Katon-Karagay Ulusal Parkı (Kazakça: Катонқараға́й мемлекетті́к ұлтты́қ табиғи́ паркі́, Katonqaraǵaı memlekettik ulttyq tabiǵi parki), ülkenin doğu kenarında, Güney Altay Dağları'nda yer alır ve Kazakistan'ın en büyük milli parkıdır. Park, Kazakistan, Rusya, Çin ve Moğolistan sınırlarının buluştuğu “X” in batı tarafında yer almaktadır. Sibirya'nın en yüksek zirvesi (Belukha Dağı, 4.506 metre (14.783 ft)), Katun Sıradağları'nın Rusya sınırında yer almaktadır. Park, Doğu Kazakistan Eyaleti'ninKatonkaragay İlçesi'nde yer almaktadır, Başkent Astana'nın 1.000 kilometre (620 mi) güneydoğusunda yer almaktadır.
Katon-Karagay Millî Parkı | |
---|---|
Kazakça: Катонқараға́й мемлекетті́к ұлтты́қ табиғи́ паркі́, Katonqaraǵaı memlekettik ulttyq tabiǵi parki | |
IUCN kategori II (millî park) | |
Burkhat Geçidi, Sarymsakty ve Tarbagatay Sıradağları, Doğu Kazakistan | |
Alan türü | Millî park |
Devlet | Kazakistan |
Federasyon | Doğu Kazakistan Eyaleti |
Koordinatları | 49°10′K 85°36′D / 49.167°K 85.600°D |
Kapladığı alan | 643.477 hektar (1.590.066 akre; 6.435 km2; 2.484 sq mi) |
Kuruluş tarihi | 2001 |
Kontrol kuruluşu | Tarım Bakanlığı Orman ve Fauna Komitesi, Kazakistan |
1 Haziran 2001'de kurulan park, 2011 yılında Rusya ile sınıraşan "Altay" tabiat parkına dahil edildi. 2014 yılında park, UNESCO İnsan ve Biyosfer Programı tarafından adlandırılan yeni "Katon-Karagay Biyosfer Rezervi"ne dahil edildi.
Topografya
Güney Altay dağlarının eteklerinde yer alan park, dağlık ve buzludur ve rakım genellikle 3.000 metre (9.800 ft) üzerindedir. Park kuzeyde Rusya'nın Altay Cumhuriyeti, güneydoğuda Çin, batısında Farpusnaya Nehri ve güneyde Sarymsakty ve Güney Altay Dağları'nın Tarbagatai sıralarının kuzey yamaçları ile sınırlanmıştır. Parkın %34'ü ormanlıktır, geri kalanı dağ çayırları veya kayalık yamaçlar ve buzullardır. Yamaçlar dik, buzullar tarafından oluşturulan arazi ile: yalak şeklindeki vadiler, çukurlar ve morenlerden oluşmaktadır. Buzulla beslenen nehirler dik ve hareketlidir. 80 metre yüksekliğindeki Kokkol Şelalesi, Altay Dağları'nın en büyük şelalesidir.
Ekolojik Bölge
Park, Altay dağ çayırları ve tundrası ve Altay bozkırı ve yarı çöl ekolojik bölgelerinde yer almaktadır. Bu ekolojik bölgeler, bozkırdan alpin tundraya kadar tüm yüksek vejetasyon bölgelerini ortaya koymaktadır. Bu ekolojik bölgeler çok yüksek çeşitlilik gösterirler çünkü Sibirya'nın kuzeyi ile Orta Asya'nın güneyindeki soğuk çölleri arasındaki biyocoğrafik ayrımda yer almaktadırlar.
İklim
Orta seviye rakımlardaki iklim, nemli karasal iklim, serin yaz alt tipi (Köppen Sınıflandırma Dfb) iken alp iklimi (Koppen ET) ağaç çizgisinin üzerinde gözlemlenmektedir. Yağış modelleri dağlık araziden ve rakım bölgelerinden etkilenir; düşük rakımlarda ortalama 386 mm/yıl yağış gözlenir (yaz aylarında maksimum). Ortalama sıcaklık Ocak ayında −26 °C (−15 °F) ile Temmuz ayında 9,5 °C (49,1 °F) arasında değişir.
Bitkiler ve hayvanlar
Bitki örtüsü dört genel yükseklik bölgesinde incelenmektedir.
- 2.800 metre ve üzerindeki yükseklikteki nival bölgesi, kar alanları ve buzul yarıklarında ve kayalık kenarlarda Kar Çuhaçiçeği ve Altay Düğünçiçeği gibi küçük liken ve alpin bitki örtüsünü destekler.
- Tundra-dağ kuşağı 2.100 metreden 2.800 metreye kadar uzanmaktadır. Altay salkımotu ve Hanımeli de dahil olmak üzere taşlar, çalılar ve çimenli tundra üzerinde yaşayan yosunlar ve likenler görülür.
- Subalpin ormanı ve dağ çayır bölgesi 1.200 ila 2.300 metre arasındadır. En yaygın ağaçlar Sibirya çamı, karaçam ve huş ağacıdır. Çayırlarda ot, saz ve yaban mersini bulunur.
- Dağ-ormanı, çayır-bozkır bölgesi 1.200 metrenin altındadır. Bu seviyede huş ağacı ve karaçam-kavak ormanı ve yaygın olarak otlar ve çalılar görülür.
Bilim insanları parkta 363 omurgalı türü kaydetti: 284 kuş, 65 memeli, 6 sürüngen, 2 amfibi ve 6 balık. Bayağı memeliler yaygındır ve tundra sivri faresi, kurt, tilki, karaca ve boz ayı en yaygın görülen memeliler arasındadır.
Turizm
Yakındaki yerleşimlerde ziyaretçiler için konaklama olanakları mevcuttur. Parkın %24'ü (1.512 km²) tabiatı koruma alanı olarak, diğer %76'sı (4.922 km²) rekreasyon, bilimsel çalışma ve kısıtlı ekonomik faaliyetler için ayrılmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c d . Official website of Katonkaragay. Katonkaragay District. 14 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2017.
- ^ "Katon-Karagay" (İngilizce). UNESCO. 15 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2020.
- ^ . Caton-Karagay SNP (Official Website). Caton-Karagay State National Park. 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2017.
- ^ "Katon-Karagay Biosphere Reserve". Man-and-Biosphere Reserve Program. UNESCO. 15 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2017.
- ^ "Altai alpine meadow and tundra". WWF Ecoregions. World Wildlife Federation. 1 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2017.
- ^ . Ecoregions of the World. GlobalSpecies.org. 9 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2017.
- ^ "Koeppen" (PDF). World Map of the Koeppen-Gieger Climate Classification, Updated. Meteoroligische Zeitschrift, June 2006. 1 Haziran 2010 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2015.
- ^ . Protected Areas. GlobalSpecies.Org. 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2017.
Dış bağlantılar
- Bölgenin topografik haritası 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Katon Karagay Ulusal Parki Kazakca Katonkaraga j memleketti k ultty k tabigi parki Katonqaraǵai memlekettik ulttyq tabiǵi parki ulkenin dogu kenarinda Guney Altay Daglari nda yer alir ve Kazakistan in en buyuk milli parkidir Park Kazakistan Rusya Cin ve Mogolistan sinirlarinin bulustugu X in bati tarafinda yer almaktadir Sibirya nin en yuksek zirvesi Belukha Dagi 4 506 metre 14 783 ft Katun Siradaglari nin Rusya sinirinda yer almaktadir Park Dogu Kazakistan Eyaleti ninKatonkaragay Ilcesi nde yer almaktadir Baskent Astana nin 1 000 kilometre 620 mi guneydogusunda yer almaktadir Katon Karagay Milli ParkiKazakca Katonkaraga j memleketti k ultty k tabigi parki Katonqaraǵai memlekettik ulttyq tabiǵi parkiIUCN kategori II milli park Burkhat Gecidi Sarymsakty ve Tarbagatay Siradaglari Dogu KazakistanAlan turu Milli parkDevlet KazakistanFederasyon Dogu Kazakistan EyaletiKoordinatlari 49 10 K 85 36 D 49 167 K 85 600 D 49 167 85 600Kapladigi alan 643 477 hektar 1 590 066 akre 6 435 km2 2 484 sq mi Kurulus tarihi 2001 2001 Kontrol kurulusu Tarim Bakanligi Orman ve Fauna Komitesi Kazakistan 1 Haziran 2001 de kurulan park 2011 yilinda Rusya ile sinirasan Altay tabiat parkina dahil edildi 2014 yilinda park UNESCO Insan ve Biyosfer Programi tarafindan adlandirilan yeni Katon Karagay Biyosfer Rezervi ne dahil edildi TopografyaGuney Altay daglarinin eteklerinde yer alan park daglik ve buzludur ve rakim genellikle 3 000 metre 9 800 ft uzerindedir Park kuzeyde Rusya nin Altay Cumhuriyeti guneydoguda Cin batisinda Farpusnaya Nehri ve guneyde Sarymsakty ve Guney Altay Daglari nin Tarbagatai siralarinin kuzey yamaclari ile sinirlanmistir Parkin 34 u ormanliktir geri kalani dag cayirlari veya kayalik yamaclar ve buzullardir Yamaclar dik buzullar tarafindan olusturulan arazi ile yalak seklindeki vadiler cukurlar ve morenlerden olusmaktadir Buzulla beslenen nehirler dik ve hareketlidir 80 metre yuksekligindeki Kokkol Selalesi Altay Daglari nin en buyuk selalesidir Ekolojik BolgePark Altay dag cayirlari ve tundrasi ve Altay bozkiri ve yari col ekolojik bolgelerinde yer almaktadir Bu ekolojik bolgeler bozkirdan alpin tundraya kadar tum yuksek vejetasyon bolgelerini ortaya koymaktadir Bu ekolojik bolgeler cok yuksek cesitlilik gosterirler cunku Sibirya nin kuzeyi ile Orta Asya nin guneyindeki soguk colleri arasindaki biyocografik ayrimda yer almaktadirlar IklimOrta seviye rakimlardaki iklim nemli karasal iklim serin yaz alt tipi Koppen Siniflandirma Dfb iken alp iklimi Koppen ET agac cizgisinin uzerinde gozlemlenmektedir Yagis modelleri daglik araziden ve rakim bolgelerinden etkilenir dusuk rakimlarda ortalama 386 mm yil yagis gozlenir yaz aylarinda maksimum Ortalama sicaklik Ocak ayinda 26 C 15 F ile Temmuz ayinda 9 5 C 49 1 F arasinda degisir Bitkiler ve hayvanlarBitki ortusu dort genel yukseklik bolgesinde incelenmektedir 2 800 metre ve uzerindeki yukseklikteki nival bolgesi kar alanlari ve buzul yariklarinda ve kayalik kenarlarda Kar Cuhacicegi ve Altay Duguncicegi gibi kucuk liken ve alpin bitki ortusunu destekler Tundra dag kusagi 2 100 metreden 2 800 metreye kadar uzanmaktadir Altay salkimotu ve Hanimeli de dahil olmak uzere taslar calilar ve cimenli tundra uzerinde yasayan yosunlar ve likenler gorulur Subalpin ormani ve dag cayir bolgesi 1 200 ila 2 300 metre arasindadir En yaygin agaclar Sibirya cami karacam ve hus agacidir Cayirlarda ot saz ve yaban mersini bulunur Dag ormani cayir bozkir bolgesi 1 200 metrenin altindadir Bu seviyede hus agaci ve karacam kavak ormani ve yaygin olarak otlar ve calilar gorulur Bilim insanlari parkta 363 omurgali turu kaydetti 284 kus 65 memeli 6 surungen 2 amfibi ve 6 balik Bayagi memeliler yaygindir ve tundra sivri faresi kurt tilki karaca ve boz ayi en yaygin gorulen memeliler arasindadir TurizmYakindaki yerlesimlerde ziyaretciler icin konaklama olanaklari mevcuttur Parkin 24 u 1 512 km tabiati koruma alani olarak diger 76 si 4 922 km rekreasyon bilimsel calisma ve kisitli ekonomik faaliyetler icin ayrilmistir Kaynakca a b c d Official website of Katonkaragay Katonkaragay District 14 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2017 Katon Karagay Ingilizce UNESCO 15 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2020 Caton Karagay SNP Official Website Caton Karagay State National Park 9 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2017 Katon Karagay Biosphere Reserve Man and Biosphere Reserve Program UNESCO 15 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2017 Altai alpine meadow and tundra WWF Ecoregions World Wildlife Federation 1 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2017 Ecoregions of the World GlobalSpecies org 9 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2017 Koeppen PDF World Map of the Koeppen Gieger Climate Classification Updated Meteoroligische Zeitschrift June 2006 1 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Agustos 2015 Protected Areas GlobalSpecies Org 8 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2017 Dis baglantilarBolgenin topografik haritasi 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde