiği bir diğer eser, Hazar Denizi'nin Petrol İşçileri adlı belgesell film müziğidir.
Güçlü bir eğitimci olan sanatçı, 1959'da profesör oldu; konservatuvardaki kariyeri boyunca önemli Azerbaycanlı müzisyen ve bestecileri yetiştirdi. Niyazi, Arif Malikov, İsmail Hacıbeyov, kendi oğlu Faraj Karayev bu öğrenciler arasındadır. Oğlu Faraj Karayev Azerybaycan müziğinde avangard hareketin öncüsü olmuştur.
ABD ziyareti
1959'da "Halk Sanatçısı" unvanını alan Karayev, 1961'de başlamakta olan Soğuk Savaş'a rağmen Rus besteci beraber Los Angeles Müzik Festivali'ne katılan iki besteciden birisi idi. 7 ülkeden 15 bestecinin eserlerini sunduğu etkinlikte Festivali Senfoni Orkestrası Karayev'in Yıldırımlı Yollar balesinin suitini seslendirdi. Bu Amerika ziyareti, Karayev için bir dönüm noktası olmuştur. "Müzikte 50 yıl gerideyiz" diye düşünen sanatçı, Arnold Schoenberg'in yeni 12'li nota sisteminin etkisinde kaldı. Üçüncü Senfoni (1964) ve Keman Konçertosu'nu (1967) ABD ziyaretinin etkisiyle besteledi. Yeni eserleri, eski baleleri gibi "tatlı" olma eğiliminden uzaklaşmıştı ve bu durum ona ülkesinde sorun yarattı, pek çok eleştiriye maruz kaldı.
Son yılları ve vefatı
Sanatçının kalp hastalığı 1978 yılında Moskova'daki kendi 60. yıl jübilesine katılmasına engel oldu. Bu jübilede kendisine Sovyet hükûmetinin en yüksek ödülü olan Sovyet İşçisi Kahramanı ödülü verildi. Son 5 yılını, "dünyanın en güzel şehri" dediği Bakü'den uzakta, Moskova'da geçirdi. 13 Mayıs 1982günü 64 yaşında Moskova'da öldü. Mezarı Bakü'de Ulusal Şeref Mezarlığındadır.
Azerbaycan'da çeşitli orkestra, müzik okulu, mekân onun adıyla anılır; adına müzik festivali düzenlenir. Anısına pek çok bestecinin eseri adanmıştır.
Eserleri
En çok bilinen eserleri şunlardır:
- Vatan Operası (1945), besteci Cevdet Hacıyevle birlikte.
- Leyla ile Mecnun (1947), senfonik şiir
- 24 Piyano Prelüdü (1951-1963)
- Yedi Güzeller Balesi (1952)
- Yıldırımlı Yollar Balesi (1958)
- Don Kişot Balesi (1960)
- Üçüncü Senfoni (1965)
- Keman Konçertosu (1967)
- Zariflik Operası (1972)
- Çılqın qaskoniyalı müzikli
Kaynakça
- ^ Stanley Sadie, Christina Bashford, The New Grove dictionary of opera
- ^ "Aida Huseinova, Gara Garayev's 85th Jubilee, Azerbaijan International, Spring 2003, Sayfa 14". 6 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2009.
- ^ a b "Bakü Müzik Akademisi Elektronik Kitaplığı, Kara Karayev Maddesi (İngilizce)". 7 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2009.
- ^ . 21 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2009.
- ^ "Azad Sharifov, Remembering Gara Garayev: A Legend in His Own Time - 80th Jubilee Azerbaijan International, Autumn 1998, Sayfa 24-32". 6 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2009.
- ^ Nergis Abdullayeva, Ünlü Azerbaycan Bestecisi Kara Karayev, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 2007/1,Sayı 22, Sayfa 231-242[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kara Karayev d 5 Subat 1918 Baku o 13 Mayis 1982 Moskova Azerbaycan muzik kulturunun onde gelen bestecisi pedagog ve egitimcidir Kara KarayevDogum5 Subat 1918 Baku Azerbaycan Halk CumhuriyetiOlum13 Mayis 1982 64 yasinda Moskova Sovyetler BirligiMeslekBesteciImza Uluslararasi un kazanan ilk Azeri besteci olan Karayev cogu muzik otoritesi tarafindan Uzeyir Hacibeyov dan sonra Azeri muziginin ikincin onemli bestecisi kabul edilir Unlu Rus besteci Dimitri Sostakovic in yakin dostu olan sanatci Azeri muziginin oldugu kadar Sovyet muziginin de bir temsilcisidir Nizami nin siirine dayanan Leyla ile Mecnun adli senfonik eseri en onemli eserlerinden birisidir Efrasiyab Bedelbeylinin 1940 yilinda yazdigi Kiz kalesi nden sonra Kara Karayevin besteledigi Yedi Guzel adli bale muzigi yine Nizami nin unlu bir siirine dayanan bu eser ilk defa 1952 de sahnelenmisti Azerbaycan Devlet Konservatuvarinda rektorluk yapmis 1949 1953 bu okulda Niyazi Tagizade Arif Melikov Ismail Hacibeyov kendi oglu Ferec Karayev gibi cok sayida muzisyen ve besteci yetistirmistir Azerbaycan ulusal bestecilik okulunun kurucusu kabul edilir ve cok saygi duyulan bir kisiliktir Azerbaycan da cesitli orkestra muzik okulu mekan onun adiyla anilir adina muzik festivali duzenlenir YasamiAilesi ve ilk yillari 5 Subat 1918 gunu Baku de dunyaya geldi Babasi unlu bir Azeri cocuk doktoru olan Abulfez Karayev annesi sair Sona Hanim idi Karayev muzik sevgisini ailesinden aldi Cok iyi piyano calan Sona Hanim cocuklarina sanat askini asilamak icin yogun caba harcamisti Babasi ise Azeri folk muzigini bilen ve sarki soylemeyi seven birisiydi Ne var i babasi onun bir doktor olmasi konusunda israrliydi Bu israri 1952 yilina kadar surdurdu Oglunun ilk balesi Yedi Guzeller in ilani sehrin dort bir yanina asildiginda esine Onu rahat birakalim hayatta kendine bir misyon edinmis gorunuyor dedi O tarihte besteci 33 yasina varmisti Babasinin izinden gidip bir cerrah olan kardesi Mursal ise genc yasta hayatini yitirdi Ogrenimi Karayev in muzik yetenegi cok kucuk yasta kendisini gostermisti Sekiz yasinda iken bugun Baku Muzik Akademisi adini tasiyan Azerybaycan Devlet Konservatuvari na girdi Dokuz yasinda iken Baku Operasi nda sahnelenen eserlerin muziklerini partisyondan izleyebiliyordu Ilk hocasi Azerbaycan da klasik muzigin babasi sayilan Uzeyir Hacibeyov oldu Konservatuvarda ustun yeteneginden oturu iki fakulteye birden kaydolmasina izin verilmisti Piano ve bestecilik Piano ogretmeni konservatura Rus piyano okulu geleneklerini getiren idi 1938 yilinda okulu bitirdi Hacibeyov Karayev e Moskova Konservatuvari nda Dimitri Shostakovich in bestecilik sinifina girmesini onerdi Karayev Moskova Konservatuvari nin sinavini kazandi ama II Dunya Savasi nedeniyle iki yil ogrenimine ara vermek zorunda kaldi 1943 yilinda okula donup Shostakovich in ogrencisi olan sanatci 1945 yilinda mezuniyet calismasi olarak hazirladigi1 Senfoni ile Moskova Konservatuvari ni bitirdi Karayev in ustun yetenegini fark eden Shostakovich ile Karayev arasinda ogrenci hoca iliskisinden ote iki dost iliskisi kuruldu Okulda Shostakovich disinda Sovyet bestecilik okulunun onde gelen diger bestecilerinden Alexander V Alexandrov Sergei Vasilenko dan dersler almisti Ilk basarilari Karayev in ilk eseri Azerbaycanli sair Resul Riza nin bir siiri uzerine besteledigi Gonlumun Teranesi adli kantata idi Bu eser 1938 de Moskova daki Bolsoy Tiyatrosu ndaki bir organizasyonda seslendirildi Her on yilda bir duzenlenen Azerbaycan Sanatinin 10 yili adli muzikal etkinlik o donemde yaratilmis en iyi eserlerin seslendirildigi bir geceydi ve dinleyiciler arasinda devlet baskani Stalin hocasi Hacibeyov ve sair Resul Riza da vardi Henuz 20 yasindaki Karayev eseri seslendirilirken orkestrayi kendisi yonetmisti Bu basari art arda gelecek basarilarin ilkiydi ile birlikte yazdiklari Vatan operasi 7 Mayis 1945 gunu II Dunya Savasi nin sona ermesinden 2 gun once Azerbaycan Devlet Opera ve Balesi tarafindan sahnelendi ve bestecilerine prestijli Stalin odulunu kazandirdi Karayev Stalin odulu nu 30 yasinda tekrar kazandi 12 yuzyil Azeri sairi Nizami nin siirine dayanan senfonik eseri Leyla ile Mecnun ona ikinci Stalin odulunu getirmisti ve bestecinin ilk basyapiti kabul edilmistir Azerbaycan Konservatuvari Karayev Moskova Konservatuvari ni bitirince 1946 yilindan itibaren omrunun sonuna kadar bestecilik egitimi verecegi Azerbaycan Devlet Konservatuvari nin bestecilik sinifinda goreve basladi Buyuk bir pedagog ve benzersiz bir egitimci olarak kendini kabul ettirdi 1948 de un olumu uzerine Azerbaycan Besteciler Birligi nin Baskani veAzerbaycan Devlet Konservaturari nin Rektoru oldu 1953 e kadar surdurdugu rektorluk gorevi sirasinda Hacibeyov un ogretimde Azeri Halk muzigini kullanma konusundaki geleneksel tutumunu surdurdu ancak caz gibi cagdas turleri de Azerbaycan muzigine getirdi Buyuk bestelerinin cogunu rektorluk yaptigi donemde verdi 1952 de Karayev in Yedi Guzeller balesi koreograf Gusev in yonetiminde Azerbaycan Opera ve Balesi tarafindan sahnelendi Karayev Yedi Guzeller disinda tek bir bale muzigi daha yazmistir 1958 de sahnelenen Yildirimli Yollar Bu eser Guney Afrika daki irksal catismalara adanmistir Bestecinin 1958 de verdigi bir diger eser Hazar Denizi nin Petrol Iscileri adli belgesell film muzigidir Guclu bir egitimci olan sanatci 1959 da profesor oldu konservatuvardaki kariyeri boyunca onemli Azerbaycanli muzisyen ve bestecileri yetistirdi Niyazi Arif Malikov Ismail Hacibeyov kendi oglu Faraj Karayev bu ogrenciler arasindadir Oglu Faraj Karayev Azerybaycan muziginde avangard hareketin oncusu olmustur ABD ziyareti 1959 da Halk Sanatcisi unvanini alan Karayev 1961 de baslamakta olan Soguk Savas a ragmen Rus besteci beraber Los Angeles Muzik Festivali ne katilan iki besteciden birisi idi 7 ulkeden 15 bestecinin eserlerini sundugu etkinlikte Festivali Senfoni Orkestrasi Karayev in Yildirimli Yollar balesinin suitini seslendirdi Bu Amerika ziyareti Karayev icin bir donum noktasi olmustur Muzikte 50 yil gerideyiz diye dusunen sanatci Arnold Schoenberg in yeni 12 li nota sisteminin etkisinde kaldi Ucuncu Senfoni 1964 ve Keman Koncertosu nu 1967 ABD ziyaretinin etkisiyle besteledi Yeni eserleri eski baleleri gibi tatli olma egiliminden uzaklasmisti ve bu durum ona ulkesinde sorun yaratti pek cok elestiriye maruz kaldi Son yillari ve vefati Sanatcinin kalp hastaligi 1978 yilinda Moskova daki kendi 60 yil jubilesine katilmasina engel oldu Bu jubilede kendisine Sovyet hukumetinin en yuksek odulu olan Sovyet Iscisi Kahramani odulu verildi Son 5 yilini dunyanin en guzel sehri dedigi Baku den uzakta Moskova da gecirdi 13 Mayis 1982gunu 64 yasinda Moskova da oldu Mezari Baku de Ulusal Seref Mezarligindadir Azerbaycan da cesitli orkestra muzik okulu mekan onun adiyla anilir adina muzik festivali duzenlenir Anisina pek cok bestecinin eseri adanmistir EserleriEn cok bilinen eserleri sunlardir Vatan Operasi 1945 besteci Cevdet Haciyevle birlikte Leyla ile Mecnun 1947 senfonik siir 24 Piyano Preludu 1951 1963 Yedi Guzeller Balesi 1952 Yildirimli Yollar Balesi 1958 Don Kisot Balesi 1960 Ucuncu Senfoni 1965 Keman Koncertosu 1967 Zariflik Operasi 1972 Cilqin qaskoniyali muzikliKaynakca Stanley Sadie Christina Bashford The New Grove dictionary of opera Aida Huseinova Gara Garayev s 85th Jubilee Azerbaijan International Spring 2003 Sayfa 14 6 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2009 a b Baku Muzik Akademisi Elektronik Kitapligi Kara Karayev Maddesi Ingilizce 7 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2009 21 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2009 Azad Sharifov Remembering Gara Garayev A Legend in His Own Time 80th Jubilee Azerbaijan International Autumn 1998 Sayfa 24 32 6 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2009 Nergis Abdullayeva Unlu Azerbaycan Bestecisi Kara Karayev Erciyes Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi Yil 2007 1 Sayi 22 Sayfa 231 242 olu kirik baglanti