Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rıfat Ilgaz tam adıyla Mehmet Rıfat Ilgaz (8 Mayıs 1911;Cide, Kastamonu - 7 Temmuz 1993, İstanbul), Türk şair,romancı ve öykü yazarı.
| Rıfat Ilgaz | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 8 Mayıs 1911 (nüfus kâğıdında) Kastamonu, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 7 Temmuz 1993 (82 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Takma ad | Stepne |
| Meslek | Roman, oyun, öykü yazarı ve şair |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık | Türkiye |
| Edebî akım | Toplumcu Gerçekçi |
Özellikle Hababam Sınıfı romanıyla tanındı. Hem yazılarında hem de kişisel hayatında toplumcu bir çizgi devam ettirdi. Türkiye'nin en çalkantılı siyasi dönemlerinde devam ettiği dergiciliği, aynı dönemdeki birçok yazar gibi, onun da adliye koridorlarında ve hapishanede zaman geçirmesine neden oldu. Oldukça üretken olan yazın hayatına şiirden mizah öykülerine, romandan çocuk kitaplarına birçok farklı alanda eser sığdırdı. Bir zamanlar toplatılan Karartma Geceleri eseri 2004 yılında 100 Temel Eser listesine girdi. Yazarın eserleri günümüzde, oğlu 'la birlikte kurduğu Çınar Yayınları'ndan çıkmaktadır. Bu kitapların baskıları Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yapılmaktadır.
Ana hatlarıyla hayatı
8 Mayıs 1911 yılında Kastamonu'nun Cide ilçesinde doğdu. Yedi kardeşin sonuncusu olan Ilgaz'ın doğum tarihi kesin olarak belli değildi. Nüfusa göre 8 Mayıs 1911 olan doğum tarihi, annesinin söylemesiyle "derin kar"dadır. Bu da, Ilgaz'ın demesiyle, 1910'un Şubat'ına rastlamaktadır. Ortaokuldayken liseye devam edip üniversite okumak istemesine ve öğretmenlerinin bu konuda onu desteklemesine rağmen babasının vefatı nedeniyle (öğretmen okulu) girdi. Mezun olduktan sonra Gerede ve Akçakoca'da ilkokul öğretmenliği yaptı. 1932'de kızı Gönül doğdu. Daha sonra Gümüşova'ya başöğretmen olarak atandı. 1933 yılında askere alındı. 1936'da Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümüne girdi ve 1938'de mezun oldu. Mezuniyetinden sonra Adapazarı'na atanan Ilgaz, vereme yakalandığı için öğretmenlik yapamadan buradan ayrıldı ve İstanbul Yakacık Sanatoryumuna yattı.
İstanbul'dayken hem Karagümrük Ortaokulunda Türkçe öğretmenliği yapıyor hem de fakültede felsefe okuyordu. II. Dünya Savaşı'na denk gelen bu dönemler daha sonra edebiyatında da oldukça etkili oldu. Örneğin savaş Karartma Geceleri romanının arka planında yoğun olarak hissedilmektedir. 1943 yılında Karagümrük Ortaokulunda bir öğretmenle kavga ettiği için Nişantaşı'na sürüldü. Aynı yıl ağabeyinin de bulunduğu Tosya'da deprem olunca oraya gitti ve daha sonra izlenimlerini gazetede yazdı. Ayrıca bir de bu deneyimi yansıtan Tosya Zelzelesi şiirini yazdı.
1944'ün Ocak ayında yayımladığı Sınıf kitabıyla adliyeler ve hapishaneyle tanışmış oldu. Bir süre saklanan Ilgaz, 24 Mayıs 1944'te Birinci Şubeye teslim oldu. 6 aya çarptırılan yazar, hapishaneden çıktığında hem öğrenciliğini hem de öğretmenliğini kaybetmişti. Sağlığı da oldukça bozulan Ilgaz, Heybeliada Sanatoryumuna yattı. 1946 yılında öğretmenliğe kısa bir süreliğine dönse de, sonunda 1947'de temelli olarak bu şansı kaybetti. Bununla birlikte sanatoryuma yatabilme hakkını da kaybetmiş oluyordu.
Hayatı dergi ve gazetecilik ile şiir yazarak geçiyordu. 1953 yılında kitabı da toplatıldı ve yazar hakkında soruşturma açıldı. 27 Mayıs'tan hemen önce gönderilmesi planlanan sürgünden 27 Mayıs 1960 askerî müdahalesiyle kurtuldu. 1966'da Ilgaz'ın oyunlaştırdığı Hababam Sınıfı romanı tarafından sahnelendi. Aynı oyun 1969 yılında 'nda sahneye kondu. Aynı yıl oyunu da Ankara Sanat Tiyatrosu'nda sahnelendi.
Yazar Afet Muhteremoğlu ile olan evliliğinden, 22 Eylül 1971'de kızı Fatma Defne Ilgaz doğdu. Aynı yıl Basın Şeref Kartı aldı. Bu yıl ayrıca 'nı kuran yazar kendi kitaplarını yayımlamaya başladı. İlk denendiğinde sansüre takılan Hababam Sınıfı, Umur Bugay'ın senaryosuyla sansürden geçti ve Ertem Eğilmez'in yönetmenliğinde çekildi. Fakat yazar bu durumdan hoşnut değildi, çünkü sansürden geçmeyi başaran senaryo eserin bütün toplumsal eleştirilerinden arıtılmış ve sadece eğlencelik bir komedi hâline getirilmişti.
| “ | Onlar, Hababam Sınıfı'nın özüne saygı gösterilerek çevrilmiş filmler değildi. İçeriği bakımından, tezi bakımından aykırı. Ben eğitimi eleştiririm. Kopyacılığı, ezberciliği... Senaryoyu yazanlar öğrenci velilerine başlıyorlar çıkışmaya. [...] Hemen dava açtım. | „ |
Belgeselden alınan ekran görüntüsü
Filmin başarısından sonra 6 film daha yapıldı. 1974'te emekli olan Ilgaz, Cide'ye yerleşti. 12 Eylül (1980) döneminde Cide'de bulunan Rıfat Ilgaz sürekli tehdit ya da rahatsız ediliyordu. Örneğin, bir gün oturduğu evin karşısındaki binaya Rıfat Ilgaz evden atılmadığı takdirde evin taranacağına dair not asılır.
28 Mayıs 1981 gecesi Rıfat Ilgaz Yıldız Karayel romanını yazmaktayken gözaltına alındı. Gözleri bağlanarak ve zincirlenerek merkeze kadar yürütülen yazar, Kastamonu, mezbahasından bozma hapishaneye kondu. Doktor muayenesi isteyerek hastalığını kanıtlayınca jandarma tarafından Ballıdağ Sanatoryumuna yatırıldı. Gözaltına alınmasının belirli bir nedeni zaten bulunmamaktaydı ve genel sorgudan sonra serbest bırakıldı. Oğlu Aydın Ilgaz ile yaşamak üzere İstanbul'a döndü.
Öncelikli olarak şiir ve öykü olmak üzere yazmaya devam etti. Adına etkinlikler ve festivaller düzenlendi. Fikri Sağlar'ın Kültür Bakanlığı döneminde devlet tarafından bir çeşit itibar iadesi olacak şekilde Kültür Bakanlığı plaketi verildi.
2 Temmuz Sivas Madımak Olayı'nda başta yakın dostu Asım Bezirci olmak üzere birçok kişinin katledildiği haberine çok üzülen Ilgaz, bundan 5 gün sonra, 7 Temmuz 1993'te evinde öldü ve Zincirlikuyu Mezarlığı'na, Asım Bezirci'nin yanına defnedildi.
Edebiyatı
Rıfat Ilgaz, edebiyat hayatına 1926 yılında Kastamonu Nazikter gazetesinde yayınlanan "Sevgilimin Mezarında" şiiriyle başladı. Bu şiiri yazdığında henüz on beş yaşında olan şair, o dönemlerde Mehmet Rıfat imzası ile yazıyordu. Hatta Kastamonu'dan geçmekte olan Faruk Nafiz'in ilgisini çekmeyi başardı. Bir süre tarz olarak kişisel şiirler yazsa da -ki bunlar Varlık, Oluş gibi dergilerde yayınlandı- daha sonra hiçbirini kitaplarına almadı. Ona göre bu şiirler gözü kapalı yaşadığı yılların ifadesiydi. Bir süre şiir tekniğine yeni bir soluk getirdiğine inandığı Nâzım Hikmet ile çalıştı. Onun Bursa Hapishanesinden gönderdiği şiirleri İbrahim Sabri mahlasıyla yayınlıyordu. Nazım da Ilgaz'dan umutla söz ediyordu:
| “ | Gençlerin içinde çok beğendiğim şairler var, hepsinin ismini aklımda tutamıyorum, isimleri henüz yer etmedi, ama şiirlerini pek beğeniyorum. Şöyle aklımda kalanları, sıra tefriki yapmadan sayayım: Dinamo, Suat Taşer, Rıfat Ilgaz, A. Kadir, Orhan Kemal, Saffet Irgat vesaire... | „ |
Ayrıca Nazım, başka bir zamanda "kendi sesini bulması" için Orhan Kemal'e Ilgaz'ı örnek göstermiştir. Rıfat Ilgaz, II. Dünya Savaşı döneminde öğretmenlik yaparken hayatında ve çevresinde gördükleriyle toplumcu bir anlayışa yöneldi. Halktan biri olması ve halkın çektiklerini kendisinin de çekiyor olması bunu ifade etme isteği ve ihtiyacı yarattı. Bu amaçla çıkardığı ilk şiir kitabı 'te (1943) çevresindeki insan hayatını anlattı. Mesela bu eserindeki "Alişim" şiirinde onun edebiyatta durduğu noktanın izleri oldukça güçlüdür.
| “ | Kasnağından fırlayan kayışa | „ |
Bu şiirde toplumu birçok açıdan anlatmaktadır şair. Köyden kente göçten, işçinin durumuna kadar toplumsal gerçekleri irdelerken bir yandan da bu toplumsal gerçeklik içinde sıkışıp kalan bireyin durumunu da verir. Ne de olsa, Kızlar da emektar saz gibi iki kol ister saracak! Şiirin de kullandığı dil ise anlattığı konuların tarzına uygun bir şekilde sadedir.
Benzer bir anlayışla yazdığı ve şiirlerin bir kısmı okuldaki öğrencileriyle ilgili olan ikinci kitabı Sınıf (1944) toplatıldı ve Ilgaz hakkında soruşturma başlatıldı. O dönemde sağlık nedeniyle okuldan izinli olan şair bir süre saklandıktan sonra teslim oldu ve 6 ay hapiste yattı. Bu dönemde yaşadıklarını bir çeşit anı-roman olan Karartma Geceleri'nde, karakteri Mustafa Ural aracılığıyla anlattı.
Ilgaz, 1940'lı ve 50'li yıllarda yoğun bir şekilde dergicilikle uğraştı. Zaten zamanın ekonomik -ve biraz da siyasi- şartları daha hacimli eserlere (kitaplara) pek izin vermiyordu. Bu dönemde hükûmete ve İran Şah'ına hakaretten tekrar hapse girdi. 1950 Af Kanunuyla çıktı. Daha sonradan "Fedailer Mangası" adını alacak bir grup aydın, bir çıkan bir kapanan dergilerde yazmaya devam etmeye çalışıyorlardı. Özellikle Rıfat Ilgaz'ın takdir ettiği Nâzım Hikmet'in ana hatlarını ortaya koyduğu toplumcu bir edebiyat anlayışı gelişmişti. Sabahattin Ali, Aziz Nesin, Ömer Faruk Toprak, Hasan İzzettin Dinamo gibi yazarların başı çektiği bir akımdı bu.
Bu dönemde özellikle Sabahattin Ali ve Aziz Nesin'le birlikte çıkardıkları Markopaşa, Türk siyasi edebiyat tarihinde çok önemli bir yere sahiptir. Mizah yoluyla ülkedeki gidişatı eleştiren yazılara yer veren yayın kısa sürede büyük ilgi topladı ve iyi bir satış seviyesine ulaştı. Kapatıldıkça Hür Markopaşa, Yedi-Sekiz Paşa gibi başka isimlerle tekrar çıkan derginin benzer isimlerle sahteleri dahi türedi. Bu dönem Türk yazınında dergicilik dönemiydi ve benzer kadrolar sürekli olarak farklı dergilerde yazıyorlardı.
1956 yılında İlhan Selçuk'un çıkardığı dergisinde bir hikâye serisi yayınlamaya başladı. Daha sonra bu yazılar Hababam Sınıfı romanı oldu. Çizimlerini Turhan Selçuk'un yaptığı bu dizi çok tuttu. Yazar "Stepne" takma adıyla yazdığı için bu hikâyelerin kime ait olduğu da ilginç tartışmalar yaratıyordu. Bir süre sonra kendi adıyla bu yazıları topladığında birçok insan ona inanmadı. Daha sonra Ilgaz, diğer Hababam Sınıfı oyunlarını da yayınladı.
Rıfat Ilgaz romanlarının çoğunu 1970'li yıllarda yazdı. Zaten bu yıllar Türk romanında, özellikle politik içerikli eserlerde, oldukça üretken bir dönemdi. Sevgi Soysal ve Adalet Ağaoğlu gibi yazarlar 12 Mart romanı diye tabir edilen türde eserler yazarken Ilgaz daha önceki dönemleri de kapsayan eserlere imza attı. Özellikle Kastamonu hayatını kaleme aldığı romanlarında "yerel" edebiyata eğilim gösteriyor gibi görünse de, bu eserlerinde anlattığı hayatlarla halkın tarihsel süreç içerisindeki durumunu işlediği için halkçı edebiyat çizgisini sürdürdüğünü söylemek mümkündür. Tarz olarak da yine bu dönemde, Adalet Ağaoğlu, Füruzan ve Oğuz Atay gibi yazarlarda görüldüğü üzere, modernist edebiyatın ortaya çıkmaya başlamasına rağmen, o Toplumcu Gerçekçi anlayışını devam ettirdi.
Yazarın öykücülüğü özellikle mizah alanında gelişti. Öyküleri Markopaşa dönemlerine gitmektedir. İlk öykü kitapları olan ve 1957 yılında yayınlanmışlardır. Toplumsal değişimleri ve çarpıklıkları hicveden bu mizah öykülerine örnek olarak 'ndeki kentleşme ve toplumda kadının yeri üzerine eleştiriler verilebilir. Biraz da bu nedenle Ilgaz, Hababam Sınıfı eserlerinin film uyarlamalarından çok da memnun olmadı. Bu uyarlamalar eserlerinin toplumsal hiciv kısımlarını eleyip yerine basit bir gülmece anlayışı getirdiler.
Yaşamını son dönemlerinde yazar özellikle anı ile çocuk edebiyatı türüne ağırlık verdi. Öğretmenlik yıllarından kalma bir idealizmle özellikle yeni nesle yönelik çalışmaları tercih etti. Anıları uzun bir tarihsel geçmişe ışık tutarken (1910'lardan bu yana yazar Türkiye'nin tarihsel geçmişini bizzat yaşamıştır) çocuk romanları yeni bir süreç için hazırlık görevi görüyordu. Zaten Okutmak Üzerine şiirinde şöyle der:
| “ | Sınıfın ozanıyım mimli Hababam Sınıfı'nın yazarıyım ünlü | „ |
1980'li yıllarının çoğunu panellerde ve imza günlerinde geçiren Ilgaz için 1990'li yıllarda "plaketler" dönemi oldu. Son şiirini 19 Kasım 1991'de yazdı:
| “ | Son Şiirim Elim eline değsin | „ |
Uğur Mumcu'nun öldürülmesini takiben Sivas Madımak Olayı'nın olması yazarı duygusal açıdan oldukça yordu. Özellikle bu son dönemlerini oldukça detaylı anlatmaktadır. Bu olaylardan kısa bir süre sonra da Ilgaz öldü, 7 Temmuz 1993.
Kastamonu ve Rıfat Ilgaz
Doğduğu ve yetiştiği kent olan Kastamonu'ya bağlılığını her fırsatta dile getirmiş olan Ilgaz, zaten soyadı devrimiyle kendine bu kentin en büyük simgesi olan Ilgaz Dağlarının ismini soyadı olarak seçti (1934). Özellikle doğduğu Cide ve kültürüne ve insanına yapıtlarında yer verdi. , Yıldız Karayel, Halime Kaptan ve gibi romanlarında bu yöreyi tema olarak aldı. Kastamonu ve Cide'de adına etkinlikler düzenlenmektedir.
Rıfat Ilgaz'ın Kastamonu ile ilgili yönlerini en iyi veren kaynaklardan biri, onunla tanışıp birlikte çalışmalar yapmış olan 'dur. Ilgaz üzerine birçok araştırması olan yazar, onunla anılarını Rıfat Ilgaz'lı Yıllar adlı eserinde yazmıştır.
Her yıl memleketi olan Cide ilçesinde 7-8-9 Temmuz tarihleri arasında Cide Rıfat Ilgaz Sarı Yazma ve Kültür Sanat Festivali yapılır. Sanatçı her yıl orada konserler, paneller, dinletiler eşliğinde anılır.
Rıfat Ilgaz hayattayken adı Kastamonu Belediyesince Kırkceşme Mahallesi'ndeki bir sokağa, vefatından sonra cezaevinden kültür merkezine dönüştürülen binaya verilmiştir.
Cidede doğduğu ev 2008 yılında Cide Belediyesince aslına uygun restore edilerek Rıfat Ilgaz Müzesi olarak hizmete açılmıştır.
Eserleri
Şiir kitapları
- 1943: Yarenlik (1946'da ikinci basımı yapıldı)
- 1944: Sınıf - Kovuşturmaya uğradı. 6 ay hapis yattı
- 1947: Yaşadıkça - Toplatıldı
- 1953: Devam - Toplatıldı
- 1954: Üsküdarda Sabah Oldu
- 1962: Soluk Soluğa - Yeni şiir çok azdır, genellikle derleme
- 1969: Karakılçık
- 1971: Uzak Değil
- 1974: Güvercinim Uyur mu
- 1983: Kulağımız Kirişte
- 1987: Ocak Katırı Alagöz
- 1995: Çocuk Bahçesi - Çocuklar için şiirler
- 1983: Bütün Şiirleri - 9 cilt olarak
- 2004: Bütün Şiirleri: 1927-1991
- 2021: Çok Küçüğüm Daha Ben (Çocuk Şiirleri, Çınar Yayınları)
Romanları
- 1957: Hababam Sınıfı - Önce dizi hikâye olarak Dolmuş dergisinde yayınlandı. Sonradan roman olarak toplandı. Film uyarlamalarına esin kaynağı oldu. Ayrıca tiyatroda da sahnelendi.
- 1959: (Bizim Koğuş) - Önce Bizim Koğuş adıyla yayınlandı. Daha sonra 1973'te Pijamalılar olarak çıktı.
- 1969:
- 1972: Halime Kaptan
- 1974:
- 1974: Karartma Geceleri
- 1976:
- 1981: Yıldız Karayel
- 1984:
- 1984:
- 1987: Hababam Sınıfı İcraatın İçinde
Anı kitapları
- 1982: Yokuş Yukarı
- 1986: Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra
- 1992: Dördüncü Bölük: Damian Croft tarafından İngilizceye çevrildi, Milet Publishing tarafından yayınlandı.
Köşe yazarlığı
- Cart Curt
- Nerde Kalmıştık
Öykü kitapları
- 1957: Radarın Anahtarı
- 1957: Don Kişot İstanbul'da
- 1962: Kesmeli Bunları
- 1962: Nerde O Eski Usturalar
- 1962: Saksağanın Kuyruğu
- 1965: Şevket Ustanın Kedisi
- 1969: Garibin Horozu
- 1972: Altın Ekicisi
- 1972: Palavra: Önceden Don Kişot İstanbul'da adıyla yayınlandı.
- 1972: Tuh Sana
- 1972: Çatal Matal Kaç Çatal
- 1972: Bunadı Bu Adam
- 1972: Keş
- 1972: Al Atını
- 1972: Hababam Sınıfı Uyanıyor
- 1972: Hababam Sınıfı Baskında
- 1972: Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
- 1982: Rüşvetin Alamancası
- 1983: Sosyal Kadınlar Partisi
- 1983: Çalış Osman Çiftlik Senin
- 1990: Şeker Kutusu
Çocuk edebiyatı
- Bacaksız Kamyon Sürücüsü
- Bacaksız Macera Peşinde
- Bacaksız Okulda
- Bacaksız Paralı Atlet
- Bacaksız Sigara Kaçakçısı
- Bacaksız Tatil Köyünde
- Cankurtaran Yılmaz
- Çocuk Bahçesi (Şiir)
- Kumdan Betona
- Küçükçekmece Okyanusu
- Öksüz Civciv
Almanca kitaplar
- 2006: Der und die Riesenmelone (, Berlin; )
- 2007: Der auf der Polizeiwache (, Berlin; )
- 2008: Der Dreikäsehoch in der Schule (, Berlin; )
Tiyatro oyunları
- Hababam Sınıfı Ulvi Uraz Tiyatrosu tarafından sahnelendi (1965)
- Hababam Sınıfı Uyanıyor: Filme çekildi.
- Hababam Sınıfı Baskında
- Hababam Sınıfı Sınıfta kaldı: Filme çekildi.
- Türk Çocukları Türk Çocukları: Çatalzeytin Festivali'nde öğrenciler tarafından sahnelendi.
- Çatal Matal Kaç Çatal (1972): Daha sonra Uzun Eşek Oyunu olarak yeniden yazıldı. Çatal Matal 1972'de Ordu Belediyesi Karadeniz Tiyatrosu tarafından, Uzun Eşek ise Cide'de sahnelendi.
- Abbas Yola Giden: 1993'te Kartal Rıfat Ilgaz Sahnesi Oyuncuları tarafından sahnelendi.
Ödülleri
- 1982: (Madaralı Roman Ödülü) - Yıldız Karayel
- 1982: (Orhan Kemal Roman Armağanı) - Yıldız Karayel
- 1987: (Ömer Faruk Toprak Şiir Ödülü) - Ocak Katırı Alagöz
- 1993: Edebiyatçılar Derneği - Onur Ödülü
Türkiye'de Rıfat Ilgaz
- Her yıl öldüğü gün olan 7 Temmuz'da, Cide, Kastamonu'da adına Sarı Yazma Festivali düzenlenmektedir.
- Adına verilmektedir.
- 6 Aralık 1982'de 'nde 55. sanat ve 70. yaş günü kutlandı.
- 1984'te Cide Postası gazetesi ve Çınar Yayınları tarafından ortak olarak, Rıfat Ilgaz-Cide Edebiyat Ödülü verildi. Kazanan "Sekizinci Renk" şiiriyle, 'dır.
- 1986'da aynı ödül mizah hikâyesi dalında 'a verildi.
- 28 Nisan 1986'da 'nda 75. yaş günü kutlandı.
- 12 Mart 1990'da Türkiye Yazarlar Sendikası, 'da Ilgaz'ın da katıldığı Ustalarla Birlikte gecesi düzenledi.
- Karartma Geceleri romanı Yusuf Kurçenli tarafından filme çekildi. Mustafa Ural rolünü, Tarık Akan oynadı. Film birçok ödül aldı.
- Kastamonu'da, 2 Mayıs 1991'de eskiden oturduğu sokağa adı verildi. Ayrıca adına bir süre oturduğu ()'da bir bulvar ve İncirli Bakırköy'de bir kütüphane bulunmaktadır. Doğduğu memleket olan Cide'deki bir caddeye de Rıfat Ilgaz Caddesi adı verildi.
- 11-19 Aralık 1991 tarihleri arasında Türk Yazarlar Sendikası ve PEN Yazarlar Derneği tarafından İstanbul, İzmir, Ankara ve Kastamonu'da 80. yaş günü etkinlikleri düzenlendi.
- Bakırköy Belediyesi'nce adı verilen kültür merkezi, Bahçelievler Belediyesi'nin ayrılmasıyla başına geçen Refah Partisi tarafından Necip Fazıl Kısakürek olarak yeniden adlandırıldı. Siyasi olduğu açık olan bu eylem basında tepki topladı.
- 10-12 Mayıs 2006'da Ankara Üniversitesi, 'nda Rıfat Ilgaz Sempozyumu düzenlendi.
- 12.Cide Rıfat Ilgaz Sarıyazma Kültür ve Sanat Festivalin'de doğduğu ev Rıfat Ilgaz Kültür ve Sanatevi olarak açıldı (6 Temmuz 2007)
- T.C. Kastamonu Üniversitesi Cide Rıfat Ilgaz Meslek Yüksekokulu açıldı. (21 Ekim 2008)
Dünya'da Rıfat Ilgaz
- 2006-2008 yıllarında Bacaksız (Der Dreikäsehoch) serisinin üç kitabı Almanya'da çevrilip Edition Orient tarafından yayımlandı.
- Dördüncü Bölük kitabı Damian Croft tarafından İngilizceye çevrildi ve Milet Publishing tarafından Fourth Company başlığıyla yayımlandı ().
- Şiirleri birçok akademik dergide çeviri olarak yayımlandı.
- Bazı eserleri bölümler halinde yurtdışında hazırlanan Türk edebiyatı antolojilerinde ve araştırmalarında yer aldı.
Hakkında yazılan eserler
- 1993: Asım Bezirci - Temele Gül Dikenler (Çınar Yayınları, İstanbul; )
- 1994: Mehmet Saydur - Rıfat Ilgaz'lı Yıllar (Çınar Yayınları, İstanbul; )
- 1997: Asım Bezirci - Rıfat Ilgaz (Çınar Yayınları, İstanbul; )
- 1998: - Biz de Yaşadık: Dünden Bugüne Rıfat Ilgaz (İstanbul, Çınar Yayınları, İstanbul; )
- 2001: Mehmet Saydur - Markopaşa Gerçeği (Çınar Yayınları, İstanbul; )
- 2004: - Sınıf'ın Efsanesi (Çınar Yayınları, İstanbul; )
Ayrıca bakınız
- 1974: Hababam Sınıfı
- 1975: Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
- 1976: Hababam Sınıfı Uyanıyor
- 1977: Hababam Sınıfı Tatilde
- 1978: Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor
Notlar
- ^ Senarist ve yönetmen Yusuf Kurçenli tarafından sinemaya "Karartma Geceleri" adıyla uyarlandı. Filmin başrolü, Tarık Akan tarafından canlandırıldı.
Kaynakça
- ^ . Aydınlık. 7 Temmuz 2018. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ . 5 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- ^ . Habertürk. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2021.
- ^ . Hürriyet. 19 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2021.
- ^ . 30 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2015.
- ^ Mehmet Saydur, Biz de Yaşadık: Dünden bugüne Rıfat Ilgaz, s. 10
- ^ Asım Bezirci, Rıfat Ilgaz
- ^ "'Hababam Sınıfı'nın babası : Rıfat Ilgaz'". Anadolu Ajansı. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2021.
- ^ Haber7. Haber7. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2021.
- ^ Saydur, Bizde Yaşadık
- ^ https://www.fatmadefneilgaz.com.tr/defne-ilgaz-kimdir/ 31 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Saydur, Biz de Yaşadık, s. 119
- ^ Bezirci, Rıfat Ilgaz, s.54
- ^ Aydın Ilgaz, Sınıf'ın Efsanesi, s. 144-5
- ^ Bezirci, Rıfat Ilgaz, s.69
- ^ Asım Bezirci, Temele Gül Dikenler, s.49
- ^ Rıfat Ilgaz, Bütün Şiirleri (1927-1991)
- ^ Mehmet Saydur, Markopaşa Gerçeği
- ^ Ilgaz, Sınıf'ın Efsanesi
- ^ Ilgaz, Bütün Şiirleri (1927-1991)
- ^ Ilgaz, Bütün Şiirleri
- ^ (Almanca). Edition Orient. 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
Dış bağlantılar
- Antoloji' de Rıfat Ilgaz 14 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- SinemaTürk'te Rıfat Ilgaz 14 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TSA'de Rıfat Ilgaz 14 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
![image]()
Vikisöz 'de Rıfat Ilgaz ile ilgili özlü sözler bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rifat Ilgaz tam adiyla Mehmet Rifat Ilgaz 8 Mayis 1911 Cide Kastamonu 7 Temmuz 1993 Istanbul Turk sair romanci ve oyku yazari Rifat IlgazDogum8 Mayis 1911 1911 05 08 nufus kagidinda Kastamonu Osmanli ImparatorluguOlum7 Temmuz 1993 82 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriZincirlikuyu Mezarligi IstanbulTakma adStepneMeslekRoman oyun oyku yazari ve sairMilliyetTurkVatandaslikTurkiyeEdebi akimToplumcu Gercekci Ozellikle Hababam Sinifi romaniyla tanindi Hem yazilarinda hem de kisisel hayatinda toplumcu bir cizgi devam ettirdi Turkiye nin en calkantili siyasi donemlerinde devam ettigi dergiciligi ayni donemdeki bircok yazar gibi onun da adliye koridorlarinda ve hapishanede zaman gecirmesine neden oldu Oldukca uretken olan yazin hayatina siirden mizah oykulerine romandan cocuk kitaplarina bircok farkli alanda eser sigdirdi Bir zamanlar toplatilan Karartma Geceleri eseri 2004 yilinda 100 Temel Eser listesine girdi Yazarin eserleri gunumuzde oglu la birlikte kurdugu Cinar Yayinlari ndan cikmaktadir Bu kitaplarin baskilari Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari tarafindan yapilmaktadir Ana hatlariyla hayati8 Mayis 1911 yilinda Kastamonu nun Cide ilcesinde dogdu Yedi kardesin sonuncusu olan Ilgaz in dogum tarihi kesin olarak belli degildi Nufusa gore 8 Mayis 1911 olan dogum tarihi annesinin soylemesiyle derin kar dadir Bu da Ilgaz in demesiyle 1910 un Subat ina rastlamaktadir Ortaokuldayken liseye devam edip universite okumak istemesine ve ogretmenlerinin bu konuda onu desteklemesine ragmen babasinin vefati nedeniyle ogretmen okulu girdi Mezun olduktan sonra Gerede ve Akcakoca da ilkokul ogretmenligi yapti 1932 de kizi Gonul dogdu Daha sonra Gumusova ya basogretmen olarak atandi 1933 yilinda askere alindi 1936 da Ankara Gazi Egitim Enstitusu Edebiyat Bolumune girdi ve 1938 de mezun oldu Mezuniyetinden sonra Adapazari na atanan Ilgaz vereme yakalandigi icin ogretmenlik yapamadan buradan ayrildi ve Istanbul Yakacik Sanatoryumuna yatti Istanbul dayken hem Karagumruk Ortaokulunda Turkce ogretmenligi yapiyor hem de fakultede felsefe okuyordu II Dunya Savasi na denk gelen bu donemler daha sonra edebiyatinda da oldukca etkili oldu Ornegin savas Karartma Geceleri romaninin arka planinda yogun olarak hissedilmektedir 1943 yilinda Karagumruk Ortaokulunda bir ogretmenle kavga ettigi icin Nisantasi na suruldu Ayni yil agabeyinin de bulundugu Tosya da deprem olunca oraya gitti ve daha sonra izlenimlerini gazetede yazdi Ayrica bir de bu deneyimi yansitan Tosya Zelzelesi siirini yazdi 1944 un Ocak ayinda yayimladigi Sinif kitabiyla adliyeler ve hapishaneyle tanismis oldu Bir sure saklanan Ilgaz 24 Mayis 1944 te Birinci Subeye teslim oldu 6 aya carptirilan yazar hapishaneden ciktiginda hem ogrenciligini hem de ogretmenligini kaybetmisti Sagligi da oldukca bozulan Ilgaz Heybeliada Sanatoryumuna yatti 1946 yilinda ogretmenlige kisa bir sureligine donse de sonunda 1947 de temelli olarak bu sansi kaybetti Bununla birlikte sanatoryuma yatabilme hakkini da kaybetmis oluyordu Hayati dergi ve gazetecilik ile siir yazarak geciyordu 1953 yilinda kitabi da toplatildi ve yazar hakkinda sorusturma acildi 27 Mayis tan hemen once gonderilmesi planlanan surgunden 27 Mayis 1960 askeri mudahalesiyle kurtuldu 1966 da Ilgaz in oyunlastirdigi Hababam Sinifi romani tarafindan sahnelendi Ayni oyun 1969 yilinda nda sahneye kondu Ayni yil oyunu da Ankara Sanat Tiyatrosu nda sahnelendi Yazar Afet Muhteremoglu ile olan evliliginden 22 Eylul 1971 de kizi Fatma Defne Ilgaz dogdu Ayni yil Basin Seref Karti aldi Bu yil ayrica ni kuran yazar kendi kitaplarini yayimlamaya basladi Ilk denendiginde sansure takilan Hababam Sinifi Umur Bugay in senaryosuyla sansurden gecti ve Ertem Egilmez in yonetmenliginde cekildi Fakat yazar bu durumdan hosnut degildi cunku sansurden gecmeyi basaran senaryo eserin butun toplumsal elestirilerinden aritilmis ve sadece eglencelik bir komedi haline getirilmisti Onlar Hababam Sinifi nin ozune saygi gosterilerek cevrilmis filmler degildi Icerigi bakimindan tezi bakimindan aykiri Ben egitimi elestiririm Kopyaciligi ezberciligi Senaryoyu yazanlar ogrenci velilerine basliyorlar cikismaya Hemen dava actim Semih Poroy un cizgisiyle tutuklanisi Belgeselden alinan ekran goruntusu Filmin basarisindan sonra 6 film daha yapildi 1974 te emekli olan Ilgaz Cide ye yerlesti 12 Eylul 1980 doneminde Cide de bulunan Rifat Ilgaz surekli tehdit ya da rahatsiz ediliyordu Ornegin bir gun oturdugu evin karsisindaki binaya Rifat Ilgaz evden atilmadigi takdirde evin taranacagina dair not asilir 28 Mayis 1981 gecesi Rifat Ilgaz Yildiz Karayel romanini yazmaktayken gozaltina alindi Gozleri baglanarak ve zincirlenerek merkeze kadar yurutulen yazar Kastamonu mezbahasindan bozma hapishaneye kondu Doktor muayenesi isteyerek hastaligini kanitlayinca jandarma tarafindan Ballidag Sanatoryumuna yatirildi Gozaltina alinmasinin belirli bir nedeni zaten bulunmamaktaydi ve genel sorgudan sonra serbest birakildi Oglu Aydin Ilgaz ile yasamak uzere Istanbul a dondu Oncelikli olarak siir ve oyku olmak uzere yazmaya devam etti Adina etkinlikler ve festivaller duzenlendi Fikri Saglar in Kultur Bakanligi doneminde devlet tarafindan bir cesit itibar iadesi olacak sekilde Kultur Bakanligi plaketi verildi Rifat Ilgaz in mezari 2 Temmuz Sivas Madimak Olayi nda basta yakin dostu Asim Bezirci olmak uzere bircok kisinin katledildigi haberine cok uzulen Ilgaz bundan 5 gun sonra 7 Temmuz 1993 te evinde oldu ve Zincirlikuyu Mezarligi na Asim Bezirci nin yanina defnedildi EdebiyatiRifat Ilgaz edebiyat hayatina 1926 yilinda Kastamonu Nazikter gazetesinde yayinlanan Sevgilimin Mezarinda siiriyle basladi Bu siiri yazdiginda henuz on bes yasinda olan sair o donemlerde Mehmet Rifat imzasi ile yaziyordu Hatta Kastamonu dan gecmekte olan Faruk Nafiz in ilgisini cekmeyi basardi Bir sure tarz olarak kisisel siirler yazsa da ki bunlar Varlik Olus gibi dergilerde yayinlandi daha sonra hicbirini kitaplarina almadi Ona gore bu siirler gozu kapali yasadigi yillarin ifadesiydi Bir sure siir teknigine yeni bir soluk getirdigine inandigi Nazim Hikmet ile calisti Onun Bursa Hapishanesinden gonderdigi siirleri Ibrahim Sabri mahlasiyla yayinliyordu Nazim da Ilgaz dan umutla soz ediyordu Genclerin icinde cok begendigim sairler var hepsinin ismini aklimda tutamiyorum isimleri henuz yer etmedi ama siirlerini pek begeniyorum Soyle aklimda kalanlari sira tefriki yapmadan sayayim Dinamo Suat Taser Rifat Ilgaz A Kadir Orhan Kemal Saffet Irgat vesaire Ayrica Nazim baska bir zamanda kendi sesini bulmasi icin Orhan Kemal e Ilgaz i ornek gostermistir Rifat Ilgaz II Dunya Savasi doneminde ogretmenlik yaparken hayatinda ve cevresinde gordukleriyle toplumcu bir anlayisa yoneldi Halktan biri olmasi ve halkin cektiklerini kendisinin de cekiyor olmasi bunu ifade etme istegi ve ihtiyaci yaratti Bu amacla cikardigi ilk siir kitabi te 1943 cevresindeki insan hayatini anlatti Mesela bu eserindeki Alisim siirinde onun edebiyatta durdugu noktanin izleri oldukca gucludur Kasnagindan firlayan kayisa kaptirdin mi kolunu Alisim Gidenler gitti Alisim Bos kaldi ceketin sag kolu Varsin duvarda asili kalsin baglaman beklesin mizrabini Bu siirde toplumu bircok acidan anlatmaktadir sair Koyden kente gocten iscinin durumuna kadar toplumsal gercekleri irdelerken bir yandan da bu toplumsal gerceklik icinde sikisip kalan bireyin durumunu da verir Ne de olsa Kizlar da emektar saz gibi iki kol ister saracak Siirin de kullandigi dil ise anlattigi konularin tarzina uygun bir sekilde sadedir Benzer bir anlayisla yazdigi ve siirlerin bir kismi okuldaki ogrencileriyle ilgili olan ikinci kitabi Sinif 1944 toplatildi ve Ilgaz hakkinda sorusturma baslatildi O donemde saglik nedeniyle okuldan izinli olan sair bir sure saklandiktan sonra teslim oldu ve 6 ay hapiste yatti Bu donemde yasadiklarini bir cesit ani roman olan Karartma Geceleri nde karakteri Mustafa Ural araciligiyla anlatti Ilgaz 1940 li ve 50 li yillarda yogun bir sekilde dergicilikle ugrasti Zaten zamanin ekonomik ve biraz da siyasi sartlari daha hacimli eserlere kitaplara pek izin vermiyordu Bu donemde hukumete ve Iran Sah ina hakaretten tekrar hapse girdi 1950 Af Kanunuyla cikti Daha sonradan Fedailer Mangasi adini alacak bir grup aydin bir cikan bir kapanan dergilerde yazmaya devam etmeye calisiyorlardi Ozellikle Rifat Ilgaz in takdir ettigi Nazim Hikmet in ana hatlarini ortaya koydugu toplumcu bir edebiyat anlayisi gelismisti Sabahattin Ali Aziz Nesin Omer Faruk Toprak Hasan Izzettin Dinamo gibi yazarlarin basi cektigi bir akimdi bu Bu donemde ozellikle Sabahattin Ali ve Aziz Nesin le birlikte cikardiklari Markopasa Turk siyasi edebiyat tarihinde cok onemli bir yere sahiptir Mizah yoluyla ulkedeki gidisati elestiren yazilara yer veren yayin kisa surede buyuk ilgi topladi ve iyi bir satis seviyesine ulasti Kapatildikca Hur Markopasa Yedi Sekiz Pasa gibi baska isimlerle tekrar cikan derginin benzer isimlerle sahteleri dahi turedi Bu donem Turk yazininda dergicilik donemiydi ve benzer kadrolar surekli olarak farkli dergilerde yaziyorlardi 1956 yilinda Ilhan Selcuk un cikardigi dergisinde bir hikaye serisi yayinlamaya basladi Daha sonra bu yazilar Hababam Sinifi romani oldu Cizimlerini Turhan Selcuk un yaptigi bu dizi cok tuttu Yazar Stepne takma adiyla yazdigi icin bu hikayelerin kime ait oldugu da ilginc tartismalar yaratiyordu Bir sure sonra kendi adiyla bu yazilari topladiginda bircok insan ona inanmadi Daha sonra Ilgaz diger Hababam Sinifi oyunlarini da yayinladi Rifat Ilgaz romanlarinin cogunu 1970 li yillarda yazdi Zaten bu yillar Turk romaninda ozellikle politik icerikli eserlerde oldukca uretken bir donemdi Sevgi Soysal ve Adalet Agaoglu gibi yazarlar 12 Mart romani diye tabir edilen turde eserler yazarken Ilgaz daha onceki donemleri de kapsayan eserlere imza atti Ozellikle Kastamonu hayatini kaleme aldigi romanlarinda yerel edebiyata egilim gosteriyor gibi gorunse de bu eserlerinde anlattigi hayatlarla halkin tarihsel surec icerisindeki durumunu isledigi icin halkci edebiyat cizgisini surdurdugunu soylemek mumkundur Tarz olarak da yine bu donemde Adalet Agaoglu Furuzan ve Oguz Atay gibi yazarlarda goruldugu uzere modernist edebiyatin ortaya cikmaya baslamasina ragmen o Toplumcu Gercekci anlayisini devam ettirdi Yazarin oykuculugu ozellikle mizah alaninda gelisti Oykuleri Markopasa donemlerine gitmektedir Ilk oyku kitaplari olan ve 1957 yilinda yayinlanmislardir Toplumsal degisimleri ve carpikliklari hicveden bu mizah oykulerine ornek olarak ndeki kentlesme ve toplumda kadinin yeri uzerine elestiriler verilebilir Biraz da bu nedenle Ilgaz Hababam Sinifi eserlerinin film uyarlamalarindan cok da memnun olmadi Bu uyarlamalar eserlerinin toplumsal hiciv kisimlarini eleyip yerine basit bir gulmece anlayisi getirdiler Yasamini son donemlerinde yazar ozellikle ani ile cocuk edebiyati turune agirlik verdi Ogretmenlik yillarindan kalma bir idealizmle ozellikle yeni nesle yonelik calismalari tercih etti Anilari uzun bir tarihsel gecmise isik tutarken 1910 lardan bu yana yazar Turkiye nin tarihsel gecmisini bizzat yasamistir cocuk romanlari yeni bir surec icin hazirlik gorevi goruyordu Zaten Okutmak Uzerine siirinde soyle der Sinifin ozaniyim mimli Hababam Sinifi nin yazariyim unlu Kim ne derse desin cocuklar icin yazdim hep Iki is tuttum omur boyu koklu Cocuklari okutmakti ilk isim Ikincisi Yazdiklarimi cocuklara okutmak 1980 li yillarinin cogunu panellerde ve imza gunlerinde geciren Ilgaz icin 1990 li yillarda plaketler donemi oldu Son siirini 19 Kasim 1991 de yazdi Son Siirim Elim eline degsin Isitayim usuduyse Bosa gitmesin son sicakligim Ugur Mumcu nun oldurulmesini takiben Sivas Madimak Olayi nin olmasi yazari duygusal acidan oldukca yordu Ozellikle bu son donemlerini oldukca detayli anlatmaktadir Bu olaylardan kisa bir sure sonra da Ilgaz oldu 7 Temmuz 1993 Kastamonu ve Rifat IlgazDogdugu ve yetistigi kent olan Kastamonu ya bagliligini her firsatta dile getirmis olan Ilgaz zaten soyadi devrimiyle kendine bu kentin en buyuk simgesi olan Ilgaz Daglarinin ismini soyadi olarak secti 1934 Ozellikle dogdugu Cide ve kulturune ve insanina yapitlarinda yer verdi Yildiz Karayel Halime Kaptan ve gibi romanlarinda bu yoreyi tema olarak aldi Kastamonu ve Cide de adina etkinlikler duzenlenmektedir Rifat Ilgaz in Kastamonu ile ilgili yonlerini en iyi veren kaynaklardan biri onunla tanisip birlikte calismalar yapmis olan dur Ilgaz uzerine bircok arastirmasi olan yazar onunla anilarini Rifat Ilgaz li Yillar adli eserinde yazmistir Her yil memleketi olan Cide ilcesinde 7 8 9 Temmuz tarihleri arasinda Cide Rifat Ilgaz Sari Yazma ve Kultur Sanat Festivali yapilir Sanatci her yil orada konserler paneller dinletiler esliginde anilir Rifat Ilgaz hayattayken adi Kastamonu Belediyesince Kirkcesme Mahallesi ndeki bir sokaga vefatindan sonra cezaevinden kultur merkezine donusturulen binaya verilmistir Cidede dogdugu ev 2008 yilinda Cide Belediyesince aslina uygun restore edilerek Rifat Ilgaz Muzesi olarak hizmete acilmistir EserleriSiir kitaplari 1943 Yarenlik 1946 da ikinci basimi yapildi 1944 Sinif Kovusturmaya ugradi 6 ay hapis yatti 1947 Yasadikca Toplatildi 1953 Devam Toplatildi 1954 Uskudarda Sabah Oldu 1962 Soluk Soluga Yeni siir cok azdir genellikle derleme 1969 Karakilcik 1971 Uzak Degil 1974 Guvercinim Uyur mu 1983 Kulagimiz Kiriste 1987 Ocak Katiri Alagoz 1995 Cocuk Bahcesi Cocuklar icin siirler 1983 Butun Siirleri 9 cilt olarak 2004 Butun Siirleri 1927 1991 2021 Cok Kucugum Daha Ben Cocuk Siirleri Cinar Yayinlari Romanlari 1957 Hababam Sinifi Once dizi hikaye olarak Dolmus dergisinde yayinlandi Sonradan roman olarak toplandi Film uyarlamalarina esin kaynagi oldu Ayrica tiyatroda da sahnelendi 1959 Bizim Kogus Once Bizim Kogus adiyla yayinlandi Daha sonra 1973 te Pijamalilar olarak cikti 1969 1972 Halime Kaptan 1974 1974 Karartma Geceleri 1976 1981 Yildiz Karayel 1984 1984 1987 Hababam Sinifi Icraatin IcindeAni kitaplari 1982 Yokus Yukari 1986 Kirk Yil Once Kirk Yil Sonra 1992 Dorduncu Boluk Damian Croft tarafindan Ingilizceye cevrildi Milet Publishing tarafindan yayinlandi Kose yazarligi Cart Curt Nerde KalmistikOyku kitaplari 1957 Radarin Anahtari 1957 Don Kisot Istanbul da 1962 Kesmeli Bunlari 1962 Nerde O Eski Usturalar 1962 Saksaganin Kuyrugu 1965 Sevket Ustanin Kedisi 1969 Garibin Horozu 1972 Altin Ekicisi 1972 Palavra Onceden Don Kisot Istanbul da adiyla yayinlandi 1972 Tuh Sana 1972 Catal Matal Kac Catal 1972 Bunadi Bu Adam 1972 Kes 1972 Al Atini 1972 Hababam Sinifi Uyaniyor 1972 Hababam Sinifi Baskinda 1972 Hababam Sinifi Sinifta Kaldi 1982 Rusvetin Alamancasi 1983 Sosyal Kadinlar Partisi 1983 Calis Osman Ciftlik Senin 1990 Seker KutusuCocuk edebiyati Bacaksiz Kamyon Surucusu Bacaksiz Macera Pesinde Bacaksiz Okulda Bacaksiz Parali Atlet Bacaksiz Sigara Kacakcisi Bacaksiz Tatil Koyunde Cankurtaran Yilmaz Cocuk Bahcesi Siir Kumdan Betona Kucukcekmece Okyanusu Oksuz CivcivAlmanca kitaplar 2006 Der und die Riesenmelone Berlin ISBN 978 3 922825 68 5 2007 Der auf der Polizeiwache Berlin ISBN 978 3 922825 70 8 2008 Der Dreikasehoch in der Schule Berlin ISBN 978 3 922825 72 2 Tiyatro oyunlari Hababam Sinifi Ulvi Uraz Tiyatrosu tarafindan sahnelendi 1965 Hababam Sinifi Uyaniyor Filme cekildi Hababam Sinifi Baskinda Hababam Sinifi Sinifta kaldi Filme cekildi Turk Cocuklari Turk Cocuklari Catalzeytin Festivali nde ogrenciler tarafindan sahnelendi Catal Matal Kac Catal 1972 Daha sonra Uzun Esek Oyunu olarak yeniden yazildi Catal Matal 1972 de Ordu Belediyesi Karadeniz Tiyatrosu tarafindan Uzun Esek ise Cide de sahnelendi Abbas Yola Giden 1993 te Kartal Rifat Ilgaz Sahnesi Oyunculari tarafindan sahnelendi Odulleri1982 Madarali Roman Odulu Yildiz Karayel 1982 Orhan Kemal Roman Armagani Yildiz Karayel 1987 Omer Faruk Toprak Siir Odulu Ocak Katiri Alagoz 1993 Edebiyatcilar Dernegi Onur OduluTurkiye de Rifat IlgazHer yil oldugu gun olan 7 Temmuz da Cide Kastamonu da adina Sari Yazma Festivali duzenlenmektedir Adina verilmektedir 6 Aralik 1982 de nde 55 sanat ve 70 yas gunu kutlandi 1984 te Cide Postasi gazetesi ve Cinar Yayinlari tarafindan ortak olarak Rifat Ilgaz Cide Edebiyat Odulu verildi Kazanan Sekizinci Renk siiriyle dir 1986 da ayni odul mizah hikayesi dalinda a verildi 28 Nisan 1986 da nda 75 yas gunu kutlandi 12 Mart 1990 da Turkiye Yazarlar Sendikasi da Ilgaz in da katildigi Ustalarla Birlikte gecesi duzenledi Karartma Geceleri romani Yusuf Kurcenli tarafindan filme cekildi Mustafa Ural rolunu Tarik Akan oynadi Film bircok odul aldi Kastamonu da 2 Mayis 1991 de eskiden oturdugu sokaga adi verildi Ayrica adina bir sure oturdugu da bir bulvar ve Incirli Bakirkoy de bir kutuphane bulunmaktadir Dogdugu memleket olan Cide deki bir caddeye de Rifat Ilgaz Caddesi adi verildi 11 19 Aralik 1991 tarihleri arasinda Turk Yazarlar Sendikasi ve PEN Yazarlar Dernegi tarafindan Istanbul Izmir Ankara ve Kastamonu da 80 yas gunu etkinlikleri duzenlendi Bakirkoy Belediyesi nce adi verilen kultur merkezi Bahcelievler Belediyesi nin ayrilmasiyla basina gecen Refah Partisi tarafindan Necip Fazil Kisakurek olarak yeniden adlandirildi Siyasi oldugu acik olan bu eylem basinda tepki topladi 10 12 Mayis 2006 da Ankara Universitesi nda Rifat Ilgaz Sempozyumu duzenlendi 12 Cide Rifat Ilgaz Sariyazma Kultur ve Sanat Festivalin de dogdugu ev Rifat Ilgaz Kultur ve Sanatevi olarak acildi 6 Temmuz 2007 T C Kastamonu Universitesi Cide Rifat Ilgaz Meslek Yuksekokulu acildi 21 Ekim 2008 Dunya da Rifat Ilgaz2006 2008 yillarinda Bacaksiz Der Dreikasehoch serisinin uc kitabi Almanya da cevrilip Edition Orient tarafindan yayimlandi Dorduncu Boluk kitabi Damian Croft tarafindan Ingilizceye cevrildi ve Milet Publishing tarafindan Fourth Company basligiyla yayimlandi ISBN 978 1 84059 298 6 Siirleri bircok akademik dergide ceviri olarak yayimlandi Bazi eserleri bolumler halinde yurtdisinda hazirlanan Turk edebiyati antolojilerinde ve arastirmalarinda yer aldi Hakkinda yazilan eserler1993 Asim Bezirci Temele Gul Dikenler Cinar Yayinlari Istanbul ISBN 975 348 049 0 1994 Mehmet Saydur Rifat Ilgaz li Yillar Cinar Yayinlari Istanbul ISBN 975 348 064 4 1997 Asim Bezirci Rifat Ilgaz Cinar Yayinlari Istanbul ISBN 975 348 036 9 1998 Biz de Yasadik Dunden Bugune Rifat Ilgaz Istanbul Cinar Yayinlari Istanbul ISBN 975 348 106 3 2001 Mehmet Saydur Markopasa Gercegi Cinar Yayinlari Istanbul ISBN 975 348 159 4 2004 Sinif in Efsanesi Cinar Yayinlari Istanbul ISBN 975 348 190 X Ayrica bakiniz1974 Hababam Sinifi 1975 Hababam Sinifi Sinifta Kaldi 1976 Hababam Sinifi Uyaniyor 1977 Hababam Sinifi Tatilde 1978 Hababam Sinifi Dokuz DoguruyorNotlar Senarist ve yonetmen Yusuf Kurcenli tarafindan sinemaya Karartma Geceleri adiyla uyarlandi Filmin basrolu Tarik Akan tarafindan canlandirildi Kaynakca Aydinlik 7 Temmuz 2018 26 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2020 5 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Haziran 2023 Haberturk 23 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2021 Hurriyet 19 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2021 30 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2015 Mehmet Saydur Biz de Yasadik Dunden bugune Rifat Ilgaz s 10 Asim Bezirci Rifat Ilgaz Hababam Sinifi nin babasi Rifat Ilgaz Anadolu Ajansi 31 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2021 Haber7 Haber7 28 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2021 Saydur Bizde Yasadik https www fatmadefneilgaz com tr defne ilgaz kimdir 31 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Saydur Biz de Yasadik s 119 Bezirci Rifat Ilgaz s 54 Aydin Ilgaz Sinif in Efsanesi s 144 5 Bezirci Rifat Ilgaz s 69 Asim Bezirci Temele Gul Dikenler s 49 Rifat Ilgaz Butun Siirleri 1927 1991 Mehmet Saydur Markopasa Gercegi Ilgaz Sinif in Efsanesi Ilgaz Butun Siirleri 1927 1991 Ilgaz Butun Siirleri Almanca Edition Orient 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2021 Dis baglantilarAntoloji de Rifat Ilgaz 14 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde SinemaTurk te Rifat Ilgaz 14 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde TSA de Rifat Ilgaz 14 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vikisoz de Rifat Ilgaz ile ilgili ozlu sozler bulunur