Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için alakalı konuda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. (Haziran 2020) |
Karbon ayak izi, birim karbondioksit cinsinden ölçülen, üretilen sera gazı miktarı açısından insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zararın ölçüsüdür ve iki ana parçadan oluşur: doğrudan (birincil) ayak izi ve dolaylı (ikincil) ayak izi. Birincil ayak izi, evsel enerji tüketimi ve ulaşım (söz gelimi araba ve uçak) dahil olmak üzere fosil yakıtlarının yanmasından ortaya çıkan doğrudan CO2 emisyonlarının, ikincil ayak izi ise kullandığımız ürünlerin tüm yaşamın bu ürünlerin imalatı ve en sonunda bozulmalarıyla ilgili olan dolaylı CO2emisyonlarının ölçüsüdür.
Karbon ayak izini azaltmak için öneriler
- Araba düşük güçlü (küçük) olmalı, yürüyerek gidilebilecek mesafeler yürünerek, uygun şartlar varsa bisiklet kullanılarak kat edilmelidir. Arabayla işe gitmek mecburiyeti varsa araba paylaşılmalıdır. Aracını uygun hızda kullanılarak ve takip mesafesi korunarak gaz-fren olayından kaçınmak, önemli miktarda yakıt tasarrufu sağlar.
- Atıkların azaltılması, imalatçıların gereksiz ve tabiatta bozulmayan ambalaj malzemeleri kullanmamaları, ambalajsız tüketilebilecek ürünlerin ambalaj kullanmadan tüketilmesi, karbon ayak izini küçültür. Bitkisel ve hayvansal artıkların çöpe atılması yerine bahçede ya da belediye parklarında tabii gübre olarak kullanılması, geri dönüşüm konusuna özen gösterilmesi, gerekli olmadıkça çok küçük miktarlarda ambalajlanmış gıda ürünlerinin tüketilmemesi yine pozitif etki eder.
- Doğal gaz yerine ısınmak için Güneş enerjisi kullanmak. Bu yolla doğal gaz faturalarındaki meblağ yılda yüzde 70 oranında azalabilir. Kaloriferlerin petek ısıları en alt düzeyde tutulmalı, binalar yeteri kadar havalandırılmalıdır. Buralarda yapılacak iyi bir ısı yalıtımı doğal gaz faturaları meblağını ve karbon ayak izini küçültmede önemli bir rol oynar.
- Elektrik için yenilenebilir enerji kullanmak, tasarruflu ampuller, buzdolapları, klima cihazlarını tercih etmek.
- Seyahatlere mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarıyla çıkmak, tatillere uçakla gitmek. Yerel otobüs, tren hizmetleri kısa mesafeler için kullanılmalıdır.
İkincil ayak izini azaltmak için öneriler
Bir şeyler satın alındığında bu ürünlerin nerelerde üretildiği ve üretimde hangi maddelerin kullanıldığı göz önüne alınmalıdır. İmalat ya da nakliyesinde yüksek emisyona sahip olan ürünlerden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Söz gelimi çoğu Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerinde musluk suyunu kullanmada herhangi bir sakınca olmamasına rağmen insanlar şişe suyu alma konusunda ısrar etmektedir. Eğer şişe üzerinde volkanik kaynaklardan geldiği konusunda bir ibare varsa uzak bir yerden ithal edildiğinden emin olunabilir. Suyun nakliyesinin karbon ayak izini daha büyük olacaktır. Bir de buna şişeleme veya geri dönüşümden kaynaklanan emisyonları eklenirse çevreye negatif etki görülür. Başka ambalajlar için de benzer durumlar olabilir. Mesela aynı hacimde iki içecek kabından biri, kullanıcıların hafifliğinden dolayı tercih ettiği alüminyumdan ise bu kabı üretmek için kullanılan enerji, aynı hacimdeki depozitosuz (tek kullanımlı) cam şişe üretimi için gereken enerjinin 20 mislidir. Şişe, çok kullanımlıysa bu oran daha da büyür. Dolayısıyla şuurlu kullanıcının cam şişeleri tercihi önerilir.
Yiyecek ve içeceklerin uzak mesafelerden gelenlerinden kaçınmalı, yerel ürünleri tüketmeye özen göstermelidir. Satın alınan yiyeceklerin hangi ülkeden geldiği etiketinde yazılıdır. Muz alınacaksa yerli muz, Dünya'nın öteki ucundan muza tercih edilmeli, uzaktan gelen bir şişe içecek yerini çok daha az yol kat etmiş ürünler alınmalıdır. Çevre açısından verilebilecek en iyi karar, mümkünse meyve ve sebzeleri kendi bahçesinde yetiştirmektir. Permakültür uygulamaları, bu konuda basit ve uygulanabilir çözümler sunar. Bir elma ağacı dikildiğinde hem birçok meyve elde edilmiş, hem de ağaçla atmosferdeki karbon miktarının azalmasına katkıda bulunulmuş olunur.
Et tüketiminde özellikle kırmızı et tüketimi azaltılmalıdır.
Uzak ülkelerden gelen elbiselerin etiketlerinden anlaşılması hâlinde yakında üretilmiş uygun elbiseye tercih edilmemelidir.
Fazla ya da doğada bozulmayan maddelerle ambalajlanmış ürünlerden uzak durulmalıdır. Mesela yumurta alırken köpük ambalaj yerine karton veya mukavvadan yapılmış ambalaja konulmuş yumurtaları çevre koruma açısından seçmelidir.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin alakali konuda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Haziran 2020 Karbon ayak izi birim karbondioksit cinsinden olculen uretilen sera gazi miktari acisindan insan faaliyetlerinin cevreye verdigi zararin olcusudur ve iki ana parcadan olusur dogrudan birincil ayak izi ve dolayli ikincil ayak izi Birincil ayak izi evsel enerji tuketimi ve ulasim soz gelimi araba ve ucak dahil olmak uzere fosil yakitlarinin yanmasindan ortaya cikan dogrudan CO2 emisyonlarinin ikincil ayak izi ise kullandigimiz urunlerin tum yasamin bu urunlerin imalati ve en sonunda bozulmalariyla ilgili olan dolayli CO2emisyonlarinin olcusudur source source source source source track track track track track track track Karbon ayak izinin aciklamasi Ingilizce Karbon ayak izini azaltmak icin onerilerAraba dusuk guclu kucuk olmali yuruyerek gidilebilecek mesafeler yurunerek uygun sartlar varsa bisiklet kullanilarak kat edilmelidir Arabayla ise gitmek mecburiyeti varsa araba paylasilmalidir Aracini uygun hizda kullanilarak ve takip mesafesi korunarak gaz fren olayindan kacinmak onemli miktarda yakit tasarrufu saglar Atiklarin azaltilmasi imalatcilarin gereksiz ve tabiatta bozulmayan ambalaj malzemeleri kullanmamalari ambalajsiz tuketilebilecek urunlerin ambalaj kullanmadan tuketilmesi karbon ayak izini kucultur Bitkisel ve hayvansal artiklarin cope atilmasi yerine bahcede ya da belediye parklarinda tabii gubre olarak kullanilmasi geri donusum konusuna ozen gosterilmesi gerekli olmadikca cok kucuk miktarlarda ambalajlanmis gida urunlerinin tuketilmemesi yine pozitif etki eder Dogal gaz yerine isinmak icin Gunes enerjisi kullanmak Bu yolla dogal gaz faturalarindaki meblag yilda yuzde 70 oraninda azalabilir Kaloriferlerin petek isilari en alt duzeyde tutulmali binalar yeteri kadar havalandirilmalidir Buralarda yapilacak iyi bir isi yalitimi dogal gaz faturalari meblagini ve karbon ayak izini kucultmede onemli bir rol oynar Elektrik icin yenilenebilir enerji kullanmak tasarruflu ampuller buzdolaplari klima cihazlarini tercih etmek Seyahatlere mumkun oldugunca toplu tasima araclariyla cikmak tatillere ucakla gitmek Yerel otobus tren hizmetleri kisa mesafeler icin kullanilmalidir Ikincil ayak izini azaltmak icin onerilerBir seyler satin alindiginda bu urunlerin nerelerde uretildigi ve uretimde hangi maddelerin kullanildigi goz onune alinmalidir Imalat ya da nakliyesinde yuksek emisyona sahip olan urunlerden mumkun oldugunca kacinilmalidir Soz gelimi cogu Avrupa ve Kuzey Amerika ulkelerinde musluk suyunu kullanmada herhangi bir sakinca olmamasina ragmen insanlar sise suyu alma konusunda israr etmektedir Eger sise uzerinde volkanik kaynaklardan geldigi konusunda bir ibare varsa uzak bir yerden ithal edildiginden emin olunabilir Suyun nakliyesinin karbon ayak izini daha buyuk olacaktir Bir de buna siseleme veya geri donusumden kaynaklanan emisyonlari eklenirse cevreye negatif etki gorulur Baska ambalajlar icin de benzer durumlar olabilir Mesela ayni hacimde iki icecek kabindan biri kullanicilarin hafifliginden dolayi tercih ettigi aluminyumdan ise bu kabi uretmek icin kullanilan enerji ayni hacimdeki depozitosuz tek kullanimli cam sise uretimi icin gereken enerjinin 20 mislidir Sise cok kullanimliysa bu oran daha da buyur Dolayisiyla suurlu kullanicinin cam siseleri tercihi onerilir Yiyecek ve iceceklerin uzak mesafelerden gelenlerinden kacinmali yerel urunleri tuketmeye ozen gostermelidir Satin alinan yiyeceklerin hangi ulkeden geldigi etiketinde yazilidir Muz alinacaksa yerli muz Dunya nin oteki ucundan muza tercih edilmeli uzaktan gelen bir sise icecek yerini cok daha az yol kat etmis urunler alinmalidir Cevre acisindan verilebilecek en iyi karar mumkunse meyve ve sebzeleri kendi bahcesinde yetistirmektir Permakultur uygulamalari bu konuda basit ve uygulanabilir cozumler sunar Bir elma agaci dikildiginde hem bircok meyve elde edilmis hem de agacla atmosferdeki karbon miktarinin azalmasina katkida bulunulmus olunur Et tuketiminde ozellikle kirmizi et tuketimi azaltilmalidir Uzak ulkelerden gelen elbiselerin etiketlerinden anlasilmasi halinde yakinda uretilmis uygun elbiseye tercih edilmemelidir Fazla ya da dogada bozulmayan maddelerle ambalajlanmis urunlerden uzak durulmalidir Mesela yumurta alirken kopuk ambalaj yerine karton veya mukavvadan yapilmis ambalaja konulmus yumurtalari cevre koruma acisindan secmelidir KaynakcaAyrica bakiniz source source source source source track track track track track track track Karbon ayak izi aciklamasi Ingilizce Biyolojik komur Permakultur Surdurulebilirlik