Sürdürülebilirlik daimi olma yeteneği olarak adlandırılabilir. 21. yüzyılda genel olarak biyosfer ve uygarlığın bu yeteneğine atfen kullanılır. Aynı zamanda, kaynakların sömürülmesi, yatırımların yönü, teknolojik gelişmenin yönlendirilmesi ve kurumsal değişimin uyum içinde olduğu ve insan ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılayabilme potansiyelinin hem günümüzde hem de gelecek için korunduğu dengeli bir ortamda değişimin sağlanması olarak tanımlanabilir. Bu alanda çalışanların birçoğu için, sürdürülebilirlik birbirine bağlı şu etki alanları ile tanımlanır: çevre, ekonomik ve sosyal; ve bunlar Fritjof Capra'ya göre Sistemsel Düşüncenin prensiplerine dayanmaktadır. Sürdürülebilir gelişmenin alt etki alanları kültürel, teknolojik ve politik olarak kabul edilir. Bazıları için sürdürülebilir gelişme sürdürülebilirlik için ana prensip olmasına karşın diğerleri için bu iki terim paradoksaldır (ör. gelişme doğal olarak sürdürülebilir değildir). Sürdürülebilir gelişme gelecek neslin ihtiyaçlarını karşılama yetisine zarar vermeden günümüzdeki ihtiyaçları karşılayabilen gelişmedir. Sürdürülebilir Gelişme terimi Çevre ve Gelişme Dünya Komisyonu için Brundtland Raporu (1987) tarafından ortaya atılmıştır.
Sürdürülebilirlik, ortak bir idealin arayışıyla karakterize edilen sosyo-ekolojik bir süreç olarak da tanımlanabilir. Bir ideal, tanım itibarıyla belirli bir yer ve zaman için ulaşılabilir değildir. Ancak, ısrarlı ve dinamik bir şekilde yaklaşarak, süreç sürdürülebilir bir sisteme yol açar. Ekoloji bilimi, sürdürülebilirliğin, türlerin ve çevresindeki kaynakların dengesi ile sağlandığına inanmaktadır. Bu dengeyi sağlamak için, mevcut kaynaklar doğal yollarla üretimden daha hızlı tüketilmemelidir.
Sürdürülebilirlik kavramının geniş bir alana yayılan modern kullanımının tam olarak tanımlanması zordur. Esasen, sürdürülebilirlik, insanların uzun vadede sadece girdilerine güvenmeye devam edebilecekleri şekilde, doğal ve yenilenebilir kaynaklardan faydalanılması anlamına geliyordu. Sürdürülebilirlik kavramı veya Almanca Nachhaltigkeit, Hans Carl von Carlowitz'e (1645-1714) kadar izlenebilir ve ormancılığa uygulanmıştı.
Sağlıklı ekosistemler ve doğal çevre insanların ve diğer organizmaların hayatta kalması için gereklidir. Olumsuz insan etkisini azaltmanın yolları çevre dostu çevre mühendisi, kimya mühendisliği, çevre kaynakları yönetimi ve çevre korumadır. Yeşil hesaplama, yeşil kimya, yer bilimi, çevre bilimi ve koruma biyolojisi kullanılarak veriler elde edilir. Ekolojik ekonomi insan ekonomileri ve doğal ekosistemleri hedef alan akademik araştırma alanlarını inceler.
Sürdürülebilirliğe doğru ilerlemek aynı zamanda uluslararası ve ulusal hukuk, kentsel planlama ve ulaşım, tedarik zinciri yönetimi, yerel ve bireysel yaşam tarzı ve etik tüketim konularını da ilgilendiren sosyal bir mücadeledir. Daha sürdürülebilir yaşamanın yolları, yaşam koşullarını yeniden düzenlemek (eko-köyler, eko-belediyeler ve sürdürülebilir şehirler), ekonomik sektörleri veya iş uygulamalarını yeniden değerlendirmek (permakültür, yeşil bina, sürdürülebilir tarım), yeni teknolojiler geliştirmek için bilimi kullanmak (yeşil teknolojiler, yenilenebilir enerji ve sürdürülebilir fisyon ve füzyon gücü) veya sistemleri esnek ve geri dönüşümlü bir şekilde tasarlamak ve doğal kaynakları koruyan bireysel yaşam tarzlarını ayarlamak gibi birçok şekil alabilir.
Sürdürülebilirlik terimi insan-ekosistem dengesinin (homoestaz) sağlandığı nihai hedef olarak görülmeli, "sürdürülebilir kalkınma" ise bizi sürdürülebilirliğin son noktasına götüren bütünsel yaklaşım ve zamansal süreçleri ifade eder. (305) "Sürdürülebilirlik" teriminin kullanımındaki artan popülariteye rağmen, insan toplumlarının çevresel sürdürülebilirliği sağlama olasılığı, çevresel bozulma, iklim değişikliği, aşırı tüketim, nüfus artışı ve toplumların kapalı bir sistemde sınırsız ekonomik büyüme peşinde olması ışığında kuşkulu bir durumdaydı ve hala da böyle olmaya devam ediyor.
Bileşenler
Sürdürülebilirliğin üç boyutu
2005 Dünya Sosyal Gelişme Zirvesi ekonomik gelişim, sosyal gelişim ve çevre koruma gibi sürdürülebilir kalkınma hedeflerini belirledi. Bu görüş, sürdürülebilirliğin üç boyutunun karşılıklı olarak bağımsız olmadığı ve karşılıklı olarak bağlayıcı olabileceğini belirten birbiri içine geçmiş üç elipsin kullanıldığı bir resimde ifade edilmiştir. Aslında, üç boyut birbirine bağımlıdır ve uzun vadede hiçbiri diğerleri olmadan var olamaz. Üç boyut, son yıllarda özellikle gıda endüstrisinde sayısız sürdürülebilirlik standartları ve belgelendirme sistemi için ortak bir zemin teşkil etmektedir. Bugün belirgin olarak bu sistemi benimseyen standartlardan bazıları Rainforest Alliance, Fairtrade ve UTZ Certified'dır. Bazı sürdürülebilirlik uzmanları ve uygulayıcıları, sürdürülebilirliğin uzun-vade düşünme prensibini vurgulayacak şekilde, "gelecek nesiller"'i de bir boyut olarak öngörmüşlerdir. Kaynak kullanımını ve finansal sürdürülebilirliği de iki ek sürdürülebilirlik boyutu olarak gören bir görüş de vardır.
Sürdürülebilir gelişme, doğal çevreyi tahrip etmeden veya bozmadan temel insan ihtiyaçlarını karşılamak için yerel ve küresel çabaları dengelemekten oluşur. O zaman soru, bu ihtiyaçlar ve çevre arasındaki ilişkinin nasıl temsil edileceği haline gelir.
2005 yılında yapılan bir araştırma, çevresel adaletin sürdürülebilir gelişme kadar önemli olduğunu belirtti. Çevreci ekonomist Herman Daly, “Ormansız bir kereste fabrikası ne işe yarar?” diye sordu. Bu açıdan ekonomi, kendisi biyosferin bir alt sistemi olan insan toplumunun bir alt sistemidir ve birindeki kazanç diğerinden bir kayıptır. Bu perspektif iç içe geçmiş “çevre” içinde “toplum” içinde “ekonomi” figürünü vermiştir.
Sürdürülebilirliği basitçe, "insan yaşam kalitesini, buna imkân veren eko sistemlerin taşıma kapasitesini aşmadan geliştirmek" olarak tanımlamak belirsiz olsa da, sürdürülebilirliğin ölçülebilir sınırları olduğunu düşüncesini akla getirir. Ancak sürdürülebilirlik aynı zamanda bir harekete geçme çağrısı, devam eden bir süreç veya “yolculuk”tur ve dolayısıyla politik bir süreçtir. Bu nedenle bazı tanımlar ortak hedefleri ve değerleri ortaya koyar.Yeryüzü Şartı “doğaya saygı, evrensel insan hakları, ekonomik adalet ve barış kültürü üzerine kurulu sürdürülebilir bir küresel toplumdan” bahseder. Bu, “siyaset” boyutunun da önemini de içeren daha karmaşık bir sürdürülebilirlik figürünü önermiştir.
Bundan da öte, sürdürülebilirlik, şimdi ve gelecekte tüm türler için arzu edilen bir gezegeni sağlamak için, ekolojik esneklik, ekonomik refah, siyasi adalet ve kültürel canlılık arasındaki dengeyi koruyan ve olumsuz etkiyi en aza indiren sorumlu ve proaktif karar verme ve yenilikçilik anlamına geliyor. Özel sürdürülebilirlik türleri, sürdürülebilir tarım, sürdürülebilir mimari veya ekolojik ekonomi'yi de içerir. Sürdürülebilir gelişmenin anlaşılması önemlidir, ancak net bir hedef olmadan "özgürlük" veya "adalet" gibi odaklanmamış bir terimdir. Aynı zamanda "gelişme sosyolojisine meydan okuyan değerlerin diyalogu" olarak tanımlanmıştır.
Sürdürülebilirlik Halkaları ve sürdürülebilirliğin dördüncü boyutu
Birleşmiş Milletler Binyıl Beyanı ekonomik kalkınma, sosyal gelişme ve çevre koruma dahil olmak üzere sürdürülebilir gelişme ile ilgili ilkeleri ve anlaşmaları tanımlarken, üç boyut kullanmaya devam etti: ekonomi, çevre ve sosyal sürdürülebilirlik. Son zamanlarda, son on yıldaki tartışmalara cevap veren sistematik bir etki alanı modeli kullanarak, Sürdürülebilirlik Halkaları yaklaşımı, ekonomik, ekolojik, politik ve kültürel sürdürülebilirlik olarak dört birbirinden ayrı boyut belirledi. Bu yaklaşım Birleşmiş Milletler, Unesco, Gündem 21 ve özellikle de kültür'ü 'dördüncü' sürdürülebilir gelişme boyutu olarak belirten "Kültür için Gündem 21" le uyum içindedir. Bu model günümüzde Birleşmiş Milletler Şehirler Programı ve Metrololis gibi kurumlar tarafından kullanılmaktadır. Metropolis örneğinde, bu yaklaşım, ekonomi, çevre ve sosyal üçlemesine dördüncü boyut olarak "kültür"ü eklemek anlamına gelmez. Aksine, dört alanın hepsini - ekonomi, ekoloji, politika ve kültür - sosyal bir öğe(ekonomi dahil) olarak kabul edip, ekoloji (insan ve doğal hayatın kesişmesi) ile bildiklerimizin ötesine aşan çevreyi birbirinden ayırmayı içerir.
Yedi Boyutlu Model
Başka bir model, insanların tüm ihtiyaçlarını ve özlemlerini yedi değişken ile sağlamaya çalıştıklarını gösteriyor: ekonomi, toplum, meslek grupları, hükümet, çevre, kültür ve fizyoloji. Küreselden bireysel ölçeğe kadar, yedi değişkenin her biri farklı seviyelerde olabilir. İnsan sürdürülebilirliği, yedi boyutun tümünde sürdürülebilirliğe ulaşılarak sağlanabilir.
Geleceği Şekillendirmek
Sürdürülebilirliğin ayrılmaz unsurları araştırma ve yenilik faaliyetleridir. Açıklayıcı bir örnek olarak Avrupa çevre araştırma ve yenilik politikası gösterilebilir. Yeşil Ekonomi ve yeşil topluma geçiş ve bunları sürdürülebilir kılmak üzere dönüştürücü bir gündem tanımlamayı ve uygulamayı amaçlamaktadır. Avrupa'daki araştırma ve yenilikçilik, dünya çapındaki katılıma da açık olan Horizon 2020 Programı tarafından finansal olarak desteklenmektedir. İyi tarım uygulamalarının teşvik edilmesi çiftçilerin çevreden tam anlamıyla faydalanmasına imkân verir ve aynı zamanda çevre gelecek nesillere hasarsız aktarılmış olur. Ek olarak, yenilikçi ve sürdürülebilir seyahat ve ulaştırma çözümlerinin başlatılması bu süreçte hayati bir rol oynamalıdır.
"Resilience"
"Resilience" ekolojideki bir ekosistemin rahatsızlığı absorbe edebilme ve hala temel yapısını ve yaşayabilirliğini koruma kapasitesidir. "Resilience" düşüncesi, sorumlu devlet erkanı için tanımının belirsizliğini sürdürmesine rağmen, insan kaynaklı sistemler ve doğal ekosistemler arasındaki etkileşimleri sürdürülebilir bir şekilde yönetme ihtiyacından doğmuştur. "Resilience" düşüncesi, gezegensel ekolojik sistemlerin insan varlığının olumsuz etkilerine ne kadar dayanabileceğini ve mevcut ve gelecek nesillerinin ihtiyaç duyduğunu hizmeti ne kadar karşılayabileceği ile ilgilidir. Ayrıca sorumlu devlet erkanının, gelecekteki yaşam kuşaklarının yararı için bu temel kaynakların dayanıklılığını ve sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla temel gezegensel ekolojik kaynakları yönlendirme ve yönetme konusundaki bağlılığı ile de ilgilidir. Bir ekosistemin dayanıklılığı ve dolayısıyla sürdürülebilirliği, güneş enerjisi, su, toprak, atmosfer, bitki örtüsü ve biyokütle kombinasyonları gibi doğal olarak oluşan rejeneratif kuvvetlerin, ekosisteme rahatsızlıklardan dolayı salınan enerji ile etkileşime girdiği bölgelerde ölçülebilir. İnsanların üretim işlemlerini, biyotik sistemleri bozmadan veya tehlikeye sokmadan, kullandıkları kaynakları eşit veya daha büyük değerli kaynaklarla değiştirerek yürüttükleri kapalı sistemler olarak tanımlamak, sürdürülebilirliğe basit bir bakış açısı olabilir. Bu şekilde, yerinden edilenlerin yerini almak üzere ekosisteme geri aktarılan kaynakların şeffaf bir muhasebesi varsa, insan projelerinde sürdürülebilirlik somut bir şekilde ölçülebilir. Doğada, muhasebe, bir ekosistemin dış rahatsızlıktan yaşama kabiliyetine geri döndüğü bir adaptasyon süreci ile gerçekleşir. Adaptasyon, rahatsızlık olayı (deprem, volkanik patlama, kasırga, sel veya fırtına) ile başlayan, ardından dış kuvvetlerin yarattığı enerjilerin soğurma, kullanım veya saptırılması ile devam eden çok aşamalı bir süreçtir.
Kentsel ve milli parklar, barajlar, çiftlikler ve bahçeler, eğlence merkezleri, açık maden ocakları, su havzaları gibi sistemleri analiz ederken, sürdürülebilirlik ve "resilience" arasındaki ilişkiyi anlamanın bir yolu, sürdürülebilirliği uzun vadeli bir vizyon, "resilience"i ise mühendislerin acil çevresel olaylara cevap verme kapasitesi olarak görmektir.
Tarih
Sürdürülebilirlik tarihi, ilk medeniyetlerden günümüze kadar insan egemen ekolojik sistemleri izler. Bu tarihin karakteristik bir özelliği olarak, belirli bir toplum 'un bölgesel başarısı artar, ardından kriz dönemi olur. Bu kriz ya çözülür ve toplum yeni edindiği tecrübesi ile sürdürülebilir bir hale gelir ya da çöküşe geçer.
Erken insanlık tarihinde, ateşin kullanımı ve ve değişik yiyecekler için istek, bitki ve hayvan topluluklarının doğal yapısını değiştirmiş olabilir. 8.000 ile 10.000 yıl öncesi arasında, büyük ölçüde doğal çevrelerine ve "kalıcı yapı" ortaya çıkarmalarına bağımlı olan tarım toplumları ortaya çıkmıştı.
18. ila 19. yüzyılların Batı sanayi devrimi, fosil yakıtlar içindeki enerjinin engin büyüme potansiyelini kullanmaya başladı. Daha da verimli motorlara yakıt olarak daha sonra da elektrik üretimi için kömür kullanılmaya başlandı. Modern sanitasyon sistemleri ve tıp bilimindeki gelişmeler büyük popülasyonları hastalıklardan korudu. 20. yüzyıl ortalarında ortaya çıkmaya başlayan bir çevreci hareket yararlanılmakta olunan birçok maddi faydanın çevresel bedellerinin de olduğuna işaret etti. 20. yüzyıl sonlarında çevresel problemler küresel boyuta ulaştı. 1973 ve 1979 enerji krizleri küresel toplumun yenilenemez enerji kaynaklarına ne ölçüde bağımlı olduğunu gözler önüne serdi.
21. yüzyılda, ormanların yok edilmesi ve fosil yakıt kullanımı sonucu ortaya çıkan sera etkisi tehdidi ile ilgili giderek artan bir farkındalık var.
İlkeler ve Kavramlar
Sürdürülebilirliğin felsefi ve analitik çerçevesi birçok farklı disiplin ve alana dayanmakta ve bunlarla bağlantı kurmaktadır; son yıllarda sürdürülebilirlik bilimi olarak adlandırılan bir alan ortaya çıkmıştır.
Ölçek ve Bağlam
Sürdürülebilirlik, zaman ve mekanın birçok ölçeğinde (referans düzeyi veya referans çerçevesi) ve çevresel, sosyal ve ekonomik organizasyonun birçok bağlamında incelenir ve yönetilir. Odak noktası, Dünya gezegeninin toplam taşıma kapasitesi (sürdürülebilirlik) ile ekonomik sektörlerin, ekosistemlerin, ülkelerin, belediyelerin, mahallelerin, ev bahçelerinin, bireysel yaşamların, bireysel malların ve hizmetlerin, mesleklerin, yaşam tarzlarının, davranış kalıplarının sürdürülebilirliğine vs. kadar uzanır. Kısacası, biyolojik ve insan faaliyetinin tamamını veya herhangi bir bölümünü içerebilir. Yazar ve çevreci Daniel Botkin’in dediği gibi: “Her zaman akıda olan, birçok zaman ve mekan ölçeğinde değişen bir manzara görüyoruz."
Gezegensel ekosistemin büyüklüğü ve karmaşıklığı küresel sürdürülebilirlik için pratik tasarım önlemlerini almayı zorlaştırdı. Büyük resme ışık tutabilmek için kâşif ve sürdürülebilirlik eylemcisi Jason Lewis, diğer daha somut olan kapalı sistemlerle paralellikler kurdu. Mesela, yeryüzündeki insan varlığını denizde etrafı su ile çevrilmiş küçük bir tekneye benzetir. Gezegen uzayda olduğu için izole edilmiştir; insanlar nüfus baskısını hafifletmek için tahliye edilemez ve kaynakların tükenmesini önlemek için yeni kaynaklar ithal edilemez. Her iki durumda da, "ihtiyati ilke"'nin sağkalımda kilit bir faktör olduğunu savunuyor.
Tüketim
Yerküre sistemleri üzerinde insanların bıraktığı izler, biyofiziksel kaynakların ve özellikle de yerküre ekosistemlerinin imhasıdır. Bir topluluğun veya insanlığın bir bütün olarak çevresel etkisi hem nüfusa hem de kişi başına etkiye bağlıdır. Bu da yenilenebilir olup olmadığına bakmasızın kullanılan kaynakların ne olduğuna ve söz konusu ekosistemlerin taşıma kapasitesine göre insan faaliyetinin ölçeğine bağlıdır. Tarım, imalat ve sanayi gibi ekonomik sektörlerden, çalışma organizasyonlarına ve hane halklarının ve bireylerin tüketim şekillerine ve bireysel mal ve hizmetlerin kaynak taleplerine kadar birçok ölçekte dikkatli kaynak yönetimi uygulanabilir.
İnsan etkisini matematiksel olarak ifade etme girişimlerinden biri 1970'lerde geliştirilmiştir ve "I PAT" formülü olarak adlandırılmaktadır. Bu formülasyon, insan tüketimini üç bileşen olarak açıklamaya çalışır: popülasyon sayıları, Tüketim miktarları ve kaynak kullanım birimi başına etki. (burada "teknoloji" kelimesi etkinin teknoloji kullanımına bağlı olduğu için tercih edilmiştir). Denklem aşağıdaki şekilde ifade edilir:
- I = P × A × T
- Burada: I(mpact) = Çevresel Etki, P(opulation) = Nüfus, A(ffluence) = Tüketim Miktarı, T(echnology) = Teknoloji
Döngüsellik
Son yıllarda, geri dönüşüm kaynaklarına dayalı konseptler giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Bu kavramlar arasında en belirgin olanı, Çin ve Avrupa Birliği'nin de kapsamlı şekilde desteklediği döngüsel ekonomi olabilir. Ayrıca ekoloji döngüsel yasaları,döngüsel ve performans ekonomisi, rejeneratif tasarım, endüstriyel ekoloji, biyomimikri ve mavi ekonomi dahil olmak üzere çok çeşitli benzer kavramlar veya düşünce okulları vardır. Bu kavramlar sezgisel olarak mevcut doğrusal ekonomik sistemden daha sürdürülebilir görünmektedir. Sisteme giren kaynakların ve çıkış yapan atık ve emisyonların azalması kaynakların tükenmesini ve çevre kirliliğini azaltır. Bununla birlikte, bu basit varsayımlar ilgili sistemik karmaşıklıkla başa çıkmak için yeterli değildir ve potansiyel takasları dikkate almaz. Örneğin, Sürdürülebilirliğin sosyal boyutu, döngüsel ekonomiye ilişkin birçok yayında yalnızca marjinal olarak ele alınmış gibi görünmektedir ve yeni, daha enerji verimli ekipman satın almak gibi farklı veya ek stratejiler gerektiren durumlar vardır. Cambridge ve TU Delft'ten bir araştırma ekibi incelemesinde, sürdürülebilirlik ile genel ekonomi arasında sekiz farklı ilişki türü belirlenmiştir: şartlı bir ilişki,
- güçlü bir koşullu ilişki,
- gerekli ancak yeterli olmayan şartlı ilişki,
- yararlı bir ilişki
- (yapılandırılmış ve yapılandırılmamış) altküme ilişkisi,
- bir derece ilişkisi,
- Fayda-maliyet / takas ilişkisi ve
- seçici bir ilişki.
Ölçüm
Sürdürülebilirlik ölçümü, sürdürülebilirliğin verilere dayalı yönetimi için nicel bir temeldir. Sürdürülebilirliğin ölçülmesi için kullanılan ölçütler (çevresel, sosyal ve ekonomik alanların, hem bireysel olarak hem de çeşitli kombinasyonlardaki sürdürülebilirliğini içerir) gelişmektedir: bunlar göstergeler, kriterler, denetimler, sürdürülebilirlik standartları ve sertifikaları, "Fairtrade" ve Organik gibi sistemler; endeksler ve muhasebe; piyasa değeri, muhasebe değeri ve diğer raporlama sistemleri. Çok çeşitli mekansal ve zamansal ölçeklerde uygulanırlar.
En iyi bilinen ve en çok kullanılan sürdürülebilirlik ölçümlerinden bazıları; kurumsal sürdürülebilirlik raporlaması, sürdürülebilirlik üçlemesi, Dünya Sürdürülebilirlik Derneği, Sürdürülebilirlik Halkaları ve Çevresel Sürdürülebilirlik Endeksi ve Çevresel Performans Endeksi kullanarak bireysel ülkeler için sürdürülebilirlik yönetiminin kalite tahminlerini içerir.
Çevresel sürdürülebilirliği ölçmenin en çok bilinen yollarından biri "Gezegensel Sınırlar"'dır.
Nüfus
Resmi Birleşmiş Milletler Dünya Nüfus Beklentileri'nin en son (Temmuz 2015) revizyonuna göre, dünya nüfusu 2030 yılına kadar mevcut 7,3 milyardan (Temmuz 2015) 8,5 milyar seviyesine ulaşacak ve sonra 2050 yılına kadar 9 milyarı, 2100 yılına kadar ise 11.2 milyar kişiye ulaşacaktır. Artışın büyük kısmı, nüfusu 2009 yılında 5,6 milyardan 2050 de 7,9 milyara çıkacağı öngörülen gelişmekte olan ülkelerde olacak. Bu artış 15-59 (1.2 milyar) ve 60 yaş veya üstü (1.1 milyar) nüfus arasında dağılacak çünkü gelişmekte olan ülkelerde 15 yaşın altındaki çocukların sayısının azalması bekleniyor. Buna karşılık, daha fazla gelişmiş bölgeler nüfusunun 1.23 milyardan 1.28 milyara sadece hafif bir artış göstermesi bekleniyor. Aslında rakam 1,15 milyara düşecekti; ancak, 2009'dan 2050'ye kadar yılda ortalama 2,4 milyon kişinin gelişmiş ülkelere göç etmesi bekleniyor. Küresel popülasyonun 2004 yılındaki uzun vadeli tahminleri, 2070 te 9 ile 10 milyar arası bir rakam ile zirve yapacak olan dünya nüfusunun 2100'e kadar yavaşça 8,4 milyar'a düşmesini öngörüyor.
Çin ve Hindistan gibi gelişmekte olan ekonomiler, genel olarak sanayileşmemiş dünya gibi, batı dünyasının yaşam standartlarına ulaşmayı arzulamaktadırlar. Sürdürülebilirliğe temel zorluk teşkil eden durum, gelişmekte olan dünyadaki nüfus artışının ve gelişmiş dünyadaki sürdürülebilir olmayan tüketim seviyelerinin birleşimidir.
Taşıma Kapasitesi
Küresel ölçekte, bilimsel veriler günümüzde insanların Dünya gezegeninin "taşıma kapasitesi"nin ötesinde yaşadığını ve bunun süresiz olarak devam edemeyeceğini gösteriyor. Bu bilimsel kanıt birçok kaynaktan gelmektedir, ancak "Milenyum Ekosistem Değerlendirmesi" ve "Gezegensel Sınırlar" çerçevesinde detaylı olarak sunulmaktadır. Küresel sınırların erken ve ayrıntılı bir incelemesi, 1972 tarihli “Limits to Growth" kitabında yayınlandı ve takip eden çalışmaları teşvik etti. 2012 yılında 22 uluslararası araştırmacı tarafından "Nature" dergisinde yayınlanan bir çalışma Dünya'nın biyosferinde temel bir değişikliğe yaklaşıldığından duyulan kaygıyı belirtti.
, ortalama küresel vatandaşa kaynakların sağlanabilmesi ve atıklarının doğa tarafından geri dönüştürülebilmesi için ihtiyaç duyulan biyolojik olarak verimli topraklar bakımından insan tüketimini ölçer. 2008 yılında kişi başına, 2,1 hektar olan doğal biyolojik kapasitesinden %30 daha fazla, kişi başına 2,7 hektara ihtiyaç duyuldu. (diğer organizmalara ekstra kaynak gerekmediğini farz ederek) Ortaya çıkan ekolojik açık sürdürülemez ekstra kaynaklardan karşılanmak zorundadır ve bunlar üç şekilde elde edilebilir: Dünya ticareti dahilindeki mal ve hizmetlerde; geçmişten alınarak(ör. fosil yakıtlar); veya sürdürülemez kaynak kullanımı ile gelecekten borçlanarak(ör. aşırı kullanım, ormanların yok edilmesi ve aşırı balık avlama).
Sağdaki grafik farklı ülkelerin insan gelişim endeksine göre ekolojik ayak izlerinin karşılaştırmasıdır. Grafik, her ülkenin vatandaşları için kabul edilebilir bir yaşam standardını ve aynı zamanda sürdürülebilir kaynak kullanımını koruyabilmeleri için neyin gerekli olduğunu göstermektedir. Genel eğilim, daha yüksek yaşam standartlarının daha az sürdürülebilir hale gelmesidir.
Her zaman olduğu gibi nüfus artışı, tüketim düzeyleri ve kaynak kullanımının verimliliği üzerinde belirgin bir etkiye sahiptir. Sürdürülebilirlik hedefi, kaynakların kullanımını küresel olarak sürdürülebilir seviyelerin ötesine yükseltmeden küresel yaşam standardını yükseltmektir. Ulusal, bölgesel ve şehir ölçeğinde raporlar tarafından üretilen bilgiler, zaman içinde daha az sürdürülebilir hale gelen toplumlara yönelik küresel eğilimi doğrulamaktadır.Ekonomide bir öncü olan ve ekolojik ekonominin bir paradigma kurucusu olan Romen-Amerikan ekonomist Nicholas Georgescu-Roegen, Dünya'nın sonlu maden kaynakları stoğunun çıkarılması ve kullanılması nedeniyle, taşıma kapasitesinin (Dünyanın insan nüfusunu ve tüketim seviyelerini karşılayabilme kapasitesi) gelecekte azalmaya mahkûm olduğunu savundu.:303 Önde gelen ekolojik iktisatçı ve sabit hal kuramcısı Georgescu-Roegen'in öğrencisi Herman Daly de aynı argümanı öne sürdü.:369–371
İşletme ölçeğinde, taşıma kapasitesi artık kuruluşların sürdürülebilirlik performansının ölçülüp raporlanmasında da kritik bir rol oynamaktadır. Bu, 2005 yılından beri geliştirilmekte olan MultiCapital Scorecard dahil "Bağlam Temelli Sürdürülebilirlik" araçları, yöntemleri ve metrikleri kullanılarak açık bir şekilde gösterilmiştir. Örgütlerin sürdürülebilirlik performansının ölçülmesine yönelik (biçim olarak daha artımlı olma eğiliminde olan) diğer pek çok ana yaklaşımın aksine, Bağlam Temelli Sürdürülebilirlik net bir şekilde dünyadaki sosyal, çevresel ve ekonomik sınırlara ve eşiklere bağlıdır. Bu nedenle, bir dönemden diğerine göreceli olarak yapılan değişiklikleri basitçe ölçmek ve raporlamak yerine, Bağlam Temelli Sürdürülebilirlik, ampirik olarak sürdürülebilir (ki eğer daha büyük bir popülasyona genelleştirilirse, insan veya insan olmayan canlılar için hayati kaynakların yeterliliğini koruyabilir) olmak için kuruluşların güncel değerlerini olması gereken kuruluşa özgü normlar, standartlar veya eşikler ile karşılaştırmayı mümkün kılar.
Biyoçeşitlilik üzerinde küresel insan etkisi
Temel düzeyde, enerji akışı ve biyojeokimyasal döngü, herhangi bir ekosistemdeki organizmaların sayısı ve kütlesi üzerine üst sınır koyar. Dünya üzerindeki insan etkileri genel olarak, yaşam için kritik olan, özellikle de su, oksijen, karbon, azot ve fosfor gibi kimyasalların küresel biyojeokimyasal döngülerindeki istenmeyen değişiklerle kendini gösterir.
"Milenyum Ekosistem Değerlendirmesi", dünyanın ekosisteminin durumunu analiz eden ve karar sorumlular için özetler ve kılavuzlar sağlayan, dünyanın önde gelen biyolojik bilim insanlarının 1000'den fazlası tarafından hazırlanan uluslararası bir sentezdir. İnsan faaliyetinin, dünya ekosistemlerinin biyolojik çeşitliliği üzerinde önemli ve artan bir etkiye sahip olduğu ve hem "resilience"ın hem de biyolojik kapasitenin azaldığı sonucuna varmıştır. Rapor, doğal sistemlere insanlığın temel "ekosistem hizmetleri"'ni sağlayan "yaşam destek sistemi" olarak atıfta bulunuyor. Değerlendirme, 24 ekosistem hizmetini ölçer ve yalnızca dördünün son 50 yılda iyileşme gösterdiği, 15'inin ciddi bir düşüş içinde olduğu ve beşinin istikrarsız bir durumda olduğu sonucuna varır.
2019 yılında, sorumlulara durumu özetleyecek şekilde, biyolojik çeşitlilik ve ekosistem hizmetlerinin bugüne kadarki en geniş ve en kapsamlı çalışması Hükûmetlerarası Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Bilim ve Politika Platformu tarafından yayınlandı. Rapor Paris'te tamamlandı. Ana sonuçlar:
1. Son 50 yılda, doğa benzeri görülmemiş ve hızlanan bir oranda bozulmuştur.
2. Bu bozulmanın ana nedenleri kara ve deniz kullanımındaki değişimler, canlıların sömürülmesi, iklim değişikliği, kirlilik ve istilacı türler olmuştur. Bu beş itici güç, sırayla, tüketimden yönetişime kadar toplumsal davranışlardan kaynaklanır.
3. Ekosistemlerin zarar görmesi, BM Genel Kurulununun yoksulluk, açlık, sağlık, su, şehirlerin iklimi, okyanuslar ve arazi kullanımı ile ilgili Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri de dahil olmak üzere, BM hedeflerinin 44'ünden 35'ini baltalamaktadır. Yiyecek, su ve insanlığın hava beslemesi ile ilgili sorunlara neden olabilir.
4.Sorunu çözmek için insanlık sürdürülebilir tarım, tüketim ve atık miktarlarında azaltma, balıkçılık kotaları ve işbirlikçi su yönetimi gibi dönüşümsel değişimlere ihtiyaç duyacaktır.
2019 yılında, böcekler'in, habitat yıkımı, pestisit zehirlenmesi, istilacı türler ve iklim değişikliği gibi insan faaliyetleri tarafından, durdurulamazsa önümüzdeki 50 yılda ekolojik sistemlerin çökmesine neden olacak oranda yokedildiğini gösteren araştırma yayınlandı.
Sürdürülebilir gelişme hedefleri
Sürdürülebilir Gelişme Hedefleri (SGH'ler) Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun uluslararası kalkınma hedefleri dizisidir.
25 Eylül 2015'te kabul edilen Resmi Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi'nde 92 paragraf var ve 51. ana paragraf, 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefini ve bununla ilişkili 169 alt-hedefi ortaya koydu.
1. Yoksulluk - Her türlü yoksulluğu her yerde bitirmek.
2. Yiyecek - Açlığı bitirmek, gıda güvenliğini ve iyi beslenmeyi sağlamak ve sürdürülebilir tarımı desteklemek.
3. Sağlık - Sağlığa erişimi artırmak ve zindeliği desteklemek.
4. Eğitim - Kapsayıcı ve hakkaniyetli eğitim hizmeti sunmak ve yaşam boyu öğrenim fırsatlarını teşvik etmek.
5. Kadınlar - Cinsiyet eşitliğini sağlamak ve kadının statüsünü güçlendirmek.
6. Su - Su ve kanalizasyon hizmetlerine erişimi ve sürdürülebilir yönetimini sağlamak.
7. Enerji - Herkes için satın alınabilir, güvenilir, sürdürülebilir ve çağdaş enerjiye erişimi sağlamak.
8. Ekonomi - Herkes için sürekli, kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi, tam ve üretken istihdamı ve insana yakışır işleri yaygınlaştırmak.
9. Altyapı - Dayanıklı altyapılar kurmak, kapsayıcı ve sürdürülebilir sanayileşmeyi yaygınlaştırmak ve yenilikiçiliği geliştirmek.
10. Eşitsizlik - Ülkelerin arasındaki ve ülke içindeki eşitsizlikleri azaltmak.
11. Yerleşim - Şehirleri ve yerleşim yerlerini kapsayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir hale getirmek.
12. Tüketim - Sürdürülebilir üretim ve tüketim kalıplarını desteklemek.
13. İklim - İklim değişikliği ve etkileri ile mücadele etmek.
14. Deniz Yaşamı - Okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını korumak ve sürdürülebilir kullanmak.
15. Ekosistemler - Karasal ekosistemleri korumak, yenilemek ve sürdürülebilir kullanımını teşvik etmek, ormanları sürdürülebilir yönetmek; çölleşmeyle mücadele etmek ve arazi bozulmasını durdurmak ve tersine çevirmek; biyolojik çeşitlilik kaybına son vermek.
16. Kurumlar - Barışçıl ve kapsayıcı toplumları yaygınlaştırmak, herkesin adalete erişimini sağlamak ve her seviyede etkili, hesap verebilir ve kapsayıcı kurumlar kurmak.
17. Sürdürülebilirlik - Uygulama araçlarını kuvvetlendirmek ve sürdürülebilir gelişme için küresel işbirliğine canlılık kazandırmak.
Ağustos 2015 itibarıyla, bu hedefler için 169 önerilen althedef ve uyum düzeyi kontrolü için 304 önerilen gösterge mevcuttu.
Sürdürülebilir Gelişme Hedefleri 2015 yılının sonunda süresi dolan sekiz maddelik Milenyum Gelişme Hedeflerinin (MGH'ler) yerine geçmektedir. MGH'ler Birleşmiş Milletlerin 2000 yılındaki Binyıl Zirve Topnatısının ardından yapılandırılmıştı. Zamanında 189 Birleşmiş Milletler üyesi devlet ve yirmiden fazla uluslararası kuruluş tarafından kabul edilen bu hedefler, 2015 yılına kadar aşağıdaki sürdürülebilir gelişme standartlarına ulaşılmasına yardımcı olmak için geliştirildi.
- yoksulluğun ve açlığın yok edilmesi.
- Evrensel ilköğretimin sağlanması.
- Cinsiyet eşitliğinin teşvik edilmesi ve kadınların güçlendirilmesi.
- Çocuk ölüm oranının azaltılması.
- Anne sağlığının iyileştirilmesi.
- HIV/AIDS, sıtma ve diğer hastalıklarla mücadele edilmesi.
- Çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması.(bu hedefin alt-hedeflerinden biri güvenli içme suyu ve temel sanitasyona sürdürülebilir erişimin artırılmasına odaklanmaktır.)
- Kalkınmaya yönelik küresel iş birliğinin geliştirilmesi.
Sürdürülebilir Gelişme
Üye ülkelerin Birleşmiş Milletler'de temsil ettiği verilere göre, Küba, 2006 yılında Dünya Doğa Fonu'nun, kişi başına 1,8 hektardan az olan 1,5 hektarlık ve 0,8'den fazla olan 0,85'lik bir İnsani Gelişme Endeksi ile sürdürülebilir gelişme tanımını karşılayan tek ülkedir.
Sürdürülebilir Gelişme için Eğitim
Sürdürülebilir Gelişme için Eğitim (SGE) çoğunlukla, bilgi, yetenek, değer ve bakış açılarındaki değişiklikleri daha sürdürülebilir ve adil bir topluma yönelik teşvik eden eğitim olarak anlaşılır. SGE, sürdürülebilir gelişmenin ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarına daha dengeli ve bütünleşik bir yaklaşım kullanarak, şimdiki ve gelecek nesilleri ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için güçlendirmek ve donatmak amacını taşır.
SGE olgusu gezegenin karşı karşıya olduğu büyüyen çevresel problemleri ele almayı gerektiren bir eğitim ihtiyacından doğmuştur. Eğitim, sürdürülebilir gelişmeye katkı koyabilmeleri için öğrenenleri güçlendirecek olan bilgi, beceri, değer ve bakış açılarını sağlayacak şekilde değişmelidir. Önerilen; sürdürülebilir gelişmenin eğitimin içine, eğitimin ise sürdürülebilir gelişmenin içine entegre edilmesidir.
Çevresel Boyut
Sağlıklı ekosistemler, insanlara ve diğer organizmalara, hayati önem taşıyan girdiler ve hizmetler sağlar. Olumsuz insan izini azaltmanın ve ekosistem hizmetlerini geliştirmenin iki ana yolu vardır ve bunların birincisi çevresel yönetimdir. Bu dolaysız yaklaşım büyük oranda yeryüzü bilimi, çevre bilimi ve koruma biyolojisinden elde edilen bilgiye dayanır. Ancak çevresel yönetim, tüketimle ortaya çıkan bir dizi gelişigüzel etkenlerin sonunda yer alır ve bu yüzden ikinci yaklaşım insanların kaynak kullanımının talep yönetimi şeklindedir.
İnsanların kaynak tüketiminin yönetimi daha çok ekonomi disiplininden elde edilen bilgilere dayanan dolaylı bir yaklaşımdır. Herman Daly ekolojik sürdürülebilirlik için 3 geniş kriter önermiştir: yenilenebilir kaynaklar sürdürülebilir çıktı sağlayabilmelidir (hasat miktarı yeniden üretim miktarını geçmemelidir); yenilenemez kaynaklar için aynı değerde yenilenebilir kaynaklar geliştirilmelidir; atık üretimi doğanın atığı asimile etme hızından fazla olmamalıdır.
Çevresel Yönetim
Küresel ölçekte ve en geniş anlamda, çevresel yönetim, okyanusları, tatlı su sistemlerini, toprak ve atmosferi kapsar ancak sürdürülebilirliğin ölçek prensibi doğrultusunda bir tropik yağmur ormanından ev bahçesine kadar herhangi bir ekosisteme eşit olarak uygulanabilir. 2019 yılında, Avrupa Parlamento seçimlerinden iki hafta önce Dünya Doğa Fonu, günümüzdeki yaşam tarzı ve ekonomisi ile Avrupa Birliğinin sürdürülebilir olmadığını belirtti ve 2040 yılına kadar Avrupa'nın iklim değişikliğine katkı koymayacak hale gelmesini, daha sürdürülebilir tüketim ve gıda sistemlerine geçmesini, doğayı tamir etmesini, okyanusları korumasını ve daha sürdürülebilir bir geleceğe yatırım yapmasını istedi.
Kopenhag İklim Konseyi 2009 yılının mart ayındaki bir toplantıda, dünyanın 80 farklı ülkesinden 2500 iklim uzmanı, artık küresel ısınma ile ilgili harekete geçmeye engel olan hiçbir bahanenin kalmadığını ve elle tutulur bir karbon azalımı olmadığı sürece, günümüz toplumları için başa çıkması çok zor olacak, ani ve geri dönülmez iklim değişikliklerinin olabileceğini belirten bir bildiri yayınladı. İnsan-kaynaklı iklim değişikliğini ele alabilecek fırsatları belirlemek için günümüzde küresel atmosfer yönetimi karbon döngüsünün bütün kısımlarının değerlendirmesini içerir ve bu da, biyoçeşitlilik ve insan toplumları üzerinde potansiyel katastrofik etkilerinden dolayı bilimsel çalışmanın günümüzde odak alanıdır.
Atmosfere olan diğer insan etkileri şehirlerdeki hava kirliliği,fotokimyasal hava kirliliği üreten azot oksitler, sülfür oksitler, uçucu organik bileşenler ve havada asılı partiküller gibi zehirli kimyasallar içeren zararlı maddeler ve ozon tabakasına zarar veren kloroflorokarbonlardır. Sülfat aeresolları gibi atmosferdeki antropojenik partiküller, dünya yüzeyinin parlama ve yansıtma özelliğini azaltır. Sonradan ters yönde gelişme olsa da, 1960 ile 1990 yılları arasında %4'lük azalma yönünde etki eden durum, "Küresel Kararma" olarak bilinir. Küresel Kararma bazı bölgelerde buharlaşma ve yağış miktarının azalmasına bağlı olarak küresel su döngüsünü etkilemiş olabilir. Ayrıca bir miktar soğuma etkisi de yaptığı için, küresel ısınma üzerindeki sera gazlarının etkilerinin bir bölümünü maskelemiş olabilir.
Ağaçlandırma, antropojenik iklim değişikliği ve sürdürülebilir olmayan arazi kullanımının yol açtığı çölleşmeyi durdurmanın yollarından biridir. En önemli projelerden biri Sahra Çölü'nün güneye genişlemesini durdurması gereken Büyük Yeşil Duvar Projesidir. 2018 yılına kadar sadece %15'i gerçekleştirilmiş olmasına rağmen, şimdiden birçok olumlu yan etkisi boy göstermeye başlamıştır: Nijerya da 5 milyon hektarlık bozulmuş alan eski haline geri döndürülmüştür; Senegal de neredeyse 30 milyon dönümlük araziye kuraklığa dayanıklı ağaçlar ekilmiştir; Etiyopya'da ise 37 milyon dönümlük alan geri kazanılmıştır (projeye dahil olan bölgelerden sadece birkaçı). Birçok yer kuyusu tekrar su ile dolmuş, yerel yerleşkeler gıda kaynakları çoğalmış ve ağaçların bakım ihtiyaçları köylülere yeni iş ve gelir kaynağı olmuştur.
Tatlısu ve Okyanuslar
Su, dünya yüzeyinin %71 ini kaplar. Bu miktarın 97,5 %'i okyanusların tuzlu suyu iken, sadece 2.5 %'i tatlı su dur ve bunun çoğu Antarktika Buz Tabakası'nın içinde hapsolmuş durumdadır. Bunun dışında kalan tatlı su, buzullar, göller, nehirler, sulak alanlar, akiferler ve atmosferdedir. Su döngüsü nedeniyle, taze su temini sürekli yağışla yenilenir, ancak bu kaynağın yönetim gerektiren sınırlı bir miktarı vardır. Ekosistem hizmetleri için suyun korunmasının küresel önemine dair farkındalık, daha çok 20. yüzyılda, dünyanın sulak alanlarının yarısından fazlasının değerli çevre hizmetleri ile birlikte kaybedilmesiyle ortaya çıkmıştır. Artan kentleşme temiz su kaynaklarını kirletmektedir ve dünyanın büyük kısmının hala daha temiz ve güvenli suya erişimi yoktur. Günümüzde mavi(hasat edilebilir) ve yeşil(bitkilerin kullanımındaki toprak suyu) su yönetiminin gelişimine daha fazla önem veriliyor ve bu bütün ölçeklerdeki su yönetimine uygulanabilir.
Okyanus su dolaşım sistemleri iklim ve üzerinde, dolayısı ile insan ve diğer organizmaların gıda kaynakları üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. Bilim adamları, iklim değişikliğinin etkisi altında, dünyanın bazı bölgelerinde iklimi sert bir şekilde değiştirebilecek dolaşım modellerinde ani bir değişiklik olabileceği konusunda uyardılar. Dünya nüfusunun yüzde onu-yaklaşık 600 milyon insan-su seviyelerin yükselmesine karşı zaafı olan düşük rakımlı bölgelerde yaşamaktadır.
Arazi Kullanımı
Biyoçeşitlilik kaybı, doğal sermayelerimiz kademe kademe insan yapısı sermayeye dönüştürüldükçe, insanların arazileri gelişme, ormancılık ve tarıma tahsis etmesi sonucu ortaya çıkan habitat kaybı ve bölünmesinden kaynaklanır. Arazi kullanımı değişiklikleri biyosfer faaliyetleri için esastır çünkü kentleşme, tarım, , otlak ve mera için ayrılmış arazideki oynamaların, küresel su, karbon ve azot biyojeokimyasal döngülerine belirgin etkisi vardır ve bu doğal ve insanla ilgili sistemlere olumsuz olarak yansıyabilir. Yerel insan ölçeğinde sürdürülebilirlikle ilgili temel faydalar sürdürülebilir parklar ve bahçeler ve yeşil şehirlerden kaynaklanır.
Neolitik devrimden beri dünya ormanlarının yaklaşık 47 %'si insan kullanımı için yok edilmiştir. Günümüzdeki ormanlar buzsuz toprakların yaklaşık dörtte birini kaplar ve bunun yaklaşık yarısı da tropik bölgelerdedir. Ilıman ve kuzey bölgelerde orman alanı giderek artmaktadır (Sibirya hariç), ancak tropik bölgelerde ormansızlaşma büyük bir endişe kaynağıdır.
Gıda yaşam için çok önemlidir. Yedi milyardan fazla insan vücudunu beslemenin dünya kaynakları üzerinde ağır bir faturası vardır. Bu dünyanın toprak yüzeyinin yaklaşık %38'inin ve net birincil verimliliğinin %20'sinin tahsis edilmesi ile başlar. Buna çok kaynak tüketen endüstriyel tarım ticareti faaliyetleride(ekinlerin su ihtiyacı, sentetik gübreler, pestisitlerden gıda paketlemesi, taşıma(günümüzde uluslararası ticaretin önemli bir parçaşı) ve pazarlamanın kaynak maliyetine kadar) eklenir. Günümüzde endüstriyel tarım ve ile ilgili çevresel problemler sürdürülebilir tarım, organik tarım ve daha sürdürülebilir iş faaliyetleri gibi gelişmelerle ele alınmaktadır.
İnsan Tüketiminin Yönetimi
Çevre üzerindeki doğrudan insan etkilerinin altında yatan neden insan tüketimidir. Bu etki sadece daha az tüketerek değil aynı zamanda üretim, kullanım ve atık döngüsünün tamamının daha sürdürülebilir olmasıyla azaltılabilir. Ürün ve hizmetlerin tüketimi, bireysel yaşam tarzı seçimleri ve harcama şekillerinden başlayarak, belirli ürün ve hizmetlerin kaynak talebi, ekonomik sektörün etkisi, ulusal ekonomilerden küresel ekonomiye kadar tüm tüketim zinciri boyunca her ölçekte analiz edilebilir ve yönetilebilir. Tüketim kalıplarının analizi, kaynak kullanımının, söz konusu ölçek ve bağlamda, çevresel, sosyal ve ekonomik etkilerle ilişkilendirilmesini sağlar. Bir ürün veya hizmetin üretiminde gerekli toplam kaynak kullanımı, ve , tüketimin etkisini anlayabilmek için önemli araçlardır. İnsan ihtiyaçlarına ilişkin temel kaynak kategorileri gıda, enerji, malzeme ve sudur.
2010 yılında, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından düzenlenen , tüketim ve üretimin etkileri üzerine ilk küresel bilimsel değerlendirmeyi yayınladı ve gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için öncelikli atılması gereken adımları belirledi. Değerlendirme en kritik etki alanlarının; ekosistem sağlığı, insan sağlığı ve olduğu sonucuna vardı. Üretim açısından bakıldığında fosil yakıt yakma işlemlerinin, tarımın ve balıkçılığın en önemli etkilere sahip olduğunu buldu. Bu arada, nihai olarak tüketim açısından bakıldığında yaşam döngüsü etkilerinin çoğunlukla hareketlilik, barınma, gıda ve enerji-kullanan-ürünlerden kaynaklandığını buldu.
Enerji
Fotosentez yoluyla bitkiler () tarafından depolanan Güneş enerjisi, besin zinciri vasıtasıyla diğer organizmalara geçer ve bütün yaşamsal süreçlere bu yolla gereken gücü sağlar. Sanayi Devriminden beri, fosilleşmiş yakıtlarda fosil yakıt olarak depolanan Güneş'in yoğunlaşmış enerjisi, teknolojinin ana itici gücü konumunda olmuş, ki bu da ekonomik ve politik gücün kaynağı olmuştur. 2007 yılında, hükümetlerarası iklim değişikliği paneli bilim adamları, atmosferdeki CO2 artışının sebebinin az miktarda arazi kullanımına bağlı olmakla beraber çoğunlukla insan kaynaklı fosil yakıt kullanımı sonucu ortaya çıkan emisyonlardan dolayı olmasının en az %90 ihtimali olduğu sonucuna vardılar. Dünya iklimini stabilize etmek için, yüksek gelirli ülkelerin 2006'daki rakamlara göre olan emisyon oranlarını 2050 yılına kadar yüzde 60 ile yüzde 90 arasında düşürmeleri gerekecektir. Bu hedef gerçekleşirse 380 ppm olan değerin aşırı artmasını engelleyecek şekilde 450-650 ppm arasında tutmak mümkün olacaktır. Bunun üzerindeki değerler sıcaklığı 2 °C den fazla yükseltip katastrofik iklim değişikliğine yol açabilir. CO2 seviyelerindeki düşüş, arka planda artan dünya nüfufu ve yüksek enerji tüketen batı toplumlarının yaşam tarzını hedefleyen gelişmekte olan ülkelere rağmen başarılmak zorunda.
Sera gazlarını azaltmaya, bütün ölçeklerde çalışılıyor; karbonun karbon döngüsünden geçişini takip edilmesi; ; karbon ihtiyacı daha az olan teknolojiler ve taşımacılık sistemlerinin geliştirilmesi; bireylerin kullandıkları bütün ürün ve hizmetlerle ilgili fosil yakıt kullanımını takip ederek karbon salınımı açısından nötr düzeye gelmeleri. Karbon-nötr yakıt gibi yeni gelişen teknolojilerin mühendisliği, gaz gücü ve basınçlı hava enerji deposu gibi enerji depolama sistemleri, ve pompalanmış-depo hidroelektrik sistemleri yeni kullanılmaya başlayan süreksiz yenilenebilir enerjileri (rüzgar türbinleri gibi) depolamak için gereklidir.
Su
ve gıda güvenliği ayrılmaz bir şekilde birbirine bağlıdır. 1951-60 yılları arasında insanların su kullanımı bir önceki onyıla göre dört kat arttı. Bu hızlı artış ekonomiyi etkileyen bilimsel ve teknolojik gelişmelerden kaynaklanmıştır (özellikle sulanan arazilerdeki artış, endüstriyel ve enerji sektörlerinin büyümesi ve bütün kıtalardaki yoğun baraj inşaatları). Bu nehirlerin ve göllerin su döngüsünü ve su kalitesini değiştirmiş ve küresel su döngüsü üzerinde kayda değer bir etkiye yol açmıştır. Günümüzde insanların su kullanımının yaklaşık %35'i sürdürülemez boyutlardadır. Sürdürülebilir olmayan su kullanımı akiferlerin tükenmesine yol açar ve önemli nehirlerin akış miktarını azaltır. Dünya nüfusu arttıkça, akiferler tüketildikçe ve kaynaklar kirlenip sağlıksız hale geldikçe iklim değişiklikleri daha ciddi boyutlara ulaşacak. 1961 yılından 2001 yılına kadar su arzı iki katına çıktı (tarım için kullanım %75 arttı, endüstriyel kullanım %200 ve hane içi kullanım %400'den fazla, 1990'lı yıllarda küresel olarak mevcut tatlı suyun %40 ile %50 arasında olan bir miktarının insanlar tarafından, %70 tarım, %22 sanayi ve %8 hane içi oranlarında kullanıldığı ve genel toplamın giderek arttığı bir tablo vardı.
Artan , gelişmiş altyapı, tarımın ve ürün ve hizmetlere giden su miktarında azalma, sanayileşmemiş ülkelerdeki su kıtlıklarını ele alma, gıda üretimini yüksek bölgelere yoğunlaştırma, iklim değişikliği için planlama, esnek tasarlama sistemleri ile su verimliliği küresel ölçekte gelişmektedir. Sürdürülebilir gelişme ile ilgili umut vadeden çalışmalar esnek ve geriye dönebilir sistemler planlama yönünde olacaktır. Yerel seviyede su kullanımı, insanların yağmur suyu hasadı yapması ve kullanım suyunu azaltmasıyla daha sürdürülebilir hale geliyor.
Gıda
, "sürdürülebilir gıda sistemlerini",çevreye en az olumsuz etkide bulunacak şekilde, nesiller boyunca gıda ihtiyacını karşılayabilecek sağlıklı ekosistemleri korurken, sağlıklı besinlerle mevcut yiyecek ihtiyaçlarını karşılayabilen sistemler olarak tanımlar. Sürdürülebilir bir gıda sistemi ayrıca yerel üretim ve dağıtım altyapılarını teşvik eder ve besleyici gıdaları herkes için erişilebilir ve uygun fiyatlı hale getirir. Daha da önemlisi yetiştiricileri ve diğer çalışanları, tüketicileri ve toplumları korumak insani ve adildir.
Endüstriyel tarım, çevresel etkilere, zengin dünya da obezite, fakir dünya da ise ilişkili sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Bu ise, etik tüketimin temel parçası olarak, sağlıklı ve sürdürülebilir gıda yolunda güçlü bir hareket meydana getirdi.
Farklı beslenme şekillerinin çevresel etkileri, tüketilen hayvansal ve bitkisel gıdaların oranı ve gıda üretim yöntemi gibi birçok faktöre bağlıdır.
Dünya Sağlık Örgütü, 2004 tarafından hazırlanan "Beslenme, Fiziksel Aktivite ve Sağlık hakkında Küresel Strateji" isminde bir rapor yayınladı. Bu rapor, sağlık ve uzun yaşamla beraber anılan, et, tuz ve ilave şeker oranı düşük, meyve-sebze bakımından zengin öneriyor. Akdeniz'de geleneksel yağ kaynağı bakımından zengin zeytinyağıdır. Pirinç ağırlıklı sağlıklı Japon Diyeti karbonhidratlar bakımından zengin ve yağ oranı düşüktür. İki diyet şeklide et ve doymuş yağ oranı düşük, baklagiller ve diğer sebzeler açısından zengindir. Ayrıca düşük sıklıkla hastalık sebebiyeti ve düşük olumsuz çevresel etki ile hatırlanırlar.
Küresel düzeyde, tarımsal işletmelerin çevresel etkileri sürdürülebilir tarım ve organik tarımla ele alınmaktadır. Yerel düzeyde, yerel gıda üretimi, kentsel atık toplama alanlarının ve evlerdeki bahçelerin daha üretken kullanımına yönelik permakültür, , , , ve gibi gelişen hareketler vardır.
Sürdürülebilir deniz ürünü, yakalandığı ekosistemi tehlikeye atmadan, üretimi aynı miktarda veya artacak şekilde gerçekleştirebilecek kaynaklardan elde edilmiş deniz ürünüdür. Sürdürülebilir deniz ürünü hareketi, daha fazla insanın aşırı avlanma ve çevresel açıdan yıkıcı avlanma yöntemleri ile ilgili farkındalığı arttıkça, hız kazanmıştır.
Malzeme, zehirli maddeler, atıklar
Dünya nüfusu arttıkça, aynı zamanda kullanılan malzemeler hacmen ve çeşit olarak artmış, taşımacılıktaki mesafeler uzamıştır. Bunlara ham mineraller, sentetik kimyasallar (tehlikeli maddelerde dahil), ürünler, gıda, canlı organizmalar ve atıklar dahil olabilir. Ekonomik büyüme hızları ve doğal kaynak tüketim hızlarının birbiriyle orantısı korunduğu sürece, 2050 yılına kadar insanlığın yıllık olarak 140 milyar tonluk mineral, cevher, fosil yakıt ve biyokütle (günümüz rakamlarının 3 katı) kullanır duruma gelmesi beklenmektedir. Gelişmiş ülkelerin insanları kişi başına bu dört temel kaynaktan yılda toplam 16 ton kullanmaktadır ve bazı gelişmiş ülkelerde bu rakam sürdürülebilme ihtimalinin çok ötesindeki 40 ton ve üzeri miktarlara ulaşabilmektedir.
Malzemelerin sürdürülebilir kullanımı, malzemelerin doğrusal işlenme yolunu (ekstraksiyon, kullanım, bertaraf), doğada atıkların geri dönüşümü ve yeniden kullanımı gibi mümkün olduğu kadar tekrar kullanıma yönelik döngüsel bir malzeme akışına dönüştürülmesini hedeflemiştir. Bu yaklaşım, ürünlerin bilinçli şekilde kullanılması ve materyal hareket analizlerinin giderek artan bir kullanımı ile, özellikle bireysel ülkeler ve küresel ekonomi dahil her seviyede desteklenmektedir. Yenilenebilir kaynaklardan gelen ve geri dönüştürülebilen sürdürülebilir biyomateryallerin kullanımı, materyal yaşam döngüsü bakış açısından, yenilenemez materyallere tercih edilir.
üretimi, İkinci Dünya Savaşı sırasında gördüğü ilginin ardından yükselişe geçti. Kimyasal üretim; zararlı ot ilaçları, böcek ilaçları ve gübrelerden, hane içi kullanımı olan kimyasallara ve tehlikeli maddelere kadar her şeyi içerir. Atmosferdeki sera gazlarının birikimi dışında ciddi endişe sebebi olan diğer kimyasallar ağır metaller, nükleer atıklar, kloroflorokarbonlar, dirençli organik kirleticiler ve biyobirikime sebep olabilecek bütün zararlı kimyasalları içerir. Sentetik kimyasalların çoğunun zararsız olmasına rağmen, yeni kimyasalların olumsuz çevresel ve sağlıkla ilgili etkileri ile ilgili sıkı testlerden geçirilmeleri gerekir. Tehlikeli ürünlerin küresel dağıtım ve yönetimini ele almak üzere uluslararası mevzuat oluşturulmuştur. Bazı kimyasal etmenlerin etkilerinin insan sağlığına zararlarının anlaşılması uzun süren ölçümler ve hukuk savaşları gerektirdi. Toksik kanserojen etmenlerin sınıflandırılması Uluslararası kanser araştırma ajansı tarafından yürütülür.
Her ekonomik aktivitenin atık olarak tanımlanabilecek malzeme çıktısı olur. Günümüzde, atık miktarını azaltmak için, endüstri, işletme ve devlet, endüstriyel metabolizma tarafından üretilen atığı kaynağa dönüştürmek için doğayı taklit ediyor. Demateryalizasyon, endüstriyel ekoloji ve ekotasarım ve ekoetiketleme gibi fikirlerle teşvik ediliyor. Artık iyice yerleşmiş olan "azalt, tekrar kullan, geri dönüştür"'e ek olarak tüketiciler satınalma güçlerini etik tüketicilik için kullanıyorlar.
Avrupa birliğinin, 2015 yılının sonuna kadar, atık yönetimi, ekotasarım ve atık depolama alanları ile ilgili katı yasama önerileri içerecek olan iddialı bir Döngüsel Ekonomi paketi ile ilgili masaya oturması bekleniyor.
2019 yılında "Plastik ve İklim" raporu yayınlandı. Rapora göre 2019 yılında plastik kullanımının, 850 milyon ton CO2 eşdeğerinde sera gazı katkısı oldu. Güncel bilgiler yıllık emisyonların 2030 yılına kadar yılda 1.34 milyar ton büyüyeceğini gösteriyor. 2050 yılına kadar plastik, yerkürenin son kalan %14'lük karbon kotası olan 56 milyar tonluk sera gazı emisyonuna neden olabilir.
Ekonomik Boyut
Sürdürülebilirlik, bir düzeyde, gelecekteki insanların tüketim ve refah düzeylerini bugünküne oranla azaltmayacak şekilde günümüz insanlarının alması gereken önlemlerin özellikleri ile ilgilenir. Sürdürülebilirlik, ekonomik aktivitelerin sosyal ve ekolojik etkileri aracılığı ile ekonomiye bağlıdır. Sürdürülebilirlik ekonomisi: "Çevresel ve ekolojik faktörlerin temel teşkil ettiği ancak çok boyutlu bir bakış açısının parçası olduğu, ekolojik ekonominin geniş tefsirini temsil eder. Sosyal, kültürel, sağlıkla ilgili ve parasal/finansal açıları da analizin bir parçası yapmak gerekir.
Ancak, sürdürülebilirlik kavramı refahın, kaynakların veya kar marjlarının sürdürülebilir veriminden çok daha geniştir. Günümüzde, gelişmekte olan ülkelerde, insanların ortalama tüketimi sürüdürülebilirdir ancak popülasyonlar artmakta ve yüksek tüketimi olan Batı yaşam tarzına özenilmektedir. Gelişmiş ülkelerin popülasyonu çok az artmaktadır ancak tüketim seviyeleri sürdürülebilir değildir. Sürdürülebilirlik için zorluk, gelişmekte olan ülkelerin yaşam standardını, kaynak kullanımını ve çevresel etkileri arttırmadan geliştirirken, Batı tarzı tüketimi kontrol altına almaktır. Bu zorluk, ekonomik büyüme ile çevresel yıkım ve kaynak kullanımının arasındaki bağı kopartabilecek stratejiler ve teknolojiler kullanarak aşılmak zorundadır.
Yakın tarihli bir UNEP raporu, çevresel riskleri ve ekolojik kaynak sıkıntılarını önemli oranda azaltırken, insanların iyiliğini ve sosyal eşitliğini geliştiren bir yeşil ekonomi önerir. Bir politik bakış açısını başkasına tercih etmez ancak doğal sermayemizin aşırı kullanımını minimize etmek için çalışır. Raporun 3 anahtar bulgusu vardır: yeşile dönüş refah artışına yol açmakla kalmaz, aynı zamanda özellikle ekolojik ortak paydalarda veya doğal sermayede de kazanç sağlar ve yaklaşık 6 yıllık bir sürede GDP artışında hızlanmaya neden olur"; fakirliğin sonlandırılması ile ekolojik ortak paydaların daha iyi bakımı ve korunması sonucu ortaya çıkar; yeşil ekonomiye geçerken, yeni meslekler yaratılır ki bu da zamanla kahverengi ekonomi iş kayıplarını geçecektir. Ancak geçiş sürecinde iş kayıpları yaşanacaktır ki bu da işgücünü yeniden yeteneklendirip yeniden eğitmeye yatırım yapmayı gerektirir.
Ekonomik analiz ve reform için birkaç önemli alan hedef alınır: sınırlandırılmamış ekonomik büyümenin çevresel etkileri; doğayı ekonomik açıdan dışsal bir faktör olarak değerlendirmenin etkileri; ve piyasa hareketlerinin toplumsal ve çevresel etkilerine daha fazla önem veren bir ekonominin ihtimali.
Çevresel bozulmanın ve ekonomik büyümenin ayrılması
Tarihsel olarak ekonomik büyüme ve çevresel bozulma arasında yakın korelasyon olmuştur: toplumlar büyüdükçe, çevrede bozulmalar olur. Bu eğilim, insan nüfusu sayılarının, ekonomik büyümenin ve çevresel göstergelerin grafikleri üzerinde açıkça gösterilmiştir. Sürdürülebilir olmayan ekonomik büyüme kötü huylu bir kanserin büyümesi ile kıyaslanır çünkü yerkürenin yaşam-destek üniteleri olan ekosistem hizmetlerini tüketir. Eğer kaynak kullanımı kontrol edilmezse modern küresel uygarlığın, kaynakların aşırı tüketimi sonucu çöküşe geçen antik uygarlıkların yolunu izleyeceği endişesi vardır. Konvansiyonel ekonomi daha çok ekonomik büyüme ve kaynakların verimli kullanımı ile ilgilenirken, ekolojik ekonomi belirgin şekilde sürdürülebilir ölçek, adil paylaşım ve verimli dağıtım hedefleriyle ilgilenir. Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi, işletmelerin, başarısız toplumlarda başarılı olamayacağını belirtir.
Ekonomik ve çevresel çalışmalarda, eko-ekonomik ayırma terimi, ekonomik üretim ve çevresel kalite bağlamında giderek daha fazla kullanılıyor. Bu bağlamda kullanıldığında bir ekonominin çevresel baskıların etkisinde kalmadan büyüme kabiliyetine atfen kullanılır. Ekolojik ekonomi çevresel kaliteye oranla bir ekonomik sistemin girdilerinin ve çıktılarının yani toplumsal metabolizmasının çalışmasını içerir. Çevre üzerinde olumsuz etki olmaksızın GSMH büyümesini koruyabilen bir ekonomi, eko-ekonomik açıdan ayrılmış olarak nitelenir. Bunun tam olarak nasıl olacağı veya eğer mümkünse hangi oranda başarılabileceği birçok tartışmanın konusudur. 2011 yılında UNEP tarafından organize edilen Uluslararası Doğal Kaynak Paneli eğer eko-ekonomik ayırma ile ilgili ciddi adımlar atılmazsa, 2050 yılına kadar insanoğlunun, günümüzde yıllık tüketilen miktarların üç katı, yaklaşık 140 milyar ton mineral, cevher, fosil yakıt ve biyokütle kullanır duruma geleceği konusunda uyardı. Rapor gelişmiş ülke toplumlarının vatandaşlarının bu dört kaynaktan toplam kişi başına yıllık ortalama 16 ton kullandığını bildirdi.(bazı gelişmiş ülkelerde bu rakam kişi başına 40 tona kadar çıkabiliyor). Kıyaslamak gerekirse, Hindistan'da ortalama olarak kişi başına 4 ton tüketiliyor. Kaynak yoğunluğu bir ürünün veya hizmetin üretimi, tüketimi ve atık yönetimi ile ilgili ne kadar su, enerji ve malzemeler gibi kaynakların kullanıldığı ile ilgilidir. Sürdürülebilirlik çalışmaları kaynak yoğunluğunu azaltmanın yollarını analiz eder. Bu azalma gelişmiş ekonomik yönetim, ürün tasarımı veya yeni bir teknolojiden kaynaklanabilir.
Teknolojik verimlilik ve yeniliklerin eko-ekonomik ayırmayı başarıp başaramayacağı konusunda çakışan görüşler mevcut. Bir tarafta verimlilik uzmanları defalarca, kaynak tükenmesini ve dolayısıyla çevre kirliliğini arttırmadan kaynak kullanım yoğunluğunun dört veya beş kat düşürülebileceğini tekrarlamıştır. Diğer tarafta teknolojik verimlilik gelişmelerinin kapsamlı bir tarihsel analizi, enerji ve materyal kullanımındaki verimlilik artışlarının neredeyse herseferinde ekonomik büyüme hızlarının gerisinde kaldığını açıkça göstermiştir. Sonuçta net olarak daha fazla kaynak kullanılmakta ve dolayısıyla daha fazla çevre kirliliği gerçekleşmektedir ve bu genelde veya sonucu olur. Dahası bütün verimlilik artışları için termodinamik ve pratik sınırlar mevcuttur. Örneğin gıda yetiştiriliciğinde bazı belirli malzemelerin kullanılması zorunludur ve arabaları evleri ve eşyaları gerekli fonksiyonlarını kaybetmeden daha hafif ve daha ince yapmanın bir sınırı vardır. Teorik ve pratik açıdan kaynak kullanım verimliliğini sonsuza kadar arttırma şansımız olmadığından aynı şekilde kaynak tüketiminde ve çevre kirliliğinde artış olmadan sonsuz bir ekonomik büyüme imkânsızdır. Kısa vadede eko-ekonomik ayrılma gerçekleştirilebilir ancak uzun vadede mümkün değildir. Sonuç olarak uzun-vade sürdürülebilirlik, ve topluluğundaki diğerlerinin onyıllardır savunduğu, toplam GSMH nın büyük oranda sabit kaldığı, sabit hal ekonomisine geçişi gerektirir.
Ekonomik büyümeyi çevresel bozulmadan kısmi olarak ayıracak başka bir çözüm önerisi "yeniden yapılandır" yaklaşımıdır. Bu yaklaşım "yeniden yapılandır" fikrini bilindik "azalt, tekrar kullan, geri dönüştür" mottosunun dördüncü bileşeni olarak görmektedir. Bu niyetle hareket eden katılımcılar istemli olarak verimli kaynak kullanımı ile elde ettikleri parasal yatırımlarının küçük bir kısmını doğa koruma için bağışlamaya teşvik edilirler. Normalde parasal yatırımlar geri tepme etkisine yol açarlar ancak bir teorik analiz, bu yatırımların çok küçük bir kısmının bile bağışlanmasının, geri tepme etkisinin ortadan kaldırılmasına fazlasıyla yetebileceğini belirtir.
Ekonomik bir dışsallık olarak Doğa
Doğanın ekonomik önemi, artık sınırsız ve bedelsiz olarak kabul edilemeyecek, giderek azalan bir doğal hayatın pazar ile ilişkisini vurgulamak için ekosistem hizmetleri ifadesi ile belirtiliyor. Genel olarak, bir emtia veya hizmet azaldıkça fiyatı artar ve bu bir kısıtlama görevi görür ve verimliliği, teknolojik yeniliği ve alternatif ürünleri teşvik eder. Ancak, bu sadece ürün veya hizmet pazar yerine düştüğünde geçerlidir. Ekosistem hizmetleri genel olarak ekonomik dışsallık olarak muamele gördüğünden fiyatlandırılmamışlardır ve bu yüzden aşırı kullanılmış ve bozulmuşlardır. Bu durum bazen ortak paydaların trajedisi olarak ifade edilir.
Bu dilemmaya bir yaklaşım ekovergiler, teşvikler, alınıp satılabilir karbon için izinler, ekosistem hizmetleri için ödemeler gibi pazar stratejilerini kullanarak bu dışsallıkları içselleştirmek olmuştur. Yerel borsalarla ilgili yerel para birimleri, hediye ekonomisi ve zamana bağlı para birimlerinin, yerel ekonomileri ve çevreyi desteklemek için tanıtımları yapılmıştır. Yeşil ekonomi, eşitlik ve çevre gibi konuları ele almak için geliştirilen başka bir pazar-tabanlı girişimdir. Küresel kriz ve ilgili bazı devlet politikaları dünyanın CO2 emisyonlarında son 40 yılın yıllık bazda en büyük düşüşünüde beraberinde getirecek gibi görünüyor.
Ekonomik Fırsat
Çevreye bir dışsallık muamelesi yapmak sürdürülebilirlik pahasına kısa-vade kar getirebilir. Sürdürülebilir işletme uygulamaları ise ekolojik endişeleri sosyal ve ekonomik olanlarla entegre eder. Ekosistem hizmetlerini tüketen büyüme bazen ekonomik olmayan büyüme olarak isimlendirilir çünkü hayat kalitesinde düşüşe yol açar. Bu tip bir büyümeyi minimize etmek yerel işletmelere fırsatlar yaratabilir. Örneğin, endüstriyel atık, yanlış yere konmuş ekonomik kaynak olarak değerlendirilebilir. Atık azaltımından faydalar, elden çıkarma maliyeti, çevresel cezalar ve sigorta primlerinde gerçekleşebilir. Bu, kamuoyunda iyileştirilmiş imaj nedeniyle pazar payında artışa yol açabilir. Enerji verimliliği de giderleri düşürerek kar artışına sebep olabilir.
Bir iş fırsatı olarak sürdürülebilirlik fikri, Örgütsel Öğrenme Derneğinin Sürdürülebilirlik Konsorsiyumu, Sürdürülebilir İşletme Enstitüsü ve Dünya Sürdürülebilir Gelişme Konseyi gibi kurumların oluşmasına yol açtı. Sürdürülebilir iş fırsatlarının büyümesi yeşil-yaka çalışanların ortaya çıkmasıyla yeni iş yaratılmasına katkıda bulunabilir. Ticari stratejilerine sürdürülebilirliği entegre eden ilerici şirket yöneticilerine odaklanan araştırmalar sürdürülebilirlik için liderlik yetkinlik modeli ortaya çıkardı ve yerleşik sürdürülebilirlik kavramının ortaya çıkmasına yol açtı. Yerleşik sürdürülebilirlik, yazarları Chris Laszlo ve Nadya Zhexembayeva tarafından "çevresel, sağlıkla ilgili ve sosyal değerlerin fiyat ve kalitede herhangi bir tavize yol açmadan işletme ile bütünleştirilmesi olarak açıklanıyor Laszlo and Zhexembayeva'nın araştırması gösterdi ki yerleşik sürdürülebilirlik iş değeri yaratması açısından en azından 7 farklı fırsat sunar: a) daha iyi risk yönetimi, b) azaltılmış atık ve kaynak kullanımı nedeni ile artan verimlilik, c) daha iyi ürün farklılaştırma d) yeni market girişleri, e) iyileştirilmiş marka ve repütasyon, f) endüstri standartlarını etkileyebilmek için daha iyi fırsatlar ve, g) radikal yenilikler için daha iyi fırsatlar'nın 2014 yılındaki araştırması kaynakların tüketilmesi ile beslenen yeniliğin, firmalar için, doğru prensipler uygulandığında, ürünlerinde ve hizmetlerinde ve aynı zamanda genel bir firma stratejisi olarak temel avantajlar ortaya çıkarabileceğini savunur.
Ekososyalist yaklaşım
ya da ekolojik Marksizm olarak anlandırılan bir düşünce okulu, temel olarak sürdürülebilirliğin ekolojik ve sosyal gereksinimleri ile uygun olmadığını iddia eder. Bu teori daha çok şu iddialara dayanır:
- Kapitalizmin tek ekonomik amacı kapitalist sınıfın elinde sınırsız sermaye birikimidir
- Biriktirme güdüsü kapitalistleri sürekli olarak tekrar yatırım yapıp üretimi genişletmeye iter ve bu belirsiz ve sürdürülebilir olmayan ekonomik büyümeye neden olur.
- "Sermaye genellikle kendi üretiminin koşullarını bozmaya meğillidir" (herhangi bir ekonominin bağımlı olduğu ekosistemler ve kaynaklar)
Sonuç olarak, bu analize göre:
- Sürdürülebilir gelişmenin öngördüğü üzere, ekolojik limitlerin içinde kalarak insan ihtiyaçlarının karşılanmasına ekonomik öncelik tanımak kapitalizmin yapısal çalışma şekli ile çatışmaktadır.
- Sabit hal kapitalist sistem mümkün değildir; dahası sabit hal kapitalist ekonomi, doğuracağı kütlesel işsizlik problemi yüzünden toplumsal açıdan istenilen bir şey değildir.
- Kapitalizm eğer bir devrim ile alt edilmezse biyosferin sınırlarına dayanıp neden olacaktır.
Bu mantık ile bakıldığında, ekolojik problemlere pazar tabanlı çözümler, kapitalizmin yapısal hataları ile yüzleşmeyen teknik ayarlamalar olarak reddedilir.Solar enerji, sürdürülebilir tarım ve enerji verimliliği gibi "düşük-riskli" teknoloji ve bilim tabanlı çözümler gereklidir ancak yeterli değildir.Nükleer enerji ve gibi "yüksek riskli" çözümler tamamıyla reddedilir. Şirketlerin uygulamalarını yeşilleştirme denemeleri, aldatıcı reklam olarak kabul edilir ve genelde yenilenebilir enerji (Walmart'ın elektriğini güneş enerjisi ile sağlama teklifi gibi) uygulamalarının dolayısıyla daha fazla ekonomik büyümeye neden olduğu vurgulanır. Sürdürülebilir işletme modelleri ahlaki açıdan övülmeye layık ancak kapitalizmin yarattığı sosyal dengesizlik eğilimine kayıtsız kalmış olarak görülür. Ekososyalistlerin görüşüne göre kapitalistlerin maksimum karlarda sınırlama olmasını (ekovergiler ve koruma önlemleri) tolere etmede -ve kapitalist hükûmetlerin uygulamada- genel isteksizlikleri, çevresel reformların büyük çaplı değişiklik yapabilmesini engeller: "Tarih kapitalizmin bazı zamanlar çevresel hareketlere destek verdiğini söylese de... belirli bir noktada, sistemin temel biriktirme güdüsü etkilendiği zaman, çevresel taleplere karşı direnci artar." Aynı zamanda, nihai ekolojik çöküşe kadar gerçekleşecek doğa felaketlerinin, ekonomik büyüme ve sermaye birikmesine neden olduğunu ve bu yüzden, kapitalistlerin, felaket ihtimallerini azaltmak gibi görünen bir motivasyonunun olamayacağına dikkat çekerler.
Ekososyalistler kapitalizmin devrimsel nitelikte bir geçiş ile yerini ekososyalizme-insan toplumunu insan olmayan ekoloji ile uyumlu hale getirip insan ihtiyaçlarını karşılamak için tasarımlanmış ekonomik/politik/sosyal yapı- bırakmasının günümüz ekolojik krizine tek yeterli çözüm ve dolayısı ile sürdürülebilirliğe giden yek yol olduğunu savunurlar. Sürdürülebilirlik sadece bilim insanları, çevreci aktivistler ve iş liderlerinin alanı değil, insanın Doğa'daki yerini yeniden tanımlayan ve insanlığın tümünü içermesi gereken bütüncül bir proje olarak görülür: "Çevrecilerin bilmesi gereken kapitalizmin çözüm değil problem olduğu ve eğer insanlık bu krizden sağ çıkabilirse, gezegen ile beraber evrimleşen yeni bir dünya yaratmak için sosyal mücadele yolu ile kullandığı insan özgürlüğü kapasitesinden dolayı olacaktır.
Sosyal boyut
"Stewardship", kaynakların sorumlu bir şekilde planlanmasını ve yönetilmesini içeren bir etiktir. Sürdürülebilirlik konuları "stewardship"in etik terimleri ile beraber genelde bilimsel ve çevre ile ilgili terimlerle ifade edilir ancak değişimi gerçekleştirmek uluslararası ve ulusal hukuk, kentsel planlama ve ulaşım, yerel ve bireysel yaşam tarzları ve gibi konularıda içeren sosyal bir mücadeledir. İnsan hakları ve insan gelişmesi, büyük şirketlerin gücü ve çevresel adalet, küresel fakirlik ve insanların atacağı adımlar: bunların aralarındaki ilişkiler, ilk bakışta sadece kişisel tüketici ve ahlaki seçim ile ilgili görünmesine karşın, sorumluluk sahibi küresel vatandaşlığın sürdürülebilirliğin vazgeçilmez bir bileşeni olduğunu ortaya koyar.
Barış, güvenlik, sosyal adalet
Savaş, suç ve politik yolsuzluk gibi sosyal aksamalar, kaynakları insanların ihtiyacı olan alanlardan başka alanlara yönlendirir, toplumların gelecek için planlama kapasitelerine zarar verir ve genel olarak insanların iyiliğini ve çevreyi tehdit eder. Daha sürdürülebilir sosyal sistemler için geniş tabanlı stratejiler şunları içerir: özellikle gelişmekte olan ülkelerde, gelişmiş eğitim sistemi ve kadınların güçlendirilmesi; belirgin şekilde ülke içi ve ülkeler arası düzeyde zengin ve fakir arasındaki eşitlik, sosyal adalete daha fazla saygı duyulması ve nesiller arası eşitlik. Tatlı su da içinde olmak üzere doğal kaynakların tükenmesi kaynak savaşları ihtimalini arttırmaktadır. Sürdürülebilirliğin bu özelliği olarak adlandırılır ve politik sınırları aşan akiferler ve nehirler gibi kaynakların idaresi ve okyanuslar ve atmosfer gibi paylaşılan küresel sistemlerin korunması için global çevre antlaşmaları ihtiyacı yaratır.
Sürdürülebilirliğe erişebilmek için büyük ihtimalle gerekecektir çünkü ekonomik büyüme belirleyen önemli faktörlerden biridir. Barış ve uluslararası işbirliği olmadığı zaman, ekonomik büyümesini sınırlayan bir ülke askerî güç açısından zayıf düşecektir. Buda ekonomik büyümesini sınırlamayan ve askerî gücünü devamlı arttıran bir ülke tarafından işgal edilmesine yol açabilir. Bu gibi durumlarda pek mümkün değildir. Sürdürülebilirliğe engel teşkil edebilecek olan ekonomik büyüme devam eder.
Fakirlik
Sürdürülebilirliği sağlamak için büyük bir çalışma, yoksulluğun azaltılması konusunda gerekir. Genel kanı fakirliğin çevresel bozulmanın kaynaklarından biri olduğu yönündedir. Aynı kanı ve Milenyum Gelişme Hedefleri'nde de belirtilmiştir. Ulusal hükûmetler ve çokuluslu kurumlarda ekonomik büyüme konularını çevresel konulardan ayırmanın imkânsız olduğu yönünde giderek artan bir algı vardır: Brundtland raporuna göre, "fakirlik çevresel problemlerin önemli bir nedeni ve sonucudur. Bu nedenle küresel fakirlik ve uluslararası eşitsizliğin altında yatan nedenleri kapsayan bir bakış açısına sahip olmadan çevresel problemlerle ilgilenme çalışmaları işe yaramayacaktır." Fakirlik içinde yaşayan bireyler temel ihitiyaç (gıda ve ilaç gibi) ve genel refah kaynakları olarak yerel ekosistemlerine bağımlı olma eğilimindedirler. Nüfus artışı hızlandıkça yerel ekosistemler üzerinde bu temel ihtiyaçları sağlamak için baskı oluşur. BM Nüfus fonuna göre, yüksek doğurganlık ve fakirlik arasında güçlü bir ilişki vardır ve dünyanın en fakir ülkeleri aynı zamanda en yüksek doğurganlık ve nüfus artışı rakamlarına sahiptir. Fakirliği azaltma çabalarını yerel nüfus ve çevre tarafından desteklenebilecek şekilde odaklamak isteyen batı ülkeleri gelişme ajansları ve uluslararası vakıflar tarafından da sürdürülebilirlik kelimesi sıkça kullanılmaktadır. Örneğin fakirlere sularını arıtabilmek için ateşte kömür kullanarak yakmalarını öğretmek sürdürülebilir bir strateji sayılmayabilir. PET şişe kullanarak yapabilecekleri solar su dezenfektasyonu öğretmek daha mantıklı ve sürdürülebilir bir seçimdir. Kereste kaynaklarını kurutmuş bir ülkede geri dönüştürülmüş plastiklerin kereste için kullanılması bir geri dönüşüm örneğidir ve en iyi sürdürülebilir uygulamalardan biridir. Fakirliği azaltmak için sürdürülebilir uygulamalardan biri gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere ihraç edilmiş olan geri dönüştürülmüş malzemelerin kullanılmasıdır. Örneğin "Varlık için Köprüler" projesi, denizcilikte kullanılan büyük konteyner vinçlerinin çelik halatlarını, Asya ve Afrika'nın fakir kırsal kesimlerinde, yaya geçişi için inşa edilen köprülerin yapısal malzemesi olarak kullanmaktadır.
İnsan ve doğa ilişkisi
Murray Bookchin'e göre, insanların doğayı kontrol altına alması gerektiği fikri toplumlarda yaygındır. Bookchin kapitalizm ve ilişkisinin, kontrol edilmediği takdirde gezegeni sömürülmek üzere var olan bir kaynağa indirgeyeceğini iddia eder. Bu durumda doğa bir emtia olarak değerlendirilir: "Pazar tarafından insan ruhunun yağmalanması ile dünyanın sermaye tarafından yağmalanması birbirine paralel gider." Bookchin tarafından bulunan Sosyal ekoloji insanlığın günümüzde yaşadığı ekolojik problemlerin hemen hepsinin fonksiyonel olmayan toplumsal ayarlanmalardan kaynaklandığı inancına dayanır. Yazarların çoğu kökü fizik, biyoloji ekonomi vs. alanlara dayanan tavsiyeleri uygulama yolunu seçmiş olsa da, Bookchin bu problemleri ancak altlarında yatan sosyal süreçleri anlayıp bu süreçlere sosyal bilimlerin doğru kavram ve yöntemlerini uygulayarak çözebileceğimizi savunur.
İklim Değişikliği Ekonomisi Üzerine Stern İncelemesi'nde, iklim değişikliğine "gördüğümüz en büyük serbest piyasa başarısızlığı" örneği olarak atıfta bulunularak saf bir kapitalist yaklaşım eleştirilmiştir.
Amerika Birleşik Devletleri söz konusu olduğunda, hükûmet ve ekonomi çevre üzerinde uzun süreli olumsuz etkilere sebep olmuştur. Çevre ile ilgili politika konuları ülkenin çevre korumayı ikinci derecede önemli konu olarak kabul ettiğini göstermiştir. Bundan kaynaklanan kesin bir ikilem "kolektif hareket problemi veya kolektif hareket ikilemi" olarak adlandırılan durumdur. Bu genellikle bireyler, firmalar ve hükûmetlerin ortak bir amaç için işbirliğine gitmelerinin herkesin faydasına olacağı bir durumda, ilgililerden biri veya daha fazlasının bu faydayı ortadan kaldıracak farklı bir yol seçmelerinde gerçekleşir. Matthew Potoski ve Aseem Prakash her biri hükûmet ve ekonomi için faydalarını açıklayan 4 hücreli bir model geliştirdi. Bir firma için pazar payı ve kar oranlarında kayıplar olabilirken, Hükûmet için bir kayıp kamuoyu güvenini yitirmek olabilir.
Derin ekoloji, tarafından başlatılmış, Dünya üzerindeki bütün varlıkların iyiliği ve yaşam formlarının zenginliği ve çeşitliliği için prensipler belirleyen bir harekettir. Hareket insan nüfusunda ve tüketiminde kayda değer bir azalma ve insan-olmayan hayatın üzerindeki insan etkilerinin azaltılması gibi konuları savunur. Bunu başarabilmek için ekolojistler yaşam standartlarının yükseltilmesinden ziyade yaşam kalitesinin iyileştirilmesini sağlayacak temel ekonomik, teknolojk ve ideolojik yapı politikalarını savunurlar. Bu prensiplere bağlı olanlar gerekli değişiklikleri yapmak zorundadırlar. Milyar yıllık "Sustainocene" kavramı, insan yapılarının, insan türünün ihtiyaçlarını karşılarken (örneğin yapay fotosentez kullanarak) aynı zamanda Doğa Haklarını koruyacak, yerkürenin politika tasarılarını harekete geçirmesi için geliştirilmiştir.
İnsan Yerleşkeleri
1. Fosil yakıtlar, yeraltı metalleri,
ve minerallere olan bağımlılığı azaltmak
2. Sentetik kimyasallar ve diğer doğal
olmayan maddelere olan bağımlılığı azaltmak
3. Doğa üzerindeki talanı azaltmak
4. İnsan ihtiyaçlarını adil ve
Sürdürülebilir yaşama bir yaklaşım, küçük ölçekli kentsel ve kırsal ekoköylerde olduğu gibi, özellikle gıda üretiminde öz yeterlilik seviyesini en üst noktaya çıkarmış, basit yaşam prensiplerine dayanan kendi kendine yetebilen toplumlar oluşturmayı hedefler. Geniş anlamda bu prensipler ekonomi kavramı için zemin teşkil eder. Bu yaklaşımlar genelde açık kaynaklı uygun teknolojilerin commons tabanlı bilgi paylaşımını kullanır.
Temelleri kısmen hareketine dayanan bazı yaklaşımlar, ve kavramlarını destekleyen sürdürülebilir şehirler yaratmak ve korumak için insan yapısı çevreyi değiştirerek başarılı bir şekilde çevresel etkiyi azaltıyorlar. Küçük kentsel mahallelerde yaşayanlar durmadan genişleyen banliyölerde de yaşayanlara kıyasla daha az araç kullanırlar ve birçok açıdan daha düşük çevresel etkiye sahiptirler. Küçük kentsel mahalleler ayrıca çok iyi insan atmosferi yaratır ve bisiklet kullanmak, yürümek ve toplu taşıma araçlarını kullanmaya yönelik fırsatlar yaratarak insanlar arasındaki iletişimin artmasını sağlar. İnsanların arasındaki çeşitliliğin artması insanların mutluluğunu arttırır ve daha iyi yaşam standartlarını beraberinde getirir. güncel bir hareketi olan Sürdürülebilir mimari, akıllı büyümeye, geleneksel mimariye ve klasik tasarıma değer verip geliştirerek yapılaşmaya daha sürdürülebilir bir bakış açısı getirir. Modern mimari ve global olarak tektip yapılaşma ile zıtlık teşkil eden sürdürülebilir mimari aynı zamanda soliter toplu konutlar ve genişleyen banliyölere de karşıdır. Bu iki gelişme 1980'lerde başladı. Döngüsel akış arazi kullanım yönetimi Avrupa da kompakt şehirler ve banliyö genişlemesinden kaynaklanan yeşil arazi kullanımının azaltılmasını hedefleyen sürdürülebilir arazi kullanım kalıplarını teşvik etmek için tanıtıldı.
Büyük çaptaki toplumsal hareketler hem toplumsal seçimleri etkileyebilir hem de inşa edilen çevreyi. Eko-belediyeler bunlara bir örnek olarak gösterilebilir. Eko-belediyeler, sürdürülebilirlik prensiplerine dayanan, sistem yaklaşımı kullanırlar. Eko-belediyeler hareketi, toplum üyelerini tabandan tepeye yaklaşımla dahil eden katılımcılık esasına dayalı bir harekettir. İsveç'te 70'ten fazla şehir -ülkedeki bütün belediyelerin %75'i- ortak bir sürdürülebilirlik prensipleri dizisi benimsemişler ve bunları belediye operasyonlarına sistematik şekilde uygulamışlardır. Günümüzde Birleşik Devletlerde 12 adet eko-belediye vardır ve Amerika Planlama Derneği aynı prensiplere dayanan sürdürülebilirlik hedeflerini benimsemiştir.
Çevre üzerindeki etkilerini küçük, pahalı olmayan ve kolay ulaşılabilir adımlarla azaltmak isteyen bireyler için mevcut çok sayıda tavsiye var. Ancak, küresel insan tüketimini sürdürülebilir sınırlar içinde azaltmak için gereken geçiş, toplumun her düzeyinde ve bağlamında daha büyük değişiklikler gerektiriyorBirleşmiş Milletler eğitimin merkezi rolünü kabul etti ve 2005 ve 2014 yılları arasını, bizlerin "geleceğimizi garantiye almak için yeni davranış şekilleri ve uygulamalar benimsememiz için itici güç rolünü üslenen", süresi olarak ilan etti. Dünya Doğa Fonu,problemlerin altında yatan bireysel ve materyalistik sosyal değerler ile başetmek ve insanların doğal hayatla bağlantılarını güçlendirmek için eğitiminde ötesine geçen bir sürdürülebilirlik stratejisi öneriyor.
İnsan ve işçi hakları
Sosyal sürdürülebilirliğin uygulanması, insan ve işçi haklarına bakılmasını ve insan trafiğini ve diğer insan haklarına risk teşkil eden unsurların önlenmesini gerektirir. Bu konular türlü küresel çapta emtianın üretiminde ve tedarikinde hesaba katılmalıdır. Küresel toplum, uygulamaları sosyal sürdürülebilirliği tehdit eden birçok endüstri belirlemiştir ve bu endüstrilerin birçoğunda ürün ve hizmetlerin sosyal sürdürülebilirliğini ölçmeye yardım eden kuruluşlar vardır., ve Elektronik Endüstrisi Vatandaşlık Koalisyonu bu kurum ve inisiyatiflerden bazılarıdır. Temizlik ürünleri için "Green Seal", halı üretimi için NSF-140 ve hatta ABD'de organik gıda etiketlemesi gibi ürünlerin yaşam döngüsünü belirlemek ve üretici veya dağıtıcı seviyesini belirlemek için kaynaklar mevcuttur.
Kültürel Boyut
Sürdürülebilirliğin kültürel boyutu olarak bilinir. Birleşmiş Milletler, UNESCO ve özellikle de ve (günümüzde Kültür 21 olarak bilinir) bu kavramın gelişmesinde önemli rol oynamışlardır. , 2002-2004 yılları arasında geliştirilmiş ve 2004 yılında kurulmuş olan (UCLG) tarafından koordine edilmektedir.
Turizm'de Sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirlik, otantik duygulara temel oluşturması açısından turizm açısından merkezi bir kavramdır. Tecrübeler; yapmacık olanlar, esas olanlarla değiştirildiğinde değer kazanır ve aynı zamanda hakiki olan için takip eden ziyaretlerin ihtimali artar. Hakiki olanlar tamir veya değişiklik için dokunulmamış tarafsız olarak otantik yerlerdir. Bu nedenle turistik bir yerde, otantik duygular sürdürülebilir turizme bağlıdır çünkü sınırlı tarihi kaynak olan turistik bir yerde hissedilen gerçek otantizm maksimizasyonu ziyaretlerin tekrarını sağlar.
Tehditler
Bölüm günümüz bilimsel anlayışı ışığında sürdürülebilirlikle ilgili tehditleri açıklar.
2009 yılında bir grup bilim insanı dokuz açıkladı. Sadece birini bile ihlal etmek sürdürülebilirlik için tehlike oluşturabilir. Bu sınırlar:
Gezegensel Sınırlar | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Yerküre-Sistem İşlemi | Kontrol Değişkeni!! Sınır değeri | Güncel değer | Sınır Aşılmış | Sanayi öncesi değer | Yorum | |
1. İklim değişikliği | yoğunluğu (ppm hacmen) | |||||
Alternatif: artışı (W/m2) sanayi devriminin başlangıcından beri (~1750) | ||||||
2. | (türlerin sayısı yıllık milyon) Soy tükenme oranı | |||||
3. | (a)antropojenik azotun atmosferden alınması (milyon ton yıllık) | |||||
(b) okyanusa giden antropojenik fosfor (milyon ton yıllık) | ||||||
4. | aragonit yüzey denizsuyunda küresel ortalama doyum hızı (omega birimi) | |||||
5. | Ekim için dönüştürülen arazi (yüzdelik) | |||||
6. | Küresel İnsan Su tüketimi (km3/yr) | |||||
7. | konsantrasyonu () | |||||
8. Atmosferik aerosollar | Genel atmosferdeki konsantrasyonu, bölgesel olarak | |||||
9. Kimyasal kirlenme | Toksik maddeler, (plastikler), , ağır metaller ve Konsantrasyonu |
2005 yılında Jared Diamond, isminde, içinde sürdürülebilirlik için tehlike yaratabilecek 12 temel problemi açıkladığı bir kitap yayınladı.
- Ormansızlaşma ve
- Toprak problemleri (erozyon, , and kayıpları)
- Su yönetimi problemleri
- üzerindeki etkisi
- İnsan başına düşen etki artışı
- toksinlerin çevrede birikmesi
- Enerji kıtlığı
- Yerkürenin fotosentez kapasitesinin tamamıyla insan tarafından kullanımı
Sürdürülebilirlik için Rotalar
Genel olarak sürdürülebilirliğe ulaşma stratejileri üçe ayrılabilir. Bazen öncelikler hakkında uzlaşamasalar da sürdürülebilirliği hedefleyen hükûmetlerin ve çok uluslu kurumların çoğu stratejilerin üçünü de kullanırlar. Bu üç strateji I = PAT denklemindeki şekliyle aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Affluence: Birçoğu sürdürülebilirliğe giden en iyi yolun tüketimi azaltmak olduğuna inanır. Bu kuram en açık şekilde sabit hal ekonomisi fikrinde ifade edilir. Sabit hal ekonomisi büyümenin olmadığı bir ekonomi demektir. Plastik torbaları ortadan kaldırmak, bisikletle ulaşımı teşvik etmek ve enerji verimliliğini arttırmak bu kategorideki yöntemlere örnek olarak verilebilir. Örneğin, 2019 yılında "Plastik ve İklim" raporu yayınlandı. Rapora göre 2050 yılına kadar, plastik, yerkürenin son kalan %14'lük karbon kotasını 56 milyar tonluk sera gazı emisyonu ile doldurabilir. Ayrıca ekosistem üzerinde henüz tam anlaşılmamış fitoplankton gibi olumsuz etkiler yaratabilir. Raporda biyoçözünür plastikler, okyanus temizliği, yenilenebilir enerji kullanımı gibi uygulamaların fazla katkısı olmayacağını ve hatta bazı durumlarda zararı bile olabileceğinden bahseder ve tüketimi azaltmayı içeren çözüm yollarından başka seçeneğimiz olmadığını belirtir.
Nüfus: Başkaları sürdürülebilirlik için en etkili çözümün nüfus kontrolü olduğunu düşünür ve bunu da doğum kontrol ve eğitim imkânlarının ulaşılabilir olmasına bağlarlar.
Teknoloji: Bununla beraber hala sürdürülebilirlik için en umut verici yolun yeni teknolojilerden geçtiğini savunanlar vardır. Bu kuram kuramının bir türevi olarak düşünülebilir. Bu kategorideki popüler bir taktik yenilenebilir enerjiye geçiştir. İklim mühendisliği, genetik mühendislik (GDOlar) ve eko-ekolojik ayrıştırma (ekonomik büyüme ve kaynak kullanımına bağlı çevresel etkilerin orantılı ilişkisini değiştirmek) bu kuramla ilgili diğer yöntemlerdir.
Ana hedefleri sürdürülebilirliği sağlamak olan kurumlar genellikle çevreci kurumlardır ve çevreci hareketin bir parçasıdırlar.
Sektöre göre:
- Enerji:
- Tarım:
- Sürdürülebilir tarım
- Ekosistemler (ormanlar vs.): , , ,
- Ulaşım:
- Ekonomi:
- Tüketim:
Sürdürülebilirlik (yazılım)
ISO 9126 kapsamında sürdürülebilirlik yazılımın değiştirilmeye yatkınlığının ölçülmesidir ve 5 alt nitelik (karakteristik) ile inceler.
- Çözümlenebilme
- Değiştirilebilme
- Kararlılık
- Sınanabilirlik
- Sürdürebilirlik standartlarına uyumluluk
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b . www.globalfootprints.org. 20 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2018.
- ^ EPA. "Sustainability Primer" (PDF). 2 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ Capra, F. (2015). "The systems view of life; a unifying conception of mind, matter, and life". Cosmos and History: The Journal of Natural and Social Philosophy. 11 (2). ss. 242-249. 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2019.
- ^ ; Magee, Liam; Scerri, Andy; Steger, Manfred B. (2015). Urban Sustainability in Theory and Practice. Londra: Routledge. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2019.
- ^ Magee, Liam; Scerri, Andy; James, Paul; Thom, Jaes A.; Padgham, Lin; Hickmott, Sarah; Deng, Hepu; Cahill, Felicity (2013). "Reframing social sustainability reporting: Towards an engaged approach". Environment, Development and Sustainability. Cilt 15. ss. 225-243. doi:10.1007/s10668-012-9384-2. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2019.
- ^ "Sustainability and Sustainable Development". Circular Ecology. 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2018.
- ^ Williams, Colin C; Millington, Andrew C (Haziran 2004). "The diverse and contested meanings of sustainable development". The Geographical Journal. 170 (2). ss. 99-104. doi:10.1111/j.0016-7398.2004.00111.x.
- ^ a b Wandemberg, JC (Ağustos 2015). Sustainable by Design. Amazon. s. 122. ISBN . 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2016.
- ^ "Sustainability Theories". World Ocean Review. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2019.
- ^ "Hans Carl von Carlowitz and Sustainability". Environment and Society Portal. 11 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2019.
- ^ Bakari, Mohamed El-Kamel (2017). The Dilemma of Sustainability in the Age of Globalization: A Quest for a Paradigm of Development. New York: Lexington Books.
- ^ a b Fawcett, William; Hughes, Martin; Krieg, Hannes; Albrecht, Stefan; Vennström, Anders (2012). "Flexible strategies for long-term sustainability under uncertainty". Building Research. 40 (5). ss. 545-557. doi:10.1080/09613218.2012.702565.
- ^ a b Zhang, S.X.; V. Babovic (2012). "A real options approach to the design and architecture of water supply systems using innovative water technologies under uncertainty". Journal of Hydroinformatics.
- ^ Black, Iain R.; Cherrier, Helene (2010). "Anti-consumption as part of living a sustainable lifestyle: Daily practices, contextual motivations and subjective values". Journal of Consumer Behaviour. 9 (6). s. 437. doi:10.1002/cb.337.
- ^ Shaker, R.R. (2015). "The spatial distribution of development in Europe and its underlying sustainability correlations". Applied Geography. Cilt 63. ss. 304-314. doi:10.1016/j.apgeog.2015.07.009.
- ^ State of the World 2013: Is Sustainability Still Possible? 19 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . worldwatch.org
- ^ Strong sustainable consumption governance — precondition for a degrowth path? 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . degrowth.org
- ^ Scott Cato, M. (2009). Green Economics. London: , pp. 36–37. .
- ^ name=Adams2006>Adams, W.M. (2006). "The Future of Sustainability: Re-thinking Environment and Development in the Twenty-first Century." 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Report of the IUCN Renowned Thinkers Meeting, 29–31 January 2006. Retrieved on: 2009-02-16.
- ^ United Nations General Assembly (2005). 2005 World Summit Outcome 9 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Resolution A/60/1, adopted by the General Assembly on 15 September 2005. Retrieved on: 2009-02-17.
- ^ of Great Britain. Sustainability 31 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved on: 2009-03-09
- ^ Morelli, John (2011). "Environmental Sustainability: A Definition for Environmental Professionals". Journal of Environmental Sustainability -Volume 1. 31 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından .
- ^ Manning, S., Boons, F., Von Hagen, O., Reinecke, J. (2011). "National Contexts Matter: The Co-Evolution of Sustainability Standards in Global Value Chains." 9 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ecological Economics, Forthcoming.
- ^ Reinecke, J., Manning, S., Von Hagen, O. (2012). "The Emergence of a Standards Market: Multiplicity of Sustainability Standards in the Global Coffee Industry" 9 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Organization Studies, Forthcoming.
- ^ SAI Platform 2010. Sustainability Indicators 31 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Sustainable Agricultural Initiative. Retrieved on: 2011-09-04.
- ^ Alvarez, G. Sustainable Agriculture and Value networks 18 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Lausanne, Switzerland: Latitude. Retrieved on: 2011-10-04.
- ^ SURF Framework for a Sustainable Economy (2013). Journal of Management and Sustainability 16 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Retrieved on: 2015-25-01.
- ^ Dhakal, Krishna P.; Oh, Jun S. (2011). "Integrating Sustainability into Highway Projects: Sustainability Indicators and Assessment Tool for Michigan Roads". T&DI Congress 2011. American Society of Civil Engineers. ss. 987-996. doi:10.1061/41167(398)94. ISBN .
- ^ Kates, R.; Parris, T.; Leiserowitz, A. Harvard (2005). "What is Sustainable Development? Goals, Indicators, Values, and practice" (PDF). Environment. 47 (3). ss. 8-21. 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Temmuz 2019.
- ^ (2009). What is Sustainable Development? 27 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved on: 2009-02-18.
- ^ Michael Redclift (2005). "Sustainable development (1987–2005): an oxymoron comes of age". Sustainable Development (Submitted manuscript). 13 (4). ss. 212-227. doi:10.1002/sd.281. 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2019.
- ^ a b Daly, H. & J. Cobb (1989). For the Common Good: Redirecting the Economy Toward Community, the Environment and a Sustainable Future. Boston: Beacon Press. .
- ^ Porritt, J. (2006). Capitalism as if the world mattered. London: . p. 46. .
- ^ IUCN/UNEP/WWF (1991). "Caring for the Earth: A Strategy for Sustainable Living." 16 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Gland, Switzerland. Retrieved on: 2009-03-29.
- ^ Milne, M. J.; Kearins, K.; Walton, S. (2006). "Creating Adventures in Wonderland: The Journey Metaphor and Environmental Sustainability". Organization. 13 (6). ss. 801-839. doi:10.1177/1350508406068506.
- ^ The Earth Charter Initiative (2000). "The Earth Charter." 26 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on: 2009-04-05.
- ^ Liam Magee; Andy Scerri; Paul James; James A. Thom; Lin Padgham; Sarah Hickmott; Hepu Deng; Felicity Cahill (2013). "Reframing social sustainability reporting: Towards an engaged approach". Environment, Development and Sustainability. 15 (1). ss. 225-43. doi:10.1007/s10668-012-9384-2. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2019.
- ^ Costanza, R.; Patten, B.C. (1995). "Defining and predicting sustainability" (PDF). Ecological Economics. 15 (3). ss. 193-196. Bibcode:2005ecec.book.....C. doi:10.1016/0921-8009(95)00048-8. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Temmuz 2019.
- ^ Blewitt, J. (2008). Understanding Sustainable Development. London: Earthscan. pp. 21–24. .
- ^ Ratner, B.D. (2004). ""Sustainability" as a Dialogue of Values: Challenges to the Sociology of Development". Sociological Inquiry. Cilt 74. ss. 50-69. doi:10.1111/j.1475-682X.2004.00079.x. 30 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2019.
- ^ ; with Magee, Liam; Scerri, Andy; Steger, Manfred B. (2015). Urban Sustainability in Theory and Practice: Circles of Sustainability. Londra: Routledge. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2019.
- ^ ; Magee, Liam (2016). "Domains of Sustainability". A. Farazmand (Ed.). Global Encyclopedia of Public Administration, Public Policy, and Governance. Global Encyclopedia of Public Administration, Public Policy, and Governance. Springer.
- ^ United Cites and Local Governments, "Culture: Fourth Pillar of Sustainable Development" 12 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ World Association of the Major Metropolises 10 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Metropolis. Retrieved on 2016-03-13.
- ^ . citiesprogramme.com
- ^ Metropolis Action Plan 2018–2020, at www.metropolis.org 21 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ; Magee, Liam (2016). "Domains of Sustainability". A. Farazmand (Ed.). Global Encyclopedia of Public Administration, Public Policy, and Governance. Global Encyclopedia of Public Administration, Public Policy, and Governance. Springer.
- ^ Thomas, Steve A. (2016). The Nature of Sustainability. Chapbook Press. Grand Rapids, Michigan. .
- ^ "See Horizon 2020 – the EU's new research and innovation programme". 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ Mitchell, Val; Ross, Tracy; Sims, Ruth; Parker, Christopher J. (2015). "Empirical investigation of the impact of using co-design methods when generating proposals for sustainable travel solutions". CoDesign. 12 (4). ss. 205-220. doi:10.1080/15710882.2015.1091894. 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ Falk, Ben (2013) The resilient farm and homestead. Chelsea Green Publishing. p. 3.
- ^ Melvin K. Hendrix, Sustainable Backyard Polyculture: Designing for ecological resiliency. Smashwords Edition, 2014.
- ^ Walker, Brian and Salt, David (2006) Resilience Thinking: Sustaining ecosystems and people in a changing world. Island Press. p. xiii. .
- ^ Holling, Crawford S. (1978) Adaptive environmental assessment and management 17 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Wiley. p. 11.
- ^ Walker and Salt, Ibid.
- ^ Caradonna, Jeremy L. (2014) Sustainability: A History. Oxford University Press,
- ^ Beddoea, R., Costanzaa, R., Farleya, J., Garza, E., Kent, J., Kubiszewski, I., Martinez, L., McCowen, T., Murphy, K., Myers, N., Ogden, Z., Stapleton, K., and Woodward, J. (2009). "Overcoming systemic roadblocks to sustainable health". Proceedings of the National Academy of Sciences. 106 (28). ss. E80; author reply E81. Bibcode:2009PNAS..106E..80K. doi:10.1073/pnas.0902558106. (PMC) 2710687 $2. (PMID) 19584255.
- ^ (2004). A Short History of Progress. Toronto: Anansi. .
- ^ Scholars, R. (2003). Stories from the Stone Age. Beyond Productions in association with S4C and S4C International. Australian Broadcasting Corporation. Retrieved on: 2009-04-16.
- ^ Clarke, W. C. (1977). "The Structure of Permanence: The Relevance of Self-Subsistence Communities for World Ecosystem Management," in Subsistence and Survival: Rural Ecology in the Pacific. Bayliss-Smith, T. and R. Feachem (eds). London: Academic Press, pp. 363–384. DOI:10.1016/B978-0-12-083250-7.50017-0. .
- ^ Hilgenkamp, K. (2005). Environmental Health: Ecological Perspectives 19 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. London: Jones & Bartlett. .
- ^ Meadows, D.H., D.L. Meadows, J. Randers, and W. Behrens III. (1972). . New York: Universe Books. .
- ^ a b World Wide Fund for Nature (2008). Living Planet Report 2008 16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved on: 2009-03-29.
- ^ Millennium Ecosystem Assessment, pp. 1–85
- ^ Turner, G.M. (2008). (PDF). Global Environmental Change. 18 (3). ss. 397-411. doi:10.1016/j.gloenvcha.2008.05.001. 25 Kasım 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ U.S. Department of Commerce. Carbon Cycle Science 18 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. NOAA . Retrieved on: 2009-03-14
- ^ BBC News (August 2008). In depth: "Climate Change." 21 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BBC News, UK. Retrieved on: 2009-03-14
- ^ Kates, Robert W., ed. (2010). Readings in Sustainability Science and Technology – an introduction to the key literatures of sustainability science 5 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . CID Working Paper No. 213. Center for International Development, Harvard University. Cambridge, MA: Harvard University, December 2010.
- ^ Conceptual Framework Working Group of the Millennium Ecosystem Assessment. (2003). "Ecosystems and Human Well-being." London: . Chapter 5. "Dealing with Scale". pp. 107–124. .
- ^ Botkin, D.B. (1990). Discordant Harmonies, a New Ecology for the 21st century. New York: Oxford University Press. .
- ^ Lecture by to the in London (28 Nisan 2014). "Sustainability Lessons From Life On A Small Boat". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ Lewis, Jason "The Seed Buried Deep (The Expedition Trilogy, part 2) 23 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ." BillyFish Books, December 2013.
- ^ Clark, D. (2006). A Rough Guide to Ethical Living. London: Penguin.
- ^ a b Brower, M. & Leon, W. (1999). The Consumer's Guide to Effective Environmental Choices: Practical Advice from the Union of Concerned Scientists. New York: Three Rivers Press. .
- ^ a b Ehrlich, P.R.; Holden, J.P. (1974). "Human Population and the global environment". American Scientist. 62 (3). ss. 282-292.
- ^ Geissdoerfer, Martin; Savaget, Paulo; Bocken, Nancy M. P.; Hultink, Erik Jan (1 Şubat 2017). "The Circular Economy – A new sustainability paradigm?". Journal of Cleaner Production. Cilt 143. ss. 757-768. doi:10.1016/j.jclepro.2016.12.048. 8 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2019.
- ^ Dalal-Clayton, Barry and Sadler, Barry 2009. Sustainability Appraisal: A Sourcebook and Reference Guide to International Experience. London: Earthscan. .
- ^ Hak, T. et al. (2007). Sustainability Indicators, SCOPE 67. London: Island Press. .
- ^ Bell, Simon and Morse, Stephen 2008. Sustainability Indicators. Measuring the Immeasurable? 2nd edn. London: Earthscan. .
- ^ "The World Population Prospects: 2015 Revision". www.un.org. 1 Ocak 2015. 31 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2017.
- ^ United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2009). "World Population Prospects: The 2008 Revision." 19 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Highlights. Retrieved on: 2009-04-06.
- ^ Lutz W., Sanderson W.C., & Scherbov S. (2004). The End of World Population Growth in the 21st Century London: Earthscan. .
- ^ "Booming nations 'threaten Earth' 11 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". BBC News. January 12, 2006.
- ^ a b Cohen, J.E. (2006). "Human Population: The Next Half Century." In Kennedy D. (Ed.) Science Magazine's State of the Planet 2006-7. London: Island Press, pp. 13–21. .
- ^ Garver G (2011) , Colorado Conference on Earth System Governance, 17–20 May 2011.
- ^ Turner, Graham (2008) "A comparison of The Limits to Growth with thirty years of reality" 28 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation () Sustainable Ecosystems.
- ^ Barnosky, AD; Hadly, EA (2012). "Approaching a state shift in Earth's biosphere". Nature. 486 (7401). ss. 52-58. Bibcode:2012Natur.486...52B. doi:10.1038/nature11018. hdl:10261/55208. (PMID) 22678279.
- ^ Adams & Jeanrenaud, p. 45.
- ^ UNEP Grid Arendal. A selection of global-scale reports 11 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved on: 2009-3-12
- ^ Global Footprint Network. (2008). "Living Planet Report." 27 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on: 2008-10-01.
- ^ Georgescu-Roegen, Nicholas (1971). The Entropy Law and the Economic Process (Full book accessible at Scribd). Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ISBN . 11 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2019.
- ^ Economics, Ecology, Ethics. Essays Towards a Steady-State Economy (PDF contains only the introductory chapter of the book) (2.2tarih=1980 bas.). San Francisco: W.H. Freeman and Company. ISBN . 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Temmuz 2019.
- ^ McElroy, Mark (2008). Social Footprints (PDF). University of Groningen. ISBN . 26 Mart 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Mart 2018.
- ^ Thomas, Martin; McElroy, Mark (2016). The MultiCapital Scorecard. Chelsea Green Publishing. ISBN .
- ^ McElroy, Mark; Jorna, Rene; van Engelen, Jo (2007). "Sustaiability Quotients and the Social Footprint". Corporate Social Responsibility and Environmental Management. 15 (4). ss. 223-234. doi:10.1002/csr.164.
- ^ McElroy, Mark; van Engelen, Jo (2012). Corporate Sustainability Management. Earthscan. ISBN .
- ^ Krebs, p. 513.
- ^ Smil, V. (2000). Cycles of Life. New York: Scientific American Library. .
- ^ Millennium Ecosystem Assessment, pp. 6–19.
- ^ (PDF). the Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services. 6 Mayıs 2019. 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019.
- ^ Deutsche Welle, Deutsche (6 Mayıs 2019). "Why Biodiversity Loss Hurts Humans as Much as Climate Change Does". Ecowatch. 17 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019.
- ^ Walker, Robert (10 Nisan 2019). "The Insect Apocalypse Is Coming: Here Are 5 Lessons We Must Learn". Ecowatch. 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ . UNDP. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015.
- ^ (PDF). Mart 2015. 4 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2015.
- ^ (PDF). World Wide Fund for Nature, Londra Zooloji Topluluğu, . 24 Ekim 2006. s. 19. 21 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2012.
- ^ Fanelli, Daniele (3 October 2007) . NewScientist
- ^ Issues and trends in education for sustainable development. UNESCO. 2018. ISBN .
- ^ UNESCO. 2014a. Shaping the Future We Want: UN Decade for Sustainable Development (2005-2014) Final Report. Paris: UNESCO. http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002301/230171e.pdf (accessed 28 January 2017).
- ^ Daly, H.E. (1990). "Toward some operational principles of sustainable development". Ecological Economics. 2 (1). ss. 1-6. Bibcode:2005ecec.book.....C. doi:10.1016/0921-8009(90)90010-r.
- ^ a b . NOAA. 25 March 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 October 2009.
- ^ Buchenrieder, G., und A.R. Göltenboth: Sustainable freshwater resource management in the Tropics: The myth of effective indicators, 25th International Conference of Agricultural Economists uuon "Reshaping Agriculture's Contributions to Society" in Durban, South Africa, 2003.
- ^ Buchenrieder, G., und A.R. Göltenboth: Sustainable freshwater resource management in the Tropics: The myth of effective indicators, 25th International Conference of Agricultural Economists (IAAE) on "Reshaping Agriculture's Contributions to Society" in Durban, South Africa, 2003.
- ^ University of Copenhagen (March 2009) "Key Messages from the Congress" 16 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . News item on Copenhagen Climate Congress in March 2009. Retrieved on: 2009-03-18.
- ^ Adams, D. (March 2009) "Stern attacks politicians over climate 'devastation'". 31 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Guardian. Retrieved on: 2009-03-18.
- ^ Hegerl, G.C. et al. (2007). "Climate Change 2007: The Physical Science Basis." Chapter 9, "Understanding and Attributing Climate Change." 8 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Contribution of Working Group 1 to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. p. 676. Cambridge: Cambridge University Press. Full report 5 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . IPCC Report. Retrieved on: 2009-03-18.
- ^ Corbley, McKinley (31 Mart 2019). "Dozens of Countries Have Been Working to Plant 'Great Green Wall' – and It's Holding Back Poverty". Good News Network. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2019.
- ^ Puiu, Tibi (3 Nisan 2019). "More than 20 African countries are planting a 8,000-km-long 'Great Green Wall'". ZME Science (İngilizce). 3 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.
- ^ Goyal, Nidhi (29 Ekim 2017). "Great Green Wall to Combat Climate Change in Africa". Industry Tap. 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2019.
- ^ Clarke & King, pp. 20–21.
- ^ a b Hoekstra, A.Y. (2006). "The Global Dimension of Water Governance: Nine Reasons for Global Arrangements in Order to Cope with Local Problems." 10 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Value of Water Research Report Series No. 20 UNESCO-IHE Institute for Water Education. Retrieved on: 2009-03-18.
- ^ Kerr, R.A. (2004). "Global change. A slowing cog in the North Atlantic ocean's climate machine". Science. 304 (5669). ss. 371-2. doi:10.1126/science.304.5669.371a. (PMID) 15087513.
- ^ Krebs, pp. 560–582.
- ^ Organic Gardening Techniques 6 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Missouri University Extension. October 2004. Retrieved June 17, 2009.
- ^ Sustainable Gardening & Food Production 21 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Daniel Boone Regional Library. Retrieved June 17, 2009
- ^ (1998). World Resources 1998–1999. Oxford: Oxford University Press. .
- ^ Groombridge, B. & Jenkins, M.D. (2002). World Atlas of Biodiversity. Berkeley: University of California Press. .
- ^ Food and Agriculture Organization (June 2006). "Food and Agriculture Statistics Global Outlook." 10 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Rome: FAO Statistics Division. Retrieved on: 2009-03-18.
- ^ Imhoff, M.L. (2004). "Global Patterns in Human Consumption of Net Primary Production". Nature (Submitted manuscript). 429 (6994). ss. 870-873. Bibcode:2004Natur.429..870I. doi:10.1038/nature02619. (PMID) 15215863.
- ^ World Business Council for Sustainable Development 10 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . This web site has multiple articles on contributions to sustainable development. Retrieved on: 2009-04-07.
- ^ Michaelis, L. & Lorek, S. (2004). "Consumption and the Environment in Europe: Trends and Futures." 22 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Danish Environmental Protection Agency. Environmental Project No. 904.
- ^ Jackson, T. & Michaelis, L. (2003). "Policies for Sustainable Consumption" 7 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The UK .
- ^ Assessing the Environmental Impacts of Consumption and Production: Priority Products and Materials 13 Mayıs 2016 tarihinde Portuguese Web Archive sitesinde arşivlendi 2010, , United Nations Environment Programme
- ^ IPCC (2007)."Climate Change 2007: the Physical Science Basis. Summary for Policymakers." 15 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on: 2009-03-18.
- ^ UNFCC (2009). "United Nations Framework Convention on Climate Change." 9 Ekim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on: 2009-03-18.
- ^ Goodall, C. (2007). How to Live a Low-carbon Life. London: Earthscan. .
- ^ Fujixerox "Carbon Calculator Demonstration". 21 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . One of many carbon calculators readily accessible on the web. Retrieved on: 2009-04-07.
- ^ Graves, Christopher; Ebbesen, Sune D.; Mogensen, Mogens; Lackner, Klaus S. (2011). "Sustainable hydrocarbon fuels by recycling CO2 and H2O with renewable or nuclear energy". Renewable and Sustainable Energy Reviews. 15 (1). ss. 1-23. doi:10.1016/j.rser.2010.07.014. 9 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019.
- ^ Pearson, R.J.; Eisaman, M.D. (2012). (PDF). Proceedings of the IEEE. 100 (2). ss. 440-60. CiteSeerX 10.1.1.359.8746 $2. doi:10.1109/JPROC.2011.2168369. 8 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2012.
- ^ Holte, Laura L.; Doty, Glenn N.; McCree, David L.; Doty, Judy M.; Doty, F. David (2010). Sustainable Transportation Fuels From Off-peak Wind Energy, CO2 and Water (PDF). Phoenix, Arizona: American Society of Mechanical Engineers. 15 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Eylül 2012.
- ^ . 2 January 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 January 2014.
- ^ . 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2014.
- ^ Scottish Government, St Andrew's House (Ekim 2010). "Inventory of Energy Storage Technologies". Energy Storage and Management Study. The Scottish Government. 2 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2014.
- ^ Morris, Bob (26 Nisan 2011). "Underground pumped hydro energy storage at grid scale". Polizeros.com. 22 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2014.
- ^ . Energy EnviroWorld. 26 July 2013. 2 January 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 January 2014.
- ^ . Makani Power (Google, Inc.). 1 January 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 January 2014.
- ^ a b Shiklamov, I. (1998). "World Water Resources. A New Appraisal and Assessment for the 21st century." 9 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . A Summary of the Monograph World Water Resources prepared in the Framework of the International Hydrological Programme. Retrieved on: 2009-03-18.
- ^ Clarke & King, pp. 22–23.
- ^ Millennium Ecosystem Assessment, pp. 51–53.
- ^ Hoekstra, A.Y.; Chapagain, A.K. (2007). "The Water Footprints of Nations: Water Use by People as a Function of their Consumption Pattern". Water Resource Management (Submitted manuscript). 21 (1). ss. 35-48. doi:10.1007/s11269-006-9039-x.
- ^ Feenstra, G. (2002). "Creating Space for Sustainable Food Systems: Lessons from the Field". Agriculture and Human Values. 19 (2). ss. 99-106. doi:10.1023/A:1016095421310.
- ^ Harmon A.H.; Gerald B.L. (Haziran 2007). (PDF). Journal of the American Dietetic Association. 107 (6). ss. 1033-43. doi:10.1016/j.jada.2007.05.138. (PMID) 17571455. 24 October 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019. Retrieved on: 2009-03-18.
- ^ . . 11 June 2007. 11 October 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2008.
- ^ Mason, J. & Singer, P. (2006). The Way We Eat: Why Our Food Choices Matter. London: Random House.
- ^ Rosane, Olivia (29 Kasım 2018). "Our Food Systems Are Failing Us': 100+ Academies Call for Overhaul of Food Production". Ecowatch. 27 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2019.
- ^ McMichael A.J.; Powles J.W.; Butler C.D.; Uauy R. (Eylül 2007). "Food, Livestock Production, Energy, Climate change, and Health" (PDF). Lancet. 370 (9594). ss. 1253-63. doi:10.1016/S0140-6736(07)61256-2. (PMID) 17868818. 3 Şubat 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019. Retrieved on: 2009-03-18.
- ^ Baroni L.; Cenci L.; Tettamanti M.; Berati M. (Şubat 2007). "Evaluating the Environmental Impact of Various Dietary Patterns Combined with Different Food Production Systems" (PDF). Eur. J. Clin. Nutr. 61 (2). ss. 279-86. doi:10.1038/sj.ejcn.1602522. (PMID) 17035955. 28 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019. Retrieved on: 2009-03-18.
- ^ Steinfeld H., Gerber P., Wassenaar T., Castel V., Rosales M., de Haan, C. (2006). "Livestock's Long Shadow – Environmental Issues and Options" 26 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved on: 2009-03-18.
- ^ Heitschmidt R.K.; Vermeire L.T.; Grings E.E. (2004). "Is Rangeland Agriculture Sustainable?". . 82 (E–Suppl). ss. E138-146. (PMID) 15471792. Retrieved on: 2009-03-18.
- ^ World Health Organisation (2004). "Global Strategy on Diet, Physical Activity and Health." 22 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Copy of the strategy endorsed by the World Health Assembly. Retrieved on: 2009-6-19.
- ^ "Earth Stats." 11 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Gardensofbabylon.com. Retrieved on: 2009-07-07.
- ^ Holmgren, D. (March 2005). "Retrofitting the suburbs for sustainability." 15 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . CSIRO Sustainability Network. Retrieved on: 2009-07-07.
- ^ Bournay, E. et al. (2006). Vital waste graphics 2 12 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Basel Convention, UNEP, GRID-Arendal. .
- ^ UNEP (2011). Decoupling Natural Resource Use and Environmental Impacts from Economic Growth 13 Mayıs 2016 tarihinde Portuguese Web Archive sitesinde arşivlendi. . Retrieved on: 2011-11-30.
- ^ Anderberg, S (1998). "Industrial metabolism and linkages between economics, ethics, and the environment". Ecological Economics. 24 (2–3). ss. 311-320. Bibcode:2005ecec.book.....C. doi:10.1016/s0921-8009(97)00151-1.
- ^ Product Stewardship Council (US) 25 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved on: 2009-04-05.
- ^ Emden, H.F. van & Peakall, D.B. (1996). Beyond Silent Spring. Berkeley: . .
- ^ Hassall, K.A. (1990). The Biochemistry and Uses of Pesticides. London: Macmillan. .
- ^ Database on Pesticides Consumption 18 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Statistics for pesticide use around the world. Retrieved on: 2009-3-10.
- ^ Fuad-Luke, A. (2006). The Eco-design Handbook. London: Thames & Hudson. .
- ^ a b "Sweeping New Report on Global Environmental Impact of Plastics Reveals Severe Damage to Climate". Center for International Environmental Law (CIEL). 31 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2019.
- ^ (2008). "sustainability," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition. Abstract. 29 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Soederbaum, P. (2008). Understanding Sustainability Economics. London: Earthscan. .
- ^ Hasna, A.M. "Sustainability and Economic Theory : an Organism in Premise". The International Journal of Knowledge, Culture and Change Management. 9 (11). ss. 1-12.
- ^ Ruffing, K. (2007). "Indicators to Measure Decoupling of Environmental Pressure from Economic Growth", pp. 211–222 in: Hak et al. Sustainability Indicators. SCOPE 67. London: Island Press. .
- ^ United Nations Environmental Program (2011). Towards a Green Economy: Pathways to Sustainable Development and Poverty Eradication – A Synthesis for Policy Makers. 8 Temmuz 2009 tarihinde Portuguese Web Archive sitesinde arşivlendi
- ^ Hawken, P., Lovins, A. B. & L. H. (1999). Natural Capitalism: Creating the Next Industrial Revolution. Snowmass, Colo.: Rocky Mountain Institute. .
- ^ Adams & Jeanrenaud, p. 15.
- ^ Abbey, E. (1968). Desert Solitaire. New York: Ballantine Books, Random House. . Actual quote from novel is: growth for the sake of growth is the ideology of the cancer cell
- ^ Diamond, J. (2005). Collapse: How Societies Choose to Fail or Succeed. New York: Viking Books. .
- ^ Diamond, J. (1997). Guns, Germs and Steel: the Fates of Human Societies. New York: W.W. Norton & Co. .
- ^ Daly, H.E. & Farley, J. (2004). Ecological economics: principles and applications. Washington: Island Press. p.xxvi. .
- ^ a b Costanza, R. et al. (2007). An Introduction to Ecological Economics 28 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. This is an online editable text available at the Encyclopedia of Earth. First published in 1997 by St. Lucie Press and the International Society for Ecological Economics. Ch. 1, pp. 1–4, Ch.3, p. 3. .
- ^ WBCSD's 10 messages by which to operate 20 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . Retrieved 2009-04-06.
- ^ Cleveland, C.J. "Biophysical economics" 12 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Encyclopedia of Earth, Last updated: 14 September 2006. Retrieved on: 2009-03-17.
- ^ Decoupling: natural resource use and environmental impacts of economic growth 13 Mayıs 2016 tarihinde Portuguese Web Archive sitesinde arşivlendi. International Resource Panel report, 2011
- ^ Daly, H. (1996). Beyond Growth: The Economics of Sustainable Development. Boston: Beacon Press. .
- ^ Von Weizsacker, E.U. (1998). Factor Four: Doubling Wealth, Halving Resource Use, Earthscan.
- ^ Von Weizsacker, E.U., C. Hargroves, M.H. Smith, C. Desha, and P. Stasinopoulos (2009). Factor Five: Transforming the Global Economy through 80% Improvements in Resource Productivity, Routledge.
- ^ Huesemann, M.H., and J.A. Huesemann (2011). Technofix: Why Technology Won't Save Us or the Environment 15 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Chapter 5, "In Search of Solutions II: Efficiency Improvements", New Society Publishers, Gabriola Island, Canada.
- ^ Cleveland, C.J.; Ruth, M. (1998). "Indicators of Dematerialization and the Materials Intensity of Use". Journal of Industrial Ecology. 2 (3). ss. 15-50. doi:10.1162/jiec.1998.2.3.15.
- ^ Huesemann, M.H., and J.A. Huesemann (2011).Technofix: Why Technology Won't Save Us or the Environment 15 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., New Society Publishers, Gabriola Island, Canada, p. 111.
- ^ a b Bindewald, Eckart (2013). "An R of sustainability that can tame the "conundrum"". PeerJ PrePrints. s. 1:e46v1. doi:10.7287/peerj.preprints.46v1.
- ^ a b Hardin, G. (1968). "The Tragedy of the Commons". Science. 162 (3859). ss. 1243-1248. Bibcode:1968Sci...162.1243H. doi:10.1126/science.162.3859.1243. (PMID) 5699198.
- ^ Nemetz, P.N. (2003). "Basic Concepts of Sustainable Development for Business Students". Journal of International Business Education. 1 (1).
- ^ Costanza, Robert (12 Aralık 2003). (PDF). The University of Vermont. 7 April 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 July 2009.
- ^ Boyle, David (June 10, 2005) "Sustainability and social assets: the potential of time banks and co-production", Grassroots Initiatives for Sustainable Development 12 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Uea.ac.uk. Retrieved on 2016-03-13.
- ^ Scott Cato, M. (2009). Green Economics. London: Earthscan, pp. 142–150. .
- ^ Black, Richard (21 Eylül 2009). "Recession and policies cut carbon". BBC. Erişim tarihi: 13 Ekim 2009.
- ^ Kinsley, M. (1977). "Sustainable development: Prosperity without growth." 6 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Rocky Mountain Institute, Snowmass, Colorado, USA. Retrieved on: 2009-06-17
- ^ Kinsley, M. and Lovins, L.H. (September 1997). "Paying for Growth, Prospering from Development." 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on: 2009-06-15.
- ^ Sustainable Shrinkage: Envisioning a Smaller, Stronger Economy 11 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Thesolutionsjournal.com. Retrieved on 2016-03-13.
- ^ Daly, H. (2007). "Ecological economics: the concept of scale and its relation to allocation, distribution, and uneconomic growth", pp. 82–103 in H. Daly. Ecological Economics and Sustainable Development: Selected Essays of Herman Daly. Cheltenham, UK: .
- ^ Daly, H. (1999). "Uneconomic growth and the built environment: in theory and in fact", in C.J. Kibert (ed.). Reshaping the Built Environment: Ecology, Ethics, and Economics. Washington DC: Island Press.
- ^ Jackson, Tim; Clift, Roland (1998). (PDF). Journal of Industrial Ecology. Cilt 2. ss. 3-5. doi:10.1162/jiec.1998.2.1.3. 8 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019.
- ^ Hargroves, K. & Smith, M. (eds.) (2005). The Natural Advantage of Nations: Business Opportunities, Innovation and Governance in the 21st Century. London: Earthscan/James&James. .
- ^ See, for example: Zhexembayeva, N. (May 2007). "Becoming Sustainable: Tools and Resources for Successful Organizational Transformation." 13 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Case Western University, 3(2) and websites of The Sustainable Business Institute 17 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., and the WBCSD." 9 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on: 2009-04-01.
- ^ Hickman, Leo (12 February 2009) "The future of work is green" 19 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Guardian.
- ^ Leadership in sustainability 14 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. mit.edu. Retrieved on: 2009-04-01.
- ^ Leadership competency model 28 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. egonzehnder.com. Retrieved on: 2009-04-01
- ^ Laszlo, Chris and Zhexembayeva, Nadya (April 25, 2011) "Embedded Sustainability: A strategy for market leaders" 31 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The European Financial Review
- ^ Laszlo, C. & Zhexembayeva, N. (2011). Embedded Sustainability: The Next Big Competitive Advantage. Stanford, CA: Stanford University Press.
- ^ Zhexembayeva, N. (2014). Overfished Ocean Strategy: Powering Up Innovation for a Resource-Depleted World. San Francisco, CA: Berret-Koehler Publishers.
- ^ Magdoff & Foster, p. 30.
- ^ Magdoff & Foster, p. 7.
- ^ Magdoff & Foster, pp. 42–3.
- ^ Kovel, pp. 38, 45.
- ^ a b Kovel, p. 38.
- ^ Magdoff & Foster, p. 96.
- ^ Magdoff & Foster, p. 56.
- ^ Magdoff & Foster, pp. 42, 58.
- ^ Magdoff & Foster, pp. 27, 122–3.
- ^ Magdoff & Foster, p. 97.
- ^ Kovel, pp. 173–87.
- ^ Magdoff & Foster, pp. 108–9.
- ^ Magdoff & Foster, pp. 111–4.
- ^ Magdoff & Foster, pp. 102–7.
- ^ Magdoff & Foster, p. 83.
- ^ Magdoff & Foster, p. 125.
- ^ Kovel, pp. 285–6.
- ^ Kovel, p. 163.
- ^ Magdoff & Foster, pp. 8–9.
- ^ "Declaration of the 1992 Rio Conference on Environment and Development." Retrieved on: 2009-03-16.
- ^ a b Blewitt, J. (2008). Understanding Sustainable Development. London: Earthscan. p. 96. ..
- ^ "Water and Political Conflicts" 4 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from United Nations Environment Programme 2008 "Vital Water Graphics" 5 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on: 2009-03-16.
- ^ Billon, P. (ed.) (2005) The Geopolitics of Resource Wars 4 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on: 2009-04-05.
- ^ Kobtzeff, O. (2000). "Environmental Security and Civil Society". In Gardner, H. (ed.) Central and South-central Europe in Transition. Westport, Connecticut: Praeger, pp. 219–296.
- ^ MICHAEL BECKLEY, MICHAEL (19 Şubat 2010). "Economic Development and Military Effectiveness". The Journal of Strategic Studies. Cilt 33. ss. 43-79. doi:10.1080/01402391003603581. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mayıs 2019.
- ^ "Our Common Future, From One Earth to One World". UN Documents Gathering a body of global agreements. 17 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019.
- ^ "The Millennium Development Goals Report, 2009" (PDF). United Nations. 10 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Nisan 2011.
- ^ "Our Common Future, From One Earth to One World". United Nations. 17 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2011.
- ^ Lusigi, Angela (Mayıs 2008). "Linking Poverty to Environmental Sustainability" (PDF). UNDP-UNEP Poverty — Environment Initiative. 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Nisan 2011.
- ^ . FACT SHEET: Population Growth and Poverty. United Nations Population Fund. 21 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 April 2011.
- ^ Bookchin, M. (2004). Post Scarcity Anarchism. Oakland: , pp. 24–25. .
- ^ Bookchin, M. (2007). Social Ecology and Communalism. Oakland: AK Press, p. 19. .
- ^ Trillin, Calvin. (2011-11-09) Capitalism vs. the Climate 18 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Nation. Retrieved on 2016-03-13.
- ^ Klein, Naomi (November 9, 2011) Capitalism vs. the Climate; What the right gets – and the left doesn't – about the revolutionary power of climate change 12 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Nation. pp. 11–21.
- ^ a b Vig, Norman J., Kraft, Michael E. (2018). Environmental Policy New Directions for the Twenty-First Century. 2455 Teller Road Thousand Oaks, California: CQPress. ss. 269-273. ISBN .
- ^ Devall, W. and G. Sessions (1985). Deep Ecology: Living as If Nature Mattered. Layton, Utah: Gibbs Smith, p. 70. .
- ^ Faunce, T (2012). "Towards a Global Solar Fuels Project-Artificial Photosynthesis and the Transition from Anthropocene to Sustainocene". Procedia Engineering. Cilt 49. ss. 348-356. Bibcode:2017ProEn.204...69B. doi:10.1016/j.proeng.2012.10.147. 30 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019.
- ^ a b James, S. (2003). "Eco-municipalities: Sweden and the United States: A Systems Approach to Creating Communities" 28 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved on: 2009-03-16.
- ^ Sale, Kirkpatrick (24 Şubat 2006). . Vermont Commons. 28 October 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 October 2009.
- ^ Pearce, J.M. (2012). "The Case for Open Source Appropriate Technology". Environment, Development and Sustainability. 14 (3). ss. 425-431. doi:10.1007/s10668-012-9337-9.
- ^ Ewing, R "Growing Cooler – the Evidence on Urban Development and Climate Change" 24 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved on: 2009-03-16.
- ^ Florida, Richard (2017). The New Urban Crisis: How Our Cities Are Increasing Inequality, Deepening Segregation, and Failing the Middle Class and What We Can Do about it.
- ^ Charter of the New Urbanism 29 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Cnu.org. Retrieved on 2016-03-13.
- ^ . Traditional Architecture Group. 10 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2014.
- ^ Issue Brief: Smart-Growth: Building Livable Communities 19 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. American Institute of Architects. Retrieved on 2014-03-23.
- ^ LaColla, T. "It's Easy to be Green! Eco-Municipalities: Here to Stay" 25 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. theplanningcommission.org. Retrieved on: 2009-03-16.
- ^ Sustainable Environment for Quality of Life. "100 Ways to Save the Environment." Retrieved on: 2009-06-13.
- ^ Suzuki, D. (2009)."What you can do" 21 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . David Suzuki Foundation. Retrieved on: 2012-01-30.
- ^ "Great Transitions". 14 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on: 2009-04-12.
- ^ United Nations Environment Programme (2009). "United Nations Decade of Education for Sustainable Development." Retrieved on: 2009-04-09. 28 Eylül 2005 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- ^ WWF. Sustainability also refers to social structure (April, 2008). "Weathercocks and Signposts: The Environment Movement at a Crossroads" 26 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Summary also available here . 5 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2009.. Retrieved on: 2009-03-13.
- ^ . sftool.gov. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
- ^ . sftool.gov. 24 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
- ^ "Resources for Verifying Sustainable Products – GSA Sustainable Facilities Tool". sftool.gov. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
- ^ Bryce, Derek; Curran, Ross; O'Gorman, Kevin; Taheri, Babak (1 Şubat 2015). "Visitors' engagement and authenticity: Japanese heritage consumption". Tourism Management. Cilt 46. ss. 571-581. doi:10.1016/j.tourman.2014.08.012.
- ^ Taheri, Babak; Farrington, Thomas; Curran, Ross; O'Gorman, Kevin (11 Nisan 2017). "Sustainability and the authentic experience. Harnessing brand heritage – a study from Japan". Journal of Sustainable Tourism. Cilt 0. ss. 49-67. doi:10.1080/09669582.2017.1310867.
- ^ Steffen, Rockström & Costanza 2011.
- ^ Rockström, Steffen & 26 others 2009; Stockholm Resilience Centre 2009.
- ^ Recent Mauna Loa CO2 5 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . , NOAA Research.
- ^ Allen 2009; Heffernan 2009; Morris 2010; Pearce 2010, pp. 34–45, "Climate change 11 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ Allen 2009.
- ^ Samper 2009; Daily 2010; Faith & others 2010; Friends of Europe 2010; Pearce 2010, p. 33, "Biodiversity 11 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ Schlesinger 2009; Pearce 2009; UNEP 2010, pp. 28–29; Howarth 2010; Pearce 2010, pp. 33–34, "Nitrogen and phosphorus cycles 11 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ Schlesinger 2009; Carpenter & Bennett 2011; Townsend & Porder 2011; Ragnarsdottir, Sverdrup & Koca 2011; UNEP 2011; Ulrich, Malley & Voora 2009; Vaccari 2010.
- ^ Brewer 2009; UNEP 2010, pp. 36–37; Doney 2010; Pearce 2010, p. 32, "Acid oceans 11 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ Bass 2009; Euliss & others 2010; Foley 2009; Lambin 2010; Pearce 2010, p. 34, "Land use 11 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ Molden 2009; Falkenmark & Rockström 2010; Timmermans & others 2011; Gleick 2010; Pearce 2010, pp.32–33, "Fresh water 11 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ Molina 2009; Fahey 2010; Pearce 2010, p. 32, "Ozone depletion 11 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ Pearce 2010, p. 35, "Aerosol loading 27 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ Handoh & Kawai 2011; Handoh & Kawai 2014; Pearce 2010, p. 35, "Chemical pollution 11 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
- ^ Jared Diamond, Collapse: How Societies Choose to Fail or Survive, Penguin Books, 2005 and 2011 ().
- ^ (PDF). Center for International Environmental Law, Environmental Integrity Project, FracTracker Alliance, Global Alliance for Incinerator Alternatives, 5 Gyres, and Break Free From Plastic. Mayıs 2019. ss. 82-85. 19 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019.
- ^ M. Parris, Thomas; W. Kates, Robert (8 Temmuz 2003). "Characterizing a sustainability transition: Goals, targets, trends, and driving forces". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 100 (14). ss. 8068-8073. doi:10.1073/pnas.1231336100. (PMC) 166183 $2. (PMID) 12819346.
- ^ "The IPAT Equation". The Sustainable Scale Project. 11 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Surdurulebilirlik daimi olma yetenegi olarak adlandirilabilir 21 yuzyilda genel olarak biyosfer ve uygarligin bu yetenegine atfen kullanilir Ayni zamanda kaynaklarin somurulmesi yatirimlarin yonu teknolojik gelismenin yonlendirilmesi ve kurumsal degisimin uyum icinde oldugu ve insan ihtiyaclarini ve isteklerini karsilayabilme potansiyelinin hem gunumuzde hem de gelecek icin korundugu dengeli bir ortamda degisimin saglanmasi olarak tanimlanabilir Bu alanda calisanlarin bircogu icin surdurulebilirlik birbirine bagli su etki alanlari ile tanimlanir cevre ekonomik ve sosyal ve bunlar Fritjof Capra ya gore Sistemsel Dusuncenin prensiplerine dayanmaktadir Surdurulebilir gelismenin alt etki alanlari kulturel teknolojik ve politik olarak kabul edilir Bazilari icin surdurulebilir gelisme surdurulebilirlik icin ana prensip olmasina karsin digerleri icin bu iki terim paradoksaldir or gelisme dogal olarak surdurulebilir degildir Surdurulebilir gelisme gelecek neslin ihtiyaclarini karsilama yetisine zarar vermeden gunumuzdeki ihtiyaclari karsilayabilen gelismedir Surdurulebilir Gelisme terimi Cevre ve Gelisme Dunya Komisyonu icin Brundtland Raporu 1987 tarafindan ortaya atilmistir Surdurulebilirligin saglanmasi Dunyanin yasami desteklemeye devam etmesine imkan verecektir Filipinler de Banaue pirinc teraslari bir UNESCO Dunya Mirasi Bolgesi Surdurulebilirlik ortak bir idealin arayisiyla karakterize edilen sosyo ekolojik bir surec olarak da tanimlanabilir Bir ideal tanim itibariyla belirli bir yer ve zaman icin ulasilabilir degildir Ancak israrli ve dinamik bir sekilde yaklasarak surec surdurulebilir bir sisteme yol acar Ekoloji bilimi surdurulebilirligin turlerin ve cevresindeki kaynaklarin dengesi ile saglandigina inanmaktadir Bu dengeyi saglamak icin mevcut kaynaklar dogal yollarla uretimden daha hizli tuketilmemelidir Surdurulebilirlik kavraminin genis bir alana yayilan modern kullaniminin tam olarak tanimlanmasi zordur Esasen surdurulebilirlik insanlarin uzun vadede sadece girdilerine guvenmeye devam edebilecekleri sekilde dogal ve yenilenebilir kaynaklardan faydalanilmasi anlamina geliyordu Surdurulebilirlik kavrami veya Almanca Nachhaltigkeit Hans Carl von Carlowitz e 1645 1714 kadar izlenebilir ve ormanciliga uygulanmisti Saglikli ekosistemler ve dogal cevre insanlarin ve diger organizmalarin hayatta kalmasi icin gereklidir Olumsuz insan etkisini azaltmanin yollari cevre dostu cevre muhendisi kimya muhendisligi cevre kaynaklari yonetimi ve cevre korumadir Yesil hesaplama yesil kimya yer bilimi cevre bilimi ve koruma biyolojisi kullanilarak veriler elde edilir Ekolojik ekonomi insan ekonomileri ve dogal ekosistemleri hedef alan akademik arastirma alanlarini inceler Surdurulebilirlige dogru ilerlemek ayni zamanda uluslararasi ve ulusal hukuk kentsel planlama ve ulasim tedarik zinciri yonetimi yerel ve bireysel yasam tarzi ve etik tuketim konularini da ilgilendiren sosyal bir mucadeledir Daha surdurulebilir yasamanin yollari yasam kosullarini yeniden duzenlemek eko koyler eko belediyeler ve surdurulebilir sehirler ekonomik sektorleri veya is uygulamalarini yeniden degerlendirmek permakultur yesil bina surdurulebilir tarim yeni teknolojiler gelistirmek icin bilimi kullanmak yesil teknolojiler yenilenebilir enerji ve surdurulebilir fisyon ve fuzyon gucu veya sistemleri esnek ve geri donusumlu bir sekilde tasarlamak ve dogal kaynaklari koruyan bireysel yasam tarzlarini ayarlamak gibi bircok sekil alabilir Surdurulebilirlik terimi insan ekosistem dengesinin homoestaz saglandigi nihai hedef olarak gorulmeli surdurulebilir kalkinma ise bizi surdurulebilirligin son noktasina goturen butunsel yaklasim ve zamansal surecleri ifade eder 305 Surdurulebilirlik teriminin kullanimindaki artan populariteye ragmen insan toplumlarinin cevresel surdurulebilirligi saglama olasiligi cevresel bozulma iklim degisikligi asiri tuketim nufus artisi ve toplumlarin kapali bir sistemde sinirsiz ekonomik buyume pesinde olmasi isiginda kuskulu bir durumdaydi ve hala da boyle olmaya devam ediyor BilesenlerSurdurulebilirligin uc boyutu Euler diyagrami hem ekonomi hem de toplum un gezegensel darbogazlar tarafindan sinirlandirildigi surdurulebilirligin uc boyutu arasindaki iliskiyi gosterir Surdurulebilir Gelismenin Venn Semasi uc kurucu parcanin kesistigi noktada 2005 Dunya Sosyal Gelisme Zirvesi ekonomik gelisim sosyal gelisim ve cevre koruma gibi surdurulebilir kalkinma hedeflerini belirledi Bu gorus surdurulebilirligin uc boyutunun karsilikli olarak bagimsiz olmadigi ve karsilikli olarak baglayici olabilecegini belirten birbiri icine gecmis uc elipsin kullanildigi bir resimde ifade edilmistir Aslinda uc boyut birbirine bagimlidir ve uzun vadede hicbiri digerleri olmadan var olamaz Uc boyut son yillarda ozellikle gida endustrisinde sayisiz surdurulebilirlik standartlari ve belgelendirme sistemi icin ortak bir zemin teskil etmektedir Bugun belirgin olarak bu sistemi benimseyen standartlardan bazilari Rainforest Alliance Fairtrade ve UTZ Certified dir Bazi surdurulebilirlik uzmanlari ve uygulayicilari surdurulebilirligin uzun vade dusunme prensibini vurgulayacak sekilde gelecek nesiller i de bir boyut olarak ongormuslerdir Kaynak kullanimini ve finansal surdurulebilirligi de iki ek surdurulebilirlik boyutu olarak goren bir gorus de vardir Surdurulebilir gelisme dogal cevreyi tahrip etmeden veya bozmadan temel insan ihtiyaclarini karsilamak icin yerel ve kuresel cabalari dengelemekten olusur O zaman soru bu ihtiyaclar ve cevre arasindaki iliskinin nasil temsil edilecegi haline gelir 2005 yilinda yapilan bir arastirma cevresel adaletin surdurulebilir gelisme kadar onemli oldugunu belirtti Cevreci ekonomist Herman Daly Ormansiz bir kereste fabrikasi ne ise yarar diye sordu Bu acidan ekonomi kendisi biyosferin bir alt sistemi olan insan toplumunun bir alt sistemidir ve birindeki kazanc digerinden bir kayiptir Bu perspektif ic ice gecmis cevre icinde toplum icinde ekonomi figurunu vermistir Surdurulebilirligi basitce insan yasam kalitesini buna imkan veren eko sistemlerin tasima kapasitesini asmadan gelistirmek olarak tanimlamak belirsiz olsa da surdurulebilirligin olculebilir sinirlari oldugunu dusuncesini akla getirir Ancak surdurulebilirlik ayni zamanda bir harekete gecme cagrisi devam eden bir surec veya yolculuk tur ve dolayisiyla politik bir surectir Bu nedenle bazi tanimlar ortak hedefleri ve degerleri ortaya koyar Yeryuzu Sarti dogaya saygi evrensel insan haklari ekonomik adalet ve baris kulturu uzerine kurulu surdurulebilir bir kuresel toplumdan bahseder Bu siyaset boyutunun da onemini de iceren daha karmasik bir surdurulebilirlik figurunu onermistir Bundan da ote surdurulebilirlik simdi ve gelecekte tum turler icin arzu edilen bir gezegeni saglamak icin ekolojik esneklik ekonomik refah siyasi adalet ve kulturel canlilik arasindaki dengeyi koruyan ve olumsuz etkiyi en aza indiren sorumlu ve proaktif karar verme ve yenilikcilik anlamina geliyor Ozel surdurulebilirlik turleri surdurulebilir tarim surdurulebilir mimari veya ekolojik ekonomi yi de icerir Surdurulebilir gelismenin anlasilmasi onemlidir ancak net bir hedef olmadan ozgurluk veya adalet gibi odaklanmamis bir terimdir Ayni zamanda gelisme sosyolojisine meydan okuyan degerlerin diyalogu olarak tanimlanmistir Surdurulebilirlik Halkalari ve surdurulebilirligin dorduncu boyutu Birlesmis Milletler ve Metropolis Dernegi nin Surdurulebilirlik Halkalari yontemini kullanarak Sao Paulo sehrinin genis kentsel alaninin surdurulebilirlik analizi Birlesmis Milletler Binyil Beyani ekonomik kalkinma sosyal gelisme ve cevre koruma dahil olmak uzere surdurulebilir gelisme ile ilgili ilkeleri ve anlasmalari tanimlarken uc boyut kullanmaya devam etti ekonomi cevre ve sosyal surdurulebilirlik Son zamanlarda son on yildaki tartismalara cevap veren sistematik bir etki alani modeli kullanarak Surdurulebilirlik Halkalari yaklasimi ekonomik ekolojik politik ve kulturel surdurulebilirlik olarak dort birbirinden ayri boyut belirledi Bu yaklasim Birlesmis Milletler Unesco Gundem 21 ve ozellikle de kultur u dorduncu surdurulebilir gelisme boyutu olarak belirten Kultur icin Gundem 21 le uyum icindedir Bu model gunumuzde Birlesmis Milletler Sehirler Programi ve Metrololis gibi kurumlar tarafindan kullanilmaktadir Metropolis orneginde bu yaklasim ekonomi cevre ve sosyal uclemesine dorduncu boyut olarak kultur u eklemek anlamina gelmez Aksine dort alanin hepsini ekonomi ekoloji politika ve kultur sosyal bir oge ekonomi dahil olarak kabul edip ekoloji insan ve dogal hayatin kesismesi ile bildiklerimizin otesine asan cevreyi birbirinden ayirmayi icerir Yedi Boyutlu Model Baska bir model insanlarin tum ihtiyaclarini ve ozlemlerini yedi degisken ile saglamaya calistiklarini gosteriyor ekonomi toplum meslek gruplari hukumet cevre kultur ve fizyoloji Kureselden bireysel olcege kadar yedi degiskenin her biri farkli seviyelerde olabilir Insan surdurulebilirligi yedi boyutun tumunde surdurulebilirlige ulasilarak saglanabilir Gelecegi Sekillendirmek Surdurulebilirligin ayrilmaz unsurlari arastirma ve yenilik faaliyetleridir Aciklayici bir ornek olarak Avrupa cevre arastirma ve yenilik politikasi gosterilebilir Yesil Ekonomi ve yesil topluma gecis ve bunlari surdurulebilir kilmak uzere donusturucu bir gundem tanimlamayi ve uygulamayi amaclamaktadir Avrupa daki arastirma ve yenilikcilik dunya capindaki katilima da acik olan Horizon 2020 Programi tarafindan finansal olarak desteklenmektedir Iyi tarim uygulamalarinin tesvik edilmesi ciftcilerin cevreden tam anlamiyla faydalanmasina imkan verir ve ayni zamanda cevre gelecek nesillere hasarsiz aktarilmis olur Ek olarak yenilikci ve surdurulebilir seyahat ve ulastirma cozumlerinin baslatilmasi bu surecte hayati bir rol oynamalidir Resilience Resilience ekolojideki bir ekosistemin rahatsizligi absorbe edebilme ve hala temel yapisini ve yasayabilirligini koruma kapasitesidir Resilience dusuncesi sorumlu devlet erkani icin taniminin belirsizligini surdurmesine ragmen insan kaynakli sistemler ve dogal ekosistemler arasindaki etkilesimleri surdurulebilir bir sekilde yonetme ihtiyacindan dogmustur Resilience dusuncesi gezegensel ekolojik sistemlerin insan varliginin olumsuz etkilerine ne kadar dayanabilecegini ve mevcut ve gelecek nesillerinin ihtiyac duydugunu hizmeti ne kadar karsilayabilecegi ile ilgilidir Ayrica sorumlu devlet erkaninin gelecekteki yasam kusaklarinin yarari icin bu temel kaynaklarin dayanikliligini ve surdurulebilirligini saglamak amaciyla temel gezegensel ekolojik kaynaklari yonlendirme ve yonetme konusundaki bagliligi ile de ilgilidir Bir ekosistemin dayanikliligi ve dolayisiyla surdurulebilirligi gunes enerjisi su toprak atmosfer bitki ortusu ve biyokutle kombinasyonlari gibi dogal olarak olusan rejeneratif kuvvetlerin ekosisteme rahatsizliklardan dolayi salinan enerji ile etkilesime girdigi bolgelerde olculebilir Insanlarin uretim islemlerini biyotik sistemleri bozmadan veya tehlikeye sokmadan kullandiklari kaynaklari esit veya daha buyuk degerli kaynaklarla degistirerek yuruttukleri kapali sistemler olarak tanimlamak surdurulebilirlige basit bir bakis acisi olabilir Bu sekilde yerinden edilenlerin yerini almak uzere ekosisteme geri aktarilan kaynaklarin seffaf bir muhasebesi varsa insan projelerinde surdurulebilirlik somut bir sekilde olculebilir Dogada muhasebe bir ekosistemin dis rahatsizliktan yasama kabiliyetine geri dondugu bir adaptasyon sureci ile gerceklesir Adaptasyon rahatsizlik olayi deprem volkanik patlama kasirga sel veya firtina ile baslayan ardindan dis kuvvetlerin yarattigi enerjilerin sogurma kullanim veya saptirilmasi ile devam eden cok asamali bir surectir Kentsel ve milli parklar barajlar ciftlikler ve bahceler eglence merkezleri acik maden ocaklari su havzalari gibi sistemleri analiz ederken surdurulebilirlik ve resilience arasindaki iliskiyi anlamanin bir yolu surdurulebilirligi uzun vadeli bir vizyon resilience i ise muhendislerin acil cevresel olaylara cevap verme kapasitesi olarak gormektir TarihSurdurulebilirlik tarihi ilk medeniyetlerden gunumuze kadar insan egemen ekolojik sistemleri izler Bu tarihin karakteristik bir ozelligi olarak belirli bir toplum un bolgesel basarisi artar ardindan kriz donemi olur Bu kriz ya cozulur ve toplum yeni edindigi tecrubesi ile surdurulebilir bir hale gelir ya da cokuse gecer Erken insanlik tarihinde atesin kullanimi ve ve degisik yiyecekler icin istek bitki ve hayvan topluluklarinin dogal yapisini degistirmis olabilir 8 000 ile 10 000 yil oncesi arasinda buyuk olcude dogal cevrelerine ve kalici yapi ortaya cikarmalarina bagimli olan tarim toplumlari ortaya cikmisti 18 ila 19 yuzyillarin Bati sanayi devrimi fosil yakitlar icindeki enerjinin engin buyume potansiyelini kullanmaya basladi Daha da verimli motorlara yakit olarak daha sonra da elektrik uretimi icin komur kullanilmaya baslandi Modern sanitasyon sistemleri ve tip bilimindeki gelismeler buyuk populasyonlari hastaliklardan korudu 20 yuzyil ortalarinda ortaya cikmaya baslayan bir cevreci hareket yararlanilmakta olunan bircok maddi faydanin cevresel bedellerinin de olduguna isaret etti 20 yuzyil sonlarinda cevresel problemler kuresel boyuta ulasti 1973 ve 1979 enerji krizleri kuresel toplumun yenilenemez enerji kaynaklarina ne olcude bagimli oldugunu gozler onune serdi 21 yuzyilda ormanlarin yok edilmesi ve fosil yakit kullanimi sonucu ortaya cikan sera etkisi tehdidi ile ilgili giderek artan bir farkindalik var Ilkeler ve KavramlarSurdurulebilirligin felsefi ve analitik cercevesi bircok farkli disiplin ve alana dayanmakta ve bunlarla baglanti kurmaktadir son yillarda surdurulebilirlik bilimi olarak adlandirilan bir alan ortaya cikmistir Olcek ve Baglam Surdurulebilirlik zaman ve mekanin bircok olceginde referans duzeyi veya referans cercevesi ve cevresel sosyal ve ekonomik organizasyonun bircok baglaminda incelenir ve yonetilir Odak noktasi Dunya gezegeninin toplam tasima kapasitesi surdurulebilirlik ile ekonomik sektorlerin ekosistemlerin ulkelerin belediyelerin mahallelerin ev bahcelerinin bireysel yasamlarin bireysel mallarin ve hizmetlerin mesleklerin yasam tarzlarinin davranis kaliplarinin surdurulebilirligine vs kadar uzanir Kisacasi biyolojik ve insan faaliyetinin tamamini veya herhangi bir bolumunu icerebilir Yazar ve cevreci Daniel Botkin in dedigi gibi Her zaman akida olan bircok zaman ve mekan olceginde degisen bir manzara goruyoruz Gezegensel ekosistemin buyuklugu ve karmasikligi kuresel surdurulebilirlik icin pratik tasarim onlemlerini almayi zorlastirdi Buyuk resme isik tutabilmek icin kasif ve surdurulebilirlik eylemcisi Jason Lewis diger daha somut olan kapali sistemlerle paralellikler kurdu Mesela yeryuzundeki insan varligini denizde etrafi su ile cevrilmis kucuk bir tekneye benzetir Gezegen uzayda oldugu icin izole edilmistir insanlar nufus baskisini hafifletmek icin tahliye edilemez ve kaynaklarin tukenmesini onlemek icin yeni kaynaklar ithal edilemez Her iki durumda da ihtiyati ilke nin sagkalimda kilit bir faktor oldugunu savunuyor Tuketim Yerkure sistemleri uzerinde insanlarin biraktigi izler biyofiziksel kaynaklarin ve ozellikle de yerkure ekosistemlerinin imhasidir Bir toplulugun veya insanligin bir butun olarak cevresel etkisi hem nufusa hem de kisi basina etkiye baglidir Bu da yenilenebilir olup olmadigina bakmasizin kullanilan kaynaklarin ne olduguna ve soz konusu ekosistemlerin tasima kapasitesine gore insan faaliyetinin olcegine baglidir Tarim imalat ve sanayi gibi ekonomik sektorlerden calisma organizasyonlarina ve hane halklarinin ve bireylerin tuketim sekillerine ve bireysel mal ve hizmetlerin kaynak taleplerine kadar bircok olcekte dikkatli kaynak yonetimi uygulanabilir Insan etkisini matematiksel olarak ifade etme girisimlerinden biri 1970 lerde gelistirilmistir ve I PAT formulu olarak adlandirilmaktadir Bu formulasyon insan tuketimini uc bilesen olarak aciklamaya calisir populasyon sayilari Tuketim miktarlari ve kaynak kullanim birimi basina etki burada teknoloji kelimesi etkinin teknoloji kullanimina bagli oldugu icin tercih edilmistir Denklem asagidaki sekilde ifade edilir I P A T dd dd dd dd dd dd dd Burada I mpact Cevresel Etki P opulation Nufus A ffluence Tuketim Miktari T echnology Teknoloji dd dd DongusellikSon yillarda geri donusum kaynaklarina dayali konseptler giderek daha fazla onem kazanmaktadir Bu kavramlar arasinda en belirgin olani Cin ve Avrupa Birligi nin de kapsamli sekilde destekledigi dongusel ekonomi olabilir Ayrica ekoloji dongusel yasalari dongusel ve performans ekonomisi rejeneratif tasarim endustriyel ekoloji biyomimikri ve mavi ekonomi dahil olmak uzere cok cesitli benzer kavramlar veya dusunce okullari vardir Bu kavramlar sezgisel olarak mevcut dogrusal ekonomik sistemden daha surdurulebilir gorunmektedir Sisteme giren kaynaklarin ve cikis yapan atik ve emisyonlarin azalmasi kaynaklarin tukenmesini ve cevre kirliligini azaltir Bununla birlikte bu basit varsayimlar ilgili sistemik karmasiklikla basa cikmak icin yeterli degildir ve potansiyel takaslari dikkate almaz Ornegin Surdurulebilirligin sosyal boyutu dongusel ekonomiye iliskin bircok yayinda yalnizca marjinal olarak ele alinmis gibi gorunmektedir ve yeni daha enerji verimli ekipman satin almak gibi farkli veya ek stratejiler gerektiren durumlar vardir Cambridge ve TU Delft ten bir arastirma ekibi incelemesinde surdurulebilirlik ile genel ekonomi arasinda sekiz farkli iliski turu belirlenmistir sartli bir iliski guclu bir kosullu iliski gerekli ancak yeterli olmayan sartli iliski yararli bir iliski yapilandirilmis ve yapilandirilmamis altkume iliskisi bir derece iliskisi Fayda maliyet takas iliskisi ve secici bir iliski OlcumSurdurulebilirlik olcumu surdurulebilirligin verilere dayali yonetimi icin nicel bir temeldir Surdurulebilirligin olculmesi icin kullanilan olcutler cevresel sosyal ve ekonomik alanlarin hem bireysel olarak hem de cesitli kombinasyonlardaki surdurulebilirligini icerir gelismektedir bunlar gostergeler kriterler denetimler surdurulebilirlik standartlari ve sertifikalari Fairtrade ve Organik gibi sistemler endeksler ve muhasebe piyasa degeri muhasebe degeri ve diger raporlama sistemleri Cok cesitli mekansal ve zamansal olceklerde uygulanirlar En iyi bilinen ve en cok kullanilan surdurulebilirlik olcumlerinden bazilari kurumsal surdurulebilirlik raporlamasi surdurulebilirlik uclemesi Dunya Surdurulebilirlik Dernegi Surdurulebilirlik Halkalari ve Cevresel Surdurulebilirlik Endeksi ve Cevresel Performans Endeksi kullanarak bireysel ulkeler icin surdurulebilirlik yonetiminin kalite tahminlerini icerir Cevresel surdurulebilirligi olcmenin en cok bilinen yollarindan biri Gezegensel Sinirlar dir Nufus MO 10 000 ile MS 2000 yillari arasindaki insan nufus artisini gosteren grafik gunumuzdeki logaritmik artisi gozler onune seriyor1950 2050 Dunya Nufusu Artis Hizi 2011 yilinda U S Census Bureau International Data Base tarafindan tahmini hesaplama Resmi Birlesmis Milletler Dunya Nufus Beklentileri nin en son Temmuz 2015 revizyonuna gore dunya nufusu 2030 yilina kadar mevcut 7 3 milyardan Temmuz 2015 8 5 milyar seviyesine ulasacak ve sonra 2050 yilina kadar 9 milyari 2100 yilina kadar ise 11 2 milyar kisiye ulasacaktir Artisin buyuk kismi nufusu 2009 yilinda 5 6 milyardan 2050 de 7 9 milyara cikacagi ongorulen gelismekte olan ulkelerde olacak Bu artis 15 59 1 2 milyar ve 60 yas veya ustu 1 1 milyar nufus arasinda dagilacak cunku gelismekte olan ulkelerde 15 yasin altindaki cocuklarin sayisinin azalmasi bekleniyor Buna karsilik daha fazla gelismis bolgeler nufusunun 1 23 milyardan 1 28 milyara sadece hafif bir artis gostermesi bekleniyor Aslinda rakam 1 15 milyara dusecekti ancak 2009 dan 2050 ye kadar yilda ortalama 2 4 milyon kisinin gelismis ulkelere goc etmesi bekleniyor Kuresel populasyonun 2004 yilindaki uzun vadeli tahminleri 2070 te 9 ile 10 milyar arasi bir rakam ile zirve yapacak olan dunya nufusunun 2100 e kadar yavasca 8 4 milyar a dusmesini ongoruyor Cin ve Hindistan gibi gelismekte olan ekonomiler genel olarak sanayilesmemis dunya gibi bati dunyasinin yasam standartlarina ulasmayi arzulamaktadirlar Surdurulebilirlige temel zorluk teskil eden durum gelismekte olan dunyadaki nufus artisinin ve gelismis dunyadaki surdurulebilir olmayan tuketim seviyelerinin birlesimidir Tasima Kapasitesi Farkli ulkeler icin Ekolojik ayak izinin Insani Gelisme Endeksine gore karsilastirmasi Kuresel olcekte bilimsel veriler gunumuzde insanlarin Dunya gezegeninin tasima kapasitesi nin otesinde yasadigini ve bunun suresiz olarak devam edemeyecegini gosteriyor Bu bilimsel kanit bircok kaynaktan gelmektedir ancak Milenyum Ekosistem Degerlendirmesi ve Gezegensel Sinirlar cercevesinde detayli olarak sunulmaktadir Kuresel sinirlarin erken ve ayrintili bir incelemesi 1972 tarihli Limits to Growth kitabinda yayinlandi ve takip eden calismalari tesvik etti 2012 yilinda 22 uluslararasi arastirmaci tarafindan Nature dergisinde yayinlanan bir calisma Dunya nin biyosferinde temel bir degisiklige yaklasildigindan duyulan kaygiyi belirtti ortalama kuresel vatandasa kaynaklarin saglanabilmesi ve atiklarinin doga tarafindan geri donusturulebilmesi icin ihtiyac duyulan biyolojik olarak verimli topraklar bakimindan insan tuketimini olcer 2008 yilinda kisi basina 2 1 hektar olan dogal biyolojik kapasitesinden 30 daha fazla kisi basina 2 7 hektara ihtiyac duyuldu diger organizmalara ekstra kaynak gerekmedigini farz ederek Ortaya cikan ekolojik acik surdurulemez ekstra kaynaklardan karsilanmak zorundadir ve bunlar uc sekilde elde edilebilir Dunya ticareti dahilindeki mal ve hizmetlerde gecmisten alinarak or fosil yakitlar veya surdurulemez kaynak kullanimi ile gelecekten borclanarak or asiri kullanim ormanlarin yok edilmesi ve asiri balik avlama Sagdaki grafik farkli ulkelerin insan gelisim endeksine gore ekolojik ayak izlerinin karsilastirmasidir Grafik her ulkenin vatandaslari icin kabul edilebilir bir yasam standardini ve ayni zamanda surdurulebilir kaynak kullanimini koruyabilmeleri icin neyin gerekli oldugunu gostermektedir Genel egilim daha yuksek yasam standartlarinin daha az surdurulebilir hale gelmesidir Her zaman oldugu gibi nufus artisi tuketim duzeyleri ve kaynak kullaniminin verimliligi uzerinde belirgin bir etkiye sahiptir Surdurulebilirlik hedefi kaynaklarin kullanimini kuresel olarak surdurulebilir seviyelerin otesine yukseltmeden kuresel yasam standardini yukseltmektir Ulusal bolgesel ve sehir olceginde raporlar tarafindan uretilen bilgiler zaman icinde daha az surdurulebilir hale gelen toplumlara yonelik kuresel egilimi dogrulamaktadir Ekonomide bir oncu olan ve ekolojik ekonominin bir paradigma kurucusu olan Romen Amerikan ekonomist Nicholas Georgescu Roegen Dunya nin sonlu maden kaynaklari stogunun cikarilmasi ve kullanilmasi nedeniyle tasima kapasitesinin Dunyanin insan nufusunu ve tuketim seviyelerini karsilayabilme kapasitesi gelecekte azalmaya mahkum oldugunu savundu 303 Onde gelen ekolojik iktisatci ve sabit hal kuramcisi Georgescu Roegen in ogrencisi Herman Daly de ayni argumani one surdu 369 371 Isletme olceginde tasima kapasitesi artik kuruluslarin surdurulebilirlik performansinin olculup raporlanmasinda da kritik bir rol oynamaktadir Bu 2005 yilindan beri gelistirilmekte olan MultiCapital Scorecard dahil Baglam Temelli Surdurulebilirlik araclari yontemleri ve metrikleri kullanilarak acik bir sekilde gosterilmistir Orgutlerin surdurulebilirlik performansinin olculmesine yonelik bicim olarak daha artimli olma egiliminde olan diger pek cok ana yaklasimin aksine Baglam Temelli Surdurulebilirlik net bir sekilde dunyadaki sosyal cevresel ve ekonomik sinirlara ve esiklere baglidir Bu nedenle bir donemden digerine goreceli olarak yapilan degisiklikleri basitce olcmek ve raporlamak yerine Baglam Temelli Surdurulebilirlik ampirik olarak surdurulebilir ki eger daha buyuk bir populasyona genellestirilirse insan veya insan olmayan canlilar icin hayati kaynaklarin yeterliligini koruyabilir olmak icin kuruluslarin guncel degerlerini olmasi gereken kurulusa ozgu normlar standartlar veya esikler ile karsilastirmayi mumkun kilar Biyocesitlilik uzerinde kuresel insan etkisi Temel duzeyde enerji akisi ve biyojeokimyasal dongu herhangi bir ekosistemdeki organizmalarin sayisi ve kutlesi uzerine ust sinir koyar Dunya uzerindeki insan etkileri genel olarak yasam icin kritik olan ozellikle de su oksijen karbon azot ve fosfor gibi kimyasallarin kuresel biyojeokimyasal dongulerindeki istenmeyen degisiklerle kendini gosterir Milenyum Ekosistem Degerlendirmesi dunyanin ekosisteminin durumunu analiz eden ve karar sorumlular icin ozetler ve kilavuzlar saglayan dunyanin onde gelen biyolojik bilim insanlarinin 1000 den fazlasi tarafindan hazirlanan uluslararasi bir sentezdir Insan faaliyetinin dunya ekosistemlerinin biyolojik cesitliligi uzerinde onemli ve artan bir etkiye sahip oldugu ve hem resilience in hem de biyolojik kapasitenin azaldigi sonucuna varmistir Rapor dogal sistemlere insanligin temel ekosistem hizmetleri ni saglayan yasam destek sistemi olarak atifta bulunuyor Degerlendirme 24 ekosistem hizmetini olcer ve yalnizca dordunun son 50 yilda iyilesme gosterdigi 15 inin ciddi bir dusus icinde oldugu ve besinin istikrarsiz bir durumda oldugu sonucuna varir 2019 yilinda sorumlulara durumu ozetleyecek sekilde biyolojik cesitlilik ve ekosistem hizmetlerinin bugune kadarki en genis ve en kapsamli calismasi Hukumetlerarasi Biyocesitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Bilim ve Politika Platformu tarafindan yayinlandi Rapor Paris te tamamlandi Ana sonuclar 1 Son 50 yilda doga benzeri gorulmemis ve hizlanan bir oranda bozulmustur 2 Bu bozulmanin ana nedenleri kara ve deniz kullanimindaki degisimler canlilarin somurulmesi iklim degisikligi kirlilik ve istilaci turler olmustur Bu bes itici guc sirayla tuketimden yonetisime kadar toplumsal davranislardan kaynaklanir 3 Ekosistemlerin zarar gormesi BM Genel Kurulununun yoksulluk aclik saglik su sehirlerin iklimi okyanuslar ve arazi kullanimi ile ilgili Surdurulebilir Kalkinma Hedefleri de dahil olmak uzere BM hedeflerinin 44 unden 35 ini baltalamaktadir Yiyecek su ve insanligin hava beslemesi ile ilgili sorunlara neden olabilir 4 Sorunu cozmek icin insanlik surdurulebilir tarim tuketim ve atik miktarlarinda azaltma balikcilik kotalari ve isbirlikci su yonetimi gibi donusumsel degisimlere ihtiyac duyacaktir 2019 yilinda bocekler in habitat yikimi pestisit zehirlenmesi istilaci turler ve iklim degisikligi gibi insan faaliyetleri tarafindan durdurulamazsa onumuzdeki 50 yilda ekolojik sistemlerin cokmesine neden olacak oranda yokedildigini gosteren arastirma yayinlandi Surdurulebilir gelisme hedefleriSurdurulebilir Gelisme Hedefleri SGH ler Birlesmis Milletler Genel Kurulunun uluslararasi kalkinma hedefleri dizisidir 25 Eylul 2015 te kabul edilen Resmi Surdurulebilir Kalkinma Gundemi nde 92 paragraf var ve 51 ana paragraf 17 Surdurulebilir Kalkinma Hedefini ve bununla iliskili 169 alt hedefi ortaya koydu 1 Yoksulluk Her turlu yoksullugu her yerde bitirmek 2 Yiyecek Acligi bitirmek gida guvenligini ve iyi beslenmeyi saglamak ve surdurulebilir tarimi desteklemek 3 Saglik Sagliga erisimi artirmak ve zindeligi desteklemek 4 Egitim Kapsayici ve hakkaniyetli egitim hizmeti sunmak ve yasam boyu ogrenim firsatlarini tesvik etmek 5 Kadinlar Cinsiyet esitligini saglamak ve kadinin statusunu guclendirmek 6 Su Su ve kanalizasyon hizmetlerine erisimi ve surdurulebilir yonetimini saglamak 7 Enerji Herkes icin satin alinabilir guvenilir surdurulebilir ve cagdas enerjiye erisimi saglamak 8 Ekonomi Herkes icin surekli kapsayici ve surdurulebilir ekonomik buyumeyi tam ve uretken istihdami ve insana yakisir isleri yayginlastirmak 9 Altyapi Dayanikli altyapilar kurmak kapsayici ve surdurulebilir sanayilesmeyi yayginlastirmak ve yenilikiciligi gelistirmek 10 Esitsizlik Ulkelerin arasindaki ve ulke icindeki esitsizlikleri azaltmak 11 Yerlesim Sehirleri ve yerlesim yerlerini kapsayici guvenli dayanikli ve surdurulebilir hale getirmek 12 Tuketim Surdurulebilir uretim ve tuketim kaliplarini desteklemek 13 Iklim Iklim degisikligi ve etkileri ile mucadele etmek 14 Deniz Yasami Okyanuslari denizleri ve deniz kaynaklarini korumak ve surdurulebilir kullanmak 15 Ekosistemler Karasal ekosistemleri korumak yenilemek ve surdurulebilir kullanimini tesvik etmek ormanlari surdurulebilir yonetmek collesmeyle mucadele etmek ve arazi bozulmasini durdurmak ve tersine cevirmek biyolojik cesitlilik kaybina son vermek 16 Kurumlar Bariscil ve kapsayici toplumlari yayginlastirmak herkesin adalete erisimini saglamak ve her seviyede etkili hesap verebilir ve kapsayici kurumlar kurmak 17 Surdurulebilirlik Uygulama araclarini kuvvetlendirmek ve surdurulebilir gelisme icin kuresel isbirligine canlilik kazandirmak Agustos 2015 itibariyla bu hedefler icin 169 onerilen althedef ve uyum duzeyi kontrolu icin 304 onerilen gosterge mevcuttu Surdurulebilir Gelisme Hedefleri 2015 yilinin sonunda suresi dolan sekiz maddelik Milenyum Gelisme Hedeflerinin MGH ler yerine gecmektedir MGH ler Birlesmis Milletlerin 2000 yilindaki Binyil Zirve Topnatisinin ardindan yapilandirilmisti Zamaninda 189 Birlesmis Milletler uyesi devlet ve yirmiden fazla uluslararasi kurulus tarafindan kabul edilen bu hedefler 2015 yilina kadar asagidaki surdurulebilir gelisme standartlarina ulasilmasina yardimci olmak icin gelistirildi yoksullugun ve acligin yok edilmesi Evrensel ilkogretimin saglanmasi Cinsiyet esitliginin tesvik edilmesi ve kadinlarin guclendirilmesi Cocuk olum oraninin azaltilmasi Anne sagliginin iyilestirilmesi HIV AIDS sitma ve diger hastaliklarla mucadele edilmesi Cevresel surdurulebilirligin saglanmasi bu hedefin alt hedeflerinden biri guvenli icme suyu ve temel sanitasyona surdurulebilir erisimin artirilmasina odaklanmaktir Kalkinmaya yonelik kuresel is birliginin gelistirilmesi Surdurulebilir Gelisme Uye ulkelerin Birlesmis Milletler de temsil ettigi verilere gore Kuba 2006 yilinda Dunya Doga Fonu nun kisi basina 1 8 hektardan az olan 1 5 hektarlik ve 0 8 den fazla olan 0 85 lik bir Insani Gelisme Endeksi ile surdurulebilir gelisme tanimini karsilayan tek ulkedir Surdurulebilir Gelisme icin Egitim Surdurulebilir Gelisme icin Egitim SGE cogunlukla bilgi yetenek deger ve bakis acilarindaki degisiklikleri daha surdurulebilir ve adil bir topluma yonelik tesvik eden egitim olarak anlasilir SGE surdurulebilir gelismenin ekonomik sosyal ve cevresel boyutlarina daha dengeli ve butunlesik bir yaklasim kullanarak simdiki ve gelecek nesilleri ihtiyaclarini karsilayabilmeleri icin guclendirmek ve donatmak amacini tasir SGE olgusu gezegenin karsi karsiya oldugu buyuyen cevresel problemleri ele almayi gerektiren bir egitim ihtiyacindan dogmustur Egitim surdurulebilir gelismeye katki koyabilmeleri icin ogrenenleri guclendirecek olan bilgi beceri deger ve bakis acilarini saglayacak sekilde degismelidir Onerilen surdurulebilir gelismenin egitimin icine egitimin ise surdurulebilir gelismenin icine entegre edilmesidir Cevresel BoyutSaglikli ekosistemler insanlara ve diger organizmalara hayati onem tasiyan girdiler ve hizmetler saglar Olumsuz insan izini azaltmanin ve ekosistem hizmetlerini gelistirmenin iki ana yolu vardir ve bunlarin birincisi cevresel yonetimdir Bu dolaysiz yaklasim buyuk oranda yeryuzu bilimi cevre bilimi ve koruma biyolojisinden elde edilen bilgiye dayanir Ancak cevresel yonetim tuketimle ortaya cikan bir dizi gelisiguzel etkenlerin sonunda yer alir ve bu yuzden ikinci yaklasim insanlarin kaynak kullaniminin talep yonetimi seklindedir Insanlarin kaynak tuketiminin yonetimi daha cok ekonomi disiplininden elde edilen bilgilere dayanan dolayli bir yaklasimdir Herman Daly ekolojik surdurulebilirlik icin 3 genis kriter onermistir yenilenebilir kaynaklar surdurulebilir cikti saglayabilmelidir hasat miktari yeniden uretim miktarini gecmemelidir yenilenemez kaynaklar icin ayni degerde yenilenebilir kaynaklar gelistirilmelidir atik uretimi doganin atigi asimile etme hizindan fazla olmamalidir Cevresel Yonetim Kuresel olcekte ve en genis anlamda cevresel yonetim okyanuslari tatli su sistemlerini toprak ve atmosferi kapsar ancak surdurulebilirligin olcek prensibi dogrultusunda bir tropik yagmur ormanindan ev bahcesine kadar herhangi bir ekosisteme esit olarak uygulanabilir 2019 yilinda Avrupa Parlamento secimlerinden iki hafta once Dunya Doga Fonu gunumuzdeki yasam tarzi ve ekonomisi ile Avrupa Birliginin surdurulebilir olmadigini belirtti ve 2040 yilina kadar Avrupa nin iklim degisikligine katki koymayacak hale gelmesini daha surdurulebilir tuketim ve gida sistemlerine gecmesini dogayi tamir etmesini okyanuslari korumasini ve daha surdurulebilir bir gelecege yatirim yapmasini istedi Kopenhag Iklim Konseyi 2009 yilinin mart ayindaki bir toplantida dunyanin 80 farkli ulkesinden 2500 iklim uzmani artik kuresel isinma ile ilgili harekete gecmeye engel olan hicbir bahanenin kalmadigini ve elle tutulur bir karbon azalimi olmadigi surece gunumuz toplumlari icin basa cikmasi cok zor olacak ani ve geri donulmez iklim degisikliklerinin olabilecegini belirten bir bildiri yayinladi Insan kaynakli iklim degisikligini ele alabilecek firsatlari belirlemek icin gunumuzde kuresel atmosfer yonetimi karbon dongusunun butun kisimlarinin degerlendirmesini icerir ve bu da biyocesitlilik ve insan toplumlari uzerinde potansiyel katastrofik etkilerinden dolayi bilimsel calismanin gunumuzde odak alanidir Atmosfere olan diger insan etkileri sehirlerdeki hava kirliligi fotokimyasal hava kirliligi ureten azot oksitler sulfur oksitler ucucu organik bilesenler ve havada asili partikuller gibi zehirli kimyasallar iceren zararli maddeler ve ozon tabakasina zarar veren kloroflorokarbonlardir Sulfat aeresollari gibi atmosferdeki antropojenik partikuller dunya yuzeyinin parlama ve yansitma ozelligini azaltir Sonradan ters yonde gelisme olsa da 1960 ile 1990 yillari arasinda 4 luk azalma yonunde etki eden durum Kuresel Kararma olarak bilinir Kuresel Kararma bazi bolgelerde buharlasma ve yagis miktarinin azalmasina bagli olarak kuresel su dongusunu etkilemis olabilir Ayrica bir miktar soguma etkisi de yaptigi icin kuresel isinma uzerindeki sera gazlarinin etkilerinin bir bolumunu maskelemis olabilir Agaclandirma antropojenik iklim degisikligi ve surdurulebilir olmayan arazi kullaniminin yol actigi collesmeyi durdurmanin yollarindan biridir En onemli projelerden biri Sahra Colu nun guneye genislemesini durdurmasi gereken Buyuk Yesil Duvar Projesidir 2018 yilina kadar sadece 15 i gerceklestirilmis olmasina ragmen simdiden bircok olumlu yan etkisi boy gostermeye baslamistir Nijerya da 5 milyon hektarlik bozulmus alan eski haline geri dondurulmustur Senegal de neredeyse 30 milyon donumluk araziye kurakliga dayanikli agaclar ekilmistir Etiyopya da ise 37 milyon donumluk alan geri kazanilmistir projeye dahil olan bolgelerden sadece birkaci Bircok yer kuyusu tekrar su ile dolmus yerel yerleskeler gida kaynaklari cogalmis ve agaclarin bakim ihtiyaclari koylulere yeni is ve gelir kaynagi olmustur Tatlisu ve Okyanuslar Cevresel sartlardaki degisiklikler mercanlarin beyazlasmasina neden olmakta ve kirilgan deniz ekosistemlerinin biyolojik cesitliligine zarar vermektedir Su dunya yuzeyinin 71 ini kaplar Bu miktarin 97 5 i okyanuslarin tuzlu suyu iken sadece 2 5 i tatli su dur ve bunun cogu Antarktika Buz Tabakasi nin icinde hapsolmus durumdadir Bunun disinda kalan tatli su buzullar goller nehirler sulak alanlar akiferler ve atmosferdedir Su dongusu nedeniyle taze su temini surekli yagisla yenilenir ancak bu kaynagin yonetim gerektiren sinirli bir miktari vardir Ekosistem hizmetleri icin suyun korunmasinin kuresel onemine dair farkindalik daha cok 20 yuzyilda dunyanin sulak alanlarinin yarisindan fazlasinin degerli cevre hizmetleri ile birlikte kaybedilmesiyle ortaya cikmistir Artan kentlesme temiz su kaynaklarini kirletmektedir ve dunyanin buyuk kisminin hala daha temiz ve guvenli suya erisimi yoktur Gunumuzde mavi hasat edilebilir ve yesil bitkilerin kullanimindaki toprak suyu su yonetiminin gelisimine daha fazla onem veriliyor ve bu butun olceklerdeki su yonetimine uygulanabilir Okyanus su dolasim sistemleri iklim ve uzerinde dolayisi ile insan ve diger organizmalarin gida kaynaklari uzerinde guclu bir etkiye sahiptir Bilim adamlari iklim degisikliginin etkisi altinda dunyanin bazi bolgelerinde iklimi sert bir sekilde degistirebilecek dolasim modellerinde ani bir degisiklik olabilecegi konusunda uyardilar Dunya nufusunun yuzde onu yaklasik 600 milyon insan su seviyelerin yukselmesine karsi zaafi olan dusuk rakimli bolgelerde yasamaktadir Arazi Kullanimi Banglades te bir pirinc celtigi Pirinc bugday misir ve patates dunya gida arzinin yarisindan fazlasini olusturur Biyocesitlilik kaybi dogal sermayelerimiz kademe kademe insan yapisi sermayeye donusturuldukce insanlarin arazileri gelisme ormancilik ve tarima tahsis etmesi sonucu ortaya cikan habitat kaybi ve bolunmesinden kaynaklanir Arazi kullanimi degisiklikleri biyosfer faaliyetleri icin esastir cunku kentlesme tarim otlak ve mera icin ayrilmis arazideki oynamalarin kuresel su karbon ve azot biyojeokimyasal dongulerine belirgin etkisi vardir ve bu dogal ve insanla ilgili sistemlere olumsuz olarak yansiyabilir Yerel insan olceginde surdurulebilirlikle ilgili temel faydalar surdurulebilir parklar ve bahceler ve yesil sehirlerden kaynaklanir Neolitik devrimden beri dunya ormanlarinin yaklasik 47 si insan kullanimi icin yok edilmistir Gunumuzdeki ormanlar buzsuz topraklarin yaklasik dortte birini kaplar ve bunun yaklasik yarisi da tropik bolgelerdedir Iliman ve kuzey bolgelerde orman alani giderek artmaktadir Sibirya haric ancak tropik bolgelerde ormansizlasma buyuk bir endise kaynagidir Gida yasam icin cok onemlidir Yedi milyardan fazla insan vucudunu beslemenin dunya kaynaklari uzerinde agir bir faturasi vardir Bu dunyanin toprak yuzeyinin yaklasik 38 inin ve net birincil verimliliginin 20 sinin tahsis edilmesi ile baslar Buna cok kaynak tuketen endustriyel tarim ticareti faaliyetleride ekinlerin su ihtiyaci sentetik gubreler pestisitlerden gida paketlemesi tasima gunumuzde uluslararasi ticaretin onemli bir parcasi ve pazarlamanin kaynak maliyetine kadar eklenir Gunumuzde endustriyel tarim ve ile ilgili cevresel problemler surdurulebilir tarim organik tarim ve daha surdurulebilir is faaliyetleri gibi gelismelerle ele alinmaktadir Insan Tuketiminin Yonetimi Surdurulebilirlik Heliksi uretimin karbon dongusu Cevre uzerindeki dogrudan insan etkilerinin altinda yatan neden insan tuketimidir Bu etki sadece daha az tuketerek degil ayni zamanda uretim kullanim ve atik dongusunun tamaminin daha surdurulebilir olmasiyla azaltilabilir Urun ve hizmetlerin tuketimi bireysel yasam tarzi secimleri ve harcama sekillerinden baslayarak belirli urun ve hizmetlerin kaynak talebi ekonomik sektorun etkisi ulusal ekonomilerden kuresel ekonomiye kadar tum tuketim zinciri boyunca her olcekte analiz edilebilir ve yonetilebilir Tuketim kaliplarinin analizi kaynak kullaniminin soz konusu olcek ve baglamda cevresel sosyal ve ekonomik etkilerle iliskilendirilmesini saglar Bir urun veya hizmetin uretiminde gerekli toplam kaynak kullanimi ve tuketimin etkisini anlayabilmek icin onemli araclardir Insan ihtiyaclarina iliskin temel kaynak kategorileri gida enerji malzeme ve sudur 2010 yilinda Birlesmis Milletler Cevre Programi UNEP tarafindan duzenlenen tuketim ve uretimin etkileri uzerine ilk kuresel bilimsel degerlendirmeyi yayinladi ve gelismis ve gelismekte olan ulkeler icin oncelikli atilmasi gereken adimlari belirledi Degerlendirme en kritik etki alanlarinin ekosistem sagligi insan sagligi ve oldugu sonucuna vardi Uretim acisindan bakildiginda fosil yakit yakma islemlerinin tarimin ve balikciligin en onemli etkilere sahip oldugunu buldu Bu arada nihai olarak tuketim acisindan bakildiginda yasam dongusu etkilerinin cogunlukla hareketlilik barinma gida ve enerji kullanan urunlerden kaynaklandigini buldu Enerji Bir ekosistemde CO2 nin hareketi Fotosentez yoluyla bitkiler tarafindan depolanan Gunes enerjisi besin zinciri vasitasiyla diger organizmalara gecer ve butun yasamsal sureclere bu yolla gereken gucu saglar Sanayi Devriminden beri fosillesmis yakitlarda fosil yakit olarak depolanan Gunes in yogunlasmis enerjisi teknolojinin ana itici gucu konumunda olmus ki bu da ekonomik ve politik gucun kaynagi olmustur 2007 yilinda hukumetlerarasi iklim degisikligi paneli bilim adamlari atmosferdeki CO2 artisinin sebebinin az miktarda arazi kullanimina bagli olmakla beraber cogunlukla insan kaynakli fosil yakit kullanimi sonucu ortaya cikan emisyonlardan dolayi olmasinin en az 90 ihtimali oldugu sonucuna vardilar Dunya iklimini stabilize etmek icin yuksek gelirli ulkelerin 2006 daki rakamlara gore olan emisyon oranlarini 2050 yilina kadar yuzde 60 ile yuzde 90 arasinda dusurmeleri gerekecektir Bu hedef gerceklesirse 380 ppm olan degerin asiri artmasini engelleyecek sekilde 450 650 ppm arasinda tutmak mumkun olacaktir Bunun uzerindeki degerler sicakligi 2 C den fazla yukseltip katastrofik iklim degisikligine yol acabilir CO2 seviyelerindeki dusus arka planda artan dunya nufufu ve yuksek enerji tuketen bati toplumlarinin yasam tarzini hedefleyen gelismekte olan ulkelere ragmen basarilmak zorunda Sera gazlarini azaltmaya butun olceklerde calisiliyor karbonun karbon dongusunden gecisini takip edilmesi karbon ihtiyaci daha az olan teknolojiler ve tasimacilik sistemlerinin gelistirilmesi bireylerin kullandiklari butun urun ve hizmetlerle ilgili fosil yakit kullanimini takip ederek karbon salinimi acisindan notr duzeye gelmeleri Karbon notr yakit gibi yeni gelisen teknolojilerin muhendisligi gaz gucu ve basincli hava enerji deposu gibi enerji depolama sistemleri ve pompalanmis depo hidroelektrik sistemleri yeni kullanilmaya baslayan sureksiz yenilenebilir enerjileri ruzgar turbinleri gibi depolamak icin gereklidir Su ve gida guvenligi ayrilmaz bir sekilde birbirine baglidir 1951 60 yillari arasinda insanlarin su kullanimi bir onceki onyila gore dort kat artti Bu hizli artis ekonomiyi etkileyen bilimsel ve teknolojik gelismelerden kaynaklanmistir ozellikle sulanan arazilerdeki artis endustriyel ve enerji sektorlerinin buyumesi ve butun kitalardaki yogun baraj insaatlari Bu nehirlerin ve gollerin su dongusunu ve su kalitesini degistirmis ve kuresel su dongusu uzerinde kayda deger bir etkiye yol acmistir Gunumuzde insanlarin su kullaniminin yaklasik 35 i surdurulemez boyutlardadir Surdurulebilir olmayan su kullanimi akiferlerin tukenmesine yol acar ve onemli nehirlerin akis miktarini azaltir Dunya nufusu arttikca akiferler tuketildikce ve kaynaklar kirlenip sagliksiz hale geldikce iklim degisiklikleri daha ciddi boyutlara ulasacak 1961 yilindan 2001 yilina kadar su arzi iki katina cikti tarim icin kullanim 75 artti endustriyel kullanim 200 ve hane ici kullanim 400 den fazla 1990 li yillarda kuresel olarak mevcut tatli suyun 40 ile 50 arasinda olan bir miktarinin insanlar tarafindan 70 tarim 22 sanayi ve 8 hane ici oranlarinda kullanildigi ve genel toplamin giderek arttigi bir tablo vardi Artan gelismis altyapi tarimin ve urun ve hizmetlere giden su miktarinda azalma sanayilesmemis ulkelerdeki su kitliklarini ele alma gida uretimini yuksek bolgelere yogunlastirma iklim degisikligi icin planlama esnek tasarlama sistemleri ile su verimliligi kuresel olcekte gelismektedir Surdurulebilir gelisme ile ilgili umut vadeden calismalar esnek ve geriye donebilir sistemler planlama yonunde olacaktir Yerel seviyede su kullanimi insanlarin yagmur suyu hasadi yapmasi ve kullanim suyunu azaltmasiyla daha surdurulebilir hale geliyor Gida Feijoada Brezilya dan tipik bir siyah fasulye yemegi surdurulebilir gida sistemlerini cevreye en az olumsuz etkide bulunacak sekilde nesiller boyunca gida ihtiyacini karsilayabilecek saglikli ekosistemleri korurken saglikli besinlerle mevcut yiyecek ihtiyaclarini karsilayabilen sistemler olarak tanimlar Surdurulebilir bir gida sistemi ayrica yerel uretim ve dagitim altyapilarini tesvik eder ve besleyici gidalari herkes icin erisilebilir ve uygun fiyatli hale getirir Daha da onemlisi yetistiricileri ve diger calisanlari tuketicileri ve toplumlari korumak insani ve adildir Endustriyel tarim cevresel etkilere zengin dunya da obezite fakir dunya da ise iliskili saglik sorunlarina neden olmaktadir Bu ise etik tuketimin temel parcasi olarak saglikli ve surdurulebilir gida yolunda guclu bir hareket meydana getirdi Farkli beslenme sekillerinin cevresel etkileri tuketilen hayvansal ve bitkisel gidalarin orani ve gida uretim yontemi gibi bircok faktore baglidir Dunya Saglik Orgutu 2004 tarafindan hazirlanan Beslenme Fiziksel Aktivite ve Saglik hakkinda Kuresel Strateji isminde bir rapor yayinladi Bu rapor saglik ve uzun yasamla beraber anilan et tuz ve ilave seker orani dusuk meyve sebze bakimindan zengin oneriyor Akdeniz de geleneksel yag kaynagi bakimindan zengin zeytinyagidir Pirinc agirlikli saglikli Japon Diyeti karbonhidratlar bakimindan zengin ve yag orani dusuktur Iki diyet seklide et ve doymus yag orani dusuk baklagiller ve diger sebzeler acisindan zengindir Ayrica dusuk siklikla hastalik sebebiyeti ve dusuk olumsuz cevresel etki ile hatirlanirlar Kuresel duzeyde tarimsal isletmelerin cevresel etkileri surdurulebilir tarim ve organik tarimla ele alinmaktadir Yerel duzeyde yerel gida uretimi kentsel atik toplama alanlarinin ve evlerdeki bahcelerin daha uretken kullanimina yonelik permakultur ve gibi gelisen hareketler vardir Surdurulebilir deniz urunu yakalandigi ekosistemi tehlikeye atmadan uretimi ayni miktarda veya artacak sekilde gerceklestirebilecek kaynaklardan elde edilmis deniz urunudur Surdurulebilir deniz urunu hareketi daha fazla insanin asiri avlanma ve cevresel acidan yikici avlanma yontemleri ile ilgili farkindaligi arttikca hiz kazanmistir Malzeme zehirli maddeler atiklar Rio de Janeiro daki bir dekorasyon fuarinda masa olarak tekrar kullanimi yapilmis bir halat makarasi Malzemelerin tekrar kullanimi Brezilya da tasarimcilar arasinda giderek yayginlasan surdurulebilir bir uygulama Dunya nufusu arttikca ayni zamanda kullanilan malzemeler hacmen ve cesit olarak artmis tasimaciliktaki mesafeler uzamistir Bunlara ham mineraller sentetik kimyasallar tehlikeli maddelerde dahil urunler gida canli organizmalar ve atiklar dahil olabilir Ekonomik buyume hizlari ve dogal kaynak tuketim hizlarinin birbiriyle orantisi korundugu surece 2050 yilina kadar insanligin yillik olarak 140 milyar tonluk mineral cevher fosil yakit ve biyokutle gunumuz rakamlarinin 3 kati kullanir duruma gelmesi beklenmektedir Gelismis ulkelerin insanlari kisi basina bu dort temel kaynaktan yilda toplam 16 ton kullanmaktadir ve bazi gelismis ulkelerde bu rakam surdurulebilme ihtimalinin cok otesindeki 40 ton ve uzeri miktarlara ulasabilmektedir Malzemelerin surdurulebilir kullanimi malzemelerin dogrusal islenme yolunu ekstraksiyon kullanim bertaraf dogada atiklarin geri donusumu ve yeniden kullanimi gibi mumkun oldugu kadar tekrar kullanima yonelik dongusel bir malzeme akisina donusturulmesini hedeflemistir Bu yaklasim urunlerin bilincli sekilde kullanilmasi ve materyal hareket analizlerinin giderek artan bir kullanimi ile ozellikle bireysel ulkeler ve kuresel ekonomi dahil her seviyede desteklenmektedir Yenilenebilir kaynaklardan gelen ve geri donusturulebilen surdurulebilir biyomateryallerin kullanimi materyal yasam dongusu bakis acisindan yenilenemez materyallere tercih edilir Atik hiyerarsisi uretimi Ikinci Dunya Savasi sirasinda gordugu ilginin ardindan yukselise gecti Kimyasal uretim zararli ot ilaclari bocek ilaclari ve gubrelerden hane ici kullanimi olan kimyasallara ve tehlikeli maddelere kadar her seyi icerir Atmosferdeki sera gazlarinin birikimi disinda ciddi endise sebebi olan diger kimyasallar agir metaller nukleer atiklar kloroflorokarbonlar direncli organik kirleticiler ve biyobirikime sebep olabilecek butun zararli kimyasallari icerir Sentetik kimyasallarin cogunun zararsiz olmasina ragmen yeni kimyasallarin olumsuz cevresel ve saglikla ilgili etkileri ile ilgili siki testlerden gecirilmeleri gerekir Tehlikeli urunlerin kuresel dagitim ve yonetimini ele almak uzere uluslararasi mevzuat olusturulmustur Bazi kimyasal etmenlerin etkilerinin insan sagligina zararlarinin anlasilmasi uzun suren olcumler ve hukuk savaslari gerektirdi Toksik kanserojen etmenlerin siniflandirilmasi Uluslararasi kanser arastirma ajansi tarafindan yurutulur Her ekonomik aktivitenin atik olarak tanimlanabilecek malzeme ciktisi olur Gunumuzde atik miktarini azaltmak icin endustri isletme ve devlet endustriyel metabolizma tarafindan uretilen atigi kaynaga donusturmek icin dogayi taklit ediyor Demateryalizasyon endustriyel ekoloji ve ekotasarim ve ekoetiketleme gibi fikirlerle tesvik ediliyor Artik iyice yerlesmis olan azalt tekrar kullan geri donustur e ek olarak tuketiciler satinalma guclerini etik tuketicilik icin kullaniyorlar Avrupa birliginin 2015 yilinin sonuna kadar atik yonetimi ekotasarim ve atik depolama alanlari ile ilgili kati yasama onerileri icerecek olan iddiali bir Dongusel Ekonomi paketi ile ilgili masaya oturmasi bekleniyor 2019 yilinda Plastik ve Iklim raporu yayinlandi Rapora gore 2019 yilinda plastik kullaniminin 850 milyon ton CO2 esdegerinde sera gazi katkisi oldu Guncel bilgiler yillik emisyonlarin 2030 yilina kadar yilda 1 34 milyar ton buyuyecegini gosteriyor 2050 yilina kadar plastik yerkurenin son kalan 14 luk karbon kotasi olan 56 milyar tonluk sera gazi emisyonuna neden olabilir Ekonomik BoyutBuyuk Balik Pazari reproduksiyonu tarafindan resmedilmis Surdurulebilirlik bir duzeyde gelecekteki insanlarin tuketim ve refah duzeylerini bugunkune oranla azaltmayacak sekilde gunumuz insanlarinin almasi gereken onlemlerin ozellikleri ile ilgilenir Surdurulebilirlik ekonomik aktivitelerin sosyal ve ekolojik etkileri araciligi ile ekonomiye baglidir Surdurulebilirlik ekonomisi Cevresel ve ekolojik faktorlerin temel teskil ettigi ancak cok boyutlu bir bakis acisinin parcasi oldugu ekolojik ekonominin genis tefsirini temsil eder Sosyal kulturel saglikla ilgili ve parasal finansal acilari da analizin bir parcasi yapmak gerekir Ancak surdurulebilirlik kavrami refahin kaynaklarin veya kar marjlarinin surdurulebilir veriminden cok daha genistir Gunumuzde gelismekte olan ulkelerde insanlarin ortalama tuketimi surudurulebilirdir ancak populasyonlar artmakta ve yuksek tuketimi olan Bati yasam tarzina ozenilmektedir Gelismis ulkelerin populasyonu cok az artmaktadir ancak tuketim seviyeleri surdurulebilir degildir Surdurulebilirlik icin zorluk gelismekte olan ulkelerin yasam standardini kaynak kullanimini ve cevresel etkileri arttirmadan gelistirirken Bati tarzi tuketimi kontrol altina almaktir Bu zorluk ekonomik buyume ile cevresel yikim ve kaynak kullaniminin arasindaki bagi kopartabilecek stratejiler ve teknolojiler kullanarak asilmak zorundadir Yakin tarihli bir UNEP raporu cevresel riskleri ve ekolojik kaynak sikintilarini onemli oranda azaltirken insanlarin iyiligini ve sosyal esitligini gelistiren bir yesil ekonomi onerir Bir politik bakis acisini baskasina tercih etmez ancak dogal sermayemizin asiri kullanimini minimize etmek icin calisir Raporun 3 anahtar bulgusu vardir yesile donus refah artisina yol acmakla kalmaz ayni zamanda ozellikle ekolojik ortak paydalarda veya dogal sermayede de kazanc saglar ve yaklasik 6 yillik bir surede GDP artisinda hizlanmaya neden olur fakirligin sonlandirilmasi ile ekolojik ortak paydalarin daha iyi bakimi ve korunmasi sonucu ortaya cikar yesil ekonomiye gecerken yeni meslekler yaratilir ki bu da zamanla kahverengi ekonomi is kayiplarini gececektir Ancak gecis surecinde is kayiplari yasanacaktir ki bu da isgucunu yeniden yeteneklendirip yeniden egitmeye yatirim yapmayi gerektirir Ekonomik analiz ve reform icin birkac onemli alan hedef alinir sinirlandirilmamis ekonomik buyumenin cevresel etkileri dogayi ekonomik acidan dissal bir faktor olarak degerlendirmenin etkileri ve piyasa hareketlerinin toplumsal ve cevresel etkilerine daha fazla onem veren bir ekonominin ihtimali Cevresel bozulmanin ve ekonomik buyumenin ayrilmasi Tarihsel olarak ekonomik buyume ve cevresel bozulma arasinda yakin korelasyon olmustur toplumlar buyudukce cevrede bozulmalar olur Bu egilim insan nufusu sayilarinin ekonomik buyumenin ve cevresel gostergelerin grafikleri uzerinde acikca gosterilmistir Surdurulebilir olmayan ekonomik buyume kotu huylu bir kanserin buyumesi ile kiyaslanir cunku yerkurenin yasam destek uniteleri olan ekosistem hizmetlerini tuketir Eger kaynak kullanimi kontrol edilmezse modern kuresel uygarligin kaynaklarin asiri tuketimi sonucu cokuse gecen antik uygarliklarin yolunu izleyecegi endisesi vardir Konvansiyonel ekonomi daha cok ekonomik buyume ve kaynaklarin verimli kullanimi ile ilgilenirken ekolojik ekonomi belirgin sekilde surdurulebilir olcek adil paylasim ve verimli dagitim hedefleriyle ilgilenir Dunya Surdurulebilir Kalkinma Is Konseyi isletmelerin basarisiz toplumlarda basarili olamayacagini belirtir Ekonomik ve cevresel calismalarda eko ekonomik ayirma terimi ekonomik uretim ve cevresel kalite baglaminda giderek daha fazla kullaniliyor Bu baglamda kullanildiginda bir ekonominin cevresel baskilarin etkisinde kalmadan buyume kabiliyetine atfen kullanilir Ekolojik ekonomi cevresel kaliteye oranla bir ekonomik sistemin girdilerinin ve ciktilarinin yani toplumsal metabolizmasinin calismasini icerir Cevre uzerinde olumsuz etki olmaksizin GSMH buyumesini koruyabilen bir ekonomi eko ekonomik acidan ayrilmis olarak nitelenir Bunun tam olarak nasil olacagi veya eger mumkunse hangi oranda basarilabilecegi bircok tartismanin konusudur 2011 yilinda UNEP tarafindan organize edilen Uluslararasi Dogal Kaynak Paneli eger eko ekonomik ayirma ile ilgili ciddi adimlar atilmazsa 2050 yilina kadar insanoglunun gunumuzde yillik tuketilen miktarlarin uc kati yaklasik 140 milyar ton mineral cevher fosil yakit ve biyokutle kullanir duruma gelecegi konusunda uyardi Rapor gelismis ulke toplumlarinin vatandaslarinin bu dort kaynaktan toplam kisi basina yillik ortalama 16 ton kullandigini bildirdi bazi gelismis ulkelerde bu rakam kisi basina 40 tona kadar cikabiliyor Kiyaslamak gerekirse Hindistan da ortalama olarak kisi basina 4 ton tuketiliyor Kaynak yogunlugu bir urunun veya hizmetin uretimi tuketimi ve atik yonetimi ile ilgili ne kadar su enerji ve malzemeler gibi kaynaklarin kullanildigi ile ilgilidir Surdurulebilirlik calismalari kaynak yogunlugunu azaltmanin yollarini analiz eder Bu azalma gelismis ekonomik yonetim urun tasarimi veya yeni bir teknolojiden kaynaklanabilir Teknolojik verimlilik ve yeniliklerin eko ekonomik ayirmayi basarip basaramayacagi konusunda cakisan gorusler mevcut Bir tarafta verimlilik uzmanlari defalarca kaynak tukenmesini ve dolayisiyla cevre kirliligini arttirmadan kaynak kullanim yogunlugunun dort veya bes kat dusurulebilecegini tekrarlamistir Diger tarafta teknolojik verimlilik gelismelerinin kapsamli bir tarihsel analizi enerji ve materyal kullanimindaki verimlilik artislarinin neredeyse herseferinde ekonomik buyume hizlarinin gerisinde kaldigini acikca gostermistir Sonucta net olarak daha fazla kaynak kullanilmakta ve dolayisiyla daha fazla cevre kirliligi gerceklesmektedir ve bu genelde veya sonucu olur Dahasi butun verimlilik artislari icin termodinamik ve pratik sinirlar mevcuttur Ornegin gida yetistiriliciginde bazi belirli malzemelerin kullanilmasi zorunludur ve arabalari evleri ve esyalari gerekli fonksiyonlarini kaybetmeden daha hafif ve daha ince yapmanin bir siniri vardir Teorik ve pratik acidan kaynak kullanim verimliligini sonsuza kadar arttirma sansimiz olmadigindan ayni sekilde kaynak tuketiminde ve cevre kirliliginde artis olmadan sonsuz bir ekonomik buyume imkansizdir Kisa vadede eko ekonomik ayrilma gerceklestirilebilir ancak uzun vadede mumkun degildir Sonuc olarak uzun vade surdurulebilirlik ve toplulugundaki digerlerinin onyillardir savundugu toplam GSMH nin buyuk oranda sabit kaldigi sabit hal ekonomisine gecisi gerektirir Ekonomik buyumeyi cevresel bozulmadan kismi olarak ayiracak baska bir cozum onerisi yeniden yapilandir yaklasimidir Bu yaklasim yeniden yapilandir fikrini bilindik azalt tekrar kullan geri donustur mottosunun dorduncu bileseni olarak gormektedir Bu niyetle hareket eden katilimcilar istemli olarak verimli kaynak kullanimi ile elde ettikleri parasal yatirimlarinin kucuk bir kismini doga koruma icin bagislamaya tesvik edilirler Normalde parasal yatirimlar geri tepme etkisine yol acarlar ancak bir teorik analiz bu yatirimlarin cok kucuk bir kisminin bile bagislanmasinin geri tepme etkisinin ortadan kaldirilmasina fazlasiyla yetebilecegini belirtir Ekonomik bir dissallik olarak Doga Avrupa da tarim hayvancilik ve madencilik icin gerceklestirilen ormansizlasma Doganin ekonomik onemi artik sinirsiz ve bedelsiz olarak kabul edilemeyecek giderek azalan bir dogal hayatin pazar ile iliskisini vurgulamak icin ekosistem hizmetleri ifadesi ile belirtiliyor Genel olarak bir emtia veya hizmet azaldikca fiyati artar ve bu bir kisitlama gorevi gorur ve verimliligi teknolojik yeniligi ve alternatif urunleri tesvik eder Ancak bu sadece urun veya hizmet pazar yerine dustugunde gecerlidir Ekosistem hizmetleri genel olarak ekonomik dissallik olarak muamele gordugunden fiyatlandirilmamislardir ve bu yuzden asiri kullanilmis ve bozulmuslardir Bu durum bazen ortak paydalarin trajedisi olarak ifade edilir Bu dilemmaya bir yaklasim ekovergiler tesvikler alinip satilabilir karbon icin izinler ekosistem hizmetleri icin odemeler gibi pazar stratejilerini kullanarak bu dissalliklari icsellestirmek olmustur Yerel borsalarla ilgili yerel para birimleri hediye ekonomisi ve zamana bagli para birimlerinin yerel ekonomileri ve cevreyi desteklemek icin tanitimlari yapilmistir Yesil ekonomi esitlik ve cevre gibi konulari ele almak icin gelistirilen baska bir pazar tabanli girisimdir Kuresel kriz ve ilgili bazi devlet politikalari dunyanin CO2 emisyonlarinda son 40 yilin yillik bazda en buyuk dususunude beraberinde getirecek gibi gorunuyor Ekonomik Firsat Cevreye bir dissallik muamelesi yapmak surdurulebilirlik pahasina kisa vade kar getirebilir Surdurulebilir isletme uygulamalari ise ekolojik endiseleri sosyal ve ekonomik olanlarla entegre eder Ekosistem hizmetlerini tuketen buyume bazen ekonomik olmayan buyume olarak isimlendirilir cunku hayat kalitesinde dususe yol acar Bu tip bir buyumeyi minimize etmek yerel isletmelere firsatlar yaratabilir Ornegin endustriyel atik yanlis yere konmus ekonomik kaynak olarak degerlendirilebilir Atik azaltimindan faydalar elden cikarma maliyeti cevresel cezalar ve sigorta primlerinde gerceklesebilir Bu kamuoyunda iyilestirilmis imaj nedeniyle pazar payinda artisa yol acabilir Enerji verimliligi de giderleri dusurerek kar artisina sebep olabilir Bir is firsati olarak surdurulebilirlik fikri Orgutsel Ogrenme Derneginin Surdurulebilirlik Konsorsiyumu Surdurulebilir Isletme Enstitusu ve Dunya Surdurulebilir Gelisme Konseyi gibi kurumlarin olusmasina yol acti Surdurulebilir is firsatlarinin buyumesi yesil yaka calisanlarin ortaya cikmasiyla yeni is yaratilmasina katkida bulunabilir Ticari stratejilerine surdurulebilirligi entegre eden ilerici sirket yoneticilerine odaklanan arastirmalar surdurulebilirlik icin liderlik yetkinlik modeli ortaya cikardi ve yerlesik surdurulebilirlik kavraminin ortaya cikmasina yol acti Yerlesik surdurulebilirlik yazarlari Chris Laszlo ve Nadya Zhexembayeva tarafindan cevresel saglikla ilgili ve sosyal degerlerin fiyat ve kalitede herhangi bir tavize yol acmadan isletme ile butunlestirilmesi olarak aciklaniyor Laszlo and Zhexembayeva nin arastirmasi gosterdi ki yerlesik surdurulebilirlik is degeri yaratmasi acisindan en azindan 7 farkli firsat sunar a daha iyi risk yonetimi b azaltilmis atik ve kaynak kullanimi nedeni ile artan verimlilik c daha iyi urun farklilastirma d yeni market girisleri e iyilestirilmis marka ve reputasyon f endustri standartlarini etkileyebilmek icin daha iyi firsatlar ve g radikal yenilikler icin daha iyi firsatlar nin 2014 yilindaki arastirmasi kaynaklarin tuketilmesi ile beslenen yeniligin firmalar icin dogru prensipler uygulandiginda urunlerinde ve hizmetlerinde ve ayni zamanda genel bir firma stratejisi olarak temel avantajlar ortaya cikarabilecegini savunur Ekososyalist yaklasim ya da ekolojik Marksizm olarak anlandirilan bir dusunce okulu temel olarak surdurulebilirligin ekolojik ve sosyal gereksinimleri ile uygun olmadigini iddia eder Bu teori daha cok su iddialara dayanir Kapitalizmin tek ekonomik amaci kapitalist sinifin elinde sinirsiz sermaye birikimidir Biriktirme gudusu kapitalistleri surekli olarak tekrar yatirim yapip uretimi genisletmeye iter ve bu belirsiz ve surdurulebilir olmayan ekonomik buyumeye neden olur Sermaye genellikle kendi uretiminin kosullarini bozmaya megillidir herhangi bir ekonominin bagimli oldugu ekosistemler ve kaynaklar Sonuc olarak bu analize gore Surdurulebilir gelismenin ongordugu uzere ekolojik limitlerin icinde kalarak insan ihtiyaclarinin karsilanmasina ekonomik oncelik tanimak kapitalizmin yapisal calisma sekli ile catismaktadir Sabit hal kapitalist sistem mumkun degildir dahasi sabit hal kapitalist ekonomi doguracagi kutlesel issizlik problemi yuzunden toplumsal acidan istenilen bir sey degildir Kapitalizm eger bir devrim ile alt edilmezse biyosferin sinirlarina dayanip neden olacaktir Bu mantik ile bakildiginda ekolojik problemlere pazar tabanli cozumler kapitalizmin yapisal hatalari ile yuzlesmeyen teknik ayarlamalar olarak reddedilir Solar enerji surdurulebilir tarim ve enerji verimliligi gibi dusuk riskli teknoloji ve bilim tabanli cozumler gereklidir ancak yeterli degildir Nukleer enerji ve gibi yuksek riskli cozumler tamamiyla reddedilir Sirketlerin uygulamalarini yesillestirme denemeleri aldatici reklam olarak kabul edilir ve genelde yenilenebilir enerji Walmart in elektrigini gunes enerjisi ile saglama teklifi gibi uygulamalarinin dolayisiyla daha fazla ekonomik buyumeye neden oldugu vurgulanir Surdurulebilir isletme modelleri ahlaki acidan ovulmeye layik ancak kapitalizmin yarattigi sosyal dengesizlik egilimine kayitsiz kalmis olarak gorulur Ekososyalistlerin gorusune gore kapitalistlerin maksimum karlarda sinirlama olmasini ekovergiler ve koruma onlemleri tolere etmede ve kapitalist hukumetlerin uygulamada genel isteksizlikleri cevresel reformlarin buyuk capli degisiklik yapabilmesini engeller Tarih kapitalizmin bazi zamanlar cevresel hareketlere destek verdigini soylese de belirli bir noktada sistemin temel biriktirme gudusu etkilendigi zaman cevresel taleplere karsi direnci artar Ayni zamanda nihai ekolojik cokuse kadar gerceklesecek doga felaketlerinin ekonomik buyume ve sermaye birikmesine neden oldugunu ve bu yuzden kapitalistlerin felaket ihtimallerini azaltmak gibi gorunen bir motivasyonunun olamayacagina dikkat cekerler Ekososyalistler kapitalizmin devrimsel nitelikte bir gecis ile yerini ekososyalizme insan toplumunu insan olmayan ekoloji ile uyumlu hale getirip insan ihtiyaclarini karsilamak icin tasarimlanmis ekonomik politik sosyal yapi birakmasinin gunumuz ekolojik krizine tek yeterli cozum ve dolayisi ile surdurulebilirlige giden yek yol oldugunu savunurlar Surdurulebilirlik sadece bilim insanlari cevreci aktivistler ve is liderlerinin alani degil insanin Doga daki yerini yeniden tanimlayan ve insanligin tumunu icermesi gereken butuncul bir proje olarak gorulur Cevrecilerin bilmesi gereken kapitalizmin cozum degil problem oldugu ve eger insanlik bu krizden sag cikabilirse gezegen ile beraber evrimlesen yeni bir dunya yaratmak icin sosyal mucadele yolu ile kullandigi insan ozgurlugu kapasitesinden dolayi olacaktir Sosyal boyutInsan omru icin yuksek ortalama dusuk CO2 oranlari ile de mumkun ornegin Kosta Rika Mutlu Gezegen Endeksi yuksek olan bir ulke Stewardship kaynaklarin sorumlu bir sekilde planlanmasini ve yonetilmesini iceren bir etiktir Surdurulebilirlik konulari stewardship in etik terimleri ile beraber genelde bilimsel ve cevre ile ilgili terimlerle ifade edilir ancak degisimi gerceklestirmek uluslararasi ve ulusal hukuk kentsel planlama ve ulasim yerel ve bireysel yasam tarzlari ve gibi konularida iceren sosyal bir mucadeledir Insan haklari ve insan gelismesi buyuk sirketlerin gucu ve cevresel adalet kuresel fakirlik ve insanlarin atacagi adimlar bunlarin aralarindaki iliskiler ilk bakista sadece kisisel tuketici ve ahlaki secim ile ilgili gorunmesine karsin sorumluluk sahibi kuresel vatandasligin surdurulebilirligin vazgecilmez bir bileseni oldugunu ortaya koyar Baris guvenlik sosyal adalet Savas suc ve politik yolsuzluk gibi sosyal aksamalar kaynaklari insanlarin ihtiyaci olan alanlardan baska alanlara yonlendirir toplumlarin gelecek icin planlama kapasitelerine zarar verir ve genel olarak insanlarin iyiligini ve cevreyi tehdit eder Daha surdurulebilir sosyal sistemler icin genis tabanli stratejiler sunlari icerir ozellikle gelismekte olan ulkelerde gelismis egitim sistemi ve kadinlarin guclendirilmesi belirgin sekilde ulke ici ve ulkeler arasi duzeyde zengin ve fakir arasindaki esitlik sosyal adalete daha fazla saygi duyulmasi ve nesiller arasi esitlik Tatli su da icinde olmak uzere dogal kaynaklarin tukenmesi kaynak savaslari ihtimalini arttirmaktadir Surdurulebilirligin bu ozelligi olarak adlandirilir ve politik sinirlari asan akiferler ve nehirler gibi kaynaklarin idaresi ve okyanuslar ve atmosfer gibi paylasilan kuresel sistemlerin korunmasi icin global cevre antlasmalari ihtiyaci yaratir Surdurulebilirlige erisebilmek icin buyuk ihtimalle gerekecektir cunku ekonomik buyume belirleyen onemli faktorlerden biridir Baris ve uluslararasi isbirligi olmadigi zaman ekonomik buyumesini sinirlayan bir ulke askeri guc acisindan zayif dusecektir Buda ekonomik buyumesini sinirlamayan ve askeri gucunu devamli arttiran bir ulke tarafindan isgal edilmesine yol acabilir Bu gibi durumlarda pek mumkun degildir Surdurulebilirlige engel teskil edebilecek olan ekonomik buyume devam eder Fakirlik Surdurulebilirligi saglamak icin buyuk bir calisma yoksullugun azaltilmasi konusunda gerekir Genel kani fakirligin cevresel bozulmanin kaynaklarindan biri oldugu yonundedir Ayni kani ve Milenyum Gelisme Hedefleri nde de belirtilmistir Ulusal hukumetler ve cokuluslu kurumlarda ekonomik buyume konularini cevresel konulardan ayirmanin imkansiz oldugu yonunde giderek artan bir algi vardir Brundtland raporuna gore fakirlik cevresel problemlerin onemli bir nedeni ve sonucudur Bu nedenle kuresel fakirlik ve uluslararasi esitsizligin altinda yatan nedenleri kapsayan bir bakis acisina sahip olmadan cevresel problemlerle ilgilenme calismalari ise yaramayacaktir Fakirlik icinde yasayan bireyler temel ihitiyac gida ve ilac gibi ve genel refah kaynaklari olarak yerel ekosistemlerine bagimli olma egilimindedirler Nufus artisi hizlandikca yerel ekosistemler uzerinde bu temel ihtiyaclari saglamak icin baski olusur BM Nufus fonuna gore yuksek dogurganlik ve fakirlik arasinda guclu bir iliski vardir ve dunyanin en fakir ulkeleri ayni zamanda en yuksek dogurganlik ve nufus artisi rakamlarina sahiptir Fakirligi azaltma cabalarini yerel nufus ve cevre tarafindan desteklenebilecek sekilde odaklamak isteyen bati ulkeleri gelisme ajanslari ve uluslararasi vakiflar tarafindan da surdurulebilirlik kelimesi sikca kullanilmaktadir Ornegin fakirlere sularini aritabilmek icin ateste komur kullanarak yakmalarini ogretmek surdurulebilir bir strateji sayilmayabilir PET sise kullanarak yapabilecekleri solar su dezenfektasyonu ogretmek daha mantikli ve surdurulebilir bir secimdir Kereste kaynaklarini kurutmus bir ulkede geri donusturulmus plastiklerin kereste icin kullanilmasi bir geri donusum ornegidir ve en iyi surdurulebilir uygulamalardan biridir Fakirligi azaltmak icin surdurulebilir uygulamalardan biri gelismis ulkelerden gelismekte olan ulkelere ihrac edilmis olan geri donusturulmus malzemelerin kullanilmasidir Ornegin Varlik icin Kopruler projesi denizcilikte kullanilan buyuk konteyner vinclerinin celik halatlarini Asya ve Afrika nin fakir kirsal kesimlerinde yaya gecisi icin insa edilen koprulerin yapisal malzemesi olarak kullanmaktadir Insan ve doga iliskisi Murray Bookchin e gore insanlarin dogayi kontrol altina almasi gerektigi fikri toplumlarda yaygindir Bookchin kapitalizm ve iliskisinin kontrol edilmedigi takdirde gezegeni somurulmek uzere var olan bir kaynaga indirgeyecegini iddia eder Bu durumda doga bir emtia olarak degerlendirilir Pazar tarafindan insan ruhunun yagmalanmasi ile dunyanin sermaye tarafindan yagmalanmasi birbirine paralel gider Bookchin tarafindan bulunan Sosyal ekoloji insanligin gunumuzde yasadigi ekolojik problemlerin hemen hepsinin fonksiyonel olmayan toplumsal ayarlanmalardan kaynaklandigi inancina dayanir Yazarlarin cogu koku fizik biyoloji ekonomi vs alanlara dayanan tavsiyeleri uygulama yolunu secmis olsa da Bookchin bu problemleri ancak altlarinda yatan sosyal surecleri anlayip bu sureclere sosyal bilimlerin dogru kavram ve yontemlerini uygulayarak cozebilecegimizi savunur Iklim Degisikligi Ekonomisi Uzerine Stern Incelemesi nde iklim degisikligine gordugumuz en buyuk serbest piyasa basarisizligi ornegi olarak atifta bulunularak saf bir kapitalist yaklasim elestirilmistir Amerika Birlesik Devletleri soz konusu oldugunda hukumet ve ekonomi cevre uzerinde uzun sureli olumsuz etkilere sebep olmustur Cevre ile ilgili politika konulari ulkenin cevre korumayi ikinci derecede onemli konu olarak kabul ettigini gostermistir Bundan kaynaklanan kesin bir ikilem kolektif hareket problemi veya kolektif hareket ikilemi olarak adlandirilan durumdur Bu genellikle bireyler firmalar ve hukumetlerin ortak bir amac icin isbirligine gitmelerinin herkesin faydasina olacagi bir durumda ilgililerden biri veya daha fazlasinin bu faydayi ortadan kaldiracak farkli bir yol secmelerinde gerceklesir Matthew Potoski ve Aseem Prakash her biri hukumet ve ekonomi icin faydalarini aciklayan 4 hucreli bir model gelistirdi Bir firma icin pazar payi ve kar oranlarinda kayiplar olabilirken Hukumet icin bir kayip kamuoyu guvenini yitirmek olabilir Derin ekoloji tarafindan baslatilmis Dunya uzerindeki butun varliklarin iyiligi ve yasam formlarinin zenginligi ve cesitliligi icin prensipler belirleyen bir harekettir Hareket insan nufusunda ve tuketiminde kayda deger bir azalma ve insan olmayan hayatin uzerindeki insan etkilerinin azaltilmasi gibi konulari savunur Bunu basarabilmek icin ekolojistler yasam standartlarinin yukseltilmesinden ziyade yasam kalitesinin iyilestirilmesini saglayacak temel ekonomik teknolojk ve ideolojik yapi politikalarini savunurlar Bu prensiplere bagli olanlar gerekli degisiklikleri yapmak zorundadirlar Milyar yillik Sustainocene kavrami insan yapilarinin insan turunun ihtiyaclarini karsilarken ornegin yapay fotosentez kullanarak ayni zamanda Doga Haklarini koruyacak yerkurenin politika tasarilarini harekete gecirmesi icin gelistirilmistir Insan Yerleskeleri 1 Fosil yakitlar yeralti metalleri ve minerallere olan bagimliligi azaltmak 2 Sentetik kimyasallar ve diger dogal olmayan maddelere olan bagimliligi azaltmak 3 Doga uzerindeki talani azaltmak 4 Insan ihtiyaclarini adil ve verimli bir sekilde karsilamak Surdurulebilir yasama bir yaklasim kucuk olcekli kentsel ve kirsal ekokoylerde oldugu gibi ozellikle gida uretiminde oz yeterlilik seviyesini en ust noktaya cikarmis basit yasam prensiplerine dayanan kendi kendine yetebilen toplumlar olusturmayi hedefler Genis anlamda bu prensipler ekonomi kavrami icin zemin teskil eder Bu yaklasimlar genelde acik kaynakli uygun teknolojilerin commons tabanli bilgi paylasimini kullanir Temelleri kismen hareketine dayanan bazi yaklasimlar ve kavramlarini destekleyen surdurulebilir sehirler yaratmak ve korumak icin insan yapisi cevreyi degistirerek basarili bir sekilde cevresel etkiyi azaltiyorlar Kucuk kentsel mahallelerde yasayanlar durmadan genisleyen banliyolerde de yasayanlara kiyasla daha az arac kullanirlar ve bircok acidan daha dusuk cevresel etkiye sahiptirler Kucuk kentsel mahalleler ayrica cok iyi insan atmosferi yaratir ve bisiklet kullanmak yurumek ve toplu tasima araclarini kullanmaya yonelik firsatlar yaratarak insanlar arasindaki iletisimin artmasini saglar Insanlarin arasindaki cesitliligin artmasi insanlarin mutlulugunu arttirir ve daha iyi yasam standartlarini beraberinde getirir guncel bir hareketi olan Surdurulebilir mimari akilli buyumeye geleneksel mimariye ve klasik tasarima deger verip gelistirerek yapilasmaya daha surdurulebilir bir bakis acisi getirir Modern mimari ve global olarak tektip yapilasma ile zitlik teskil eden surdurulebilir mimari ayni zamanda soliter toplu konutlar ve genisleyen banliyolere de karsidir Bu iki gelisme 1980 lerde basladi Dongusel akis arazi kullanim yonetimi Avrupa da kompakt sehirler ve banliyo genislemesinden kaynaklanan yesil arazi kullaniminin azaltilmasini hedefleyen surdurulebilir arazi kullanim kaliplarini tesvik etmek icin tanitildi Buyuk captaki toplumsal hareketler hem toplumsal secimleri etkileyebilir hem de insa edilen cevreyi Eko belediyeler bunlara bir ornek olarak gosterilebilir Eko belediyeler surdurulebilirlik prensiplerine dayanan sistem yaklasimi kullanirlar Eko belediyeler hareketi toplum uyelerini tabandan tepeye yaklasimla dahil eden katilimcilik esasina dayali bir harekettir Isvec te 70 ten fazla sehir ulkedeki butun belediyelerin 75 i ortak bir surdurulebilirlik prensipleri dizisi benimsemisler ve bunlari belediye operasyonlarina sistematik sekilde uygulamislardir Gunumuzde Birlesik Devletlerde 12 adet eko belediye vardir ve Amerika Planlama Dernegi ayni prensiplere dayanan surdurulebilirlik hedeflerini benimsemistir Cevre uzerindeki etkilerini kucuk pahali olmayan ve kolay ulasilabilir adimlarla azaltmak isteyen bireyler icin mevcut cok sayida tavsiye var Ancak kuresel insan tuketimini surdurulebilir sinirlar icinde azaltmak icin gereken gecis toplumun her duzeyinde ve baglaminda daha buyuk degisiklikler gerektiriyorBirlesmis Milletler egitimin merkezi rolunu kabul etti ve 2005 ve 2014 yillari arasini bizlerin gelecegimizi garantiye almak icin yeni davranis sekilleri ve uygulamalar benimsememiz icin itici guc rolunu uslenen suresi olarak ilan etti Dunya Doga Fonu problemlerin altinda yatan bireysel ve materyalistik sosyal degerler ile basetmek ve insanlarin dogal hayatla baglantilarini guclendirmek icin egitiminde otesine gecen bir surdurulebilirlik stratejisi oneriyor Insan ve isci haklari Sosyal surdurulebilirligin uygulanmasi insan ve isci haklarina bakilmasini ve insan trafigini ve diger insan haklarina risk teskil eden unsurlarin onlenmesini gerektirir Bu konular turlu kuresel capta emtianin uretiminde ve tedarikinde hesaba katilmalidir Kuresel toplum uygulamalari sosyal surdurulebilirligi tehdit eden bircok endustri belirlemistir ve bu endustrilerin bircogunda urun ve hizmetlerin sosyal surdurulebilirligini olcmeye yardim eden kuruluslar vardir ve Elektronik Endustrisi Vatandaslik Koalisyonu bu kurum ve inisiyatiflerden bazilaridir Temizlik urunleri icin Green Seal hali uretimi icin NSF 140 ve hatta ABD de organik gida etiketlemesi gibi urunlerin yasam dongusunu belirlemek ve uretici veya dagitici seviyesini belirlemek icin kaynaklar mevcuttur Kulturel BoyutSurdurulebilirligin kulturel boyutu olarak bilinir Birlesmis Milletler UNESCO ve ozellikle de ve gunumuzde Kultur 21 olarak bilinir bu kavramin gelismesinde onemli rol oynamislardir 2002 2004 yillari arasinda gelistirilmis ve 2004 yilinda kurulmus olan UCLG tarafindan koordine edilmektedir Turizm de Surdurulebilirlik Surdurulebilirlik otantik duygulara temel olusturmasi acisindan turizm acisindan merkezi bir kavramdir Tecrubeler yapmacik olanlar esas olanlarla degistirildiginde deger kazanir ve ayni zamanda hakiki olan icin takip eden ziyaretlerin ihtimali artar Hakiki olanlar tamir veya degisiklik icin dokunulmamis tarafsiz olarak otantik yerlerdir Bu nedenle turistik bir yerde otantik duygular surdurulebilir turizme baglidir cunku sinirli tarihi kaynak olan turistik bir yerde hissedilen gercek otantizm maksimizasyonu ziyaretlerin tekrarini saglar TehditlerBolum gunumuz bilimsel anlayisi isiginda surdurulebilirlikle ilgili tehditleri aciklar 2009 yilinda bir grup bilim insani dokuz acikladi Sadece birini bile ihlal etmek surdurulebilirlik icin tehlike olusturabilir Bu sinirlar Gezegensel SinirlarYerkure Sistem Islemi Kontrol Degiskeni Sinir degeri Guncel deger Sinir Asilmis Sanayi oncesi deger Yorum1 Iklim degisikligi yogunlugu ppm hacmen 350 400 evet 280Alternatif artisi W m2 sanayi devriminin baslangicindan beri 1750 1 0 1 5 evet 02 turlerin sayisi yillik milyon Soy tukenme orani 10 gt 100 evet 0 1 13 a antropojenik azotun atmosferden alinmasi milyon ton yillik 35 121 evet 0 b okyanusa giden antropojenik fosfor milyon ton yillik 11 8 5 9 5 hayir 14 aragonit yuzey denizsuyunda kuresel ortalama doyum hizi omega birimi 2 75 2 90 hayir 3 445 Ekim icin donusturulen arazi yuzdelik 15 11 7 hayir dusuk6 Kuresel Insan Su tuketimi km3 yr 4000 2600 hayir 4157 konsantrasyonu 276 283 hayir 2908 Atmosferik aerosollar Genel atmosferdeki konsantrasyonu bolgesel olarak henuz kantitatif degil9 Kimyasal kirlenme Toksik maddeler plastikler agir metaller ve Konsantrasyonu henuz kantitatif degil 2005 yilinda Jared Diamond isminde icinde surdurulebilirlik icin tehlike yaratabilecek 12 temel problemi acikladigi bir kitap yayinladi Ormansizlasma ve Toprak problemleri erozyon and kayiplari Su yonetimi problemleri uzerindeki etkisi Insan basina dusen etki artisi toksinlerin cevrede birikmesi Enerji kitligi Yerkurenin fotosentez kapasitesinin tamamiyla insan tarafindan kullanimiSurdurulebilirlik icin RotalarGenel olarak surdurulebilirlige ulasma stratejileri uce ayrilabilir Bazen oncelikler hakkinda uzlasamasalar da surdurulebilirligi hedefleyen hukumetlerin ve cok uluslu kurumlarin cogu stratejilerin ucunu de kullanirlar Bu uc strateji I PAT denklemindeki sekliyle asagidaki gibi ozetlenebilir Affluence Bircogu surdurulebilirlige giden en iyi yolun tuketimi azaltmak olduguna inanir Bu kuram en acik sekilde sabit hal ekonomisi fikrinde ifade edilir Sabit hal ekonomisi buyumenin olmadigi bir ekonomi demektir Plastik torbalari ortadan kaldirmak bisikletle ulasimi tesvik etmek ve enerji verimliligini arttirmak bu kategorideki yontemlere ornek olarak verilebilir Ornegin 2019 yilinda Plastik ve Iklim raporu yayinlandi Rapora gore 2050 yilina kadar plastik yerkurenin son kalan 14 luk karbon kotasini 56 milyar tonluk sera gazi emisyonu ile doldurabilir Ayrica ekosistem uzerinde henuz tam anlasilmamis fitoplankton gibi olumsuz etkiler yaratabilir Raporda biyocozunur plastikler okyanus temizligi yenilenebilir enerji kullanimi gibi uygulamalarin fazla katkisi olmayacagini ve hatta bazi durumlarda zarari bile olabileceginden bahseder ve tuketimi azaltmayi iceren cozum yollarindan baska secenegimiz olmadigini belirtir Nufus Baskalari surdurulebilirlik icin en etkili cozumun nufus kontrolu oldugunu dusunur ve bunu da dogum kontrol ve egitim imkanlarinin ulasilabilir olmasina baglarlar Teknoloji Bununla beraber hala surdurulebilirlik icin en umut verici yolun yeni teknolojilerden gectigini savunanlar vardir Bu kuram kuraminin bir turevi olarak dusunulebilir Bu kategorideki populer bir taktik yenilenebilir enerjiye gecistir Iklim muhendisligi genetik muhendislik GDOlar ve eko ekolojik ayristirma ekonomik buyume ve kaynak kullanimina bagli cevresel etkilerin orantili iliskisini degistirmek bu kuramla ilgili diger yontemlerdir Ana hedefleri surdurulebilirligi saglamak olan kurumlar genellikle cevreci kurumlardir ve cevreci hareketin bir parcasidirlar Sektore gore Enerji Yenilenebilir enerji dd Tarim Surdurulebilir tarim Ekosistemler ormanlar vs dd Ulasim Surdurulebilir ulasim bisiklet toplu tasima yurume dd Ekonomi Surdurulebilir gelisme kuculme dd Tuketim dd Surdurulebilirlik yazilim ISO 9126 kapsaminda surdurulebilirlik yazilimin degistirilmeye yatkinliginin olculmesidir ve 5 alt nitelik karakteristik ile inceler Cozumlenebilme Degistirilebilme Kararlilik Sinanabilirlik Surdurebilirlik standartlarina uyumlulukAyrica bakinizPermakultur Karbon ayak izi Ekoloji Arzgemisi Cevre etigiKaynakca a b www globalfootprints org 20 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2018 EPA Sustainability Primer PDF 2 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan PDF Capra F 2015 The systems view of life a unifying conception of mind matter and life Cosmos and History The Journal of Natural and Social Philosophy 11 2 ss 242 249 2 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2019 Magee Liam Scerri Andy Steger Manfred B 2015 Urban Sustainability in Theory and Practice Londra Routledge 1 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2019 Magee Liam Scerri Andy James Paul Thom Jaes A Padgham Lin Hickmott Sarah Deng Hepu Cahill Felicity 2013 Reframing social sustainability reporting Towards an engaged approach Environment Development and Sustainability Cilt 15 ss 225 243 doi 10 1007 s10668 012 9384 2 1 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2019 Sustainability and Sustainable Development Circular Ecology 8 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2018 Williams Colin C Millington Andrew C Haziran 2004 The diverse and contested meanings of sustainable development The Geographical Journal 170 2 ss 99 104 doi 10 1111 j 0016 7398 2004 00111 x a b Wandemberg JC Agustos 2015 Sustainable by Design Amazon s 122 ISBN 978 1516901784 24 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2016 Sustainability Theories World Ocean Review 7 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2019 Hans Carl von Carlowitz and Sustainability Environment and Society Portal 11 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2019 Bakari Mohamed El Kamel 2017 The Dilemma of Sustainability in the Age of Globalization A Quest for a Paradigm of Development New York Lexington Books 978 1498551397 a b Fawcett William Hughes Martin Krieg Hannes Albrecht Stefan Vennstrom Anders 2012 Flexible strategies for long term sustainability under uncertainty Building Research 40 5 ss 545 557 doi 10 1080 09613218 2012 702565 a b Zhang S X V Babovic 2012 A real options approach to the design and architecture of water supply systems using innovative water technologies under uncertainty Journal of Hydroinformatics Black Iain R Cherrier Helene 2010 Anti consumption as part of living a sustainable lifestyle Daily practices contextual motivations and subjective values Journal of Consumer Behaviour 9 6 s 437 doi 10 1002 cb 337 Shaker R R 2015 The spatial distribution of development in Europe and its underlying sustainability correlations Applied Geography Cilt 63 ss 304 314 doi 10 1016 j apgeog 2015 07 009 State of the World 2013 Is Sustainability Still Possible 19 Agustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde worldwatch org Strong sustainable consumption governance precondition for a degrowth path 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde degrowth org Scott Cato M 2009 Green Economics London pp 36 37 978 1 84407 571 3 name Adams2006 gt Adams W M 2006 The Future of Sustainability Re thinking Environment and Development in the Twenty first Century 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Report of the IUCN Renowned Thinkers Meeting 29 31 January 2006 Retrieved on 2009 02 16 United Nations General Assembly 2005 2005 World Summit Outcome 9 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Resolution A 60 1 adopted by the General Assembly on 15 September 2005 Retrieved on 2009 02 17 of Great Britain Sustainability 31 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 03 09 Morelli John 2011 Environmental Sustainability A Definition for Environmental Professionals Journal of Environmental Sustainability Volume 1 31 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Manning S Boons F Von Hagen O Reinecke J 2011 National Contexts Matter The Co Evolution of Sustainability Standards in Global Value Chains 9 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ecological Economics Forthcoming Reinecke J Manning S Von Hagen O 2012 The Emergence of a Standards Market Multiplicity of Sustainability Standards in the Global Coffee Industry 9 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Organization Studies Forthcoming SAI Platform 2010 Sustainability Indicators 31 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sustainable Agricultural Initiative Retrieved on 2011 09 04 Alvarez G Sustainable Agriculture and Value networks 18 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lausanne Switzerland Latitude Retrieved on 2011 10 04 SURF Framework for a Sustainable Economy 2013 Journal of Management and Sustainability 16 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2015 25 01 Dhakal Krishna P Oh Jun S 2011 Integrating Sustainability into Highway Projects Sustainability Indicators and Assessment Tool for Michigan Roads T amp DI Congress 2011 American Society of Civil Engineers ss 987 996 doi 10 1061 41167 398 94 ISBN 9780784411674 Kates R Parris T Leiserowitz A Harvard 2005 What is Sustainable Development Goals Indicators Values and practice PDF Environment 47 3 ss 8 21 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Temmuz 2019 2009 What is Sustainable Development 27 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 02 18 Michael Redclift 2005 Sustainable development 1987 2005 an oxymoron comes of age Sustainable Development Submitted manuscript 13 4 ss 212 227 doi 10 1002 sd 281 3 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2019 a b Daly H amp J Cobb 1989 For the Common Good Redirecting the Economy Toward Community the Environment and a Sustainable Future Boston Beacon Press 0 8070 4703 1 Porritt J 2006 Capitalism as if the world mattered London p 46 978 1 84407 193 7 IUCN UNEP WWF 1991 Caring for the Earth A Strategy for Sustainable Living 16 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gland Switzerland Retrieved on 2009 03 29 Milne M J Kearins K Walton S 2006 Creating Adventures in Wonderland The Journey Metaphor and Environmental Sustainability Organization 13 6 ss 801 839 doi 10 1177 1350508406068506 The Earth Charter Initiative 2000 The Earth Charter 26 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 04 05 Liam Magee Andy Scerri Paul James James A Thom Lin Padgham Sarah Hickmott Hepu Deng Felicity Cahill 2013 Reframing social sustainability reporting Towards an engaged approach Environment Development and Sustainability 15 1 ss 225 43 doi 10 1007 s10668 012 9384 2 1 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2019 Costanza R Patten B C 1995 Defining and predicting sustainability PDF Ecological Economics 15 3 ss 193 196 Bibcode 2005ecec book C doi 10 1016 0921 8009 95 00048 8 18 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Temmuz 2019 Blewitt J 2008 Understanding Sustainable Development London Earthscan pp 21 24 978 1 84407 454 9 Ratner B D 2004 Sustainability as a Dialogue of Values Challenges to the Sociology of Development Sociological Inquiry Cilt 74 ss 50 69 doi 10 1111 j 1475 682X 2004 00079 x 30 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2019 with Magee Liam Scerri Andy Steger Manfred B 2015 Urban Sustainability in Theory and Practice Circles of Sustainability Londra Routledge 1 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2019 Magee Liam 2016 Domains of Sustainability A Farazmand Ed Global Encyclopedia of Public Administration Public Policy and Governance Global Encyclopedia of Public Administration Public Policy and Governance Springer United Cites and Local Governments Culture Fourth Pillar of Sustainable Development 12 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde World Association of the Major Metropolises 10 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Metropolis Retrieved on 2016 03 13 citiesprogramme com Metropolis Action Plan 2018 2020 at www metropolis org 21 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Magee Liam 2016 Domains of Sustainability A Farazmand Ed Global Encyclopedia of Public Administration Public Policy and Governance Global Encyclopedia of Public Administration Public Policy and Governance Springer Thomas Steve A 2016 The Nature of Sustainability Chapbook Press Grand Rapids Michigan 9781943359394 See Horizon 2020 the EU s new research and innovation programme 1 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2019 Mitchell Val Ross Tracy Sims Ruth Parker Christopher J 2015 Empirical investigation of the impact of using co design methods when generating proposals for sustainable travel solutions CoDesign 12 4 ss 205 220 doi 10 1080 15710882 2015 1091894 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2019 Falk Ben 2013 The resilient farm and homestead Chelsea Green Publishing p 3 978 1603584449 Melvin K Hendrix Sustainable Backyard Polyculture Designing for ecological resiliency Smashwords Edition 2014 Walker Brian and Salt David 2006 Resilience Thinking Sustaining ecosystems and people in a changing world Island Press p xiii 978 1597260930 Holling Crawford S 1978 Adaptive environmental assessment and management 17 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wiley p 11 978 1932846072 Walker and Salt Ibid Caradonna Jeremy L 2014 Sustainability A History Oxford University Press 978 0199372409 Beddoea R Costanzaa R Farleya J Garza E Kent J Kubiszewski I Martinez L McCowen T Murphy K Myers N Ogden Z Stapleton K and Woodward J 2009 Overcoming systemic roadblocks to sustainable health Proceedings of the National Academy of Sciences 106 28 ss E80 author reply E81 Bibcode 2009PNAS 106E 80K doi 10 1073 pnas 0902558106 PMC 2710687 2 PMID 19584255 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link 2004 A Short History of Progress Toronto Anansi 0 88784 706 4 Scholars R 2003 Stories from the Stone Age Beyond Productions in association with S4C and S4C International Australian Broadcasting Corporation Retrieved on 2009 04 16 Clarke W C 1977 The Structure of Permanence The Relevance of Self Subsistence Communities for World Ecosystem Management in Subsistence and Survival Rural Ecology in the Pacific Bayliss Smith T and R Feachem eds London Academic Press pp 363 384 DOI 10 1016 B978 0 12 083250 7 50017 0 978 0 12 083250 7 Hilgenkamp K 2005 Environmental Health Ecological Perspectives 19 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde London Jones amp Bartlett 978 0 7637 2377 4 Meadows D H D L Meadows J Randers and W Behrens III 1972 New York Universe Books 0 87663 165 0 a b World Wide Fund for Nature 2008 Living Planet Report 2008 16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 03 29 Millennium Ecosystem Assessment pp 1 85 Turner G M 2008 PDF Global Environmental Change 18 3 ss 397 411 doi 10 1016 j gloenvcha 2008 05 001 25 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2019 U S Department of Commerce Carbon Cycle Science 18 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde NOAA Retrieved on 2009 03 14 BBC News August 2008 In depth Climate Change 21 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News UK Retrieved on 2009 03 14 Kates Robert W ed 2010 Readings in Sustainability Science and Technology an introduction to the key literatures of sustainability science 5 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde CID Working Paper No 213 Center for International Development Harvard University Cambridge MA Harvard University December 2010 Conceptual Framework Working Group of the Millennium Ecosystem Assessment 2003 Ecosystems and Human Well being London Chapter 5 Dealing with Scale pp 107 124 9781559634038 Botkin D B 1990 Discordant Harmonies a New Ecology for the 21st century New York Oxford University Press 978 0 19 507469 7 Lecture by to the in London 28 Nisan 2014 Sustainability Lessons From Life On A Small Boat 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2019 Lewis Jason The Seed Buried Deep The Expedition Trilogy part 2 23 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde BillyFish Books December 2013 Clark D 2006 A Rough Guide to Ethical Living London Penguin 978 1 84353 792 2 a b Brower M amp Leon W 1999 The Consumer s Guide to Effective Environmental Choices Practical Advice from the Union of Concerned Scientists New York Three Rivers Press 0 609 80281 X a b Ehrlich P R Holden J P 1974 Human Population and the global environment American Scientist 62 3 ss 282 292 Geissdoerfer Martin Savaget Paulo Bocken Nancy M P Hultink Erik Jan 1 Subat 2017 The Circular Economy A new sustainability paradigm Journal of Cleaner Production Cilt 143 ss 757 768 doi 10 1016 j jclepro 2016 12 048 8 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2019 Dalal Clayton Barry and Sadler Barry 2009 Sustainability Appraisal A Sourcebook and Reference Guide to International Experience London Earthscan 978 1 84407 357 3 Hak T et al 2007 Sustainability Indicators SCOPE 67 London Island Press 1 59726 131 9 Bell Simon and Morse Stephen 2008 Sustainability Indicators Measuring the Immeasurable 2nd edn London Earthscan 978 1 84407 299 6 The World Population Prospects 2015 Revision www un org 1 Ocak 2015 31 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2017 United Nations Department of Economic and Social Affairs Population Division 2009 World Population Prospects The 2008 Revision 19 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Highlights Retrieved on 2009 04 06 Lutz W Sanderson W C amp Scherbov S 2004 The End of World Population Growth in the 21st Century London Earthscan 1 84407 089 1 Booming nations threaten Earth 11 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News January 12 2006 a b Cohen J E 2006 Human Population The Next Half Century In Kennedy D Ed Science Magazine s State of the Planet 2006 7 London Island Press pp 13 21 9781597266246 Garver G 2011 Colorado Conference on Earth System Governance 17 20 May 2011 Turner Graham 2008 A comparison of The Limits to Growth with thirty years of reality 28 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation Sustainable Ecosystems Barnosky AD Hadly EA 2012 Approaching a state shift in Earth s biosphere Nature 486 7401 ss 52 58 Bibcode 2012Natur 486 52B doi 10 1038 nature11018 hdl 10261 55208 PMID 22678279 Adams amp Jeanrenaud p 45 UNEP Grid Arendal A selection of global scale reports 11 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 3 12 Global Footprint Network 2008 Living Planet Report 27 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2008 10 01 Georgescu Roegen Nicholas 1971 The Entropy Law and the Economic Process Full book accessible at Scribd Cambridge Massachusetts Harvard University Press ISBN 978 0674257801 11 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2019 Economics Ecology Ethics Essays Towards a Steady State Economy PDF contains only the introductory chapter of the book 2 2tarih 1980 bas San Francisco W H Freeman and Company ISBN 978 0716711780 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Temmuz 2019 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link McElroy Mark 2008 Social Footprints PDF University of Groningen ISBN 978 0 615 24274 3 26 Mart 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Mart 2018 Thomas Martin McElroy Mark 2016 The MultiCapital Scorecard Chelsea Green Publishing ISBN 9781603586900 McElroy Mark Jorna Rene van Engelen Jo 2007 Sustaiability Quotients and the Social Footprint Corporate Social Responsibility and Environmental Management 15 4 ss 223 234 doi 10 1002 csr 164 McElroy Mark van Engelen Jo 2012 Corporate Sustainability Management Earthscan ISBN 978 1 84407 911 7 Krebs p 513 Smil V 2000 Cycles of Life New York Scientific American Library 978 0 7167 5079 6 Millennium Ecosystem Assessment pp 6 19 PDF the Intergovernmental Science Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services 6 Mayis 2019 14 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2019 Deutsche Welle Deutsche 6 Mayis 2019 Why Biodiversity Loss Hurts Humans as Much as Climate Change Does Ecowatch 17 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2019 Walker Robert 10 Nisan 2019 The Insect Apocalypse Is Coming Here Are 5 Lessons We Must Learn Ecowatch 10 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2019 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 28 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 UNDP 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2015 PDF Mart 2015 4 Mart 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Mayis 2015 PDF World Wide Fund for Nature Londra Zooloji Toplulugu 24 Ekim 2006 s 19 21 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2012 Fanelli Daniele 3 October 2007 NewScientist Issues and trends in education for sustainable development UNESCO 2018 ISBN 978 92 3 100244 1 UNESCO 2014a Shaping the Future We Want UN Decade for Sustainable Development 2005 2014 Final Report Paris UNESCO http unesdoc unesco org images 0023 002301 230171e pdf accessed 28 January 2017 Daly H E 1990 Toward some operational principles of sustainable development Ecological Economics 2 1 ss 1 6 Bibcode 2005ecec book C doi 10 1016 0921 8009 90 90010 r a b NOAA 25 March 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 October 2009 Buchenrieder G und A R Goltenboth Sustainable freshwater resource management in the Tropics The myth of effective indicators 25th International Conference of Agricultural Economists uuon Reshaping Agriculture s Contributions to Society in Durban South Africa 2003 Buchenrieder G und A R Goltenboth Sustainable freshwater resource management in the Tropics The myth of effective indicators 25th International Conference of Agricultural Economists IAAE on Reshaping Agriculture s Contributions to Society in Durban South Africa 2003 University of Copenhagen March 2009 Key Messages from the Congress 16 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde News item on Copenhagen Climate Congress in March 2009 Retrieved on 2009 03 18 Adams D March 2009 Stern attacks politicians over climate devastation 31 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Guardian Retrieved on 2009 03 18 Hegerl G C et al 2007 Climate Change 2007 The Physical Science Basis Chapter 9 Understanding and Attributing Climate Change 8 Mayis 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Contribution of Working Group 1 to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change p 676 Cambridge Cambridge University Press Full report 5 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde IPCC Report Retrieved on 2009 03 18 Corbley McKinley 31 Mart 2019 Dozens of Countries Have Been Working to Plant Great Green Wall and It s Holding Back Poverty Good News Network 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2019 Puiu Tibi 3 Nisan 2019 More than 20 African countries are planting a 8 000 km long Great Green Wall ZME Science Ingilizce 3 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2019 Goyal Nidhi 29 Ekim 2017 Great Green Wall to Combat Climate Change in Africa Industry Tap 7 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2019 Clarke amp King pp 20 21 a b Hoekstra A Y 2006 The Global Dimension of Water Governance Nine Reasons for Global Arrangements in Order to Cope with Local Problems 10 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Value of Water Research Report Series No 20 UNESCO IHE Institute for Water Education Retrieved on 2009 03 18 Kerr R A 2004 Global change A slowing cog in the North Atlantic ocean s climate machine Science 304 5669 ss 371 2 doi 10 1126 science 304 5669 371a PMID 15087513 Krebs pp 560 582 Organic Gardening Techniques 6 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Missouri University Extension October 2004 Retrieved June 17 2009 Sustainable Gardening amp Food Production 21 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Daniel Boone Regional Library Retrieved June 17 2009 1998 World Resources 1998 1999 Oxford Oxford University Press 0 19 521408 0 Groombridge B amp Jenkins M D 2002 World Atlas of Biodiversity Berkeley University of California Press 978 0 520 23668 4 Food and Agriculture Organization June 2006 Food and Agriculture Statistics Global Outlook 10 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rome FAO Statistics Division Retrieved on 2009 03 18 Imhoff M L 2004 Global Patterns in Human Consumption of Net Primary Production Nature Submitted manuscript 429 6994 ss 870 873 Bibcode 2004Natur 429 870I doi 10 1038 nature02619 PMID 15215863 World Business Council for Sustainable Development 10 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde This web site has multiple articles on contributions to sustainable development Retrieved on 2009 04 07 Michaelis L amp Lorek S 2004 Consumption and the Environment in Europe Trends and Futures 22 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Danish Environmental Protection Agency Environmental Project No 904 Jackson T amp Michaelis L 2003 Policies for Sustainable Consumption 7 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The UK Assessing the Environmental Impacts of Consumption and Production Priority Products and Materials 13 Mayis 2016 tarihinde Portuguese Web Archive sitesinde arsivlendi 2010 United Nations Environment Programme IPCC 2007 Climate Change 2007 the Physical Science Basis Summary for Policymakers 15 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 03 18 UNFCC 2009 United Nations Framework Convention on Climate Change 9 Ekim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 03 18 Goodall C 2007 How to Live a Low carbon Life London Earthscan 978 1 84407 426 6 Fujixerox Carbon Calculator Demonstration 21 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde One of many carbon calculators readily accessible on the web Retrieved on 2009 04 07 Graves Christopher Ebbesen Sune D Mogensen Mogens Lackner Klaus S 2011 Sustainable hydrocarbon fuels by recycling CO2 and H2O with renewable or nuclear energy Renewable and Sustainable Energy Reviews 15 1 ss 1 23 doi 10 1016 j rser 2010 07 014 9 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2019 Pearson R J Eisaman M D 2012 PDF Proceedings of the IEEE 100 2 ss 440 60 CiteSeerX 10 1 1 359 8746 2 doi 10 1109 JPROC 2011 2168369 8 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Eylul 2012 Holte Laura L Doty Glenn N McCree David L Doty Judy M Doty F David 2010 Sustainable Transportation Fuels From Off peak Wind Energy CO2 and Water PDF Phoenix Arizona American Society of Mechanical Engineers 15 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Eylul 2012 2 January 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 January 2014 1 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ocak 2014 Scottish Government St Andrew s House Ekim 2010 Inventory of Energy Storage Technologies Energy Storage and Management Study The Scottish Government 2 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2014 Morris Bob 26 Nisan 2011 Underground pumped hydro energy storage at grid scale Polizeros com 22 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2014 Energy EnviroWorld 26 July 2013 2 January 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 January 2014 Makani Power Google Inc 1 January 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 January 2014 a b Shiklamov I 1998 World Water Resources A New Appraisal and Assessment for the 21st century 9 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde A Summary of the Monograph World Water Resources prepared in the Framework of the International Hydrological Programme Retrieved on 2009 03 18 Clarke amp King pp 22 23 Millennium Ecosystem Assessment pp 51 53 Hoekstra A Y Chapagain A K 2007 The Water Footprints of Nations Water Use by People as a Function of their Consumption Pattern Water Resource Management Submitted manuscript 21 1 ss 35 48 doi 10 1007 s11269 006 9039 x Feenstra G 2002 Creating Space for Sustainable Food Systems Lessons from the Field Agriculture and Human Values 19 2 ss 99 106 doi 10 1023 A 1016095421310 Harmon A H Gerald B L Haziran 2007 PDF Journal of the American Dietetic Association 107 6 ss 1033 43 doi 10 1016 j jada 2007 05 138 PMID 17571455 24 October 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 8 Agustos 2019 Retrieved on 2009 03 18 11 June 2007 11 October 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2008 Mason J amp Singer P 2006 The Way We Eat Why Our Food Choices Matter London Random House 1 57954 889 X Rosane Olivia 29 Kasim 2018 Our Food Systems Are Failing Us 100 Academies Call for Overhaul of Food Production Ecowatch 27 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2019 McMichael A J Powles J W Butler C D Uauy R Eylul 2007 Food Livestock Production Energy Climate change and Health PDF Lancet 370 9594 ss 1253 63 doi 10 1016 S0140 6736 07 61256 2 PMID 17868818 3 Subat 2010 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 8 Agustos 2019 Retrieved on 2009 03 18 Baroni L Cenci L Tettamanti M Berati M Subat 2007 Evaluating the Environmental Impact of Various Dietary Patterns Combined with Different Food Production Systems PDF Eur J Clin Nutr 61 2 ss 279 86 doi 10 1038 sj ejcn 1602522 PMID 17035955 28 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Agustos 2019 Retrieved on 2009 03 18 Steinfeld H Gerber P Wassenaar T Castel V Rosales M de Haan C 2006 Livestock s Long Shadow Environmental Issues and Options 26 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 03 18 Heitschmidt R K Vermeire L T Grings E E 2004 Is Rangeland Agriculture Sustainable 82 E Suppl ss E138 146 PMID 15471792 Retrieved on 2009 03 18 World Health Organisation 2004 Global Strategy on Diet Physical Activity and Health 22 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Copy of the strategy endorsed by the World Health Assembly Retrieved on 2009 6 19 Earth Stats 11 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gardensofbabylon com Retrieved on 2009 07 07 Holmgren D March 2005 Retrofitting the suburbs for sustainability 15 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde CSIRO Sustainability Network Retrieved on 2009 07 07 Bournay E et al 2006 Vital waste graphics 2 12 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Basel Convention UNEP GRID Arendal 82 7701 042 7 UNEP 2011 Decoupling Natural Resource Use and Environmental Impacts from Economic Growth 13 Mayis 2016 tarihinde Portuguese Web Archive sitesinde arsivlendi 978 92 807 3167 5 Retrieved on 2011 11 30 Anderberg S 1998 Industrial metabolism and linkages between economics ethics and the environment Ecological Economics 24 2 3 ss 311 320 Bibcode 2005ecec book C doi 10 1016 s0921 8009 97 00151 1 Product Stewardship Council US 25 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 04 05 Emden H F van amp Peakall D B 1996 Beyond Silent Spring Berkeley Springer 978 0 412 72810 5 Hassall K A 1990 The Biochemistry and Uses of Pesticides London Macmillan 0 333 49789 9 Database on Pesticides Consumption 18 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Statistics for pesticide use around the world Retrieved on 2009 3 10 Fuad Luke A 2006 The Eco design Handbook London Thames amp Hudson 978 0 500 28521 3 a b Sweeping New Report on Global Environmental Impact of Plastics Reveals Severe Damage to Climate Center for International Environmental Law CIEL 31 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2019 2008 sustainability The New Palgrave Dictionary of Economics 2nd Edition Abstract 29 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Soederbaum P 2008 Understanding Sustainability Economics London Earthscan 978 1 84407 627 7 Hasna A M Sustainability and Economic Theory an Organism in Premise The International Journal of Knowledge Culture and Change Management 9 11 ss 1 12 Ruffing K 2007 Indicators to Measure Decoupling of Environmental Pressure from Economic Growth pp 211 222 in Hak et al Sustainability Indicators SCOPE 67 London Island Press 1 59726 131 9 United Nations Environmental Program 2011 Towards a Green Economy Pathways to Sustainable Development and Poverty Eradication A Synthesis for Policy Makers 8 Temmuz 2009 tarihinde Portuguese Web Archive sitesinde arsivlendi Hawken P Lovins A B amp L H 1999 Natural Capitalism Creating the Next Industrial Revolution Snowmass Colo Rocky Mountain Institute 0 316 35300 0 Adams amp Jeanrenaud p 15 Abbey E 1968 Desert Solitaire New York Ballantine Books Random House 0 345 32649 0 Actual quote from novel is growth for the sake of growth is the ideology of the cancer cell Diamond J 2005 Collapse How Societies Choose to Fail or Succeed New York Viking Books 1 58663 863 7 Diamond J 1997 Guns Germs and Steel the Fates of Human Societies New York W W Norton amp Co 0 393 06131 0 Daly H E amp Farley J 2004 Ecological economics principles and applications Washington Island Press p xxvi 1 55963 312 3 a b Costanza R et al 2007 An Introduction to Ecological Economics 28 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde This is an online editable text available at the Encyclopedia of Earth First published in 1997 by St Lucie Press and the International Society for Ecological Economics Ch 1 pp 1 4 Ch 3 p 3 1 884015 72 7 WBCSD s 10 messages by which to operate 20 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved 2009 04 06 Cleveland C J Biophysical economics 12 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopedia of Earth Last updated 14 September 2006 Retrieved on 2009 03 17 Decoupling natural resource use and environmental impacts of economic growth 13 Mayis 2016 tarihinde Portuguese Web Archive sitesinde arsivlendi International Resource Panel report 2011 Daly H 1996 Beyond Growth The Economics of Sustainable Development Boston Beacon Press 0 8070 4709 0 Von Weizsacker E U 1998 Factor Four Doubling Wealth Halving Resource Use Earthscan Von Weizsacker E U C Hargroves M H Smith C Desha and P Stasinopoulos 2009 Factor Five Transforming the Global Economy through 80 Improvements in Resource Productivity Routledge Huesemann M H and J A Huesemann 2011 Technofix Why Technology Won t Save Us or the Environment 15 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chapter 5 In Search of Solutions II Efficiency Improvements New Society Publishers Gabriola Island Canada Cleveland C J Ruth M 1998 Indicators of Dematerialization and the Materials Intensity of Use Journal of Industrial Ecology 2 3 ss 15 50 doi 10 1162 jiec 1998 2 3 15 Huesemann M H and J A Huesemann 2011 Technofix Why Technology Won t Save Us or the Environment 15 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde New Society Publishers Gabriola Island Canada p 111 a b Bindewald Eckart 2013 An R of sustainability that can tame the conundrum PeerJ PrePrints s 1 e46v1 doi 10 7287 peerj preprints 46v1 a b Hardin G 1968 The Tragedy of the Commons Science 162 3859 ss 1243 1248 Bibcode 1968Sci 162 1243H doi 10 1126 science 162 3859 1243 PMID 5699198 Nemetz P N 2003 Basic Concepts of Sustainable Development for Business Students Journal of International Business Education 1 1 Costanza Robert 12 Aralik 2003 PDF The University of Vermont 7 April 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 July 2009 Boyle David June 10 2005 Sustainability and social assets the potential of time banks and co production Grassroots Initiatives for Sustainable Development 12 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Uea ac uk Retrieved on 2016 03 13 Scott Cato M 2009 Green Economics London Earthscan pp 142 150 978 1 84407 571 3 Black Richard 21 Eylul 2009 Recession and policies cut carbon BBC Erisim tarihi 13 Ekim 2009 Kinsley M 1977 Sustainable development Prosperity without growth 6 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rocky Mountain Institute Snowmass Colorado USA Retrieved on 2009 06 17 Kinsley M and Lovins L H September 1997 Paying for Growth Prospering from Development 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 06 15 Sustainable Shrinkage Envisioning a Smaller Stronger Economy 11 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Thesolutionsjournal com Retrieved on 2016 03 13 Daly H 2007 Ecological economics the concept of scale and its relation to allocation distribution and uneconomic growth pp 82 103 in H Daly Ecological Economics and Sustainable Development Selected Essays of Herman Daly Cheltenham UK Daly H 1999 Uneconomic growth and the built environment in theory and in fact in C J Kibert ed Reshaping the Built Environment Ecology Ethics and Economics Washington DC Island Press Jackson Tim Clift Roland 1998 PDF Journal of Industrial Ecology Cilt 2 ss 3 5 doi 10 1162 jiec 1998 2 1 3 8 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 8 Agustos 2019 Hargroves K amp Smith M eds 2005 The Natural Advantage of Nations Business Opportunities Innovation and Governance in the 21st Century London Earthscan James amp James 1 84407 121 9 See for example Zhexembayeva N May 2007 Becoming Sustainable Tools and Resources for Successful Organizational Transformation 13 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Case Western University 3 2 and websites of The Sustainable Business Institute 17 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde and the WBCSD 9 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 04 01 Hickman Leo 12 February 2009 The future of work is green 19 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Guardian Leadership in sustainability 14 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde mit edu Retrieved on 2009 04 01 Leadership competency model 28 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde egonzehnder com Retrieved on 2009 04 01 Laszlo Chris and Zhexembayeva Nadya April 25 2011 Embedded Sustainability A strategy for market leaders 31 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde The European Financial Review Laszlo C amp Zhexembayeva N 2011 Embedded Sustainability The Next Big Competitive Advantage Stanford CA Stanford University Press 0 804 77554 0 Zhexembayeva N 2014 Overfished Ocean Strategy Powering Up Innovation for a Resource Depleted World San Francisco CA Berret Koehler Publishers 1 609 94964 1 Magdoff amp Foster p 30 Magdoff amp Foster p 7 Magdoff amp Foster pp 42 3 Kovel pp 38 45 a b Kovel p 38 Magdoff amp Foster p 96 Magdoff amp Foster p 56 Magdoff amp Foster pp 42 58 Magdoff amp Foster pp 27 122 3 Magdoff amp Foster p 97 Kovel pp 173 87 Magdoff amp Foster pp 108 9 Magdoff amp Foster pp 111 4 Magdoff amp Foster pp 102 7 Magdoff amp Foster p 83 Magdoff amp Foster p 125 Kovel pp 285 6 Kovel p 163 Magdoff amp Foster pp 8 9 Declaration of the 1992 Rio Conference on Environment and Development Retrieved on 2009 03 16 a b Blewitt J 2008 Understanding Sustainable Development London Earthscan p 96 978 1 84407 454 9 Water and Political Conflicts 4 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde from United Nations Environment Programme 2008 Vital Water Graphics 5 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 03 16 Billon P ed 2005 The Geopolitics of Resource Wars 4 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 04 05 Kobtzeff O 2000 Environmental Security and Civil Society In Gardner H ed Central and South central Europe in Transition Westport Connecticut Praeger pp 219 296 MICHAEL BECKLEY MICHAEL 19 Subat 2010 Economic Development and Military Effectiveness The Journal of Strategic Studies Cilt 33 ss 43 79 doi 10 1080 01402391003603581 4 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mayis 2019 Our Common Future From One Earth to One World UN Documents Gathering a body of global agreements 17 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2019 The Millennium Development Goals Report 2009 PDF United Nations 10 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Nisan 2011 Our Common Future From One Earth to One World United Nations 17 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2011 Lusigi Angela Mayis 2008 Linking Poverty to Environmental Sustainability PDF UNDP UNEP Poverty Environment Initiative 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Nisan 2011 FACT SHEET Population Growth and Poverty United Nations Population Fund 21 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 April 2011 Bookchin M 2004 Post Scarcity Anarchism Oakland pp 24 25 978 1 904859 06 2 Bookchin M 2007 Social Ecology and Communalism Oakland AK Press p 19 978 1 904859 49 9 Trillin Calvin 2011 11 09 Capitalism vs the Climate 18 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Nation Retrieved on 2016 03 13 Klein Naomi November 9 2011 Capitalism vs the Climate What the right gets and the left doesn t about the revolutionary power of climate change 12 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Nation pp 11 21 a b Vig Norman J Kraft Michael E 2018 Environmental Policy New Directions for the Twenty First Century 2455 Teller Road Thousand Oaks California CQPress ss 269 273 ISBN 978 1506383460 Devall W and G Sessions 1985 Deep Ecology Living as If Nature Mattered Layton Utah Gibbs Smith p 70 978 0 87905 247 8 Faunce T 2012 Towards a Global Solar Fuels Project Artificial Photosynthesis and the Transition from Anthropocene to Sustainocene Procedia Engineering Cilt 49 ss 348 356 Bibcode 2017ProEn 204 69B doi 10 1016 j proeng 2012 10 147 30 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2019 a b James S 2003 Eco municipalities Sweden and the United States A Systems Approach to Creating Communities 28 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 03 16 Sale Kirkpatrick 24 Subat 2006 Vermont Commons 28 October 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 October 2009 Pearce J M 2012 The Case for Open Source Appropriate Technology Environment Development and Sustainability 14 3 ss 425 431 doi 10 1007 s10668 012 9337 9 Ewing R Growing Cooler the Evidence on Urban Development and Climate Change 24 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 03 16 Florida Richard 2017 The New Urban Crisis How Our Cities Are Increasing Inequality Deepening Segregation and Failing the Middle Class and What We Can Do about it Charter of the New Urbanism 29 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cnu org Retrieved on 2016 03 13 Traditional Architecture Group 10 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2014 Issue Brief Smart Growth Building Livable Communities 19 Kasim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde American Institute of Architects Retrieved on 2014 03 23 LaColla T It s Easy to be Green Eco Municipalities Here to Stay 25 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde theplanningcommission org Retrieved on 2009 03 16 Sustainable Environment for Quality of Life 100 Ways to Save the Environment Retrieved on 2009 06 13 Suzuki D 2009 What you can do 21 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde David Suzuki Foundation Retrieved on 2012 01 30 Great Transitions 14 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2009 04 12 United Nations Environment Programme 2009 United Nations Decade of Education for Sustainable Development Retrieved on 2009 04 09 28 Eylul 2005 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi WWF Sustainability also refers to social structure April 2008 Weathercocks and Signposts The Environment Movement at a Crossroads 26 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Summary also available here 5 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Subat 2009 Retrieved on 2009 03 13 sftool gov 30 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2016 sftool gov 24 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2016 Resources for Verifying Sustainable Products GSA Sustainable Facilities Tool sftool gov 20 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2016 Bryce Derek Curran Ross O Gorman Kevin Taheri Babak 1 Subat 2015 Visitors engagement and authenticity Japanese heritage consumption Tourism Management Cilt 46 ss 571 581 doi 10 1016 j tourman 2014 08 012 Taheri Babak Farrington Thomas Curran Ross O Gorman Kevin 11 Nisan 2017 Sustainability and the authentic experience Harnessing brand heritage a study from Japan Journal of Sustainable Tourism Cilt 0 ss 49 67 doi 10 1080 09669582 2017 1310867 Steffen Rockstrom amp Costanza 2011 Rockstrom Steffen amp 26 others 2009 Stockholm Resilience Centre 2009 Recent Mauna Loa CO2 5 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde NOAA Research Allen 2009 Heffernan 2009 Morris 2010 Pearce 2010 pp 34 45 Climate change 11 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Allen 2009 Samper 2009 Daily 2010 Faith amp others 2010 Friends of Europe 2010 Pearce 2010 p 33 Biodiversity 11 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Schlesinger 2009 Pearce 2009 UNEP 2010 pp 28 29 Howarth 2010 Pearce 2010 pp 33 34 Nitrogen and phosphorus cycles 11 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Schlesinger 2009 Carpenter amp Bennett 2011 Townsend amp Porder 2011 Ragnarsdottir Sverdrup amp Koca 2011 UNEP 2011 Ulrich Malley amp Voora 2009 Vaccari 2010 Brewer 2009 UNEP 2010 pp 36 37 Doney 2010 Pearce 2010 p 32 Acid oceans 11 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bass 2009 Euliss amp others 2010 Foley 2009 Lambin 2010 Pearce 2010 p 34 Land use 11 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Molden 2009 Falkenmark amp Rockstrom 2010 Timmermans amp others 2011 Gleick 2010 Pearce 2010 pp 32 33 Fresh water 11 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Molina 2009 Fahey 2010 Pearce 2010 p 32 Ozone depletion 11 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pearce 2010 p 35 Aerosol loading 27 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Handoh amp Kawai 2011 Handoh amp Kawai 2014 Pearce 2010 p 35 Chemical pollution 11 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jared Diamond Collapse How Societies Choose to Fail or Survive Penguin Books 2005 and 2011 978 0 241 95868 1 PDF Center for International Environmental Law Environmental Integrity Project FracTracker Alliance Global Alliance for Incinerator Alternatives 5 Gyres and Break Free From Plastic Mayis 2019 ss 82 85 19 Mart 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2019 M Parris Thomas W Kates Robert 8 Temmuz 2003 Characterizing a sustainability transition Goals targets trends and driving forces Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 100 14 ss 8068 8073 doi 10 1073 pnas 1231336100 PMC 166183 2 PMID 12819346 The IPAT Equation The Sustainable Scale Project 11 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2019