Kent ekolojisi, kent yaşamına ilişkin, bitkilerle hayvanların fiziksel çevreye uyum göstermeleri benzetmesine dayanan bir yaklaşım.
İnsanlar, arkasındaki itici güçtür ve çevreyi, arazi yüzeylerini ve su yollarını değiştirmek, yabancı türleri tanıtmak ve biyojeokimyasal döngüleri değiştirmek gibi çeşitli şekillerde etkilemektedir. Bu etkilerden bazıları, örneğin Chicago Nehri'nin artan kirlilik seviyelerine uyum sağlamak ve nehir üzerindeki ticareti karşılamak için tersine çevrilmesi gibi daha belirgindir. Kentleşme nedeniyle küresel iklimin değişmesi gibi diğer etkiler daha kademeli olabilmektedir.
Kara ve su yollarının modifikasyonu
İnsanlar, yalnızca kentsel merkezler inşa etmek için değil, aynı zamanda konut için çevredeki banliyö alanları inşa etmek için de araziye yüksek talepte bulunmaktadırlar. Kentin artan nüfusunu sürdürmek ve tarım için de arazi tahsis edilmektedir. Genişleyen şehirler ve banliyö alanları, şehirleşmenin arazi kullanımı ve kaynak gereksinimlerini karşılamak için buna karşılık gelen ormansızlaşmayı gerektirmektedir. Bunun temel örnekleri Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'daki Ormansızlaşmadır.
Arazinin insan ihtiyaçlarına göre manipülasyonunun yanı sıra, kentsel kuruluşlarda nehirler ve akarsular gibi doğal su kaynakları da değiştirilmektedir. Değişiklik barajlar, yapay kanallar ve hatta nehirlerin tersine çevrilmesi şeklinde olabilmektedir. Chicago Nehri'nin akışını tersine çevirmek, kentsel çevre değişikliğinin önemli bir örneğidir. Doğal çöl ortamlarındaki kentsel alanlar, insan nüfusunu korumak için genellikle uzak bölgelerden su getirmektedir ve muhtemelen yerel çöl iklimi üzerinde etkileri olacaktır. Kentsel alanlarda su sistemlerinin değiştirilmesi, aynı zamanda, akarsu çeşitliliğinin azalmasına ve kirliliğin artmasına neden olmaktadır.
İstilacı türlerin ticareti, nakliyesi ve yayılması
Kentsel alanların korunmasında önemli olan kaynak taleplerini karşılamak için hem yerel nakliye hem de uzun mesafeli ticaret gereklidir. Malların taşınmasından kaynaklanan karbondioksit emisyonları, kentsel ortamların toprak ve havasında sera gazlarının ve besin birikintilerinin birikmesine de katkıda bulunmaktadır. Ayrıca, deniz taşımacılığı canlı organizmaların kasıtsız yayılmasını kolaylaştırmaktadır ve onları doğal olarak yaşamayacakları ortamlarla tanıştırmaktadır. Tanıtılan veya yabancı türler, kasıtlı veya kasıtsız insan faaliyetleri nedeniyle doğal olarak gelişmedikleri bir aralıkta yaşayan organizma popülasyonlarıdır. Kent merkezleri arasındaki artan ulaşım, hayvan ve bitki türlerinin tesadüfi hareketini daha da artırmaktadır. Yabancı türlerin genellikle doğal yırtıcıları yoktur ve tanıtıldıkları yeni çevrede mevcut ekolojik popülasyonların dinamikleri için önemli bir tehdit oluşturmaktadırlar. Bu tür istilacı türler çoktur ve aralarında ev serçeleri, halka boyunlu sülünler, Avrupa sığırcıkları, kahverengi sıçanlar, Asya sazanları, Amerikan kurbağaları, zümrüt dişbudak kurdu, kudzu sarmaşıkları ve zebra midyeleri sayılabilmektedir. Avustralya'da, Lantana'nın (L. camara, yabancı bir tür) kentsel yeşil alanlardan uzaklaştırılmasının, muhteşem peri (Malurus cyaneus) ve gümüşgöz gibi türler için sığınak sağladığından yerel olarak kuş çeşitliliği üzerinde şaşırtıcı bir şekilde olumsuz etkileri olabileceği bulunmuştur.
Biyojeokimyasal yollar üzerinde insan etkileri
Kentleşme, sanayi, inşaat, tarım ve enerji sağlama hizmetleri tarafından kimyasal kullanım için büyük bir taleple sonuçlanmaktadır. Bu tür talepler, asit yağmuru, ötrofikasyon ve küresel ısınma gibi olaylarla sonuçlanan biyojeokimyasal döngüler üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Ayrıca, besin maddelerinin toprağa, suya ve atmosfere geri dönmesini engelleyen geçirimsiz yüzeyler nedeniyle kentsel çevredeki doğal biyojeokimyasal döngüler engellenebilmektedir.
Genişleyen şehir merkezleri tarafından uygulanan tarımsal ihtiyaçları karşılamak için gübre talebi, toprağın kimyasal bileşimini değiştirebilmektedir. Bu tür etkiler genellikle kükürt, fosfor, azot ve ağır metaller dahil olmak üzere anormal derecede yüksek konsantrasyonlarda bileşiklerle sonuçlanmaktadır. Ek olarak, gübrelerde kullanılan azot ve fosfor, yerel nehirlerde ve akarsularda bu bileşiklerin konsantrasyonunu değiştiren ve genellikle yerel türler üzerinde olumsuz etkilere neden olan tarımsal akış şeklinde ciddi sorunlara neden olmuştur. Tarımsal akışın iyi bilinen bir etkisi ötrofikasyon olgusudur. Tarımsal akıştan gelen gübre kimyasalları okyanusa ulaştığında, bir alg patlaması meydana gelmektedir ve ardından hızla ölmektedir. Ölü alg biyokütlesi, sudan elde ettikleri büyük miktarda oksijeni de tüketen bakteriler tarafından ayrıştırılır ve balıklar veya diğer organizmalar için oksijensiz bir "ölü bölge" oluşturur. Klasik bir örnek, Mississippi Nehri'ne tarımsal akış nedeniyle Meksika Körfezi'ndeki ölü bölgedir.
Biyojeokimyasal döngüdeki kirleticiler ve değişiklikler nehir ve okyanus ekosistemlerini değiştirdiği gibi havada da benzer etkiler göstermektedirler. Bazıları kimyasalların ve kirliliğin birikmesinden kaynaklanmaktadır ve genellikle yerel bitkiler ve hayvanlar üzerinde büyük etkisi olan kentsel ortamlarda kendini göstermektedir. Kent merkezleri genellikle kirlilik için nokta kaynakları olarak kabul edildiğinden, şaşırtıcı olmayan bir şekilde yerel bitkiler bu tür koşullara dayanacak şekilde adapte olmuştur.
Kaynakça
- ^ Changnon, Stanley A. (1 Mayıs 1992). "Inadvertent Weather Modification in Urban Areas: Lessons for Global Climate Change". Bulletin of the American Meteorological Society (İngilizce). 73 (5): 619-627. doi:10.1175/1520-0477(1992)073<0619:IWMIUA>2.0.CO;2. ISSN 0003-0007. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ Rudel, Thomas K.; Defries, Ruth; Asner, Gregory P.; Laurance, William F. (2009). "Changing Drivers of Deforestation and New Opportunities for Conservation". Conservation Biology (İngilizce). 23 (6): 1396-1405. doi:10.1111/j.1523-1739.2009.01332.x. ISSN 1523-1739. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ Hill, L. The Chicago River: A Natural and Unnatural History. Lake Claremont Press. 2000.[.
- ^ Shochat, E.; Stefanov, W. L.; Whitehouse, M. E. A.; Faeth, S. H. (2004). "Urbanization and Spider Diversity: Influences of Human Modification of Habitat Structure and Productivity". Ecological Applications (İngilizce). 14 (1): 268-280. doi:10.1890/02-5341. ISSN 1939-5582. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ Paul, Michael J.; Meyer, Judy L. (1 Kasım 2001). "Streams in the Urban Landscape". Annual Review of Ecology and Systematics. 32 (1): 333-365. doi:10.1146/annurev.ecolsys.32.081501.114040. ISSN 0066-4162. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ a b c Grimm, Nancy B.; Faeth, Stanley H.; Golubiewski, Nancy E.; Redman, Charles L.; Wu, Jianguo; Bai, Xuemei; Briggs, John M. (8 Şubat 2008). "Global Change and the Ecology of Cities". Science (İngilizce). 319 (5864): 756-760. doi:10.1126/science.1150195. ISSN 0036-8075. (PMID) 18258902. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ Ewel, John J.; O'Dowd, Dennis J.; Bergelson, Joy; Daehler, Curtis C.; D'Antonio, Carla M.; Gómez, Luis Diego; Gordon, Doria R.; Hobbs, Richard J.; Holt, Alan; Hopper, Keith R.; Hughes, Colin E. (1 Ağustos 1999). "Deliberate Introductions of Species: Research Needs: Benefits can be reaped, but risks are high". BioScience. 49 (8): 619-630. doi:10.2307/1313438. ISSN 0006-3568.
- ^ Colautti, Robert I.; MacIsaac, Hugh J. (2004). "A neutral terminology to define 'invasive' species". Diversity and Distributions (İngilizce). 10 (2): 135-141. doi:10.1111/j.1366-9516.2004.00061.x. ISSN 1472-4642. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ KAYE, J; GROFFMAN, P; GRIMM, N; BAKER, L; POUYAT, R (2006). "A distinct urban biogeochemistry?". Trends in Ecology & Evolution. 21 (4): 192-199. doi:10.1016/j.tree.2005.12.006. ISSN 0169-5347.
- ^ a b Roach, W. John; Grimm, Nancy B. (2009). "Nutrient Variation in an Urban Lake Chain and its Consequences for Phytoplankton Production". Journal of Environmental Quality (İngilizce). 38 (4): 1429-1440. doi:10.2134/jeq2008.0191. ISSN 1537-2537. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kent ekolojisi kent yasamina iliskin bitkilerle hayvanlarin fiziksel cevreye uyum gostermeleri benzetmesine dayanan bir yaklasim Insanlar arkasindaki itici guctur ve cevreyi arazi yuzeylerini ve su yollarini degistirmek yabanci turleri tanitmak ve biyojeokimyasal donguleri degistirmek gibi cesitli sekillerde etkilemektedir Bu etkilerden bazilari ornegin Chicago Nehri nin artan kirlilik seviyelerine uyum saglamak ve nehir uzerindeki ticareti karsilamak icin tersine cevrilmesi gibi daha belirgindir Kentlesme nedeniyle kuresel iklimin degismesi gibi diger etkiler daha kademeli olabilmektedir Kara ve su yollarinin modifikasyonuAvrupa da ormansizlasma Insanlar yalnizca kentsel merkezler insa etmek icin degil ayni zamanda konut icin cevredeki banliyo alanlari insa etmek icin de araziye yuksek talepte bulunmaktadirlar Kentin artan nufusunu surdurmek ve tarim icin de arazi tahsis edilmektedir Genisleyen sehirler ve banliyo alanlari sehirlesmenin arazi kullanimi ve kaynak gereksinimlerini karsilamak icin buna karsilik gelen ormansizlasmayi gerektirmektedir Bunun temel ornekleri Amerika Birlesik Devletleri ve Avrupa daki Ormansizlasmadir Arazinin insan ihtiyaclarina gore manipulasyonunun yani sira kentsel kuruluslarda nehirler ve akarsular gibi dogal su kaynaklari da degistirilmektedir Degisiklik barajlar yapay kanallar ve hatta nehirlerin tersine cevrilmesi seklinde olabilmektedir Chicago Nehri nin akisini tersine cevirmek kentsel cevre degisikliginin onemli bir ornegidir Dogal col ortamlarindaki kentsel alanlar insan nufusunu korumak icin genellikle uzak bolgelerden su getirmektedir ve muhtemelen yerel col iklimi uzerinde etkileri olacaktir Kentsel alanlarda su sistemlerinin degistirilmesi ayni zamanda akarsu cesitliliginin azalmasina ve kirliligin artmasina neden olmaktadir Istilaci turlerin ticareti nakliyesi ve yayilmasiAtlanta Georgia ABD de agaclarda buyuyen istilaci kudzu sarmasiklariBir gemi potansiyel olarak istilaci turler tasiyan Iskocya daki Firth of Clyde den gecer Kentsel alanlarin korunmasinda onemli olan kaynak taleplerini karsilamak icin hem yerel nakliye hem de uzun mesafeli ticaret gereklidir Mallarin tasinmasindan kaynaklanan karbondioksit emisyonlari kentsel ortamlarin toprak ve havasinda sera gazlarinin ve besin birikintilerinin birikmesine de katkida bulunmaktadir Ayrica deniz tasimaciligi canli organizmalarin kasitsiz yayilmasini kolaylastirmaktadir ve onlari dogal olarak yasamayacaklari ortamlarla tanistirmaktadir Tanitilan veya yabanci turler kasitli veya kasitsiz insan faaliyetleri nedeniyle dogal olarak gelismedikleri bir aralikta yasayan organizma populasyonlaridir Kent merkezleri arasindaki artan ulasim hayvan ve bitki turlerinin tesadufi hareketini daha da artirmaktadir Yabanci turlerin genellikle dogal yirticilari yoktur ve tanitildiklari yeni cevrede mevcut ekolojik populasyonlarin dinamikleri icin onemli bir tehdit olusturmaktadirlar Bu tur istilaci turler coktur ve aralarinda ev serceleri halka boyunlu sulunler Avrupa sigirciklari kahverengi sicanlar Asya sazanlari Amerikan kurbagalari zumrut disbudak kurdu kudzu sarmasiklari ve zebra midyeleri sayilabilmektedir Avustralya da Lantana nin L camara yabanci bir tur kentsel yesil alanlardan uzaklastirilmasinin muhtesem peri Malurus cyaneus ve gumusgoz gibi turler icin siginak sagladigindan yerel olarak kus cesitliligi uzerinde sasirtici bir sekilde olumsuz etkileri olabilecegi bulunmustur Biyojeokimyasal yollar uzerinde insan etkileriKentlesme sanayi insaat tarim ve enerji saglama hizmetleri tarafindan kimyasal kullanim icin buyuk bir taleple sonuclanmaktadir Bu tur talepler asit yagmuru otrofikasyon ve kuresel isinma gibi olaylarla sonuclanan biyojeokimyasal donguler uzerinde onemli bir etkiye sahiptir Ayrica besin maddelerinin topraga suya ve atmosfere geri donmesini engelleyen gecirimsiz yuzeyler nedeniyle kentsel cevredeki dogal biyojeokimyasal donguler engellenebilmektedir Genisleyen sehir merkezleri tarafindan uygulanan tarimsal ihtiyaclari karsilamak icin gubre talebi topragin kimyasal bilesimini degistirebilmektedir Bu tur etkiler genellikle kukurt fosfor azot ve agir metaller dahil olmak uzere anormal derecede yuksek konsantrasyonlarda bilesiklerle sonuclanmaktadir Ek olarak gubrelerde kullanilan azot ve fosfor yerel nehirlerde ve akarsularda bu bilesiklerin konsantrasyonunu degistiren ve genellikle yerel turler uzerinde olumsuz etkilere neden olan tarimsal akis seklinde ciddi sorunlara neden olmustur Tarimsal akisin iyi bilinen bir etkisi otrofikasyon olgusudur Tarimsal akistan gelen gubre kimyasallari okyanusa ulastiginda bir alg patlamasi meydana gelmektedir ve ardindan hizla olmektedir Olu alg biyokutlesi sudan elde ettikleri buyuk miktarda oksijeni de tuketen bakteriler tarafindan ayristirilir ve baliklar veya diger organizmalar icin oksijensiz bir olu bolge olusturur Klasik bir ornek Mississippi Nehri ne tarimsal akis nedeniyle Meksika Korfezi ndeki olu bolgedir Karbon dongusunun grafiksel gosterimi Biyojeokimyasal dongudeki kirleticiler ve degisiklikler nehir ve okyanus ekosistemlerini degistirdigi gibi havada da benzer etkiler gostermektedirler Bazilari kimyasallarin ve kirliligin birikmesinden kaynaklanmaktadir ve genellikle yerel bitkiler ve hayvanlar uzerinde buyuk etkisi olan kentsel ortamlarda kendini gostermektedir Kent merkezleri genellikle kirlilik icin nokta kaynaklari olarak kabul edildiginden sasirtici olmayan bir sekilde yerel bitkiler bu tur kosullara dayanacak sekilde adapte olmustur Kaynakca Changnon Stanley A 1 Mayis 1992 Inadvertent Weather Modification in Urban Areas Lessons for Global Climate Change Bulletin of the American Meteorological Society Ingilizce 73 5 619 627 doi 10 1175 1520 0477 1992 073 lt 0619 IWMIUA gt 2 0 CO 2 ISSN 0003 0007 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 Rudel Thomas K Defries Ruth Asner Gregory P Laurance William F 2009 Changing Drivers of Deforestation and New Opportunities for Conservation Conservation Biology Ingilizce 23 6 1396 1405 doi 10 1111 j 1523 1739 2009 01332 x ISSN 1523 1739 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 Hill L The Chicago River A Natural and Unnatural History Lake Claremont Press 2000 Shochat E Stefanov W L Whitehouse M E A Faeth S H 2004 Urbanization and Spider Diversity Influences of Human Modification of Habitat Structure and Productivity Ecological Applications Ingilizce 14 1 268 280 doi 10 1890 02 5341 ISSN 1939 5582 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 Paul Michael J Meyer Judy L 1 Kasim 2001 Streams in the Urban Landscape Annual Review of Ecology and Systematics 32 1 333 365 doi 10 1146 annurev ecolsys 32 081501 114040 ISSN 0066 4162 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 a b c Grimm Nancy B Faeth Stanley H Golubiewski Nancy E Redman Charles L Wu Jianguo Bai Xuemei Briggs John M 8 Subat 2008 Global Change and the Ecology of Cities Science Ingilizce 319 5864 756 760 doi 10 1126 science 1150195 ISSN 0036 8075 PMID 18258902 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 Ewel John J O Dowd Dennis J Bergelson Joy Daehler Curtis C D Antonio Carla M Gomez Luis Diego Gordon Doria R Hobbs Richard J Holt Alan Hopper Keith R Hughes Colin E 1 Agustos 1999 Deliberate Introductions of Species Research Needs Benefits can be reaped but risks are high BioScience 49 8 619 630 doi 10 2307 1313438 ISSN 0006 3568 Colautti Robert I MacIsaac Hugh J 2004 A neutral terminology to define invasive species Diversity and Distributions Ingilizce 10 2 135 141 doi 10 1111 j 1366 9516 2004 00061 x ISSN 1472 4642 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 KAYE J GROFFMAN P GRIMM N BAKER L POUYAT R 2006 A distinct urban biogeochemistry Trends in Ecology amp Evolution 21 4 192 199 doi 10 1016 j tree 2005 12 006 ISSN 0169 5347 a b Roach W John Grimm Nancy B 2009 Nutrient Variation in an Urban Lake Chain and its Consequences for Phytoplankton Production Journal of Environmental Quality Ingilizce 38 4 1429 1440 doi 10 2134 jeq2008 0191 ISSN 1537 2537 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2021