Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kargapazarı Dağları Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Erzurum sınırlarındaki sıradağlardır. 8–10 km genişliğe, 30–35 km uzunluğa sahip dağın en yüksek yeri 3288 m'dir. Pasinler, Oltu, Narman, Tortum, Yakutiye topraklarında, KD–GB doğrultusunda uzanır.
| Kargapazarı Dağları | |
|---|---|
 | |
| En yüksek noktası | |
| Yükseklik | 3.288 m (10.787 ft) |
| Çıkıntı | 2.916 m (9.567 ft) |
| Koordinatlar | 40°7′32″K 41°31′58″D / 40.12556°K 41.53278°D |
| Coğrafya | |
| Konum |  Türkiye, Erzurum |
| Jeoloji | |
| Dağ türü | Tektonik |
Fiziki yapı
Kargapazarı Dağları üzerinde eşikler ile bağlantılı havzalar, geniş platolar, derin vadiler ve (dağ içi ovaları) görülür. Üst Miyosen–Pliyosen volkanitleri dağın kayaç yapısını oluşturmaktadır. Volkanik yapı endemik bitkilerin varlığının nedenidir. Dağ üzerinde yüksek zirveler dışındaki volkanik platolarda yaylacılık faaliyetleri yapılır. Güneye doğru, ve Pasinler Ovası arasında incelerek alçalan dağ, Deveboynu Eşiği ile Palandöken Dağları ile birleşir. Kuzeydoğu yönünde Erzurum-Kars Platosu ile birleşir.
Kargapazarı Dağları üç bölümden oluşmaktadır. Kuzeydoğuda Çatal Dağı, ortada Devre Dağı, güneybatıda Asıl Kargapazarı Dağı yer alır. Kayaç yapısını oluşturan volkanik bazaltın yüzeylendiği alanlar çıplak, diğer alanlar ilkbaharda bozkır ve çayırlar ile örtülüdür.
İklim
Dağlık kütle çevresinde, kışların uzun ve soğuk olduğu, uzun süre don olayının görüldüğü, yaz ve sonbahar yağışlarının olduğu bir iklime sahiptir. Doğu Anadolu Karasal iklimi ile Karadeniz iklimi arasında geçiş alanındadır. Kuzeydoğuya gidildikçe Karadeniz etkisi hissedilir. Çevre istasyonlarda yıllık ortalama sıcaklık, Oltu'da 9,9 °C, Tortum'da 8,3 °C, Erzurum'da 5,5 °C'dir. En yüksek sıcaklık 20,5 °C, en düşük -5,5 °C, yıllık sıcaklık farkı 25 °C'dir. Kuzeydoğuya doğru sıcaklıklar Karadeniz etkisiyle artar. En yüksek yağış ilkbaharda (%36) sonra yaz (%24) mevsimindedir. Kuzeydoğu Anadolu'da görülen Yazı Yağışlı Karasal İklim yüksek platolarda çayır bitki örtüsünün oluşmasını ve hayvancılığın gelişmesini sağlamıştır. Yıllık ortalama yağış Oltu'da 392 mm, Erzurum'da 411 mm, Tortum'da 467 mm'dir. Karla örtülü gün sayısı Oltu'da 76, Tortum'da 83, Erzurum'da 112'dir.
Hidrografya
Bazalt ve andezit kayaçlardan oluşan dağlar akarsularca fazla parçalanmamıştır. Dağ üzerindeki sular üç farklı havzaya ulaştığından sıradağlar hidrografik çatı niteliğindedir. Güneydoğu bölümünün sularını toplayan Hasankale Çayı, Aras'a, oradan Hazar Denizi'ne ulaşır. Kuzey suları Oltu Çayı ve Tortum Çayı ile Çoruh'a, oradan Karadeniz'e dökülür. Güneybatı kısmının suları, Karasu Nehri ile Fırat'a, oradan Basra Körfezi'ne ulaşır. Böylece Kargapazarı Dağları'nın sırtları ve zirveleri, Hazar Denizi, Karadeniz ve Hint Okyanusu havzaları arasında su bölümü çizgisini teşkil eder. Dağlık alanda göller ve kaynak sularının varlığı göçebe hayvancılığa bağlı yaylacılığı kolaylaştırmaktadır.
Bitki örtüsü
Serin ve yağışlı yaz mevsimi, yaz boyu yeşil kalan uzun boylu ve sık bir çayır örtüsü oluşumuna olanak sağlar. Sıradağlar çevresinde İran–Turan bitki bölgesine ait, sucul, orman ve alp vejetasyon hakimdir. Alpin bitkiler 2000–3000 m arasındaki yaylalarda yaygındır.
Yaylalar
Kargapazarı Dağları çevresinde yerleşim birimlerinin ortalama yükseltisi şöyledir; ilçeler 1650 m, köyler 1900 m, mezralar 1700 m, komlar 2100 m, yaylalar 2400 m. Devre Dağı ve Asıl Kargapazarı Dağı üzerinde yaylalar 2200–2700 metreler arasındadır. Dağlık kütle üzerinde 30 yayla bulunur. En yüksek yayla Güzel yaylası (Yakutiye), en alçak yayla Güzelova Yaylasıdır (Yakutiye). Pasinler'in dağ üzerinde 15 yayla ve 17 köyü bulunur.
Dağlık alandaki ilçelere ait bazı yaylalar şöyledir: Pasinler yaylaları: Büyükdere, Mahoğlu, Tımar, Zendo, Gülyurt, Çingene, Çilgöl. Narman Yaylaları: Sultan, Çamlıyayla, Karşem, Yukarıyayla, Dazlak, Yanıktaş, Güvenlik. Tortum Yaylaları: Çirdiniş ve Ziyaret. Oltu yaylaları: Başaklı, Küçükkorucuk, Özdere (Sivri), Kaleboğazı, Ünlükaya (Damlıca), Aşağıcivarı, Orucuk. Yakutiye yaylaları: Söğütyanı, Şenyurt, Köşk ve Karagöbek köyleri yaylacılık alanlarıdır.
Dağlık kütle üzerindeki kullanılamayan yaylalar değişik illerden hayvancılara mera olarak kiralanır. Diyarbakır, Şanlıurfa, Elazığ Tunceli illerinden, bölgelerindeki yaylaların erken sararması ve güvenlik kaygısı nedeniyle yaylacılar gelmektedir.
Kaynakça
 | Doğu Anadolu Bölgesi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kargapazari Daglari Dogu Anadolu Bolgesi nde Erzurum sinirlarindaki siradaglardir 8 10 km genislige 30 35 km uzunluga sahip dagin en yuksek yeri 3288 m dir Pasinler Oltu Narman Tortum Yakutiye topraklarinda KD GB dogrultusunda uzanir Kargapazari DaglariKargapazari Daglari Turkiye ErzurumEn yuksek noktasiYukseklik3 288 m 10 787 ft Cikinti2 916 m 9 567 ft Koordinatlar40 7 32 K 41 31 58 D 40 12556 K 41 53278 D 40 12556 41 53278 CografyaKonum Turkiye ErzurumJeolojiDag turuTektonikFiziki yapiKargapazari Daglari uzerinde esikler ile baglantili havzalar genis platolar derin vadiler ve dag ici ovalari gorulur Ust Miyosen Pliyosen volkanitleri dagin kayac yapisini olusturmaktadir Volkanik yapi endemik bitkilerin varliginin nedenidir Dag uzerinde yuksek zirveler disindaki volkanik platolarda yaylacilik faaliyetleri yapilir Guneye dogru ve Pasinler Ovasi arasinda incelerek alcalan dag Deveboynu Esigi ile Palandoken Daglari ile birlesir Kuzeydogu yonunde Erzurum Kars Platosu ile birlesir Kargapazari Daglari uc bolumden olusmaktadir Kuzeydoguda Catal Dagi ortada Devre Dagi guneybatida Asil Kargapazari Dagi yer alir Kayac yapisini olusturan volkanik bazaltin yuzeylendigi alanlar ciplak diger alanlar ilkbaharda bozkir ve cayirlar ile ortuludur IklimDaglik kutle cevresinde kislarin uzun ve soguk oldugu uzun sure don olayinin goruldugu yaz ve sonbahar yagislarinin oldugu bir iklime sahiptir Dogu Anadolu Karasal iklimi ile Karadeniz iklimi arasinda gecis alanindadir Kuzeydoguya gidildikce Karadeniz etkisi hissedilir Cevre istasyonlarda yillik ortalama sicaklik Oltu da 9 9 C Tortum da 8 3 C Erzurum da 5 5 C dir En yuksek sicaklik 20 5 C en dusuk 5 5 C yillik sicaklik farki 25 C dir Kuzeydoguya dogru sicakliklar Karadeniz etkisiyle artar En yuksek yagis ilkbaharda 36 sonra yaz 24 mevsimindedir Kuzeydogu Anadolu da gorulen Yazi Yagisli Karasal Iklim yuksek platolarda cayir bitki ortusunun olusmasini ve hayvanciligin gelismesini saglamistir Yillik ortalama yagis Oltu da 392 mm Erzurum da 411 mm Tortum da 467 mm dir Karla ortulu gun sayisi Oltu da 76 Tortum da 83 Erzurum da 112 dir HidrografyaBazalt ve andezit kayaclardan olusan daglar akarsularca fazla parcalanmamistir Dag uzerindeki sular uc farkli havzaya ulastigindan siradaglar hidrografik cati niteligindedir Guneydogu bolumunun sularini toplayan Hasankale Cayi Aras a oradan Hazar Denizi ne ulasir Kuzey sulari Oltu Cayi ve Tortum Cayi ile Coruh a oradan Karadeniz e dokulur Guneybati kisminin sulari Karasu Nehri ile Firat a oradan Basra Korfezi ne ulasir Boylece Kargapazari Daglari nin sirtlari ve zirveleri Hazar Denizi Karadeniz ve Hint Okyanusu havzalari arasinda su bolumu cizgisini teskil eder Daglik alanda goller ve kaynak sularinin varligi gocebe hayvanciliga bagli yaylaciligi kolaylastirmaktadir Bitki ortusuSerin ve yagisli yaz mevsimi yaz boyu yesil kalan uzun boylu ve sik bir cayir ortusu olusumuna olanak saglar Siradaglar cevresinde Iran Turan bitki bolgesine ait sucul orman ve alp vejetasyon hakimdir Alpin bitkiler 2000 3000 m arasindaki yaylalarda yaygindir YaylalarKargapazari Daglari cevresinde yerlesim birimlerinin ortalama yukseltisi soyledir ilceler 1650 m koyler 1900 m mezralar 1700 m komlar 2100 m yaylalar 2400 m Devre Dagi ve Asil Kargapazari Dagi uzerinde yaylalar 2200 2700 metreler arasindadir Daglik kutle uzerinde 30 yayla bulunur En yuksek yayla Guzel yaylasi Yakutiye en alcak yayla Guzelova Yaylasidir Yakutiye Pasinler in dag uzerinde 15 yayla ve 17 koyu bulunur Daglik alandaki ilcelere ait bazi yaylalar soyledir Pasinler yaylalari Buyukdere Mahoglu Timar Zendo Gulyurt Cingene Cilgol Narman Yaylalari Sultan Camliyayla Karsem Yukariyayla Dazlak Yaniktas Guvenlik Tortum Yaylalari Cirdinis ve Ziyaret Oltu yaylalari Basakli Kucukkorucuk Ozdere Sivri Kalebogazi Unlukaya Damlica Asagicivari Orucuk Yakutiye yaylalari Sogutyani Senyurt Kosk ve Karagobek koyleri yaylacilik alanlaridir Daglik kutle uzerindeki kullanilamayan yaylalar degisik illerden hayvancilara mera olarak kiralanir Diyarbakir Sanliurfa Elazig Tunceli illerinden bolgelerindeki yaylalarin erken sararmasi ve guvenlik kaygisi nedeniyle yaylacilar gelmektedir Kaynakca a b c d e f g h Durmus Esen 2020 Kargapazari Daglari ve Cevresinde Erzurum Kuzeydogusu Yaylacilik Faaliyetleri PDF COGRAFYA DERGISI 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Mayis 2020 Dogu Anadolu Bolgesi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz