Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karayüzler (Rusçası: Чёрная сотня, черносотенцы), 20. yüzyılın başlarında Rus İmparatorluğu'nda faaliyet göstermiş Çarlık rejimi yanlısı ve gelişmekte olan sosyalist devrimci harekete karşı örgütlenmiş bir hareketti. Özellikle devrimcilere karşı uyguladığı şiddet, aşırı milliyetçilik ve Yahudi karşıtlığıyla öne çıkmış, çok sayıda pogrom gerçekleştirmiştir.
Öncülleri
Karayüzlerin öncülleri olarak Sankt-Peterburg’da kurulmuş olan Kutsal Tugay (Rusçası: Священнaя дружинa) ve Rus Meclisi (Rusçası: Русское собрание) örgütleri sayılabilir. 1900 yılına gelindiğinde iki örgütün içinde de muhafazakâr aydınlar, devlet yetkilileri, kilise mensupları ve büyük toprak sahipleri bulunuyordu. 1905 Devrimi sırasında ve sonrasında irili ufaklı çok sayıda Karayüz örgütü kurulmuştur. Bunlardan bazıları aşağıda sıralanmıştır:
- Rus Halkları Birliği (Союз русского народа) St.Petersburg
- Rusların Birliği (Союз русских людей) St.Petersburg
- Rus Monarşi Partisi (Русская монархическая партия) St.Petersburg
- Devrime Karşı Savaş Derneği (Общество активной борьбы с революцией) Moskova
- İki Başlı Beyaz Kartal (Белый двуглавый орёл) Odessa
Yapısı
Örgütün üyeleri toplumun değişik sınıflarından gelmekteydi. Büyük toprak sahipleri, kilise mensupları, büyük ve küçük burjuvazi, tüccarlar, zanatkarlar, işçiler ve aşağı tabaka olarak adlandırılan kişilerden oluşuyordu. Karayüzlerin eylemleri bir merkezden yönetilmekteydi. Çarlık rejimi bu eylemleri destekliyor ve maddi yardımlarda bulunuyordu. Karayüzler Çara, kiliseye ve vatanlarına bağlılıklarıyla övünürlerdi. Farklı örgütlerin farklı programları olsa da ortak düşman Rusya İmparatorluğunda görülen ve yükselmekte olan devrimci sosyalist hareketti. Örgüt özellikle kilisede yapılan propagandayla, okullarda verilen derslerde ve Çarlık yanlısı eylemlerde öne çıkartılırdı. Propagandanın önemli bir bileşeni de Yahudi karşıtlığı idi ve bu yüzden Yahudilere karşı çok sayıda pogrom olarak adlandırılan katliam ve yağma eylemi yapılmıştır. Ayrıca devrimci liderlere karşı suikast eylemleri de gerçekleştirilmiştir.
Popülerlik ve güç
Karayüzler çok sayıda basılı yayın organına sahipti. Bayrak (Znamya), Rus Bayrağı (Russkoye Znamya) ve Pochayev Gazetesi (Pochayevsky listok), Zemschina, Zil (Kolokol), Gökgürültüsü (Groza), Veche bunlardan bazılarıdır. Çok sayıda sağ basın organı da örgüt yanlısı haber de yapmaktaydı. Hareketin liderleri arasında Alexander Dubrovin, Vladimir Purishkevich, Nikolai Markov, Pavel Bulatzel, Ivan Vostorgov, A. I. Trischatiy, Sergei Trufanov ve M. K. Shakhovskoy sayılabilir.
Şiddet eylemleri
Örgütün yaptığı genel yağma ve katliam eylemlerinin yanı sıra bazılarına karşı düzenlediği suikastler bilinmektedir. Kadetler üyesi iki Duma delegesi Grigori Borisovich Iollos (Poltava vekili) ve Mikhail Herzenstein Karayüzler üyeleri tarafından suikast sonucu öldürülmüştür. Cinayetlerden sonra Karayüzlere ait Rus Bayrağı (Russkoye Znamya) gazetesi cinayetleri açıkça üstlenmiş ve bu vekillerin vatansever Ruslar tarafından öldürüldüğünü açıklamıştır.
Ukrayna sorunu
Karayüzler, Ukrayna’nın otonom olmasına karşı da eylemler düzenlemiş, imparatorluk topraklarının bölünmesi olarak algıladıkları kültürel hakların ve Ukraynaca dilinin resmî olarak tanınmasına karşı çıkmışlardır.
Beyaz Hareket içinde
Karayüzler tarafından düzenlenen kongreler imparatorluk çapında birbirinden görece bağımsız olarak hareket eden örgütleri bir araya getirmek ve eylemlerini koordine etme amacıyla toplanıyordu. 1906 yılında kongrede üst yönetim kurulu görevinde bir yapı oluşturulduysa da uzun soluklu olmayacaktı. 1907 yılından sonra örgüt gerilemeye ve güç kaybetmeye başladı. 1917 yılında meydana gelen Şubat Devriminden sonra resmî olarak var olan Karayüzler örgütleri kapatılmıştır. Ekim Devriminin ardından Bolşeviklerin iktidarı almasına karşı başlayan Rusya İç Savaşı sırasında Beyaz Hareket içinde yer alan örgüt savaştan sonra dağılacaktır. Yurt dışına kaçan bazı temsilcileri Beyaz Hareketi eleştirecek ve monarşiye sahip çıkmamakla suçlayacaktır.
Popüler edebiyata etkileri
- Jack London, 1908 yılında yazdığı Demir Ökçe adlı eserinde ABD’de kurgusal olarak iktidara gelen bir faşist yönetimin sadece kendisine bağlı olan ve işçi toplantılarını basan Karayüzler adlı örgütünden bahseder.
Konuyla ilgili yazılan eser
- Laqueur, Walter. Black Hundred: The Rise Of The Russian Extreme Right (1993)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karayuzler Ruscasi Chyornaya sotnya chernosotency 20 yuzyilin baslarinda Rus Imparatorlugu nda faaliyet gostermis Carlik rejimi yanlisi ve gelismekte olan sosyalist devrimci harekete karsi orgutlenmis bir hareketti Ozellikle devrimcilere karsi uyguladigi siddet asiri milliyetcilik ve Yahudi karsitligiyla one cikmis cok sayida pogrom gerceklestirmistir 1905 Devriminde Karayuzler destekcileri yuruyus yapiyor Bir Karayuzler gecit toreni 1907OnculleriKarayuzlerin onculleri olarak Sankt Peterburg da kurulmus olan Kutsal Tugay Ruscasi Svyashennaya druzhina ve Rus Meclisi Ruscasi Russkoe sobranie orgutleri sayilabilir 1900 yilina gelindiginde iki orgutun icinde de muhafazakar aydinlar devlet yetkilileri kilise mensuplari ve buyuk toprak sahipleri bulunuyordu 1905 Devrimi sirasinda ve sonrasinda irili ufakli cok sayida Karayuz orgutu kurulmustur Bunlardan bazilari asagida siralanmistir Rus Halklari Birligi Soyuz russkogo naroda St Petersburg Ruslarin Birligi Soyuz russkih lyudej St Petersburg Rus Monarsi Partisi Russkaya monarhicheskaya partiya St Petersburg Devrime Karsi Savas Dernegi Obshestvo aktivnoj borby s revolyuciej Moskova Iki Basli Beyaz Kartal Belyj dvuglavyj oryol OdessaYapisiOrgutun uyeleri toplumun degisik siniflarindan gelmekteydi Buyuk toprak sahipleri kilise mensuplari buyuk ve kucuk burjuvazi tuccarlar zanatkarlar isciler ve asagi tabaka olarak adlandirilan kisilerden olusuyordu Karayuzlerin eylemleri bir merkezden yonetilmekteydi Carlik rejimi bu eylemleri destekliyor ve maddi yardimlarda bulunuyordu Karayuzler Cara kiliseye ve vatanlarina bagliliklariyla ovunurlerdi Farkli orgutlerin farkli programlari olsa da ortak dusman Rusya Imparatorlugunda gorulen ve yukselmekte olan devrimci sosyalist hareketti Orgut ozellikle kilisede yapilan propagandayla okullarda verilen derslerde ve Carlik yanlisi eylemlerde one cikartilirdi Propagandanin onemli bir bileseni de Yahudi karsitligi idi ve bu yuzden Yahudilere karsi cok sayida pogrom olarak adlandirilan katliam ve yagma eylemi yapilmistir Ayrica devrimci liderlere karsi suikast eylemleri de gerceklestirilmistir Populerlik ve gucKarayuzler cok sayida basili yayin organina sahipti Bayrak Znamya Rus Bayragi Russkoye Znamya ve Pochayev Gazetesi Pochayevsky listok Zemschina Zil Kolokol Gokgurultusu Groza Veche bunlardan bazilaridir Cok sayida sag basin organi da orgut yanlisi haber de yapmaktaydi Hareketin liderleri arasinda Alexander Dubrovin Vladimir Purishkevich Nikolai Markov Pavel Bulatzel Ivan Vostorgov A I Trischatiy Sergei Trufanov ve M K Shakhovskoy sayilabilir Siddet eylemleriOrgutun yaptigi genel yagma ve katliam eylemlerinin yani sira bazilarina karsi duzenledigi suikastler bilinmektedir Kadetler uyesi iki Duma delegesi Grigori Borisovich Iollos Poltava vekili ve Mikhail Herzenstein Karayuzler uyeleri tarafindan suikast sonucu oldurulmustur Cinayetlerden sonra Karayuzlere ait Rus Bayragi Russkoye Znamya gazetesi cinayetleri acikca ustlenmis ve bu vekillerin vatansever Ruslar tarafindan olduruldugunu aciklamistir Ukrayna sorunuKarayuzler Ukrayna nin otonom olmasina karsi da eylemler duzenlemis imparatorluk topraklarinin bolunmesi olarak algiladiklari kulturel haklarin ve Ukraynaca dilinin resmi olarak taninmasina karsi cikmislardir Beyaz Hareket icindeKarayuzler tarafindan duzenlenen kongreler imparatorluk capinda birbirinden gorece bagimsiz olarak hareket eden orgutleri bir araya getirmek ve eylemlerini koordine etme amaciyla toplaniyordu 1906 yilinda kongrede ust yonetim kurulu gorevinde bir yapi olusturulduysa da uzun soluklu olmayacakti 1907 yilindan sonra orgut gerilemeye ve guc kaybetmeye basladi 1917 yilinda meydana gelen Subat Devriminden sonra resmi olarak var olan Karayuzler orgutleri kapatilmistir Ekim Devriminin ardindan Bolseviklerin iktidari almasina karsi baslayan Rusya Ic Savasi sirasinda Beyaz Hareket icinde yer alan orgut savastan sonra dagilacaktir Yurt disina kacan bazi temsilcileri Beyaz Hareketi elestirecek ve monarsiye sahip cikmamakla suclayacaktir Populer edebiyata etkileriJack London 1908 yilinda yazdigi Demir Okce adli eserinde ABD de kurgusal olarak iktidara gelen bir fasist yonetimin sadece kendisine bagli olan ve isci toplantilarini basan Karayuzler adli orgutunden bahseder Konuyla ilgili yazilan eserLaqueur Walter Black Hundred The Rise Of The Russian Extreme Right 1993