Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karaşahr veya Karasahr, Karaxahr, Karaschahr, Qara-Shāhr; (Sanskrit Agnideśa (Agnidesha); Çince: 焉耆 Pinyin: Yānqí; Wade-Giles: Yen-ch’i; Sanskritçe: 'Agni' yani 'ateş') eski bir budist krallığıdır.
Sincan Uygur Özerk Bölgesi içinde Bayangolin Moğol Özerk İli'ne bağlı Yençi Hui Özerk İlçesiinde Taklamakan Çölü'nün kuzey kenarından, Tarım Havzasından geçen kuzey İpek Yolu güzergâhı üzerindeki bölgedir.
Tarihi
Han Hanedanı zamanında çok önemli bir imparatorluk (Karaşahr) idi. Antik çağda Karaşahr krallığı başkenti Şorçuk veya Sorçuk (Uygurca: Xorquᶄ, Çince: 锡格沁地面寺院/錫格沁地面寺院, xīgéqìn dìmiàn sìyuàn)'tur. Erken Tang döneminden tanınmış bir Çinli Budist rahip, bilgin, gezgin ve çevirmen Xuanzang ise, kentin adını ufak bir değişiklik ile, Akini (A-ch’i-ni) şeklinde yazmıştır. Han Shu (Çince: 漢書, Hàn Shū) onun "Wu-sun'unlara bitişik kuzeyde" olduğundan bahseder.". Ortalama 24 km batısında sığ Bosten Gölü (Çince: 博斯騰湖 Bósī téng hú) bulunur. Göl doğudan batıya 81 km, kuzeyden güneye 48 km'dir ve yüzölçümü 1.000 km³ olup Orta Asya'nın en büyük gölüdür, Han Shu "bu gölde çok balık bulunur" bahseder. “...Karaşahr, (Yanqi) krallığının kralı, Nanhe 南河 veya "güney ırmağı" adlı yerde oturur. Burası, (Turfan’ın güneyinde bulunan Lukçun’daki Çin komutanlığından) 800 li (333 km). Doğudaki Çin başkentinden olan uzaklığı ise, 8200 li (3,410 km)'dir. Bu Krallıkta 15.000 aile ve 52.000 kişi yaşar. Seçme askerlerinin sayısı ise, 20.000 kadardır. "Karaşahr krallığının dört tarafı dağlar ile çevrilidir. Bu dağlar, Kuça krallığındaki sıradağlar ile birleşirler. (Karaşahr’a) giden yollar, türlü engeller ile doludur. Burasının, savunması da kolaydır. Dört dağın oluşturduğu girintiler arasında, bir de göl vardır. Bu gölün kıyılarında kurulmuş olan şehir, 30 li (12.5 km) fazla genişlikteki bir alana yayılmıştır...".
Uygur kent kalıntılarında, Buddha ve Mani tapınaklarında görülen dinsel konulu freskler ve minyatürler Türk resim sanatının en erken örnekleridir. 7 ve 9. yüzyıllara tarihlendirilen, , , Sorçuk ve Turfan'da bulunan bu örneklerden ve Uygurca yazılmış metinlerden Uygurların tarihi ve kültürü hakkında bilgiler elde edilmiştir. Koyu mavi ve kırmızı renklerin ağırlıklı olarak kullanıldığı bu eserlerde rahip, vakıfçı prens, prenses ve soylular, atlılar ve savaşçılar seçilen konular arasındadır. Ayrıca Sorçuk'ta bulunan diğer bir freskte bayan vakıfçılara yer verilmiştir. Vakıfçılar, yine keçe yaygı üzerinde tasvir edilmişlerdir. Beyaz renkli bu keçe yaygının kenar suyunda ve zemininde, kırmızı renkle oluşturulan bezemeler kullanılmıştır.
Yarkand Hanlığı zamanında, Karashahr'a Çalış (Chálish) denirdi.
Notlar
- ^ Hill, John E. 2003. "Annotated Translation of the Chapter on the Western Regions according to the Hou Hanshu." 2nd Draft Edition, Section 22 [1] 6 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ CICA, sayfa 177, n. 588, sayfa 178
- ^ a b Stein (1921), sayfa 1179
- ^ Bu 800 li uzaklığı veya 333 kilometre, Karaşahr ve Lukçun arasındaki uzaklık günümüz haritalarda aynı uzaklıktadır
- ^ Karashahr-- then known as Chálish--A History of the Moghuls of Central Asia
Kaynakça
- Hill, John E. 2004. The Peoples of the West from the Weilue 魏略 by Yu Huan 魚豢: A Third Century Chinese Account Composed between 239 and 265 CE. Draft annotated English translation. [2]23 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Hulsewé, A. F. P. and Loewe, M. A. N. 1979. China in Central Asia: The Early Stage 125 BC – AD 23: an annotated translation of chapters 61 and 96 of the History of the Former Han Dynasty. E. J. Brill, Leiden. (İngilizce)
- Puri, B. N. Buddhism in Central Asia, Motilal Banarsidass Publishers Private Limited, Delhi, 1987. (2000 reprint). (İngilizce)
- Stein, Aurel M. 1912. Ruins of Desert Cathay: Personal narrative of explorations in Central Asia and westernmost China, 2 vols. Reprint: Delhi. Low Price Publications. 1990. (İngilizce)
- Stein, Aurel M. 1921. Serindia: Detailed report of explorations in Central Asia and westernmost China, 5 vols. London & Oxford. Clarendon Press. Reprint: Delhi. Motilal Banarsidass. 1980.[3]4 Şubat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Japonca) (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karasahr veya Karasahr Karaxahr Karaschahr Qara Shahr Sanskrit Agnidesa Agnidesha Cince 焉耆 Pinyin Yanqi Wade Giles Yen ch i Sanskritce Agni yani ates eski bir budist kralligidir Yenci Hui Ozerk Ilcesi pembe Milat tan sonra 3 yuzyilda Karasehir Karaxahr ve Tarim Havzasi Sincan Uygur Ozerk Bolgesi icinde Bayangolin Mogol Ozerk Ili ne bagli Yenci Hui Ozerk Ilcesiinde Taklamakan Colu nun kuzey kenarindan Tarim Havzasindan gecen kuzey Ipek Yolu guzergahi uzerindeki bolgedir TarihiHan Hanedani zamaninda cok onemli bir imparatorluk Karasahr idi Antik cagda Karasahr kralligi baskenti Sorcuk veya Sorcuk Uygurca Xorquᶄ Cince 锡格沁地面寺院 錫格沁地面寺院 xigeqin dimian siyuan tur Erken Tang doneminden taninmis bir Cinli Budist rahip bilgin gezgin ve cevirmen Xuanzang ise kentin adini ufak bir degisiklik ile Akini A ch i ni seklinde yazmistir Han Shu Cince 漢書 Han Shu onun Wu sun unlara bitisik kuzeyde oldugundan bahseder Ortalama 24 km batisinda sig Bosten Golu Cince 博斯騰湖 Bosi teng hu bulunur Gol dogudan batiya 81 km kuzeyden guneye 48 km dir ve yuzolcumu 1 000 km olup Orta Asya nin en buyuk goludur Han Shu bu golde cok balik bulunur bahseder Karasahr Yanqi kralliginin krali Nanhe 南河 veya guney irmagi adli yerde oturur Burasi Turfan in guneyinde bulunan Lukcun daki Cin komutanligindan 800 li 333 km Dogudaki Cin baskentinden olan uzakligi ise 8200 li 3 410 km dir Bu Krallikta 15 000 aile ve 52 000 kisi yasar Secme askerlerinin sayisi ise 20 000 kadardir Karasahr kralliginin dort tarafi daglar ile cevrilidir Bu daglar Kuca kralligindaki siradaglar ile birlesirler Karasahr a giden yollar turlu engeller ile doludur Burasinin savunmasi da kolaydir Dort dagin olusturdugu girintiler arasinda bir de gol vardir Bu golun kiyilarinda kurulmus olan sehir 30 li 12 5 km fazla genislikteki bir alana yayilmistir Uygur kent kalintilarinda Buddha ve Mani tapinaklarinda gorulen dinsel konulu freskler ve minyaturler Turk resim sanatinin en erken ornekleridir 7 ve 9 yuzyillara tarihlendirilen Sorcuk ve Turfan da bulunan bu orneklerden ve Uygurca yazilmis metinlerden Uygurlarin tarihi ve kulturu hakkinda bilgiler elde edilmistir Koyu mavi ve kirmizi renklerin agirlikli olarak kullanildigi bu eserlerde rahip vakifci prens prenses ve soylular atlilar ve savascilar secilen konular arasindadir Ayrica Sorcuk ta bulunan diger bir freskte bayan vakifcilara yer verilmistir Vakifcilar yine kece yaygi uzerinde tasvir edilmislerdir Beyaz renkli bu kece yayginin kenar suyunda ve zemininde kirmizi renkle olusturulan bezemeler kullanilmistir Yarkand Hanligi zamaninda Karashahr a Calis Chalish denirdi Notlar Hill John E 2003 Annotated Translation of the Chapter on the Western Regions according to the Hou Hanshu 2nd Draft Edition Section 22 1 6 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde CICA sayfa 177 n 588 sayfa 178 a b Stein 1921 sayfa 1179 Bu 800 li uzakligi veya 333 kilometre Karasahr ve Lukcun arasindaki uzaklik gunumuz haritalarda ayni uzakliktadir Karashahr then known as Chalish A History of the Moghuls of Central AsiaKaynakcaHill John E 2004 The Peoples of the West from the Weilue 魏略 by Yu Huan 魚豢 A Third Century Chinese Account Composed between 239 and 265 CE Draft annotated English translation 2 23 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Hulsewe A F P and Loewe M A N 1979 China in Central Asia The Early Stage 125 BC AD 23 an annotated translation of chapters 61 and 96 of the History of the Former Han Dynasty E J Brill Leiden Ingilizce Puri B N Buddhism in Central Asia Motilal Banarsidass Publishers Private Limited Delhi 1987 2000 reprint Ingilizce Stein Aurel M 1912 Ruins of Desert Cathay Personal narrative of explorations in Central Asia and westernmost China 2 vols Reprint Delhi Low Price Publications 1990 Ingilizce Stein Aurel M 1921 Serindia Detailed report of explorations in Central Asia and westernmost China 5 vols London amp Oxford Clarendon Press Reprint Delhi Motilal Banarsidass 1980 3 4 Subat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Japonca Ingilizce