Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için konusunda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. (Mart 2017) |
Kekemelik, sessiz duraksamalar ve kekemelerin ses üretememesi sonucu ortaya çıkan blokların yanı sıra istemsiz tekrarlar, ses, hece ve kelimelerin istemsiz uzamasıyla konuşmanın doğal akışının bozulması sonucu ortaya çıkan bir konuşma bozukluğudur. Kekemelik terimi en çok istemsiz ses tekrarları ile ilişkili olarak kullanılır fakat bunun yanı sıra kekemelik konuşmanın öncesindeki kekemeler tarafından blok olarak adlandırılan olağandışı duraksamalar ve belirli seslerdeki uzatmaları da kapsar. Watkins’e göre kekemelik, akıcı konuşmanın üretimi için gerekli motor dizilerin seçilmesi, başlatılması ve yürütülmesindeki düzensizliktir. Kekeme olan birçok birey için, tekrarlamalar birincil problemdir. Kekemelik genellikle seslerin fiziksel olarak üretilmesi ve düşüncelerin kelimelere dökülmesi ile ilgili bir problem değildir. Kekemelik sağlıklı bir sözlü iletişimi etkileyecek şekilde geniş bir şiddet yelpazesini kapsamaktadır. Her 4 erkeğe karşılık 1 kadın kekeme bulunmaktadır. Kekemelik, çocuklarda yetişkinlere kıyasla daha çok rastlanan bir olaydır. Okul öncesi cağındaki çocukların %5'i kekemedir. Yetişkinlerde bu oran yaklaşık %0,73 kadardır. Aynı oran cinslere göre ayrılırsa, erkeklerde %80, kadınlarda %20'dir.
Karakteristiği
Kekelemeye henüz kesin bir neden verilememiştir. Bazı araştırmalar genlerin veya stresin kekelemeye yol açtığını göstermektedir. Ayrı bir araştırma ise kekeleme ve arasında ilişki olduğunu savunmaktadır.
Kekemelik bilimsel çalışmalara göre dünyanın bütün kültürlerinde var olan bir konuşma bozukluğudur. Küçük çocuklarda konuşma gelişimi ile birlikte (3-5 yaşlar arasında) ergenlik çağına kadar geçmezse ömür boyu varlığını sürdürür. Kekemeliğin karakteristiği hakkında genel olarak bilinen özellikler; taklidin, salt korku ve stresin kekemeliğe neden olmayacağı, sadece var olan kekemeliği tetikleyeceği ya da genetik olan yatkın bireyin bu konuşma bozukluğunu oluşturmasına katkı sağlayacağıdır. Ayrıca kekemeliğin toplumun belli bir kesiminde var olduğuna dair yeterli kanıt bulunmamaktadır. Her sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel seviyeden insanda kekemelik görülebilir. Ayrı bir araştırma ise kekeleme ve arasında ilişki olduğunu savunmaktadır.
Kekemelikte semptomlar 3 ana kategoriye ayrılabilir. Yeni kekelemeye başlayan bir çocukta rahatça görülebiliren hece ve ses tekrarlamaları(İ-i-i-istanbul), bloklar(İ____stanbul) ve ses uzatmaları(İiiiiiiistanbul), kekemelikte çekirdek semptomlar olarak adlandırılır. Yeni kekelemeye başlayan küçük çocuklarda genellikle bu üç semptomdan başka semptomlar izlenemez. Hatta kekemeliğin ilk başlangıcında sadece hece ve ses tekrarlamaları görülür, diğer semptomların kekemeliğin daha ileri bir aşamada olduğunu gösterdiği varsayımından hareket edilir.. Fakat birey kekemeliğe karşı hassasiyet kazanmaya başladıkça ve duyguları bu sorun nedeniyle etkilenmeye başladıkça diğer semptomlarda görülmeye başlanır.
Bu duyarlılık kekemelikte, yüz, göz tikleri, kontrol el ve ayak hareketleri, utanç duygusu, kelime değiştirme davranışı, korku/kaygı bozukluğu, sosyal ortamlardan sürekli kaçınma gibi ikincil semptomları ortaya çıkarır. Listelenen bu ikincil semptomlar her kekeme de bulunmak zorunda değildir. Sadece biri veya hepsi aynı kekemede bulunabiilir. Bahsedilen semptomlar dışında ayrıca gizli / örtülü semptomlar vardır. Bunların bazıları ikincil semptomlarla örtüşüyorsa da genellikle dinleyiciler tarafından kekemelik semptomu olarak algılanmamaktadır.
Gizli semptomlar başlayıcı kullanmak(Aaa, Iıı, Şey), sorunlu kelimeleyi ertelemek, düşünüyor numarası yapmak, sorunlu kelimeyi eş anlamlı başka bir kelimeyle değiştirmek,Sorunlu kelimeyi söylemeden önce ara verip (gerekirse nefes alıp) kelimeyi söylemek, konuşma sırasını başkasına yönlendirmek olarak özetlenebilir.
Nörolojisi
Kekemelik üzerine son beyin görüntüleme çalışmaları yalnızca yetişkin kekemeler üzerinde yapılmıştır. Bu çalışmalar kekeme olan bireylerin beyin yapılarında kekeme olmayan insanlara göre çok sayıda farklılık gözlenmiştir. Kekemelerin beyin yapısındaki bu farklılığın kekemeliği mi yarattığı yoksa oluşan kekemeliğin bu normal olmayan yapıya sebep olduğu bilinmemektedir. Kekemeler üzerine farklı beyin görüntüleme çalışmaları farklı sonuçlara sahiptir çünkü bu çalışmalarda farklı teknolojiler kullanılmış ve farklı konuşma görevleri test edilmiştir. Bu farklılıklara ek olarak beyindeki sağ ve sol planum temporale bölgesinde kekeme olmayanlarla karşılaştırıldığında bir asimetri bulunmuştur. Diğer bir çalışmada sözel fonksiyonları kontrol eden bölgeye yakın olan rolandic operculum’da ve dil üretiminin gerçekleştiği wernicke bölgesinde farklılıklar gözlenmiştir.
Kekemeliğin genetiği
En az 25 bilimsel çalışma kekeme akrabası olan kekemelerin, kekemeliğe daha yatkın olduklarını keşfetmiştir.
Kekemelere yönelik davranışlar
Kekemelerle konuşurken birçok insan nasıl davranacağı konusunda tereddüte düşmektedir. Böyle bir durumda kekemeye; "rahat ol", "derin nefes al", "heyecanlanacak bir şey yok" gibi tavsiyeler vermek hiçbir işe yaramayacaktır. Dolayısıyla kekeme birine tavsiye vermek gereksizdir. Ayrıca kekeme üzerinde daha fazla baskı oluşturmamak adına genelde insanlar göz teması kurmamaya çalışır, oysaki bu karşınızdaki bireyi küçümsediğiniz ve dikkate almadığınız izlenimini yaratması açısında oldukça riskli bir davranıştır. Kekemeler tarafından en rahatsız edici bulunan durum, her ne kadar iyi niyetlerle yapılsa da, kekemenin söyleyemediği kelimeleri tamamlamaya çalışmaktır. Bir kekemeyle iletişim sırasında anlayamadığınız kelime ve cümleler olabilir. Böyle bir durumda kekemeye soru sormaya çekinmemek, karşınızdaki kişiyi önemsediğini gösterecektir.
Kaynakça
- ^ World Health Organization ICD-10 F95.8 - Stuttering 2 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ [Carlson, N. (2013). Human Communication. In Physiology of behavior (11th ed., pp. 497-500). Boston: Allyn and Bacon.]
- ^ ""11 Facts About Stuttering"". 19 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2017.
- ^ Ali AKTEKİN "Kekemer" - Konuşamayan Kalmasın Diye ! Kademesiz Sistemli Yapısal Konuşma Yöntemi adlı dokümandan alıntı -1999
- ^ Craig. A, Hancock K, Tran. Y, Craig. M, & Peters, K. (2002). "Epidemiology of stuttering in the communication across the entire life span."
- ^ Yairi, E, & Ambrose, N. (2005). Early childhood stuttering. Austin, TX: Pro-Ed, Inc. Kloth, S., Janssen, P., Kraaimaat, F. & Brutten, G. (1995). "Speech-motor and linguistic skills of young stutterers prior to onset." Journal of Fluency Disorders, 20, 157–170. Yairi, 2005; “On the Gender Factor in Stuttering,” Stuttering Foundation of America newsletter, Fall 2005, page 5.
- ^ a b Abwender DA, Trinidad KS, et al. "Features resembling Tourette's syndrome in developmental stutterers." Brain Lang. 1998 May;62(3):455-64.
- ^ a b c d Petra Sasmaz - Dil ve Konuşma Terapist 3 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . i
- ^ . 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2017.
- ^ "Neurology of Stuttering". 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2017.
- ^ Genetics of Stuttering 3 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin tip konusunda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Mart 2017 Kekemelik sessiz duraksamalar ve kekemelerin ses uretememesi sonucu ortaya cikan bloklarin yani sira istemsiz tekrarlar ses hece ve kelimelerin istemsiz uzamasiyla konusmanin dogal akisinin bozulmasi sonucu ortaya cikan bir konusma bozuklugudur Kekemelik terimi en cok istemsiz ses tekrarlari ile iliskili olarak kullanilir fakat bunun yani sira kekemelik konusmanin oncesindeki kekemeler tarafindan blok olarak adlandirilan olagandisi duraksamalar ve belirli seslerdeki uzatmalari da kapsar Watkins e gore kekemelik akici konusmanin uretimi icin gerekli motor dizilerin secilmesi baslatilmasi ve yurutulmesindeki duzensizliktir Kekeme olan bircok birey icin tekrarlamalar birincil problemdir Kekemelik genellikle seslerin fiziksel olarak uretilmesi ve dusuncelerin kelimelere dokulmesi ile ilgili bir problem degildir Kekemelik saglikli bir sozlu iletisimi etkileyecek sekilde genis bir siddet yelpazesini kapsamaktadir Her 4 erkege karsilik 1 kadin kekeme bulunmaktadir Kekemelik cocuklarda yetiskinlere kiyasla daha cok rastlanan bir olaydir Okul oncesi cagindaki cocuklarin 5 i kekemedir Yetiskinlerde bu oran yaklasik 0 73 kadardir Ayni oran cinslere gore ayrilirsa erkeklerde 80 kadinlarda 20 dir Kekeme bir kisinin soylediklerinin yaziya dokumuKarakteristigiKekelemeye henuz kesin bir neden verilememistir Bazi arastirmalar genlerin veya stresin kekelemeye yol actigini gostermektedir Ayri bir arastirma ise kekeleme ve arasinda iliski oldugunu savunmaktadir Kekemelik bilimsel calismalara gore dunyanin butun kulturlerinde var olan bir konusma bozuklugudur Kucuk cocuklarda konusma gelisimi ile birlikte 3 5 yaslar arasinda ergenlik cagina kadar gecmezse omur boyu varligini surdurur Kekemeligin karakteristigi hakkinda genel olarak bilinen ozellikler taklidin salt korku ve stresin kekemelige neden olmayacagi sadece var olan kekemeligi tetikleyecegi ya da genetik olan yatkin bireyin bu konusma bozuklugunu olusturmasina katki saglayacagidir Ayrica kekemeligin toplumun belli bir kesiminde var olduguna dair yeterli kanit bulunmamaktadir Her sosyo ekonomik ve sosyo kulturel seviyeden insanda kekemelik gorulebilir Ayri bir arastirma ise kekeleme ve arasinda iliski oldugunu savunmaktadir Kekemelikte semptomlar 3 ana kategoriye ayrilabilir Yeni kekelemeye baslayan bir cocukta rahatca gorulebiliren hece ve ses tekrarlamalari I i i istanbul bloklar I stanbul ve ses uzatmalari Iiiiiiiistanbul kekemelikte cekirdek semptomlar olarak adlandirilir Yeni kekelemeye baslayan kucuk cocuklarda genellikle bu uc semptomdan baska semptomlar izlenemez Hatta kekemeligin ilk baslangicinda sadece hece ve ses tekrarlamalari gorulur diger semptomlarin kekemeligin daha ileri bir asamada oldugunu gosterdigi varsayimindan hareket edilir Fakat birey kekemelige karsi hassasiyet kazanmaya basladikca ve duygulari bu sorun nedeniyle etkilenmeye basladikca diger semptomlarda gorulmeye baslanir Bu duyarlilik kekemelikte yuz goz tikleri kontrol el ve ayak hareketleri utanc duygusu kelime degistirme davranisi korku kaygi bozuklugu sosyal ortamlardan surekli kacinma gibi ikincil semptomlari ortaya cikarir Listelenen bu ikincil semptomlar her kekeme de bulunmak zorunda degildir Sadece biri veya hepsi ayni kekemede bulunabiilir Bahsedilen semptomlar disinda ayrica gizli ortulu semptomlar vardir Bunlarin bazilari ikincil semptomlarla ortusuyorsa da genellikle dinleyiciler tarafindan kekemelik semptomu olarak algilanmamaktadir Gizli semptomlar baslayici kullanmak Aaa Iii Sey sorunlu kelimeleyi ertelemek dusunuyor numarasi yapmak sorunlu kelimeyi es anlamli baska bir kelimeyle degistirmek Sorunlu kelimeyi soylemeden once ara verip gerekirse nefes alip kelimeyi soylemek konusma sirasini baskasina yonlendirmek olarak ozetlenebilir NorolojisiKekemelik uzerine son beyin goruntuleme calismalari yalnizca yetiskin kekemeler uzerinde yapilmistir Bu calismalar kekeme olan bireylerin beyin yapilarinda kekeme olmayan insanlara gore cok sayida farklilik gozlenmistir Kekemelerin beyin yapisindaki bu farkliligin kekemeligi mi yarattigi yoksa olusan kekemeligin bu normal olmayan yapiya sebep oldugu bilinmemektedir Kekemeler uzerine farkli beyin goruntuleme calismalari farkli sonuclara sahiptir cunku bu calismalarda farkli teknolojiler kullanilmis ve farkli konusma gorevleri test edilmistir Bu farkliliklara ek olarak beyindeki sag ve sol planum temporale bolgesinde kekeme olmayanlarla karsilastirildiginda bir asimetri bulunmustur Diger bir calismada sozel fonksiyonlari kontrol eden bolgeye yakin olan rolandic operculum da ve dil uretiminin gerceklestigi wernicke bolgesinde farkliliklar gozlenmistir Kekemeligin genetigiEn az 25 bilimsel calisma kekeme akrabasi olan kekemelerin kekemelige daha yatkin olduklarini kesfetmistir Kekemelere yonelik davranislarKekemelerle konusurken bircok insan nasil davranacagi konusunda tereddute dusmektedir Boyle bir durumda kekemeye rahat ol derin nefes al heyecanlanacak bir sey yok gibi tavsiyeler vermek hicbir ise yaramayacaktir Dolayisiyla kekeme birine tavsiye vermek gereksizdir Ayrica kekeme uzerinde daha fazla baski olusturmamak adina genelde insanlar goz temasi kurmamaya calisir oysaki bu karsinizdaki bireyi kucumsediginiz ve dikkate almadiginiz izlenimini yaratmasi acisinda oldukca riskli bir davranistir Kekemeler tarafindan en rahatsiz edici bulunan durum her ne kadar iyi niyetlerle yapilsa da kekemenin soyleyemedigi kelimeleri tamamlamaya calismaktir Bir kekemeyle iletisim sirasinda anlayamadiginiz kelime ve cumleler olabilir Boyle bir durumda kekemeye soru sormaya cekinmemek karsinizdaki kisiyi onemsedigini gosterecektir Kaynakca World Health Organization ICD 10 F95 8 Stuttering 2 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Carlson N 2013 Human Communication In Physiology of behavior 11th ed pp 497 500 Boston Allyn and Bacon 11 Facts About Stuttering 19 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2017 Ali AKTEKIN Kekemer Konusamayan Kalmasin Diye Kademesiz Sistemli Yapisal Konusma Yontemi adli dokumandan alinti 1999 Craig A Hancock K Tran Y Craig M amp Peters K 2002 Epidemiology of stuttering in the communication across the entire life span Yairi E amp Ambrose N 2005 Early childhood stuttering Austin TX Pro Ed Inc Kloth S Janssen P Kraaimaat F amp Brutten G 1995 Speech motor and linguistic skills of young stutterers prior to onset Journal of Fluency Disorders 20 157 170 Yairi 2005 On the Gender Factor in Stuttering Stuttering Foundation of America newsletter Fall 2005 page 5 a b Abwender DA Trinidad KS et al Features resembling Tourette s syndrome in developmental stutterers Brain Lang 1998 May 62 3 455 64 a b c d Petra Sasmaz Dil ve Konusma Terapist 3 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde i 3 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2017 Neurology of Stuttering 3 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2017 Genetics of Stuttering 3 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2017