Anayasal Demokrat Parti veya Kadetler (Rusça: Конституционно-демократическая партия Konstitutsionno-demokraticheskaya partiya), Rus İmparatorluğunda liberal bir siyasi partiydi. Parti üyelerine Kadetler denilirdi. Bu isim partinin Rusça isminin kısaltmasından ileri gelir; K-D (Rusçası: Конституционная демократическая партия) harflerinden oluşan parti adının kısaltmasının Rusça okunmasıdır. Kadetler ismi, Rus İmparatorluğunda askeri okul öğrencilerine verilen kadet ismiyle karıştırılmamalıdır. Partinin teorik hattını Konstantin Kavelin'in eserleri çizmiştir. Tarihçi ve siyasetçi Pavel Milyukov partinin varlığı süresince tek lideri olmuştur. Kadetler özellikle teknokratlar ve sanayiciler tarafından destek görmüştür. Ekim Devriminden sonra yasa dışı ilan edilmiş ve kapatılmıştır.
Anayasal Demokrat Parti Конституционно-демократическая партия | |
---|---|
Kısaltma | KDP |
Genel başkan | Pavel Milyukov |
Slogan(lar) | Anavatan yararına çalışma yeteneği (Rusça: умение и труд на благо Родине) |
Kuruluş tarihi | 12 Ekim 1905 |
Kapanış tarihi | 12 Aralık 1917 |
Merkez | Sankt-Peterburg, Rusya |
Gazete(ler) | |
İdeoloji | Meşrutiyet Çoğulculuk Sosyal liberalizm |
Siyasi pozisyon | Merkez |
Resmî renkler | Gök mavisi ve beyaz |
Rusya İmparatorluğu |
Tarihçe
Radikal geçmişi (1905-1906)
Anayasal Demokrasi Partisi 1905 Devriminin çalkantılı günlerinde 12-18 Ekim 1905 tarihinde Moskova’da kurulur. Bu süreçte Rus Çarı II. Nikolay Ekim Manifestosunu imzalamak zorunda kalmış ve bazı özgürlüklerin önünü açmak zorunda kalmıştı. Kadetler bu dönemde kurulan Oktobristlerin hemen solunda yer almaktaydı. Oktobristlerin tersine anayasal monarşiden yana değillerdi. Ne istediklerini kendileri de bilmemekle beraber genel oy hakkı talebini yükselterek oluşturulacak olan bir Kurucu Meclis’in ülkedeki yönetim biçimini belirlemesini istemekteydiler. Kadetler reform yanlısı Başbakan Sergey Vitte tarafından hükûmette yer almaları için çağrı yapılan siyasi partilerden birisiydi. Ancak Ekim – Kasım 1905 dönemindeki müzakereler Kadetlerin radikal istekleri nedeniyle askıda kaldı.
Sosyalist ve devrimci partilerin boykot ettiği 1. Duma seçimlerine katılan Kadetler Şubat 1906 tarihinde %37 oy alarak sandalyelerin %30’unun sahibi oldular. Mecliste sol eğilimli koalisyon yaparak çoğunluğu oluşturdular. Yeni bir anayasa talepler Çarlık tarafından reddedilince radikal muhalif bir tavır benimseyerek Duma'nın işlevsiz olduğunu ilan ettiler. Bunun üzerine Çarlık hükûmeti Temmuz 1906’da Duma'yı kapatınca 120 Kadet ve 80 Trudovik ile Sosyal Demokrat vekil o dönemde Rus polis denetiminden uzak olan Finlandiya Düklüğünden yaptıkları Vyborg Manifestosu açıklamasıyla cevap verirler. Manifestoda Çarlığın Dumayı kapatmasına karşı pasif direniş, vergi vermeme ve askere gitmeme çağrısı yapılır. Çağrı toplumda yankı bulmayacak, imzacılarına siyaset yasağı gelecek ve ileriki Dumalarda görev almaları engellenecekti. 1906 yılının sonlarına doğru devrimci dalganın sönümlenmesiyle parti radikal söylemini bırakıp anayasal monarşiye desteğini açıkladı. Çarlık hükûmeti buna rağmen partiye artık güvenmeyecektir.
Parlamentoda muhalefet (1906-1917)
20 Şubat 1907 tarihinde 2. Duma açıldığında Kadetler kendilerini zor bir durumda buldular. Vyborg Manifestosu yüzünden yasaklı olan liderleri Duma’da bulunamıyordu ve vekillik sayıları da 100 civarına düşmüştü. Duma’daki en büyük gruba sahip olmalarına rağmen parlamentoya ilk Duma'daki gibi hakim değildirler. Duma’da az sayıda da temsil edilen sosyalistler özellikle Duma kürsüsünü propaganda için kullanacaktır. Kadetler muhafazakâr bir konum sergileseler de 1907 Mayıs ayında devrimci şiddeti mahkûm eden bir karara karşı oy kullanacaklardır. Bu bahaneyle Pyotr Stolypin hükûmeti tarafından yeniden kapatılacak olan 2. Duma'dan sonra seçim sistemi değiştirilecek ve sosyalist ve liberal partilerin Duma'ya girmeleri engellenecekti.
Değişen seçim yasalarından sonra Kadetler 3. Duma (1907-1912) döneminde 54 vekille temsil edilen ufak bir grup hâline dönüşür. Sayıları az da olsa önemli oylamalarda çeşitli taraflarla oluşturdukları bloklarla oylamanın kaderini belirleme şansına da sahip olmuşlardı. 1908 yılına gelindiğinde devrimciler tamamen tasfiye edildiğinden partinin siyasi hattı da daha muhafazakâr bir çizgiye çekilecekti. 1909 yılında yaptığı açıklamada Milyukov artık Kadetlerden "majestelerinin muhalefeti" olarak bahsedecektir.
Kadetler, Duma'daki faaliyetleri sonucu dini özgürlükler, basın özgürlüğü ve sendikal haklar konularında kimi anayasal girişimlerde bulunmuşsa da bu kararların neredeyse tamamı parlamentonun üst kanadından veya doğrudan Çar tarafından veto edilmiştir. Anayasal düzenleme girişimlerinin başarısızlığa uğraması partinin önerdiği barışçıl değişim yolunun etkisizliğini gözler önüne serecek ve devrimci partilerin elini kuvvetlendirecektir.
1910 yılına gelindiğinde Çarlık hükûmeti yeniden Ruslaştırma harekâtına başlayacak ve özellikle azınlık uluslarının haklarını askıya alarak otonomi verilmiş bölgelerde doğrudan egemenlik kuracaktır. Bu karardan en çok etkilenen bölge kuşkusuz Finlandiya olacaktır. Bu siyasete karşı çıkan ve destekleyen Kadetler parti içinde bölünmenin yaşanmasına neden olurlar. Destekleyen Kadetlerin lideri durumundaki Pyotr Struve idi. Ayrıca destek verilen monarşinin akıl almaz uygulamalarından birisi olan 1912 sonrasında da partiden ayrılmalar başlar. Kadetlerden Duma'ya katılmanın bir yanlış olduğunu savunarak baskıcı bir rejimde herhangi bir reformun gerçekleşemeyeceğini savunanlar çıkacaktır.
I. Dünya Savaşı
Parti içindeki görüş ayrılıkları I. Dünya Savaşının patlak vermesiyle beraber ikinci plana atılır. Kadetler savaşa koşulsuz destek verirken, savaş süresince Çarlık hükûmetinin siyasetinin takipçisi olacaktır. Savaşın ilk dönemlerindeki milliyetçilik havası sönümlenirken Rus Çarlık Ordusunun cephedeki başarısızlıkları sonucunda Kadetler hükûmeti orduyu iyi idare edememekten ötürü eleştirirler. Duma’da milliyetçi bir muhalif blok oluşturan Kadetler için dönüm noktası 1916 yılı Ekim ayında Milyukov’un hükûmeti vatan hainliğiyle suçladığı konuşma olacaktır.
1917 Şubat Devrimi
1917 Şubat Devrimi sırasında Duma’daki Kadet milletvekilleri oluşturulan Geçici Hükûmette yer alacak ve çeşitli bakanlıklar alacaklardır. Bu dönem Geçici Hükûmet ve İşçi Sovyetleri arasında ikili iktidar dönemi olarak adlandırılan dönemdir. Geçici Hükûmet ayaklanma hâlinde olan halkın ve azınlıkların taleplerini göz ardı edemeyecek ve imparatorluk çapında ulusal sorunu çözmeye yönelik girişimlerde bulunacaktır. Buna göre zaten Alman işgalinde olan Polonya topraklarına otonomi verilecektir. Ancak imparatorluğun bölünmesi korkusuyla fazla ileri gidilmeyecektir. Kadet liderlerden Prens Lvov başbakan olacak ve Milyukov Dışişleri Bakanı olarak görev yapacaktır. 11 yıl öncesinin radikal partisi Şubat Devriminden sonra monarşi yanlısı partilerin kapatılmasıyla siyasi yelpazenin en sağında yer almaktadır. Ayrıca sosyalist olmayan veya adında sosyalist geçmeyen tek partidir.
Geçici Hükûmet iktidarının sonu
Kadetlerin Geçici Hükûmetteki durumu Milyukov’un İtilaf Devletlerine verdiği savaşa devam etme sözünün kamuoyuna 26 Nisan 1917 günü yansımasıyla hükûmet krizi yaşanır. Yıllardır süren savaştan bıkan ve artık barış isteyen halk bu siyasete karşı çıkınca Milyukov istifa edecek ve Geçici Hükûmette kabine krizi yaşanacaktır. Kriz SR’ların kabineye dahil edilmesiyle aşılsa da savaşa devam kararı Geçici Hükûmetin Çarlık hükûmetinden pek de farklı olmadığını halka gösterecek ve Sovyet iktidarına destek büyüyerek artacaktır. Kadetler Aleksandr Kerenski hükûmetlerinde yer alsa da artık önemli mevkilerde bulunamayacaklardır. Kadetler özellikle SR'lar için bir baş ağrısı hâline gelmekte ve Geçici Hükûmetin patron yanlısı yanının ifşası için Bolşevikler için iyi bir propaganda kozu olmaktaydı. Ekim Devrimi ile birlikte 25-26 Ekim 1917 akşamı iktidarı ele geçiren Bolşevikler önce Kadet ve diğer anti-Bolşevik partilerin gazetelerini kapatarak işe başlarlar.
Rus İç Savaşı ve tasfiye (1918-1940)
Bolşevik iktidarına karşı verilen Rus İç Savaşında Beyaz Ordu saflarında bulunan Kadetler yenilgiden sonra Rusya topraklarını terk etmek zorunda kalırlar. Yayınlarını Paris'te çıkartmaya devam eden Kadetler II. Dünya Savaşına dek faaliyetlerini sürdürürler. Savaştan sonra parti tamamen tasfiye olacaktır
Yeniden doğuş?
Tarihi Kadetlerin siyasi programını kabul eden Anayasal Demokrat Parti isimli bir oluşum 1990 yılında Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra Rusya’da kurulduysa da siyasi faaliyetleri ülke gündemini etkilemekten uzaktır.
Önde gelen Kadetler
- Georgi Lvov
- Pavel Milyukov
- Vladimir Dmitrieviç Nabokov
- Nikolay Vissarionoviç Nekrasov
- Sergey Fedoroviç Ol'denburg
- Pyotr Struve
- Ariadna Tyrkova-Williams
- Vladimir Vernadski
Seçim sonuçları
Devlet Duması | |||||
---|---|---|---|---|---|
Seçim | Oy | % | Sandalye | ± | Lider |
bilinmiyor (#1) | bilinmiyor | 179 / 478 | Yeni | Pavel Milyukov | |
bilinmiyor (#2) | bilinmiyor | 98 / 518 | 63 | Pavel Milyukov | |
bilinmiyor (#3) | bilinmiyor | 53 / 442 | 45 | Pavel Milyukov | |
bilinmiyor (#4) | bilinmiyor | 59 / 442 | 5 | Pavel Milyukov | |
1917 | 2,000,000 (#3) | 4.8 | 17 / 703 | 42 | Pavel Milyukov |
Konuyla ilgili yazılan eserler
- Melissa Stockdale. "The Constitutional Democratic Party" in Russia Under the Last Tsar, edited by Anna Geifman, Blackwell Publishers Ltd, 1999, s. 164-169
Kaynakça
- ^ Struve, Peter (1932). The Social Liberalism. Internationales Handwtsrterbuch des Gewerkschaftswesens. ss. 412-423.
- ^ Cephedeki felaketi geriye çevirmeye çalışan saray yanlısı bir başka grup da Çariçe’ye yakınlığıyla bilinen ve imparatorluk ordularının komutasına bile müdahale etmeye başlayan Rasputin’i ortadan kaldırmaya karar verir. Prens Yusupov önderliğindeki grup Grigori Rasputin’i öldürmeyi başarsalar da kötü gidişe dur diyemeyeceklerdir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Anayasal Demokrat Parti veya Kadetler Rusca Konstitucionno demokraticheskaya partiya Konstitutsionno demokraticheskaya partiya Rus Imparatorlugunda liberal bir siyasi partiydi Parti uyelerine Kadetler denilirdi Bu isim partinin Rusca isminin kisaltmasindan ileri gelir K D Ruscasi Konstitucionnaya demokraticheskaya partiya harflerinden olusan parti adinin kisaltmasinin Rusca okunmasidir Kadetler ismi Rus Imparatorlugunda askeri okul ogrencilerine verilen kadet ismiyle karistirilmamalidir Partinin teorik hattini Konstantin Kavelin in eserleri cizmistir Tarihci ve siyasetci Pavel Milyukov partinin varligi suresince tek lideri olmustur Kadetler ozellikle teknokratlar ve sanayiciler tarafindan destek gormustur Ekim Devriminden sonra yasa disi ilan edilmis ve kapatilmistir Anayasal Demokrat Parti Konstitucionno demokraticheskaya partiyaKisaltmaKDPGenel baskanPavel MilyukovSlogan lar Anavatan yararina calisma yetenegi Rusca umenie i trud na blago Rodine Kurulus tarihi12 Ekim 1905 1905 10 12 Kapanis tarihi12 Aralik 1917 1917 12 12 MerkezSankt Peterburg RusyaGazete ler IdeolojiMesrutiyet Cogulculuk Sosyal liberalizmSiyasi pozisyonMerkezResmi renkler Gok mavisi ve beyazRusya ImparatorluguTarihceRadikal gecmisi 1905 1906 Anayasal Demokrasi Partisi 1905 Devriminin calkantili gunlerinde 12 18 Ekim 1905 tarihinde Moskova da kurulur Bu surecte Rus Cari II Nikolay Ekim Manifestosunu imzalamak zorunda kalmis ve bazi ozgurluklerin onunu acmak zorunda kalmisti Kadetler bu donemde kurulan Oktobristlerin hemen solunda yer almaktaydi Oktobristlerin tersine anayasal monarsiden yana degillerdi Ne istediklerini kendileri de bilmemekle beraber genel oy hakki talebini yukselterek olusturulacak olan bir Kurucu Meclis in ulkedeki yonetim bicimini belirlemesini istemekteydiler Kadetler reform yanlisi Basbakan Sergey Vitte tarafindan hukumette yer almalari icin cagri yapilan siyasi partilerden birisiydi Ancak Ekim Kasim 1905 donemindeki muzakereler Kadetlerin radikal istekleri nedeniyle askida kaldi Sosyalist ve devrimci partilerin boykot ettigi 1 Duma secimlerine katilan Kadetler Subat 1906 tarihinde 37 oy alarak sandalyelerin 30 unun sahibi oldular Mecliste sol egilimli koalisyon yaparak cogunlugu olusturdular Yeni bir anayasa talepler Carlik tarafindan reddedilince radikal muhalif bir tavir benimseyerek Duma nin islevsiz oldugunu ilan ettiler Bunun uzerine Carlik hukumeti Temmuz 1906 da Duma yi kapatinca 120 Kadet ve 80 Trudovik ile Sosyal Demokrat vekil o donemde Rus polis denetiminden uzak olan Finlandiya Duklugunden yaptiklari Vyborg Manifestosu aciklamasiyla cevap verirler Manifestoda Carligin Dumayi kapatmasina karsi pasif direnis vergi vermeme ve askere gitmeme cagrisi yapilir Cagri toplumda yanki bulmayacak imzacilarina siyaset yasagi gelecek ve ileriki Dumalarda gorev almalari engellenecekti 1906 yilinin sonlarina dogru devrimci dalganin sonumlenmesiyle parti radikal soylemini birakip anayasal monarsiye destegini acikladi Carlik hukumeti buna ragmen partiye artik guvenmeyecektir Parlamentoda muhalefet 1906 1917 20 Subat 1907 tarihinde 2 Duma acildiginda Kadetler kendilerini zor bir durumda buldular Vyborg Manifestosu yuzunden yasakli olan liderleri Duma da bulunamiyordu ve vekillik sayilari da 100 civarina dusmustu Duma daki en buyuk gruba sahip olmalarina ragmen parlamentoya ilk Duma daki gibi hakim degildirler Duma da az sayida da temsil edilen sosyalistler ozellikle Duma kursusunu propaganda icin kullanacaktir Kadetler muhafazakar bir konum sergileseler de 1907 Mayis ayinda devrimci siddeti mahkum eden bir karara karsi oy kullanacaklardir Bu bahaneyle Pyotr Stolypin hukumeti tarafindan yeniden kapatilacak olan 2 Duma dan sonra secim sistemi degistirilecek ve sosyalist ve liberal partilerin Duma ya girmeleri engellenecekti Degisen secim yasalarindan sonra Kadetler 3 Duma 1907 1912 doneminde 54 vekille temsil edilen ufak bir grup haline donusur Sayilari az da olsa onemli oylamalarda cesitli taraflarla olusturduklari bloklarla oylamanin kaderini belirleme sansina da sahip olmuslardi 1908 yilina gelindiginde devrimciler tamamen tasfiye edildiginden partinin siyasi hatti da daha muhafazakar bir cizgiye cekilecekti 1909 yilinda yaptigi aciklamada Milyukov artik Kadetlerden majestelerinin muhalefeti olarak bahsedecektir Kadetler Duma daki faaliyetleri sonucu dini ozgurlukler basin ozgurlugu ve sendikal haklar konularinda kimi anayasal girisimlerde bulunmussa da bu kararlarin neredeyse tamami parlamentonun ust kanadindan veya dogrudan Car tarafindan veto edilmistir Anayasal duzenleme girisimlerinin basarisizliga ugramasi partinin onerdigi bariscil degisim yolunun etkisizligini gozler onune serecek ve devrimci partilerin elini kuvvetlendirecektir 1910 yilina gelindiginde Carlik hukumeti yeniden Ruslastirma harekatina baslayacak ve ozellikle azinlik uluslarinin haklarini askiya alarak otonomi verilmis bolgelerde dogrudan egemenlik kuracaktir Bu karardan en cok etkilenen bolge kuskusuz Finlandiya olacaktir Bu siyasete karsi cikan ve destekleyen Kadetler parti icinde bolunmenin yasanmasina neden olurlar Destekleyen Kadetlerin lideri durumundaki Pyotr Struve idi Ayrica destek verilen monarsinin akil almaz uygulamalarindan birisi olan 1912 sonrasinda da partiden ayrilmalar baslar Kadetlerden Duma ya katilmanin bir yanlis oldugunu savunarak baskici bir rejimde herhangi bir reformun gerceklesemeyecegini savunanlar cikacaktir I Dunya Savasi Parti icindeki gorus ayriliklari I Dunya Savasinin patlak vermesiyle beraber ikinci plana atilir Kadetler savasa kosulsuz destek verirken savas suresince Carlik hukumetinin siyasetinin takipcisi olacaktir Savasin ilk donemlerindeki milliyetcilik havasi sonumlenirken Rus Carlik Ordusunun cephedeki basarisizliklari sonucunda Kadetler hukumeti orduyu iyi idare edememekten oturu elestirirler Duma da milliyetci bir muhalif blok olusturan Kadetler icin donum noktasi 1916 yili Ekim ayinda Milyukov un hukumeti vatan hainligiyle sucladigi konusma olacaktir 1917 Subat Devrimi 1917 Subat Devrimi sirasinda Duma daki Kadet milletvekilleri olusturulan Gecici Hukumette yer alacak ve cesitli bakanliklar alacaklardir Bu donem Gecici Hukumet ve Isci Sovyetleri arasinda ikili iktidar donemi olarak adlandirilan donemdir Gecici Hukumet ayaklanma halinde olan halkin ve azinliklarin taleplerini goz ardi edemeyecek ve imparatorluk capinda ulusal sorunu cozmeye yonelik girisimlerde bulunacaktir Buna gore zaten Alman isgalinde olan Polonya topraklarina otonomi verilecektir Ancak imparatorlugun bolunmesi korkusuyla fazla ileri gidilmeyecektir Kadet liderlerden Prens Lvov basbakan olacak ve Milyukov Disisleri Bakani olarak gorev yapacaktir 11 yil oncesinin radikal partisi Subat Devriminden sonra monarsi yanlisi partilerin kapatilmasiyla siyasi yelpazenin en saginda yer almaktadir Ayrica sosyalist olmayan veya adinda sosyalist gecmeyen tek partidir Gecici Hukumet iktidarinin sonu Kadetlerin Gecici Hukumetteki durumu Milyukov un Itilaf Devletlerine verdigi savasa devam etme sozunun kamuoyuna 26 Nisan 1917 gunu yansimasiyla hukumet krizi yasanir Yillardir suren savastan bikan ve artik baris isteyen halk bu siyasete karsi cikinca Milyukov istifa edecek ve Gecici Hukumette kabine krizi yasanacaktir Kriz SR larin kabineye dahil edilmesiyle asilsa da savasa devam karari Gecici Hukumetin Carlik hukumetinden pek de farkli olmadigini halka gosterecek ve Sovyet iktidarina destek buyuyerek artacaktir Kadetler Aleksandr Kerenski hukumetlerinde yer alsa da artik onemli mevkilerde bulunamayacaklardir Kadetler ozellikle SR lar icin bir bas agrisi haline gelmekte ve Gecici Hukumetin patron yanlisi yaninin ifsasi icin Bolsevikler icin iyi bir propaganda kozu olmaktaydi Ekim Devrimi ile birlikte 25 26 Ekim 1917 aksami iktidari ele geciren Bolsevikler once Kadet ve diger anti Bolsevik partilerin gazetelerini kapatarak ise baslarlar Rus Ic Savasi ve tasfiye 1918 1940 Bolsevik iktidarina karsi verilen Rus Ic Savasinda Beyaz Ordu saflarinda bulunan Kadetler yenilgiden sonra Rusya topraklarini terk etmek zorunda kalirlar Yayinlarini Paris te cikartmaya devam eden Kadetler II Dunya Savasina dek faaliyetlerini surdururler Savastan sonra parti tamamen tasfiye olacaktir Yeniden dogus Tarihi Kadetlerin siyasi programini kabul eden Anayasal Demokrat Parti isimli bir olusum 1990 yilinda Sovyetler Birliginin dagilmasindan sonra Rusya da kurulduysa da siyasi faaliyetleri ulke gundemini etkilemekten uzaktir Onde gelen KadetlerGeorgi Lvov Pavel Milyukov Vladimir Dmitrievic Nabokov Nikolay Vissarionovic Nekrasov Sergey Fedorovic Ol denburg Pyotr Struve Ariadna Tyrkova Williams Vladimir VernadskiSecim sonuclariDevlet DumasiSecim Oy Sandalye Liderbilinmiyor 1 bilinmiyor 179 478 Yeni Pavel Milyukovbilinmiyor 2 bilinmiyor 98 518 63 Pavel Milyukovbilinmiyor 3 bilinmiyor 53 442 45 Pavel Milyukovbilinmiyor 4 bilinmiyor 59 442 5 Pavel Milyukov1917 2 000 000 3 4 8 17 703 42 Pavel MilyukovKonuyla ilgili yazilan eserlerMelissa Stockdale The Constitutional Democratic Party in Russia Under the Last Tsar edited by Anna Geifman Blackwell Publishers Ltd 1999 ISBN 1 55786 995 2 s 164 169Kaynakca Struve Peter 1932 The Social Liberalism Internationales Handwtsrterbuch des Gewerkschaftswesens ss 412 423 Cephedeki felaketi geriye cevirmeye calisan saray yanlisi bir baska grup da Carice ye yakinligiyla bilinen ve imparatorluk ordularinin komutasina bile mudahale etmeye baslayan Rasputin i ortadan kaldirmaya karar verir Prens Yusupov onderligindeki grup Grigori Rasputin i oldurmeyi basarsalar da kotu gidise dur diyemeyeceklerdir