Odeki Kalesi (Gürcüce ოდეკის ციხე), Aşağı Odeki Kalesi ve Aşağı Odik Kalesi olarak da bilinir, Erzurum ilinin Tortum ilçesinde, eski adı Odeki olan Aşağıserdarlı köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Bu yapı 2017 yılında "Katıklı Kalesi" adıyla tescil edilmiştir.
Diğer ad(lar) | Katıklı Kalesi |
---|---|
Genel bilgiler | |
Mimari tarz | Gürcü mimarisi |
Konum | Aşağıserdarlı, Tortum |
Koordinatlar | 40°29′25″K 41°22′02″D / 40.49028°K 41.36722°D |
Tamamlanma | ? Orta Çağ |
Teknik ayrıntılar | |
Malzeme | Yontu taş, kireç harcı |
Tarihçe
Odeki, Orta Çağ'da Gürcistan'ın bir parçası olan Tao bölgesindeki köylerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 1549 tarihli Gürcistan seferiyle Gürcülerden ele geçirmiştir. 1574 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde bu köyün 611 haneden oluşan büyük bir yerleşim olduğu görülmektedir. Köyde varlığı bilinen iki kaleden biri olan Odeki Kalesi, Osmanlı döneminden önce Gürcüler tarafından inşa edilmiştir. Odeki Kalesi veya Aşağı Odeki Kalesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2017 yılında “Katıklı Kalesi” adıyla korumaya alınmıştır. Koruma kararında kalenin Orta Çağ Gürcü mimari üslubuna göre yapılmış olduğu belirtilmiştir.
Mimari
Aşağı Odeki Kalesi veya Odeki Kalesi, Aşağıserdarlı köyünün bugün Kale adını taşıyan mahallesinde yer alır. Kireç harcı kullanılarak kaba yonu taşlarla inşa edilmiştir. Bir kayalığın üzerinde yer alan Odeki Kalesi'nin (35 ×10 m), kayanın morfolojisine uygun biçimde dikdörtgen plan üzerine inşa edilmiştir. Büyük bölümü ayakta ve sağlam olan kalenin duvarlarının yüksekliği 15 metreyi bulur. Kale duvarlarındaki mazgal izlerinden buranın iki katlı bir yapı olduğu anlaşılmaktadır. Kalenin ayrıca dış surlarının bulunduğu günümüze ulaşan kalıntılardan anlaşılmaktadır. Kalenin hemen girişinin yanında bulunan ve şapel olarak nitelenen Odeki Kale Kilisesi büyük ölçüde ayaktadır. Kilisede Gürcü alfabesinin Nushuri karakteriyle yazılmış Gürcüce yazı bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 142-143. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b c "T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu Kararı”, 15.12.2017, Karar no: 2938."
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 94. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Odeki Kalesi Gurcuce ოდეკის ციხე Asagi Odeki Kalesi ve Asagi Odik Kalesi olarak da bilinir Erzurum ilinin Tortum ilcesinde eski adi Odeki olan Asagiserdarli koyunde Orta Cag da Gurculerden kalma bir kaledir Bu yapi 2017 yilinda Katikli Kalesi adiyla tescil edilmistir Odeki KalesiDiger ad lar Katikli KalesiGenel bilgilerMimari tarzGurcu mimarisiKonumAsagiserdarli TortumKoordinatlar40 29 25 K 41 22 02 D 40 49028 K 41 36722 D 40 49028 41 36722Tamamlanma Orta CagTeknik ayrintilarMalzemeYontu tas kirec harciTarihceOdeki Orta Cag da Gurcistan in bir parcasi olan Tao bolgesindeki koylerden biriydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 1549 tarihli Gurcistan seferiyle Gurculerden ele gecirmistir 1574 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterinde bu koyun 611 haneden olusan buyuk bir yerlesim oldugu gorulmektedir Koyde varligi bilinen iki kaleden biri olan Odeki Kalesi Osmanli doneminden once Gurculer tarafindan insa edilmistir Odeki Kalesi veya Asagi Odeki Kalesi Kultur ve Turizm Bakanligi tarafindan 2017 yilinda Katikli Kalesi adiyla korumaya alinmistir Koruma kararinda kalenin Orta Cag Gurcu mimari uslubuna gore yapilmis oldugu belirtilmistir MimariAsagi Odeki Kalesi veya Odeki Kalesi Asagiserdarli koyunun bugun Kale adini tasiyan mahallesinde yer alir Kirec harci kullanilarak kaba yonu taslarla insa edilmistir Bir kayaligin uzerinde yer alan Odeki Kalesi nin 35 10 m kayanin morfolojisine uygun bicimde dikdortgen plan uzerine insa edilmistir Buyuk bolumu ayakta ve saglam olan kalenin duvarlarinin yuksekligi 15 metreyi bulur Kale duvarlarindaki mazgal izlerinden buranin iki katli bir yapi oldugu anlasilmaktadir Kalenin ayrica dis surlarinin bulundugu gunumuze ulasan kalintilardan anlasilmaktadir Kalenin hemen girisinin yaninda bulunan ve sapel olarak nitelenen Odeki Kale Kilisesi buyuk olcude ayaktadir Kilisede Gurcu alfabesinin Nushuri karakteriyle yazilmis Gurcuce yazi bulunmaktadir Kaynakca a b 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 142 143 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 978 9941 9470 8 7 a b c T C Kultur ve Turizm Bakanligi Erzurum Kultur Varliklarini Koruma Kurulu Karari 15 12 2017 Karar no 2938 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 94 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi ISBN 978 9941 25 828 2