Karapi Kilises (Gürcüce: ქარაფის ეკლესია), tarihsel Speri bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin İspir ilçesine bağlı ve eski adı Karapi olan Yedigöze köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Köyün adının Osmanlıca yazılışına atfen Kerab Kilisesi olarak da bilinir.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Yedigöze, İspir |
Koordinatlar | 40°32′49″K 41°02′38″D / 40.54694°K 41.04389°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Harabe |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | 10. yüzyıl |
Özellikler | |
Malzemeler | Yontma taş, kireç harcı |
Tarihçe
Gürcüce bir yer adı olan Karapi (ქარაფი), büyük kaya anlamına gelir. Karapi köyü ve Karapi Kilisesi'nin bulunduğu Speri bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan sınırları içinde bulunuyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Karapi Kilisesi ise, bu tarihten birkaç yüzyıl önce, 10. yüzyılda inşa edilmiştir. Osmanlı döneminde köyün nüfusunun Müslümanlaşmasıyla kilise cemaatini ve işlevini yitirmiştir. Nitekim 1835 Osmanlı nüfus defterinde, Karab veya Kerab şeklinde kaydedilmiş olan köyün nüfusu Müslümanlardan oluşuyordu. Karapi Kilisesi, 2018 yılında büyük ölçüde sağlamdı.
Mimari
Karapi Kilisesi, bugünkü yerleşim yerinin merkezinde inşa edilmiş, küçük ölçekli ve tek nefli bir yapıdır. Duvarları dolgu duvar tekniğinde, kabaca yontulmuş taşlarla kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Yapı, kareye yakın dikdörtgen plana sahiptir. Beşik tonoz olarak adlandırılan bir çatıyla örtülmüştür. İçten yarım yuvarlak apsis, 1,80 x1.00 metre ölçülerindedir. Pencere çevresinde ve örtü sisteminde kireç taşı kullanılmıştır. Kilisenin kapısı güneyde yer alır ve 1 metre genişliğe sahiptir. Doğuda apsiste ve batı duvarında birer pencere açıklığı bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c 2018 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2018 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2019, s 40. 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . -9639-1-9
- ^ a b c "Murat Aktemur - Umut Kukaracı, "İspir ve Çevresi Kiliseleri", Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Sayı: 8, 2002, Erzurum". 16 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mart 2024.
- ^ "ქარაფი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 16 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Yunus Özger, "XIX. Yüzyılın İlk Yarısında İspir ve Köylerinin Nüfusu", A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 34, Erzurum, 2007
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karapi Kilises Gurcuce ქარაფის ეკლესია tarihsel Speri bolgesinde gunumuzde Erzurum ilinin Ispir ilcesine bagli ve eski adi Karapi olan Yedigoze koyunde Orta Cag da Gurculerden kalma bir kilisedir Koyun adinin Osmanlica yazilisina atfen Kerab Kilisesi olarak da bilinir Karapi KilisesiTemel bilgilerKonumYedigoze IspirKoordinatlar40 32 49 K 41 02 38 D 40 54694 K 41 04389 D 40 54694 41 04389InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumHarabeMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma10 yuzyilOzelliklerMalzemelerYontma tas kirec harciTarihceGurcuce bir yer adi olan Karapi ქარაფი buyuk kaya anlamina gelir Karapi koyu ve Karapi Kilisesi nin bulundugu Speri bolgesi Orta Cag da Gurcistan sinirlari icinde bulunuyordu Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirmistir Karapi Kilisesi ise bu tarihten birkac yuzyil once 10 yuzyilda insa edilmistir Osmanli doneminde koyun nufusunun Muslumanlasmasiyla kilise cemaatini ve islevini yitirmistir Nitekim 1835 Osmanli nufus defterinde Karab veya Kerab seklinde kaydedilmis olan koyun nufusu Muslumanlardan olusuyordu Karapi Kilisesi 2018 yilinda buyuk olcude saglamdi MimariKarapi Kilisesi bugunku yerlesim yerinin merkezinde insa edilmis kucuk olcekli ve tek nefli bir yapidir Duvarlari dolgu duvar tekniginde kabaca yontulmus taslarla kirec harci kullanilarak insa edilmistir Yapi kareye yakin dikdortgen plana sahiptir Besik tonoz olarak adlandirilan bir catiyla ortulmustur Icten yarim yuvarlak apsis 1 80 x1 00 metre olculerindedir Pencere cevresinde ve ortu sisteminde kirec tasi kullanilmistir Kilisenin kapisi guneyde yer alir ve 1 metre genislige sahiptir Doguda apsiste ve bati duvarinda birer pencere acikligi bulunmaktadir Kaynakca a b c 2018 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2018 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2019 s 40 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 978 9941 9639 1 9 a b c Murat Aktemur Umut Kukaraci Ispir ve Cevresi Kiliseleri Ataturk Universitesi Guzel Sanatlar Enstitusu Dergisi Sayi 8 2002 Erzurum 16 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mart 2024 ქარაფი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 16 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Yunus Ozger XIX Yuzyilin Ilk Yarisinda Ispir ve Koylerinin Nufusu A U Turkiyat Arastirmalari Enstitusu Dergisi Sayi 34 Erzurum 2007