Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Eylül 2023) () |
I. Andronikos Komninos (Yunanca adı Ανδρόνικος Α’ Κομνηνός Andronikos I Komninos) (1118, Konstantinopolis- 12 Eylül 1185, Konstantinopolis), 1183-1185 arasında Bizans imparatoru olmuştur. İmparator I. Aleksios ve İrini Dukena'nin oğlu sebastokratōr İsakios Komninos'un oğludur. Komninos Hanedanı'nın son temsilcisidir. Devlet düzeninde reform yapmaya çalıştıysa da Batı Hristiyanlığına karşı gösterdiği büyük düşmanlıkla Norman istilasını hızlandırmıştır.
| I. Andronikos Komninos Ανδρόνικος Α’ Κομνηνός | |
|---|---|
 I. Andronikos Komninos tarafından bastırılmış kavisli sikke | |
| Bizans İmparatoru | |
| Hüküm süresi | Mayıs 1183 - 12 Eylül 1185 |
| Önce gelen | II. Aleksios |
| Sonra gelen | II. İsaakios |
| Doğum | 1118 Konstantinopolis |
| Ölüm | 1185 Konstantinopolis |
| Eş(ler)i | Theodora Komnini |
| Çocuk(lar)ı | Manuil Komnenos İoannis Komnenos Maria Komnini Aleksios Komnenos İrini Komnini |
| Hanedan | Komninos Hanedanı |
| Babası | İsakios Komninos |
Yaşamı
İmparatorluk öncesi yaşamı
Andronikos Komninos yaklaşık 1118 yılında doğmuştur. Hem akıl ve hem vücut bakımından yetenekliydi. Yakışıklıydı, çok iyi ve inandırıcı bir şekilde konuşurdu, hareketli, zorluğa dayanıklı, cesur bir kişi idi. Ancak ahlak bakımdan biraz zayıflık göstermişti. Büyük bir askeri general ve çok yetenekli bir siyaset adamıydı.
Andronikos'un gençlik yılları askerlik ile geçmiş olmakla beraber bu askerlik sırasında eğlencesi eksik olmamıştı. 1141' de Selçuklular tarafından esir alındı ve bir yıl onların elinde esir kaldı. Sonra fidyesi ödemedi ve Konstantinopolis'e gitti. Orada kuzeni olan İmparator I. Manuil 'un gözüne girip sarayda yaşamaya başladı. Burada yeğeni olan prenses Evdoksiya'yi kandırdı ve prenses onun metresi oldu. 1152de Evdoksiya ile birlikte önemli bir askeri komutanlık görevi ile Kilikya'ya gitti. Bu görevde iken şehrine onun planlaması ve komutası altında yapılan kuşatma ve hücumda başarısız oldu. Yine Konstantinopolis'e döndü.
İkinci defa bir başka bir themaya askeri vali olarak görevlendirildi. Fakat bu görevi de kısa zaman sonra bırakıp tekrar Konstantinopolis'e döndü.
Burada Evdoksiya'nin erkek kardeşlerinin hazırlamış olduğu bir pusudan bir şans eseri kurtulabildi. Bu sırada 1153' de Andronikos İmparator aleyhine hazırlanan bir komploya katıldı. Ama bu komplo İmparator tarafından öğrenildi. Andronikos dahil komplo liderleri uzun hapis cezasına çarptırıldılar. Andronikos 12 yıl hapis kaldı ve bu hapislik sırasında bir sıra başarısız kalan kaçma girişimlerinde bulundu.
En sonunda 1165'te hapishaneden kaçmayı başardı. Serüvenli bir kaçıştan sonra Galiçya'daki Prens Yaroslav'ın sarayına erişti. Burada Prens tarafından koruma altında iken Prens ve İmparator I. Manuil arasında bir ittifak yapılmasına alet oldu. Bu başarısı dolayısıyla I. Manuil'in tekrar desteğini kazandı. Bir Rus ordusu ile I. Manuil'in Macaristan istila seferine katıldı ve Semlin şehrinin kuşatılmasında bulundu. Bu başarılı askeri sefer 1168' de bittiği zaman Andronikos İmparator ile birlikte Konstantinopolis'e geri döndü. Fakat bir yıl sonra I. Manuil'in kendine halef olarak seçtiği, sonradan Macaristan Kralı III. Béla adını alacak, kişiye sadakat yemini vermediği için İmparatorla arası açıldı. Kilikya theması valisi olarak atanarak Konstantinopolis'teki saraydan sürgün edildi.
Fakat İmparator'un gazabından kurtulmak için theması başına gitmeyen Andronikos Antakya Prensi olan Raymondo'ya sığındı. Onun sarayında yaşarken Prensin güzel kızı ve Bizans İmparatoriçesi Antakyalı Maria'nın kız kardeşi olan Prenses Filippa'ya aşık olup onu baştan çıkardı. Bunu duyan Bizans İmparatoru bu baştan çıkarmayı bir onur davası olarak gördü. Andronikos'a olan kızgınlığının artması haberi ta Antakya'ya ulaştı. Bunun üzerine Andronikos Kudüs'e Haçlılar Devleti Kralı "I. Amalrik" sarayına kaçtı ve o da Andronikos'u Beyrut'a vali tayin etti.
Andronikos Kudüs'te Bizans İmparatoru'nun yeğeni olan ve vefat etmiş Kudüs Kralı III. Baoudin'in dul karısı olan Theodora Komnini ile karşılaştı ve 56 yaşında olmakla beraber onu da baştan çıkarmayı başardı. Bizans İmparatoru'nun buna olan kızgınlığından kaçmak için Theodora ile birlikte Şam'a geçip Şam Hükümdarı Nureddin Mahmud Zengi'ye sığındılar. Orada da kendilerini güvenli görmeyip birlikte serüvenli bir uzun yolculuğa başladılar. İran'ı batıdan doğuya geçip Türkistan'a girdiler ve oradan Hazar Denizi'nin etrafını dönerek Kafkaslardan güneye geçerek Karadeniz kıyısına geldiler. Komninos Hanedanı'nın ortaya çıktığı yer olan Ünye (o zamanki Oinaion) civarındaki bir kaleye yerleştiler.
Andronikos'un kalede bulunmadığı bir gün Bizans Trabzon theması valisi kaleye bir baskın verdi ve Theodora ve iki çocuğunu esir alıp Konstantinopolis'e gönderdi. 1180 başlarında ailesini kurtarmak için Andronikos Konstantinopolis'e geldi. Çok yalvarıcı dramatik tavırlarla ellerini zincirle bağlamış şekilde İmparator'un huzuruna çıktı ve ondan kendinin ve ailesinin affını istedi. İmparator bu affı verdi; ama Andronikos'u Theodora ile birlikte tekrar Ünye'de yaşamak üzere sürgüne gönderdi.
İmparatorluk yılları
1143-1180 arasında hüküm süren İmparator I. Manuil'un kuzeni olan Andronikos, Manuil'in ölümünden sonra, halk tarafından sevilmeyen dul imparatoriçe Antakyalı Maria'nın, imparator naibi olarak ülkeyi yönetmesine karşı çıktı. 1182 baharında bir ordu toplayarak, küçük yaştaki imparator II. Aleksios'u korumak bahanesiyle Konstantinopolis'e (İstanbul) girdi ve iktidarı ele geçirdi.
Bunun başlıca sonuçlarından biri çoğunluğunu Venediklilerle Cenevizlilerin oluşturduğu Batılıların kentte topluca öldürülmesi oldu. Andronikos, hemen ardından dul imparatoriçe Maria'yı da öldürttü. Eylül 1183'te Aleksios'la birlikte hükmetmek üzere taç giydi. İki ay sonra Aleksios'u boğdurttu. Zorbalığını yasallaştırmak için de Aleksios'un 13 yaşındaki dul karısı Fransalı Agnes ile evlendi. Bu sırada 65 yaşındaydı.
Başkenti bir kan gölüne çevirmesine karşın, yozlaşmış siyasal sistemde giriştiği reformlar, mevki ve makam satışını yasaklaması, rüşvet alan görevlileri cezalandırması, en önemlisi de ayrıcalıklarıyla imparatorluğun birliğini zayıflatan büyük feodal soyluların ve toprak sahiplerinin gücünü kırması, eyaletlerdeki yaşam koşullarını iyileştirme yönünde sonuçlar verdi. I. Manuil'in Batı yanlısı siyasetine karşı çıkarak, Doğu Kilisesi'nin bağımsızlığını vurguladı; böylece Batı Hristiyanlarının düşmanlığını pekiştirdi. Aynı yıl, Macar kralı III. Béla, Batı yanlısı olan dul imparatoriçenin intikamını almak gerekçesiyle imparatorluk topraklarına girerek birçok kenti yağmaladı. II. Guglielmo komutasındaki Sicilya Normanları Ağustos 1185'te, Yunanistan üzerine yürüyerek imparatorluğun ikinci önemli kenti olan Selanik'i ele geçirdiler. Normanların yaklaşmakta olduğu yolundaki haberler üzerine başkentte bir ayaklanma patlak verdi. II. İsaakios imparator ilan edildikten sonra Andronikos, isyancı bir grup tarafından öldürüldü.
Ailesi
I. Andronikos iki defa evlendi ve birçok metresleri oldu.
Birinci karısının ismi bilinmemektedir ama bu ilk karısından üç çocuğu olmuştur:
- Manuil Komninos (d. 1145): III. Giorgi'nin kızı Rusudan ile evlendi ve Trabzon İmparatoru I. Aleksios ile David Komninos'un babasıdır.
- İoannis Komnenos (yak. d. 1159 veya 1160): 1183 ile 1185 arasında babası yanında ortak imparator oldu ama 1185 yılında öldürüldü.
- Maria Komnini
Metresi olan Theodora Komnini'den iki çocuğu olmuştur:
- Aleksios Komninos
- İrini Komnini.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Özel
- Genel
| Wikimedia Commons'ta I. Andronikos ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Gregory, Timothy E. (2008). Bizans Tarihi. çev. Esra Ermert. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN .
- Norwich, John Julius (1999). Byzantium, the apogee (İngilizce). Londra: Penguin. ISBN .
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
- Gibbon, Edward (1999) [1788]. "48". The Decline and Fall of the Roman Empire (İngilizce). 5. Londra: Penguin. ISBN .
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: II. Aleksios |  Bizans İmparatoru 1183 - 1185 | Sonra gelen: II. İsaakios |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara I Andronikos haber gazete kitap akademik JSTOR Eylul 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin I Andronikos Komninos Yunanca adi Andronikos A Komnhnos Andronikos I Komninos 1118 Konstantinopolis 12 Eylul 1185 Konstantinopolis 1183 1185 arasinda Bizans imparatoru olmustur Imparator I Aleksios ve Irini Dukena nin oglu sebastokratōr Isakios Komninos un ogludur Komninos Hanedani nin son temsilcisidir Devlet duzeninde reform yapmaya calistiysa da Bati Hristiyanligina karsi gosterdigi buyuk dusmanlikla Norman istilasini hizlandirmistir I Andronikos Komninos Andronikos A KomnhnosI Andronikos Komninos tarafindan bastirilmis kavisli sikkeBizans ImparatoruHukum suresiMayis 1183 12 Eylul 1185Once gelenII AleksiosSonra gelenII IsaakiosDogum1118 KonstantinopolisOlum1185 KonstantinopolisEs ler iTheodora KomniniCocuk lar iManuil Komnenos Ioannis Komnenos Maria Komnini Aleksios Komnenos Irini KomniniHanedanKomninos HanedaniBabasiIsakios KomninosYasamiImparatorluk oncesi yasami Andronikos Komninos yaklasik 1118 yilinda dogmustur Hem akil ve hem vucut bakimindan yetenekliydi Yakisikliydi cok iyi ve inandirici bir sekilde konusurdu hareketli zorluga dayanikli cesur bir kisi idi Ancak ahlak bakimdan biraz zayiflik gostermisti Buyuk bir askeri general ve cok yetenekli bir siyaset adamiydi Andronikos un genclik yillari askerlik ile gecmis olmakla beraber bu askerlik sirasinda eglencesi eksik olmamisti 1141 de Selcuklular tarafindan esir alindi ve bir yil onlarin elinde esir kaldi Sonra fidyesi odemedi ve Konstantinopolis e gitti Orada kuzeni olan Imparator I Manuil un gozune girip sarayda yasamaya basladi Burada yegeni olan prenses Evdoksiya yi kandirdi ve prenses onun metresi oldu 1152de Evdoksiya ile birlikte onemli bir askeri komutanlik gorevi ile Kilikya ya gitti Bu gorevde iken sehrine onun planlamasi ve komutasi altinda yapilan kusatma ve hucumda basarisiz oldu Yine Konstantinopolis e dondu Ikinci defa bir baska bir themaya askeri vali olarak gorevlendirildi Fakat bu gorevi de kisa zaman sonra birakip tekrar Konstantinopolis e dondu Burada Evdoksiya nin erkek kardeslerinin hazirlamis oldugu bir pusudan bir sans eseri kurtulabildi Bu sirada 1153 de Andronikos Imparator aleyhine hazirlanan bir komploya katildi Ama bu komplo Imparator tarafindan ogrenildi Andronikos dahil komplo liderleri uzun hapis cezasina carptirildilar Andronikos 12 yil hapis kaldi ve bu hapislik sirasinda bir sira basarisiz kalan kacma girisimlerinde bulundu En sonunda 1165 te hapishaneden kacmayi basardi Seruvenli bir kacistan sonra Galicya daki Prens Yaroslav in sarayina eristi Burada Prens tarafindan koruma altinda iken Prens ve Imparator I Manuil arasinda bir ittifak yapilmasina alet oldu Bu basarisi dolayisiyla I Manuil in tekrar destegini kazandi Bir Rus ordusu ile I Manuil in Macaristan istila seferine katildi ve Semlin sehrinin kusatilmasinda bulundu Bu basarili askeri sefer 1168 de bittigi zaman Andronikos Imparator ile birlikte Konstantinopolis e geri dondu Fakat bir yil sonra I Manuil in kendine halef olarak sectigi sonradan Macaristan Krali III Bela adini alacak kisiye sadakat yemini vermedigi icin Imparatorla arasi acildi Kilikya themasi valisi olarak atanarak Konstantinopolis teki saraydan surgun edildi Fakat Imparator un gazabindan kurtulmak icin themasi basina gitmeyen Andronikos Antakya Prensi olan Raymondo ya sigindi Onun sarayinda yasarken Prensin guzel kizi ve Bizans Imparatoricesi Antakyali Maria nin kiz kardesi olan Prenses Filippa ya asik olup onu bastan cikardi Bunu duyan Bizans Imparatoru bu bastan cikarmayi bir onur davasi olarak gordu Andronikos a olan kizginliginin artmasi haberi ta Antakya ya ulasti Bunun uzerine Andronikos Kudus e Haclilar Devleti Krali I Amalrik sarayina kacti ve o da Andronikos u Beyrut a vali tayin etti Andronikos Kudus te Bizans Imparatoru nun yegeni olan ve vefat etmis Kudus Krali III Baoudin in dul karisi olan Theodora Komnini ile karsilasti ve 56 yasinda olmakla beraber onu da bastan cikarmayi basardi Bizans Imparatoru nun buna olan kizginligindan kacmak icin Theodora ile birlikte Sam a gecip Sam Hukumdari Nureddin Mahmud Zengi ye sigindilar Orada da kendilerini guvenli gormeyip birlikte seruvenli bir uzun yolculuga basladilar Iran i batidan doguya gecip Turkistan a girdiler ve oradan Hazar Denizi nin etrafini donerek Kafkaslardan guneye gecerek Karadeniz kiyisina geldiler Komninos Hanedani nin ortaya ciktigi yer olan Unye o zamanki Oinaion civarindaki bir kaleye yerlestiler Andronikos un kalede bulunmadigi bir gun Bizans Trabzon themasi valisi kaleye bir baskin verdi ve Theodora ve iki cocugunu esir alip Konstantinopolis e gonderdi 1180 baslarinda ailesini kurtarmak icin Andronikos Konstantinopolis e geldi Cok yalvarici dramatik tavirlarla ellerini zincirle baglamis sekilde Imparator un huzuruna cikti ve ondan kendinin ve ailesinin affini istedi Imparator bu affi verdi ama Andronikos u Theodora ile birlikte tekrar Unye de yasamak uzere surgune gonderdi Imparatorluk yillari 12 yuzyil ortalarinda Anadolu ve yakin dogu 1143 1180 arasinda hukum suren Imparator I Manuil un kuzeni olan Andronikos Manuil in olumunden sonra halk tarafindan sevilmeyen dul imparatorice Antakyali Maria nin imparator naibi olarak ulkeyi yonetmesine karsi cikti 1182 baharinda bir ordu toplayarak kucuk yastaki imparator II Aleksios u korumak bahanesiyle Konstantinopolis e Istanbul girdi ve iktidari ele gecirdi Bunun baslica sonuclarindan biri cogunlugunu Venediklilerle Cenevizlilerin olusturdugu Batililarin kentte topluca oldurulmesi oldu Andronikos hemen ardindan dul imparatorice Maria yi da oldurttu Eylul 1183 te Aleksios la birlikte hukmetmek uzere tac giydi Iki ay sonra Aleksios u bogdurttu Zorbaligini yasallastirmak icin de Aleksios un 13 yasindaki dul karisi Fransali Agnes ile evlendi Bu sirada 65 yasindaydi Baskenti bir kan golune cevirmesine karsin yozlasmis siyasal sistemde giristigi reformlar mevki ve makam satisini yasaklamasi rusvet alan gorevlileri cezalandirmasi en onemlisi de ayricaliklariyla imparatorlugun birligini zayiflatan buyuk feodal soylularin ve toprak sahiplerinin gucunu kirmasi eyaletlerdeki yasam kosullarini iyilestirme yonunde sonuclar verdi I Manuil in Bati yanlisi siyasetine karsi cikarak Dogu Kilisesi nin bagimsizligini vurguladi boylece Bati Hristiyanlarinin dusmanligini pekistirdi Ayni yil Macar krali III Bela Bati yanlisi olan dul imparatoricenin intikamini almak gerekcesiyle imparatorluk topraklarina girerek bircok kenti yagmaladi II Guglielmo komutasindaki Sicilya Normanlari Agustos 1185 te Yunanistan uzerine yuruyerek imparatorlugun ikinci onemli kenti olan Selanik i ele gecirdiler Normanlarin yaklasmakta oldugu yolundaki haberler uzerine baskentte bir ayaklanma patlak verdi II Isaakios imparator ilan edildikten sonra Andronikos isyanci bir grup tarafindan olduruldu AilesiI Andronikos iki defa evlendi ve bircok metresleri oldu Birinci karisinin ismi bilinmemektedir ama bu ilk karisindan uc cocugu olmustur Manuil Komninos d 1145 III Giorgi nin kizi Rusudan ile evlendi ve Trabzon Imparatoru I Aleksios ile David Komninos un babasidir Ioannis Komnenos yak d 1159 veya 1160 1183 ile 1185 arasinda babasi yaninda ortak imparator oldu ama 1185 yilinda olduruldu Maria Komnini Metresi olan Theodora Komnini den iki cocugu olmustur Aleksios Komninos Irini Komnini Ayrica bakinizBizans Norman SavaslariKaynakcaOzel GenelWikimedia Commons ta I Andronikos ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Gregory Timothy E 2008 Bizans Tarihi cev Esra Ermert Istanbul Yapi Kredi Yayinlari ISBN 978 975 08 1507 2 Norwich John Julius 1999 Byzantium the apogee Ingilizce Londra Penguin ISBN 0 14 011448 3 Alexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Gibbon Edward 1999 1788 48 The Decline and Fall of the Roman Empire Ingilizce 5 Londra Penguin ISBN 9780307700766 Resmi unvanlarOnce gelen II Aleksios Bizans Imparatoru 1183 1185 Sonra gelen II Isaakios