Kaygı, endişe ya da anksiyete, hoş olmayan bir iç çatışma durumu ile karakterize edilen, sıklıkla ileri geri ilerleme gibi sinirsel davranışların eşlik ettiği bir duygudur. Bu durum, beklenen olaylar karşısında öznel olarak hoş olmayan dehşet duygularıdır.[]
Kaygı, genellikle öznel olarak tehditkar görülen bir duruma olarak genelleştirilmiş ve odaklanmamış bir huzursuzluk ve endişe hissidir. Anksiyeteye genellikle kas gerginliği,huzursuzluk, yorgunluk ve yoğunlaşma sorunları eşlik eder. Kaygı, algılanan bir ani tehdit cevabı olan korku ile yakından ilişkilidir. Anksiyeteyse gelecekteki tehdit beklentisini içerir. Kaygıyla karşılaşan insanlar onlara karşı geçmişte kaygı uyandıran durumlardan kaçınabilir.
Kaygı, canlıların dış ortama uyum çabasında koruyucu bir tepkidir. Denetim dışına çıkıp bireyin işlevselliğini aksattığında kaygı bozuklukları adı altında incelenirler. Terleme, titreme, çarpıntı gibi bedensel belirtileri görülebilir. Başına kötü bir şey geleceğini düşünme, rezil olmaktan veya komik duruma düşmekten korkma gibi bilişsel (düşünsel), fakat çoğu kez nedeni belirsiz, tanımlanamayan bir gerginlik durumudur.
Kaygı, genelde kavramsal, bedensel, duygusal ve davranışsal bileşenlere sahip olmak biçiminde tanımlanır (Seligman, Walker & Rosenhan, 2001). Kan basıncı ve kalp atışının artması, terleme, ana kas gruplarına ani kan akışının hücum etmesi nedeniyle kaslarda gerginlik, bağışıklık ve sindirim sistemi işlevlerinin yavaşlaması gibi fiziksel etkileri vardır. Bunlara ek olarak mide bulantısı, el ve ayaklarda soğukluk, titreme, üşüme hissedilir. Ayrıca ağız kuruluğu, yutkunma zorluğu, mide bulantısı, ani tansiyon düşüşü, bayılma, ölecekmiş hissi gibi fiziksel belirtiler de görülmektedir.
Duygusal açıdan ise korku ve panik hissine neden olur. Kişi her şeyi olabilecek en olumsuz yönüyle ele alır, moral seviyesi en alt düzeydedir. Davranışsal olarak ise birey, anksiyetenin kaynağından kaçma eğilimi gösterir. Yine de kaygıdan sadece hastalıklı bir durummuş gibi bahsetmek yanlış olur. Bu his, korku, kızgınlık, üzüntü ve mutluluk gibi duygularla beraber gelen, insanların hayatta kalmasıyla bağlantılı temel duygulanımlardan birisidir.
Her insan zaman zaman herhangi bir hastalık belirtisi olmaksızın yaşamın olağan bir parçası olarak anksiyete yaşayabilir. Ancak yaşanan anksiyete bazen bedensel ya da psikiyatrik bir hastalığın belirtisi olarak da ortaya çıkabilmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ , Walker EF, (1989). Abnormal psychology. 4th. New York: W.W. Norton & Company.[]
- ^ Davison GC (2008). Abnormal Psychology. Toronto: Veronica Visentin. s. 154. ISBN .
- ^ Bouras N, Holt G (2007). Psychiatric and Behavioral Disorders in Intellectual and Developmental Disabilities. 2nd. Cambridge University Press. ISBN . 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.[]
- ^ a b American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Fifth. Arlington, VA: American Psychiatric Publishing. s. 189. ISBN .
- ^ Barker P (2003). Psychiatric and Mental Health Nursing: The Craft of Caring. London 0: Edward Arnold. ISBN .[]
- ^ Kaygı Bozuklukları 17 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Monomente
- ^ . 13 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2015.
Psikoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kaygi endise ya da anksiyete hos olmayan bir ic catisma durumu ile karakterize edilen siklikla ileri geri ilerleme gibi sinirsel davranislarin eslik ettigi bir duygudur Bu durum beklenen olaylar karsisinda oznel olarak hos olmayan dehset duygularidir Alinti gerek Anxiety Anksiyete 1894 Edvard Munch Kaygi genellikle oznel olarak tehditkar gorulen bir duruma olarak genellestirilmis ve odaklanmamis bir huzursuzluk ve endise hissidir Anksiyeteye genellikle kas gerginligi huzursuzluk yorgunluk ve yogunlasma sorunlari eslik eder Kaygi algilanan bir ani tehdit cevabi olan korku ile yakindan iliskilidir Anksiyeteyse gelecekteki tehdit beklentisini icerir Kaygiyla karsilasan insanlar onlara karsi gecmiste kaygi uyandiran durumlardan kacinabilir Kaygi canlilarin dis ortama uyum cabasinda koruyucu bir tepkidir Denetim disina cikip bireyin islevselligini aksattiginda kaygi bozukluklari adi altinda incelenirler Terleme titreme carpinti gibi bedensel belirtileri gorulebilir Basina kotu bir sey gelecegini dusunme rezil olmaktan veya komik duruma dusmekten korkma gibi bilissel dusunsel fakat cogu kez nedeni belirsiz tanimlanamayan bir gerginlik durumudur Kaygi genelde kavramsal bedensel duygusal ve davranissal bilesenlere sahip olmak biciminde tanimlanir Seligman Walker amp Rosenhan 2001 Kan basinci ve kalp atisinin artmasi terleme ana kas gruplarina ani kan akisinin hucum etmesi nedeniyle kaslarda gerginlik bagisiklik ve sindirim sistemi islevlerinin yavaslamasi gibi fiziksel etkileri vardir Bunlara ek olarak mide bulantisi el ve ayaklarda sogukluk titreme usume hissedilir Ayrica agiz kurulugu yutkunma zorlugu mide bulantisi ani tansiyon dususu bayilma olecekmis hissi gibi fiziksel belirtiler de gorulmektedir Duygusal acidan ise korku ve panik hissine neden olur Kisi her seyi olabilecek en olumsuz yonuyle ele alir moral seviyesi en alt duzeydedir Davranissal olarak ise birey anksiyetenin kaynagindan kacma egilimi gosterir Yine de kaygidan sadece hastalikli bir durummus gibi bahsetmek yanlis olur Bu his korku kizginlik uzuntu ve mutluluk gibi duygularla beraber gelen insanlarin hayatta kalmasiyla baglantili temel duygulanimlardan birisidir Her insan zaman zaman herhangi bir hastalik belirtisi olmaksizin yasamin olagan bir parcasi olarak anksiyete yasayabilir Ancak yasanan anksiyete bazen bedensel ya da psikiyatrik bir hastaligin belirtisi olarak da ortaya cikabilmektedir Ayrica bakinizYaygin anksiyete bozuklugu Anksiyete ruyasiKaynakca Walker EF 1989 Abnormal psychology 4th New York W W Norton amp Company sayfa belirt Davison GC 2008 Abnormal Psychology Toronto Veronica Visentin s 154 ISBN 978 0 470 84072 6 Bouras N Holt G 2007 Psychiatric and Behavioral Disorders in Intellectual and Developmental Disabilities 2nd Cambridge University Press ISBN 9781139461306 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2020 sayfa belirt a b American Psychiatric Association 2013 Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders Fifth Arlington VA American Psychiatric Publishing s 189 ISBN 978 0 89042 555 8 Barker P 2003 Psychiatric and Mental Health Nursing The Craft of Caring London 0 Edward Arnold ISBN 978 0 340 81026 2 sayfa belirt Kaygi Bozukluklari 17 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Monomente 13 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2015 Psikoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz