Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tilki, Canidae (köpekgiller) ailesi içindeki yedi cinste sınıflanmış ve yaklaşık 24 tür canlının ortak adıdır. Buna karşılık, Batı dünyasında "tilki" denilmekle en çok ifade edilen canlı türü Vulpes vulpes, yani kızıl tilkidir. Köpekgiller ailesinin bir parçasıdır. Bu türün yaşam süresi 3-4 yıldır. Kızıl tilki, kum tilkisi, Karsak, Bengal tilkisi, Kutup tilkisi, Afgan tilkisi, Güney Afrika tilkisi ve Çöl tilkisi gibi türleri vardır. Hepçil canlılar olan tilkilerin hemen her kıtada bulunuyor olmaları, çoğu halkların popüler kültüründe ve folklorunda da yer almalarına yol açmıştır. Hızlı bir ısırık ile çoğunlukla kemiricilerden oluşan kurbanlarını öldürürler. Birçok ayrı küçük hayvanlar, bitkisel gıda ve leş ile beslenirler. Yuvalarını yerde kuran kuşlar, tavuksular, tavşanlar, böcekler, balıklar ile de beslenebilirler. Çok nadir olarak geyik ya da domuz yavrularını avlarlar ve çok zor zamanlarda amfibyum ve sürüngen türleri de yiyebilirler. Tilkilerin kümeslere girip tavuk çalmaları da meşhurdur. Bazı tilkiler karayollarını takip eder ve otomobillerin ezdiği hayvanların leşleri ile beslenirler. Masallarda kurnaz kişi olarak anlatılır.
| Tilkiler | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Çeşitli gerçek tilkiler: soldan sağa ve yukarıdan aşağı doğru: Kızıl tilki, Kum tilkisi, Karsak, Bengal tilkisi, Kutup tilkisi, Afgan tilkisi, Güney Afrika tilkisi ve Çöl tilkisi. | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
| İçerdiği gruplar | |||||||||||||
| Kladistik açıdan içerdiği fakat geleneksel olarak içermediği taksonlar | |||||||||||||
| Canini oymağındaki diğer tüm türler | |||||||||||||
Tilkiler; kuş, fare, tavuk ve tavşan gibi canlıları avlayarak beslenebilmektedir. Aynı zamanda böceklerde tilkilerin beslenmesine oldukça önemli bir yer tutar. Tilkiler çok aç kalmadıkları durumlarda insanlara saldırmazlar.
Geceleri avlanır, gündüzleri ortalıkta pek görünmezler.
Erkek tilkilerin cinsel karakteristikleri
Erkek bir tilkinin testis torbası sarkık halde iken bile vücuda yakın durmaktadır. Diğer köpekgillerde olduğu gibi, erkek tilki bir baculuma sahiptir.Kızıl tilkilerin testisleri kutup tilkilerine kıyasla daha küçüktür. Kızıl tilkilerde sperm oluşumu, ağustos ve eylül aylarında başlar ve aralık ile şubat aylarında testisler en ağır oldukları zamana ulaşırlar.
Erkek hayvan yavruların bakımında yardım eder. 50 günlük bir gebelikten sonra 3 ila 5 yavru dünyaya gelir.
Sınıflandırma
"Tilki" denildiğinde, aşağıda sunulmuş cins ve türler ifade edilebilir:
- Cins : Cerdocyon
- Tür : Cerdocyon thous - Yengeç yiyen tilki
- Cins : Dusicyon
- Tür : Dusicyon australis - Falkland tilkisi; soyu tükenmiş
- Cins : Otocyon
- Tür : Otocyon megalotis - İri kulaklı tilki
- Cins : Pseudalopex - Yalancı tilkiler ya da Güney Amerika tilkileri; toplam 6 tür
- Tür : Pseudalopex culpaeus - And tilkisi
- Tür : Pseudalopex fulvipes - Darwin tilkisi
- Tür : Pseudalopex griseus - Arjantin gri tilkisi
- Tür : Pseudalopex gymnocercus - Pampa tilkisi
- Tür : Pseudalopex sechurae - Peru çöl tilkisi
- Tür : Pseudalopex vetulus - Brezilya dövüş tilkisi
- Cins : Urocyon - 3 tür
- Tür : Urocyon cinereoargenteus - Boz tilki
- Tür : Urocyon littoralis - Ada boz tilkisi
- Tür : - Cozumel tilkisi (yeni bulunmuş)
- Cins : Vulpes
- Tür : Vulpes bengalensis - Bengal tilkisi
- Tür : Vulpes cana - Afgan tilkisi
- Tür : Vulpes chama - Güney Afrika tilkisi
- Tür : Vulpes corsac - Korsak tilkisi
- Tür : Vulpes ferrilata - Tibet tilkisi
- Tür : Vulpes lagopus - Kutup tilkisi
- Tür : Vulpes macrotis - Cüce tilki
- Tür : Vulpes pallida - Soluk tilki
- Tür : Vulpes rueppelli - Kum tilkisi
- Tür : Vulpes velox - Ova tilkisi
- Tür : Vulpes vulpes - Kızıl tilki
- Tür : Vulpes zerda - Çöl tilkisi
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Vulpini ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- İngilizce Wikipedia'daki Fox maddesinin 30 Kasım 2006 sürümü.
- IUCN/SSC, Canid Specialist Group (/Türlerin Sağ Kalımı Kurulu, Köpekgiller Uzmanlık Grubu) sitesindeki .
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Lloyd1980isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Čanády, Alexander. "Variability of the baculum in the red fox (Vulpes vulpes) from Slovakia." Zoology and Ecology 23.3 (2013): 165–170.
- ^ Bijlsma, Rob G. "Copulatory lock of wild red fox (Vulpes vulpes) in broad daylight. 29 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ." Naturalist 80: 45–67.
- ^ Heptner & Naumov 1998, s. 341
- ^ Heptner & Naumov 1998, s. 537
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tilki Canidae kopekgiller ailesi icindeki yedi cinste siniflanmis ve yaklasik 24 tur canlinin ortak adidir Buna karsilik Bati dunyasinda tilki denilmekle en cok ifade edilen canli turu Vulpes vulpes yani kizil tilkidir Kopekgiller ailesinin bir parcasidir Bu turun yasam suresi 3 4 yildir Kizil tilki kum tilkisi Karsak Bengal tilkisi Kutup tilkisi Afgan tilkisi Guney Afrika tilkisi ve Col tilkisi gibi turleri vardir Hepcil canlilar olan tilkilerin hemen her kitada bulunuyor olmalari cogu halklarin populer kulturunde ve folklorunda da yer almalarina yol acmistir Hizli bir isirik ile cogunlukla kemiricilerden olusan kurbanlarini oldururler Bircok ayri kucuk hayvanlar bitkisel gida ve les ile beslenirler Yuvalarini yerde kuran kuslar tavuksular tavsanlar bocekler baliklar ile de beslenebilirler Cok nadir olarak geyik ya da domuz yavrularini avlarlar ve cok zor zamanlarda amfibyum ve surungen turleri de yiyebilirler Tilkilerin kumeslere girip tavuk calmalari da meshurdur Bazi tilkiler karayollarini takip eder ve otomobillerin ezdigi hayvanlarin lesleri ile beslenirler Masallarda kurnaz kisi olarak anlatilir TilkilerCesitli gercek tilkiler soldan saga ve yukaridan asagi dogru Kizil tilki Kum tilkisi Karsak Bengal tilkisi Kutup tilkisi Afgan tilkisi Guney Afrika tilkisi ve Col tilkisi Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim CarnivoraAlt takim CaniformiaFamilya CanidaeIcerdigi gruplarBazi Canini turleri Cerdocyon Cerdocyon thous Lycalopex Lycalopex culpaeus Lycalopex fulvipes Lycalopex griseus Lycalopex gymnocercus Lycalopex sechurae Lycalopex vetulus Tum Vulpini turleri Vulpes Vulpes vulpes Vulpes velox Vulpes macrotis Vulpes corsac Vulpes chama Vulpes pallida Vulpes bengalensis Vulpes ferrilata Vulpes cana Vulpes rueppelli Vulpes zerda Bazi ilkel Canidae turleri Urocyon Urocyon cinereoargenteus Urocyon littoralis Urocyon sp Otocyon Otocyon megalotisKladistik acidan icerdigi fakat geleneksel olarak icermedigi taksonlarCanini oymagindaki diger tum turler Tilkiler kus fare tavuk ve tavsan gibi canlilari avlayarak beslenebilmektedir Ayni zamanda boceklerde tilkilerin beslenmesine oldukca onemli bir yer tutar Tilkiler cok ac kalmadiklari durumlarda insanlara saldirmazlar Geceleri avlanir gunduzleri ortalikta pek gorunmezler Erkek tilkilerin cinsel karakteristikleriErkek bir tilkinin testis torbasi sarkik halde iken bile vucuda yakin durmaktadir Diger kopekgillerde oldugu gibi erkek tilki bir baculuma sahiptir Kizil tilkilerin testisleri kutup tilkilerine kiyasla daha kucuktur Kizil tilkilerde sperm olusumu agustos ve eylul aylarinda baslar ve aralik ile subat aylarinda testisler en agir olduklari zamana ulasirlar Erkek hayvan yavrularin bakiminda yardim eder 50 gunluk bir gebelikten sonra 3 ila 5 yavru dunyaya gelir Siniflandirma Tilki denildiginde asagida sunulmus cins ve turler ifade edilebilir Cins Cerdocyon Tur Cerdocyon thous Yengec yiyen tilki Cins Dusicyon Tur Dusicyon australis Falkland tilkisi soyu tukenmis Cins Otocyon Tur Otocyon megalotis Iri kulakli tilki Cins Pseudalopex Yalanci tilkiler ya da Guney Amerika tilkileri toplam 6 tur Tur Pseudalopex culpaeus And tilkisi Tur Pseudalopex fulvipes Darwin tilkisi Tur Pseudalopex griseus Arjantin gri tilkisi Tur Pseudalopex gymnocercus Pampa tilkisi Tur Pseudalopex sechurae Peru col tilkisi Tur Pseudalopex vetulus Brezilya dovus tilkisi Cins Urocyon 3 tur Tur Urocyon cinereoargenteus Boz tilki Tur Urocyon littoralis Ada boz tilkisi Tur Cozumel tilkisi yeni bulunmus Cins Vulpes Tur Vulpes bengalensis Bengal tilkisi Tur Vulpes cana Afgan tilkisi Tur Vulpes chama Guney Afrika tilkisi Tur Vulpes corsac Korsak tilkisi Tur Vulpes ferrilata Tibet tilkisi Tur Vulpes lagopus Kutup tilkisi Tur Vulpes macrotis Cuce tilki Tur Vulpes pallida Soluk tilki Tur Vulpes rueppelli Kum tilkisi Tur Vulpes velox Ova tilkisi Tur Vulpes vulpes Kizil tilki Tur Vulpes zerda Col tilkisiAyrica bakinizWikimedia Commons ta Vulpini ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurKaynakcaIngilizce Wikipedia daki Fox maddesinin 30 Kasim 2006 surumu IUCN SSC Canid Specialist Group Turlerin Sag Kalimi Kurulu Kopekgiller Uzmanlik Grubu sitesindeki Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Lloyd1980 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Canady Alexander Variability of the baculum in the red fox Vulpes vulpes from Slovakia Zoology and Ecology 23 3 2013 165 170 Bijlsma Rob G Copulatory lock of wild red fox Vulpes vulpes in broad daylight 29 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Naturalist 80 45 67 Heptner amp Naumov 1998 s 341 Heptner amp Naumov 1998 s 537