Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karartma Geceleri, Rıfat Ilgaz'ın 1974 yılında yayımlanan romanıdır. II. Dünya Savaşı sürecinde kitabı toplatılan öğretmen-şair Mustafa Ural'ın hikâyesini anlatır. Ilgaz'ın kendi hayatından izlenimler taşıyan bu roman, daha sonra Yusuf Kurçenli tarafından filme çekilmiş ve başrolünü Tarık Akan oynamıştır. Eserdeki akıbete uğrayıp bir zamanlar toplatılan Karartma Geceleri 2004 yılında MEB 100 Temel Eser listesine girdi.
 Karartma Geceleri romanının kapağı | |
| Yazar | Rıfat Ilgaz |
|---|---|
| Ülke | Türkiye |
| Dil | Türkçe |
| Tür | Roman |
| Yayım | 1974 |
| Yayımcı | Çınar Yayınları |
| Sayfa | 219 |
| ISBN | |
Karakterler
- Mustafa Ural: Romanın ana karakteridir ve roman onun etrafında şekillenir. İdealist bir öğretmendir ve yazdığı toplumcu şiirlerden dolayı tutuklanmıştır. Roman boyunca kaçak hayatı sürer. Ancak her fırsatta şair olduğunu dile getirmekten çekinmez.
- Şükran Hanım: Mustafa Ural'ın eşidir. Eşi ile düşünceleri pek uyuşmayan, rahatına düşkün bir kadındır.
- Ayten: Mustafa Ural'ın ev sahibi olan subay bir babanın kızıdır. Kitap okumayı çok seven, akıllı bir hanımdır ve babasıyla düşünceleri uyuşmaz. Romanda Mustafa Ural'a yardım etmiştir.
Özeti
Rıfat Ilgaz'ın oğlu Aydın Ilgaz Cumhuriyet gazetesinde yayınlanan yazı dizisinde romanı şu şekilde anlatır:
| “ | Romanın başkişisi Mustafa Ural, babam gibi, kitabı toplatılan bir öğretmen-şairdir. Onun polisten iki buçuk aylık kaçma serüveni, romanın çatısını oluşturur; ancak özellikle vurgulamak istediğim, o çatının altında yaşananlar salt babamın değil, o kuşağın yaşadıklarıdır. Fedailer Mangası’nın çektiği sıkıntılardır, romanda anlatılan; ki bu, toplumun sıkıntılarından ayrı tutulamaz. | „ |
Ilgaz yaşadığı dönemi karartma gecelerinde şöyle tanımlar:
| “ | Her şeye dayanmaktan başka çıkar yol yoktu. Çağ belliydi, kendisi gibi düşünenleri, batı sınırının ötesinde rahatça kurşuna dizebiliyorlardı. Bu pirelerle, özgürlüğünün içine tükürülmek, bir bakıma cezaların en hafifi sayılmalıydı. Sınırların ötesinde kalan uygar bir dünya, şimdi, aydınların boğazlandığı bir tutsaklar ülkesiydi. Bu topraklar üstünde kelepçe vardı, pranga vardı, türlü işkenceler de vardı ama, henüz ölüm kampları, fırınlar, kurşuna dizilmeler yoktu. | „ |
Mustafa Ural bir süredir hapishanededir. Çok zor şartlar altında yaşamaktadır. Kaldığı oda nem ve pire içerisindedir. Verilen yemek ise sadece kuru bir ekmektir. Mustafa Ural, insan yüzü göremediği bu yerde, suçunun ne olduğunu bilmeden günlerini geçirmektedir. Tarihin altı mı, yedi mi yoksa sekiz Haziran mı olduğunu bilmemektedir.
Bir süre sonra ani bir değişiklik olur. Koğuşların hepsi boşaltılmaktadır. Bütün hapishane boşalır. Mustafa Ural,günlerden sonra ilk defa gökyüzünü ve İstanbul’u gördüğü için mutludur. Fakat bu değişikliğin sebebini anlayamaz. Mahpuslardan biri savaş dolayısı ile savaş sığınaklarına götürüldüklerini söyler. Komutan, konuşanı vuracaktır. Mustafa Ural’ın Halil adındaki bir başka mahkûmla konuştuğunu görür ve komutan onları taş odaya gönderir. Taş oda, en korkunç cezaların verildiği kısımdır. Taş odada Halil’le sohbet etmeye başlayan Mustafa ona hapse giriş sürecini anlatmaya başlar.
Mustafa Türkçe öğretmenidir. Sıkıyönetim bölgesindedir. Mustafa, rahatsız olduğu için bir süre sanatoryumda kalmıştır. Bu yüzden raporludur. Bir öğretmen arkadaşı yanına gelir; eserlerinin tehlikeli görüldüğünü ve dikkatli davranması gerektiğini söyler. Kitapları toplatılmaktadır. Mustafa, arkadaşından sonra evine gittiğinde apartmanın kapısında polisleri görür. Ayten, gelmemesi için uyarır. Mustafa, hakkında tutuklanma kararının çıktığını anlar ve ne yapacağını şaşırır. Karısının yanına gider ve şifreli bir şekilde durumunu anlatır. Eşi, ona bir miktar para verir. Mustafa, hep yakalanacağı korkusu ile İstanbul sokaklarını dolaşır. Arkadaşı asteğmen İlhan’ın yanına gider. Ondan kimsenin şüphelenmeyeceğini düşünür. Fakat arkadaşı ona çok soğuk davranarak başını derde sokmamasını anlatır ve teslim olmasını söyler. Mustafa, çok büyük hayal kırıklığına uğrar ve dostluklarının bittiğini söyleyerek oradan ayrılır. Gece evine gider. Karısı polislerin her yerde onu aradığını ve kitaplarının tamamen toplandığını söyler.
Sabaha doğru evden bir yabancı gibi çıkar. Gazetelerden iki yüz kişinin tutuklandığını, kendisinin de arandığını okur. Suçu, propaganda mahiyetinde kitap yayınlamaktır. Sokaklarda yakalanama korkusuyla geçirdiği bir günden sonra dostu Cengiz’in yanına sığınır. Cengiz, istediği kadar yanında kalabileceğini söyler. Mustafa çok sevinir. Tek göz bir odada kalan Cengiz’in evindeki en büyük sorun odun ve kömürdür. Tüm şehirde odun, kömür çok pahalıdır. Cengiz ve Mustafa paralarını birleştirerek aldıkları odunlarla ısınmaya çalışırlar. Cengiz, Mustafa’ya her konuda saygı duymakla birlikte, politikadan uzak durmaktadır. Fakat hocasını bu zor günlerinde saklamakta kararlıdır.
Mustafa, Cengiz’in evinde sessiz, sakin bir süre geçirir. Fakat bir gün Cengiz’in kız arkadaşı Çiğdem eve gelir. Çiğdem Mustafa’nın bir kanun kaçağı olduğunu anlar ve polise şikayet edeceğini söyler. Mustafa bu yüzden buradan ayrılmak zorunda kalır. Yine sokaklardadır. Ne yapacağını bilemez. Gördüğü her kişiden şüphelenir. Yakalanma korkusu ile geçen bir süreden sonra babaannesi ile yaşayan Nihat’ın yanına gitmeye karar verir. Nihat okulunu uzattığı için bitirme sınavlarına hazırlanmaktadır. Nihat babaannesine Mustafa’yı gündüzleri eve gelip ona ders anlatan bir hoca gibi tanıtır. Birkaç gün Mustafa burada dinlenir. Hatta sağlığı da düzelir. Fakat bir gün Nihat’ın babaannesi Mustafa’nın orada kaldığını anlar ve çok sinirlenir. Mustafa oradan da ayrılmak zorunda kalır.
Bir gece Mustafa yolda bir polise yakalanır. Sıkıyönetim günleri olduğu için kimliğini sorar polis. Mustafa kendisini bir kadın arkadaşının yanından gelen bir öğretmen olarak tanıtır. Acele ile çıktığı için ceketini güya onun evinde unutmuş ve kimliğide içinde kalmıştır. Böylelikle kurtulur. Mustafa, Cengiz kız arkadaşlarından ayrıldığı için onun yanında yeniden kalmaya başalar. Karısını ve çocuğunu çok özlediği bir gün her şeyi göze alarak gece yarısı evine gider. Karısı ona çok soğuk davranır. Neredeyse onun teslim olmasını istemektedir. Mustafa Ural, karısının davranışlarına bir türlü anlam veremez. Bu arada kapı çalınır. Gelen komşularının kızı Ayten’dir. Ayten, babasının Mustafa’yı polise şikayet etmeye gittiğini söyler. Mustafa’nın hemen kaçması gerekmektedir. Mustafa kaçarken onu en çok üzen Şükran’ın onu uğurlamamasıdır.
Mustafa polisten kaçmaya başladığından beri bir ay geçmiştir. Maaşını karısının yardımı ile alır. Bir gün Ayten’le buluşur. Ayten, hocasına yazdığı hikâyeleri okutur. Bir de Şükran’ın İlhan’la gezmeye gittiğini söyler. Mustafa’nın kalbine bir şüphe düşer. Karısının ve çocuğunun başında olmamasının sonunun böyle olmamasına şaşırmaz.
Tarih 24 Mayıs’tır. Mustafa’nın sağlığı hücrede kalmaya müsait hale gelmiştir. Artık yakalansa dahi hapishane koşullarında yaşayabileceğini düşünmektedir. Ve beklenen gün gelir. Mustafa önceden karşılaştığı polisle karşılaşır. Polis onun önceki sefer yalan söylediğini öğrenmiştir. Apar topar onu emniyete götürür.
Mustafa Ural ve Halil taş odada gözaltında iken bir gelişme olur. Mustafa, savcıya sevk olunmuştur. Mahkemede Mustafa’yı kötü bir sürpriz beklemektedir. Karısı Şükran da oradadır. Fakat karısının onun savcıya sevk olunduğunu bilmesine imkân yoktur. Bir başka mesele için orada olmalıdır. Birden bir duruşmada İlhan’ı görür. İlhan işlediği suçtan dolayı askerler tarafından sorguya çekilmektedir.
Kaynakça
- ^ "Hababam Sınıfı". Hababam Sınıfı resmi sitesi. 9 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2011.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karartma Geceleri Rifat Ilgaz in 1974 yilinda yayimlanan romanidir II Dunya Savasi surecinde kitabi toplatilan ogretmen sair Mustafa Ural in hikayesini anlatir Ilgaz in kendi hayatindan izlenimler tasiyan bu roman daha sonra Yusuf Kurcenli tarafindan filme cekilmis ve basrolunu Tarik Akan oynamistir Eserdeki akibete ugrayip bir zamanlar toplatilan Karartma Geceleri 2004 yilinda MEB 100 Temel Eser listesine girdi Karartma GeceleriKarartma Geceleri romaninin kapagiYazarRifat IlgazUlkeTurkiyeDilTurkceTurRomanYayim1974YayimciCinar YayinlariSayfa219ISBN978 975 348 024 6KarakterlerMustafa Ural Romanin ana karakteridir ve roman onun etrafinda sekillenir Idealist bir ogretmendir ve yazdigi toplumcu siirlerden dolayi tutuklanmistir Roman boyunca kacak hayati surer Ancak her firsatta sair oldugunu dile getirmekten cekinmez Sukran Hanim Mustafa Ural in esidir Esi ile dusunceleri pek uyusmayan rahatina duskun bir kadindir Ayten Mustafa Ural in ev sahibi olan subay bir babanin kizidir Kitap okumayi cok seven akilli bir hanimdir ve babasiyla dusunceleri uyusmaz Romanda Mustafa Ural a yardim etmistir OzetiRifat Ilgaz in oglu Aydin Ilgaz Cumhuriyet gazetesinde yayinlanan yazi dizisinde romani su sekilde anlatir Romanin baskisisi Mustafa Ural babam gibi kitabi toplatilan bir ogretmen sairdir Onun polisten iki bucuk aylik kacma seruveni romanin catisini olusturur ancak ozellikle vurgulamak istedigim o catinin altinda yasananlar salt babamin degil o kusagin yasadiklaridir Fedailer Mangasi nin cektigi sikintilardir romanda anlatilan ki bu toplumun sikintilarindan ayri tutulamaz Ilgaz yasadigi donemi karartma gecelerinde soyle tanimlar Her seye dayanmaktan baska cikar yol yoktu Cag belliydi kendisi gibi dusunenleri bati sinirinin otesinde rahatca kursuna dizebiliyorlardi Bu pirelerle ozgurlugunun icine tukurulmek bir bakima cezalarin en hafifi sayilmaliydi Sinirlarin otesinde kalan uygar bir dunya simdi aydinlarin bogazlandigi bir tutsaklar ulkesiydi Bu topraklar ustunde kelepce vardi pranga vardi turlu iskenceler de vardi ama henuz olum kamplari firinlar kursuna dizilmeler yoktu Mustafa Ural bir suredir hapishanededir Cok zor sartlar altinda yasamaktadir Kaldigi oda nem ve pire icerisindedir Verilen yemek ise sadece kuru bir ekmektir Mustafa Ural insan yuzu goremedigi bu yerde sucunun ne oldugunu bilmeden gunlerini gecirmektedir Tarihin alti mi yedi mi yoksa sekiz Haziran mi oldugunu bilmemektedir Bir sure sonra ani bir degisiklik olur Koguslarin hepsi bosaltilmaktadir Butun hapishane bosalir Mustafa Ural gunlerden sonra ilk defa gokyuzunu ve Istanbul u gordugu icin mutludur Fakat bu degisikligin sebebini anlayamaz Mahpuslardan biri savas dolayisi ile savas siginaklarina goturulduklerini soyler Komutan konusani vuracaktir Mustafa Ural in Halil adindaki bir baska mahkumla konustugunu gorur ve komutan onlari tas odaya gonderir Tas oda en korkunc cezalarin verildigi kisimdir Tas odada Halil le sohbet etmeye baslayan Mustafa ona hapse giris surecini anlatmaya baslar Mustafa Turkce ogretmenidir Sikiyonetim bolgesindedir Mustafa rahatsiz oldugu icin bir sure sanatoryumda kalmistir Bu yuzden raporludur Bir ogretmen arkadasi yanina gelir eserlerinin tehlikeli goruldugunu ve dikkatli davranmasi gerektigini soyler Kitaplari toplatilmaktadir Mustafa arkadasindan sonra evine gittiginde apartmanin kapisinda polisleri gorur Ayten gelmemesi icin uyarir Mustafa hakkinda tutuklanma kararinin ciktigini anlar ve ne yapacagini sasirir Karisinin yanina gider ve sifreli bir sekilde durumunu anlatir Esi ona bir miktar para verir Mustafa hep yakalanacagi korkusu ile Istanbul sokaklarini dolasir Arkadasi astegmen Ilhan in yanina gider Ondan kimsenin suphelenmeyecegini dusunur Fakat arkadasi ona cok soguk davranarak basini derde sokmamasini anlatir ve teslim olmasini soyler Mustafa cok buyuk hayal kirikligina ugrar ve dostluklarinin bittigini soyleyerek oradan ayrilir Gece evine gider Karisi polislerin her yerde onu aradigini ve kitaplarinin tamamen toplandigini soyler Sabaha dogru evden bir yabanci gibi cikar Gazetelerden iki yuz kisinin tutuklandigini kendisinin de arandigini okur Sucu propaganda mahiyetinde kitap yayinlamaktir Sokaklarda yakalanama korkusuyla gecirdigi bir gunden sonra dostu Cengiz in yanina siginir Cengiz istedigi kadar yaninda kalabilecegini soyler Mustafa cok sevinir Tek goz bir odada kalan Cengiz in evindeki en buyuk sorun odun ve komurdur Tum sehirde odun komur cok pahalidir Cengiz ve Mustafa paralarini birlestirerek aldiklari odunlarla isinmaya calisirlar Cengiz Mustafa ya her konuda saygi duymakla birlikte politikadan uzak durmaktadir Fakat hocasini bu zor gunlerinde saklamakta kararlidir Mustafa Cengiz in evinde sessiz sakin bir sure gecirir Fakat bir gun Cengiz in kiz arkadasi Cigdem eve gelir Cigdem Mustafa nin bir kanun kacagi oldugunu anlar ve polise sikayet edecegini soyler Mustafa bu yuzden buradan ayrilmak zorunda kalir Yine sokaklardadir Ne yapacagini bilemez Gordugu her kisiden suphelenir Yakalanma korkusu ile gecen bir sureden sonra babaannesi ile yasayan Nihat in yanina gitmeye karar verir Nihat okulunu uzattigi icin bitirme sinavlarina hazirlanmaktadir Nihat babaannesine Mustafa yi gunduzleri eve gelip ona ders anlatan bir hoca gibi tanitir Birkac gun Mustafa burada dinlenir Hatta sagligi da duzelir Fakat bir gun Nihat in babaannesi Mustafa nin orada kaldigini anlar ve cok sinirlenir Mustafa oradan da ayrilmak zorunda kalir Bir gece Mustafa yolda bir polise yakalanir Sikiyonetim gunleri oldugu icin kimligini sorar polis Mustafa kendisini bir kadin arkadasinin yanindan gelen bir ogretmen olarak tanitir Acele ile ciktigi icin ceketini guya onun evinde unutmus ve kimligide icinde kalmistir Boylelikle kurtulur Mustafa Cengiz kiz arkadaslarindan ayrildigi icin onun yaninda yeniden kalmaya basalar Karisini ve cocugunu cok ozledigi bir gun her seyi goze alarak gece yarisi evine gider Karisi ona cok soguk davranir Neredeyse onun teslim olmasini istemektedir Mustafa Ural karisinin davranislarina bir turlu anlam veremez Bu arada kapi calinir Gelen komsularinin kizi Ayten dir Ayten babasinin Mustafa yi polise sikayet etmeye gittigini soyler Mustafa nin hemen kacmasi gerekmektedir Mustafa kacarken onu en cok uzen Sukran in onu ugurlamamasidir Mustafa polisten kacmaya basladigindan beri bir ay gecmistir Maasini karisinin yardimi ile alir Bir gun Ayten le bulusur Ayten hocasina yazdigi hikayeleri okutur Bir de Sukran in Ilhan la gezmeye gittigini soyler Mustafa nin kalbine bir suphe duser Karisinin ve cocugunun basinda olmamasinin sonunun boyle olmamasina sasirmaz Tarih 24 Mayis tir Mustafa nin sagligi hucrede kalmaya musait hale gelmistir Artik yakalansa dahi hapishane kosullarinda yasayabilecegini dusunmektedir Ve beklenen gun gelir Mustafa onceden karsilastigi polisle karsilasir Polis onun onceki sefer yalan soyledigini ogrenmistir Apar topar onu emniyete goturur Mustafa Ural ve Halil tas odada gozaltinda iken bir gelisme olur Mustafa savciya sevk olunmustur Mahkemede Mustafa yi kotu bir surpriz beklemektedir Karisi Sukran da oradadir Fakat karisinin onun savciya sevk olundugunu bilmesine imkan yoktur Bir baska mesele icin orada olmalidir Birden bir durusmada Ilhan i gorur Ilhan isledigi suctan dolayi askerler tarafindan sorguya cekilmektedir Kaynakca Hababam Sinifi Hababam Sinifi resmi sitesi 9 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2011 Ayrica bakinizKarartma Geceleri film Rifat Ilgaz