Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Küçük Kargluhi Kilisesi (Gürcüce: ქარგლუხის ეკლესია), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Kargluhi olan Yünören köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kilisesidir. Köyde bulunan iki kilise Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili tarafından "Küçük kilise" ve "Büyük kilise" şeklinde adlandırılmıştır.
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Yünören, Şenkaya |
| Koordinatlar | 40°38′30″K 42°17′32″D / 40.64167°K 42.29222°D |
| Durum | Yıkılmış |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | ? Orta Çağ |
Tarihçe
Küçük Kargluhi Kilisesi'nin bulunduğu Kargluhi köyünün adı 10. yüzyıla tarihlenen elyazması Gürcüce Cruçi İncili'nde geçer. Orta Çağ'da Gürcistan'ın bir parçası olan bu yerleşimi Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Kargluhi köyü 24 Hristiyan haneden oluşuyordu. Bu deftere yayıma hazırlayan Gürcü Türkolog Sergi Cikia Kargluhi (ქარგლუხი) Gürcüce bir yer adı olduğunu belirtmiştir. Küçük Kargluhi Kilisesi'nin Osmanlı dönemi öncesinden kaldığı anlaşılmaktadır. Köyün halkı sonraki dönemde Müslüman olmuş, kiliseyi de cami olarak kullanmıştır. Nitekim Ekvtime Takaişvili'nin 1907 yılında gerçekleştirdiği araştırma gezisi sıradında köyde Müslümanlar yaşıyordu ve Küçük Kargluhi Kilisesi camiye çevrilmiş bulunuyordu.
Mimari
Küçük Kargluhi Kilisesi, bugünkü köy camisinin yerinde bulunuyordu. Ekvtime Takaişvili köyü ziyaret ettiği sırada cami olarak kullanılan kilise yıkılmış, taşları yeni caminin inşasında kullanılmıştır. Hemen yakındaki bir ahırda da bu kiliseye ait kesme taşlar tespit edilmiştir. Küçük Kargluhi Kilisesi cami olarak kullanılıyorken apsisi bulunmuyordu, ama yapı iyi korunmuştu. Kilisenin girişi güneyde yer alıyordu. Doğuda, batıda ve güneyde birer pencere bulunuyordu. Kilisenin için sıvanmıştı; buna rağmen eski cemaatin duvarlarda çiziktirdiği Ermenice yazılar fark ediliyordu. Takaişvili, elyazması Gürcüce Cruçi İncili’nin bir yaprağındaki notta sözü edilen Aziz Giorgi adına inşa edilmiş kilisenin Küçük Kargluhi Kilisesi olabileceğini yazmıştır.
Kaynakça
- ^ a b 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2017 წლის), Tiflis, 2018, s. 20. 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 45". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; III. cilt (1958): s. 570". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kucuk Kargluhi Kilisesi Gurcuce ქარგლუხის ეკლესია tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Erzurum ilinin Senkaya ilcesine bagli ve eski adi Kargluhi olan Yunoren koyunde Orta Cag dan kalma bir kilisesidir Koyde bulunan iki kilise Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili tarafindan Kucuk kilise ve Buyuk kilise seklinde adlandirilmistir Kucuk Kargluhi KilisesiTemel bilgilerKonumYunoren SenkayaKoordinatlar40 38 30 K 42 17 32 D 40 64167 K 42 29222 D 40 64167 42 29222DurumYikilmisMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma Orta CagTarihceKucuk Kargluhi Kilisesi nin bulundugu Kargluhi koyunun adi 10 yuzyila tarihlenen elyazmasi Gurcuce Cruci Incili nde gecer Orta Cag da Gurcistan in bir parcasi olan bu yerlesimi Osmanlilar 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine gore Kargluhi koyu 24 Hristiyan haneden olusuyordu Bu deftere yayima hazirlayan Gurcu Turkolog Sergi Cikia Kargluhi ქარგლუხი Gurcuce bir yer adi oldugunu belirtmistir Kucuk Kargluhi Kilisesi nin Osmanli donemi oncesinden kaldigi anlasilmaktadir Koyun halki sonraki donemde Musluman olmus kiliseyi de cami olarak kullanmistir Nitekim Ekvtime Takaisvili nin 1907 yilinda gerceklestirdigi arastirma gezisi siradinda koyde Muslumanlar yasiyordu ve Kucuk Kargluhi Kilisesi camiye cevrilmis bulunuyordu MimariKucuk Kargluhi Kilisesi bugunku koy camisinin yerinde bulunuyordu Ekvtime Takaisvili koyu ziyaret ettigi sirada cami olarak kullanilan kilise yikilmis taslari yeni caminin insasinda kullanilmistir Hemen yakindaki bir ahirda da bu kiliseye ait kesme taslar tespit edilmistir Kucuk Kargluhi Kilisesi cami olarak kullaniliyorken apsisi bulunmuyordu ama yapi iyi korunmustu Kilisenin girisi guneyde yer aliyordu Doguda batida ve guneyde birer pencere bulunuyordu Kilisenin icin sivanmisti buna ragmen eski cemaatin duvarlarda ciziktirdigi Ermenice yazilar fark ediliyordu Takaisvili elyazmasi Gurcuce Cruci Incili nin bir yapragindaki notta sozu edilen Aziz Giorgi adina insa edilmis kilisenin Kucuk Kargluhi Kilisesi olabilecegini yazmistir Kaynakca a b 2017 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2017 წლის Tiflis 2018 s 20 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 9 4 a b c Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს Paris 1938 s 45 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt III cilt 1958 s 570 27 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2023