Kara listeye almak, bir grup veya otorite tarafından kaçınılması veya güvenilmemesi gereken insanların, ülkelerin veya diğer varlıkların bir karalama listesi (veya siyah liste) oluşturulması eylemidir; eğer insanlar bir karalama listesinde yer alıyorlarsa, yanlış bir şey yaptıkları veya güvenilmez oldukları düşünülür.
Terimin kökenleri
İngiliz oyun yazarı , 1639 tarihli trajedisi The Unnatural Combat'ta "black list" ifadesini kullandı.
İngiltere monarşisinin restore edilmesiyle 1660 yılında tahta geçen II. Charles'ın babasının idamı için cezalandırılması gereken kişilerin isimlerini içeren bir idam listesi oluşturuldu. Charles II'nin devlet belgelerinde, "Bu kara liste içinde herhangi bir masum ruh bulunursa, benden rahatsız olmasın, ancak yanıltıcı bir prensip veya çıkarın onu yanıltmış olabileceğini düşünsün" denilmektedir. 1676'da, Restorasyon'a yol açan olayları anlatan bir tarih kitabında (Charles II'nin bir destekçisi olan) James Heath, Parlamentonun mülklerin satışını gerektiren bir Kanun çıkardığını iddia etti ve "Ve bu siyah listeye Derby Kontu ve diğer talihsiz Kraliyetçiler dahil edildi" ifadesini kullandı.
Edward Gibbon, Andronicus'un Roma İmparatorluğu'nun Gerileme ve Çöküş Tarihi'nde (1776) şöyle yazdı: "Hatırası, onun meziyetlerini karalayan, büyüklüğüne karşı çıkan veya talihsizliklerine hakaret eden düşman ve rakiplerin kara listesinde saklanıyordu."
Tarihçe
Bir işçinin kara listeye alınmasıyla ilgili ilk yayınlanan referans 1774 yılına kadar uzanır. Bu, Amerikan maden kasabaları ve şirket kasabalarında önemli bir istihdam sorunu haline geldi, çünkü kara listeye alınmak, greve giden işçiler için tamamen geçim kaybı anlamına gelebilirdi. 1901 Endüstri Komisyonu Raporu, "İşçilerin zihinlerinde kara listeleme sisteminin varlığından şüphe yoktu, ancak bunun kanıtlarını elde etmek neredeyse imkansızdı" şeklinde belirtmiştir. Raporda, 1895 yılında Atlantik ve Pasifik Demiryolu'nda eski bir kondüktörün grevden bu yana işsiz olduğu ve intihar ettiği bir haber raporu aktarılmıştır: "Nereye giderse gitsin, kara liste ondan önce gelirdi".
1935 yılında yürürlüğe giren Ulusal İş İlişkileri Yasası, sendikaları destekleyen veya işverenlerini eleştiren çalışanlara karşı cezai kara listelerin yasaklandığı bir düzenleme getirmiş olsa da, bu uygulama yaygın bir şekilde devam etmiştir. 1947 tarihli Taft-Hartley Yasası, kara listelemeyi sürdüren değişiklikler yaparak işverenlere sendikalara karşı olma hakkını teyit etmiş ve sendika liderlerinin Hollywood kara listesiyle aynı etkiye sahip olan sadakat yemini yapmalarını gerektirmiştir. O zamandan beri, haksız işten çıkarma davaları kara listelemeyi gizli veya gayri resmi hale getirmiş olsa da, hala yaygın bir şekilde varlığını sürdürmektedir.
Hollywood'un kara listesi
Hollywood kara listesi, 1947 yılında kurulan Amerikan Karşıt Faaliyetleri İzleme Komitesi tarafından, Komünizme yakın olduğu iddia edilen senaryo yazarları ve diğer Hollywood profesyonellerinin iş bulmasını engellemek amacıyla oluşturulmuştur. 151 eğlence endüstrisi profesyonelini listelemekle başlamış ve blacklisted olarak kabul edilen profesyonellerin uzun yıllar boyunca sahte isimlerle çalıştığının kabul edilmesiyle 1960 yılına kadar devam etmiştir.
İspanya İç Savaşı
İspanya'ya Franco'nun faşistlere karşı savaşmak için giden ve aynı zamanda 1930'larda İngiliz Komünist Partisi'nde tanınan en az bir gönüllü (George Drever), polis Özel Şubesi tarafından askeri veya kariyerinde ilerleme kaydedememesinin nedeninin bu nedenle gönüllü olması ve inançları olduğu konusunda bilgilendirildi.
Birinci ve İkinci Dünya Savaşları
Birinci Dünya Savaşı sırasında, İngiliz hükümeti, 23 Aralık 1915 tarihli Konsey Kararına dayalı olarak, İngiliz tebaasının tarafsız ülkelerdeki belirli firmalar ve bireylerle ticaret yapmasını yasaklayan bir "kara liste" kabul etti; listeler The London Gazette'de yayınlandı.
Tıbbi bağlam
1907'de Güney Afrika'daki Transvaal Tıp Birliği, peşin ödeme yapamayan hastaları kara listeye aldı.Hekimler topluluğu tarafından tutulan fiziksel bir liste vardı.
2004 Venezuela görevden alma referandumu
2004 Venezuela Referandumu'nun ardından iktidardaki parti milletvekili Luis Tascón, Devlet Başkanı Hugo Chávez'in görevden alınması için imza atan 2.400.000'den fazla Venezuelalının ulusal kimlik kartı numaralarını içeren bir veritabanını internet sitesinde yayınladı. Liste "mezhepçiliği resmi hale getirdi" ve Chávez'e karşı imza atan Venezuelalılar işlerinden, haklardan ve belgelerden mahrum bırakıldı ve sık sık tacize uğradı. Liste yayınlandıktan sonra Chávez, Venezolana de Televisión yayınında ulusal kimlik kartlarının haksız kullanımını "doğrulamak" için web sitesinin kullanılmasını teşvik etti. Sağlık Bakanı Roger Capella, "Devlet Başkanı Chávez'e karşı imza atanlar terör eylemi işlediği için işten çıkarılacaklarını" açıkladı. Özellikle Súmate adlı örgütün ve hükümette çalışan kişilerin listeye adı geçtiği için işten çıkarıldıkları, iş bulamadıkları veya resmi belgelerin verilmediği yönündeki raporlar nedeniyle kamuoyunda büyük bir tepki oluştu. Temmuz 2004'te, Comando Maisanta tarafından yönetilen veritabanına erişim, daha önce Tascón'un web sitesine kayıt olarak erişim sağlamak için imza atmadıkları sıkı bir şart altında "Batallones Bolivarianos de Internet (BBI)" (Bolivarian İnternet Taburları) üyelerine verildi.
Bilgi işlem
Hesaplamada kara liste, belirli bir kullanıcı, program veya ağ adresi listesine (veya tanımlanmış bir aralığa) girişi reddeden bir erişim kontrol sistemidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Collins English Dictionary. 7 Mart 2017. 24 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
- ^ Peter Chadlington (2005). The Real McCoy: Understanding Peculiar English. Icon. s. 43. ISBN .Philip Massinger (1761). Dramatic Works: A new way to pay old debts. The great Duke of Florence. The unnatural combat. The bashful lover. T. Davies. s. 194.
Might write me down in the black List of those That have nor Fire, nor Spirit of their own
- ^ Paul McFedries (5 Ağustos 2008). The Complete Idiot's Guide to Weird Word Origins. DK Publishing. s. 14. ISBN .
- ^ Great Britain. Public Record Office (1968). Calendar of state papers, domestic series, of the reign of Charles II: preserved in the state paper department of Her Majesty's Public Record Office. Longman, Green, Longman & Roberts.
- ^ James Heath; John Phillips (1676). A Chronicle of the Late Intestine War in the Three Kingdoms of England, Scotland and Ireland: With the Intervening Affairs of Treaties, and Other Occurrences Relating Thereunto. As Also the Several Usurpations, Forreign Wars, Differences and Interests Depending Upon It, to the Happy Restitution of Our Sacred Soveraign K. Charles II. In Four Parts, Viz. The Commons War, Democracie, Protectorate, Restitution. J. C.
- ^ Widger, David, (Ed.) (7 Haziran 2008). The History of the Decline and Fall of the Roman EmpireTable of Contents with links in the HTML file to the two Project Gutenberg editions (12 volumes) (İngilizce). VIII. 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2023.
- ^ United States Industrial Commission; Balthasar Henry Meyer; Roswell Cheney McCrea (1901). Report of the Industrial Commission on Transportation, including testimony, review and topical digest of evidence, and special reports on railway legislation. U.S. Government Printing Office.
- ^ Robert E. Weir (2013). Workers in America: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO. ss. 71-72. ISBN .
- ^ (29 Temmuz 1946). "A Vote For Joe Stalin". s. 1. Bilinmeyen parametre
|periyodik=
görmezden gelindi () - ^ Baum, Gary; Daniel Miller (19 Kasım 2012). "Blacklist: THR Addresses Role After 65 Years". Hollywood Reporter. 6 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2012.
- ^ Gray, Daniel (2013). Homage to Caledonia: Scotland and the Spanish Civil War ([International version] ed.). New York: Luath Press Ltd. pp.68, 267.
- ^ The Encyclopedia Americana (1920), Blacklist
- ^ Deacon, Harriet; Phillips, Howard; van Heyningen, Elizabeth, (Ed.) (2004). The Cape Doctor in the Nineteenth Century: A Social History (Clio Medica, 74). Editions Rodipi B.V. ISBN .
- ^ "Tascón: Comenzó fotocopiado de planillas de la oposición", El Universal, 2004, 15 Ekim 2009 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 8 Haziran 2023
- ^ El Universal, 21 April 2005, Tascón: Alto jefe de Súmate vendió la lista por miles de dólares 27 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ El Universal, 21 March 2004, (İspanyolca) "Firmar contra Chávez es un acto de terrorismo" 27 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Chavez's Blacklist of Venezuelan Opposition Intimidates Voters". 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2023.
- ^ Malinarich, Nathalie (27 Kasım 2006). . BBC News. 6 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2010.
- ^ Morales Flores, Miyeilis (2004), , Gobierno Bolivariano de Venezuela-Radio Nacional de Venezuela, 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi
Daha fazlası için
- The Suppression of Salt of the Earth: How Hollywood, Big Labor, and Politicians Blacklisted a Movie in Cold War America. University of New Mexico Press. 1999. ISBN . Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kara listeye almak bir grup veya otorite tarafindan kacinilmasi veya guvenilmemesi gereken insanlarin ulkelerin veya diger varliklarin bir karalama listesi veya siyah liste olusturulmasi eylemidir eger insanlar bir karalama listesinde yer aliyorlarsa yanlis bir sey yaptiklari veya guvenilmez olduklari dusunulur Terimin kokenleriIngiliz oyun yazari 1639 tarihli trajedisi The Unnatural Combat ta black list ifadesini kullandi Ingiltere monarsisinin restore edilmesiyle 1660 yilinda tahta gecen II Charles in babasinin idami icin cezalandirilmasi gereken kisilerin isimlerini iceren bir idam listesi olusturuldu Charles II nin devlet belgelerinde Bu kara liste icinde herhangi bir masum ruh bulunursa benden rahatsiz olmasin ancak yaniltici bir prensip veya cikarin onu yaniltmis olabilecegini dusunsun denilmektedir 1676 da Restorasyon a yol acan olaylari anlatan bir tarih kitabinda Charles II nin bir destekcisi olan James Heath Parlamentonun mulklerin satisini gerektiren bir Kanun cikardigini iddia etti ve Ve bu siyah listeye Derby Kontu ve diger talihsiz Kraliyetciler dahil edildi ifadesini kullandi Edward Gibbon Andronicus un Roma Imparatorlugu nun Gerileme ve Cokus Tarihi nde 1776 soyle yazdi Hatirasi onun meziyetlerini karalayan buyuklugune karsi cikan veya talihsizliklerine hakaret eden dusman ve rakiplerin kara listesinde saklaniyordu TarihceBir iscinin kara listeye alinmasiyla ilgili ilk yayinlanan referans 1774 yilina kadar uzanir Bu Amerikan maden kasabalari ve sirket kasabalarinda onemli bir istihdam sorunu haline geldi cunku kara listeye alinmak greve giden isciler icin tamamen gecim kaybi anlamina gelebilirdi 1901 Endustri Komisyonu Raporu Iscilerin zihinlerinde kara listeleme sisteminin varligindan suphe yoktu ancak bunun kanitlarini elde etmek neredeyse imkansizdi seklinde belirtmistir Raporda 1895 yilinda Atlantik ve Pasifik Demiryolu nda eski bir konduktorun grevden bu yana issiz oldugu ve intihar ettigi bir haber raporu aktarilmistir Nereye giderse gitsin kara liste ondan once gelirdi 1935 yilinda yururluge giren Ulusal Is Iliskileri Yasasi sendikalari destekleyen veya isverenlerini elestiren calisanlara karsi cezai kara listelerin yasaklandigi bir duzenleme getirmis olsa da bu uygulama yaygin bir sekilde devam etmistir 1947 tarihli Taft Hartley Yasasi kara listelemeyi surduren degisiklikler yaparak isverenlere sendikalara karsi olma hakkini teyit etmis ve sendika liderlerinin Hollywood kara listesiyle ayni etkiye sahip olan sadakat yemini yapmalarini gerektirmistir O zamandan beri haksiz isten cikarma davalari kara listelemeyi gizli veya gayri resmi hale getirmis olsa da hala yaygin bir sekilde varligini surdurmektedir Hollywood un kara listesi Hollywood kara listesi 1947 yilinda kurulan Amerikan Karsit Faaliyetleri Izleme Komitesi tarafindan Komunizme yakin oldugu iddia edilen senaryo yazarlari ve diger Hollywood profesyonellerinin is bulmasini engellemek amaciyla olusturulmustur 151 eglence endustrisi profesyonelini listelemekle baslamis ve blacklisted olarak kabul edilen profesyonellerin uzun yillar boyunca sahte isimlerle calistiginin kabul edilmesiyle 1960 yilina kadar devam etmistir Ispanya Ic Savasi Ispanya ya Franco nun fasistlere karsi savasmak icin giden ve ayni zamanda 1930 larda Ingiliz Komunist Partisi nde taninan en az bir gonullu George Drever polis Ozel Subesi tarafindan askeri veya kariyerinde ilerleme kaydedememesinin nedeninin bu nedenle gonullu olmasi ve inanclari oldugu konusunda bilgilendirildi Birinci ve Ikinci Dunya Savaslari Birinci Dunya Savasi sirasinda Ingiliz hukumeti 23 Aralik 1915 tarihli Konsey Kararina dayali olarak Ingiliz tebaasinin tarafsiz ulkelerdeki belirli firmalar ve bireylerle ticaret yapmasini yasaklayan bir kara liste kabul etti listeler The London Gazette de yayinlandi Tibbi baglam 1907 de Guney Afrika daki Transvaal Tip Birligi pesin odeme yapamayan hastalari kara listeye aldi Hekimler toplulugu tarafindan tutulan fiziksel bir liste vardi 2004 Venezuela gorevden alma referandumu 2004 Venezuela Referandumu nun ardindan iktidardaki parti milletvekili Luis Tascon Devlet Baskani Hugo Chavez in gorevden alinmasi icin imza atan 2 400 000 den fazla Venezuelalinin ulusal kimlik karti numaralarini iceren bir veritabanini internet sitesinde yayinladi Liste mezhepciligi resmi hale getirdi ve Chavez e karsi imza atan Venezuelalilar islerinden haklardan ve belgelerden mahrum birakildi ve sik sik tacize ugradi Liste yayinlandiktan sonra Chavez Venezolana de Television yayininda ulusal kimlik kartlarinin haksiz kullanimini dogrulamak icin web sitesinin kullanilmasini tesvik etti Saglik Bakani Roger Capella Devlet Baskani Chavez e karsi imza atanlar teror eylemi isledigi icin isten cikarilacaklarini acikladi Ozellikle Sumate adli orgutun ve hukumette calisan kisilerin listeye adi gectigi icin isten cikarildiklari is bulamadiklari veya resmi belgelerin verilmedigi yonundeki raporlar nedeniyle kamuoyunda buyuk bir tepki olustu Temmuz 2004 te Comando Maisanta tarafindan yonetilen veritabanina erisim daha once Tascon un web sitesine kayit olarak erisim saglamak icin imza atmadiklari siki bir sart altinda Batallones Bolivarianos de Internet BBI Bolivarian Internet Taburlari uyelerine verildi Bilgi islemCevrimici sohbette kara listeye alma IRC Hesaplamada kara liste belirli bir kullanici program veya ag adresi listesine veya tanimlanmis bir araliga girisi reddeden bir erisim kontrol sistemidir Ayrica bakinizPersona non grataKaynakca Collins English Dictionary 7 Mart 2017 24 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mart 2017 Peter Chadlington 2005 The Real McCoy Understanding Peculiar English Icon s 43 ISBN 978 1 84046 684 3 Philip Massinger 1761 Dramatic Works A new way to pay old debts The great Duke of Florence The unnatural combat The bashful lover T Davies s 194 Might write me down in the black List of those That have nor Fire nor Spirit of their own Paul McFedries 5 Agustos 2008 The Complete Idiot s Guide to Weird Word Origins DK Publishing s 14 ISBN 978 1 101 21718 4 Great Britain Public Record Office 1968 Calendar of state papers domestic series of the reign of Charles II preserved in the state paper department of Her Majesty s Public Record Office Longman Green Longman amp Roberts James Heath John Phillips 1676 A Chronicle of the Late Intestine War in the Three Kingdoms of England Scotland and Ireland With the Intervening Affairs of Treaties and Other Occurrences Relating Thereunto As Also the Several Usurpations Forreign Wars Differences and Interests Depending Upon It to the Happy Restitution of Our Sacred Soveraign K Charles II In Four Parts Viz The Commons War Democracie Protectorate Restitution J C Widger David Ed 7 Haziran 2008 The History of the Decline and Fall of the Roman EmpireTable of Contents with links in the HTML file to the two Project Gutenberg editions 12 volumes Ingilizce VIII 7 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2023 United States Industrial Commission Balthasar Henry Meyer Roswell Cheney McCrea 1901 Report of the Industrial Commission on Transportation including testimony review and topical digest of evidence and special reports on railway legislation U S Government Printing Office Robert E Weir 2013 Workers in America A Historical Encyclopedia ABC CLIO ss 71 72 ISBN 978 1 59884 718 5 29 Temmuz 1946 A Vote For Joe Stalin s 1 Bilinmeyen parametre periyodik gormezden gelindi yardim Baum Gary Daniel Miller 19 Kasim 2012 Blacklist THR Addresses Role After 65 Years Hollywood Reporter 6 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2012 Gray Daniel 2013 Homage to Caledonia Scotland and the Spanish Civil War International version ed New York Luath Press Ltd pp 68 267 The Encyclopedia Americana 1920 Blacklist Deacon Harriet Phillips Howard van Heyningen Elizabeth Ed 2004 The Cape Doctor in the Nineteenth Century A Social History Clio Medica 74 Editions Rodipi B V ISBN 9042010649 Tascon Comenzo fotocopiado de planillas de la oposicion El Universal 2004 15 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 8 Haziran 2023 El Universal 21 April 2005 Tascon Alto jefe de Sumate vendio la lista por miles de dolares 27 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde El Universal 21 March 2004 Ispanyolca Firmar contra Chavez es un acto de terrorismo 27 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chavez s Blacklist of Venezuelan Opposition Intimidates Voters 20 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2023 Malinarich Nathalie 27 Kasim 2006 BBC News 6 Aralik 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ocak 2010 Morales Flores Miyeilis 2004 Gobierno Bolivariano de Venezuela Radio Nacional de Venezuela 30 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Daha fazlasi icinThe Suppression of Salt of the Earth How Hollywood Big Labor and Politicians Blacklisted a Movie in Cold War America University of New Mexico Press 1999 ISBN 0 8263 2027 9 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim