Kreşinler (Tatarca: керәшеннәр, керәшен татарлары) İdil Tatarları'nın bir koludur. Dil ve etnik köken bakımından Kazan Tatarlarına çok benzemektedirler.
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
Rusya | 34,882 |
Kazakistan | 20,913 |
Diller | |
Tatar dili (Kereşen ağzı),Rusça | |
Sözkökü
Kereşen veya diğer şekillerinin Kereyçen, Kerey, Giray, Kereit sözleri ile ilgili olabileceği varsayılmıştır. Bu sözün bir sıfat olduğu da belirtilmiştir.
Tarih
18. yy.'da Hristiyanlaştırılma çalışmaları sırasında vaftiz edilmişlerdir. En büyük özellikleri Müslümanken Hristiyanlığa geçmiş olmalarıdır. 20. yy.'da ise yarısından daha az bir bölümü tekrar Müslümanlığa dönüş yapmıştır.1926 nüfus sayımına göre sayıları 100.000 civarındaydı.
Ruslar Kazan hanlığını işgal ettiklerinde, Hristiyanlığı kabul etmek istemeyen Tatarlar Hanlıktan 40 kilometre uzağa sürüldüler. Müslüman Tatarlar; Ruslar'la aralarında sınır olması için Kreşin tatarlarını aralarında bulundurdu.1917 yılında Kreşin problemi ortaya çıkında Kreşinlere sınırlı kültür özerkliği verildi. Kreşin köylerinin oluşumu o yıllarda başlamış oldu. Bugün Kazan dışındaki köylerde yaşamalarına rağmen Kazan'da bir kiliseleri vardır.
Ünlüler
Rus yazar Turgenyev'in Kreşin tatarlarından geldiği bilinmektedir.
Boylar
Etnografik ve dil bakımından Kreşinleri yedi gruba ayrılırlar;
İlgili Edebiyatlık
- Narody Rossii: entsiklopedija. Moskva: Bolšaja Rossijskaja entsiklopedija, 1994. .
- Kraşinler tarihi hakkında 30 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. – Фәнни журнал. Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты тарафыннан 2015 елдан Казанда елга ике тапкыр чыгарыла. ISSN 2499-9555
- История и культура татар-кряшен (XVI–ХХ вв.) 23 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Керәшен татарларының тарихы һәм мәдәнияте (XVI-ХХ гасыр)): коллективная монография. – Казань: Институт истории им. Ш.Марджани АН РТ, 2017. – 960 с. + 36 с. цв. вкл.
- Радик Исхаков Очерки истории традиционной культуры и религиозности татар-кряшен (XIX – начало XX вв.) 23 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Керәшен татарларының традицион мәдәнияте һәм дине тарихы очерклары (XIX гасыр - XX гасыр башы).: монография. — Казань: Изд-во «Центр инновационных технологий», 2014. — 332 с. —.
- Мухаметшин Ю. Г. Татары-кряшены. Историко-этнографическое исследование материальной культуры. Середина XIX – начало XX в.. — М.: Наука, 1977. — 184 с. (Йолдыз Мөхәммәтшин. Керәшен татарлар. Матди мәдәниятне тарихи-этнографик тикшерү. XIX гасыр уртасы - XX гасыр башы - М.: Наука, 1977. - 184 б.)
Ayrıca bakınız
- Kreşin Tatarcası
- Nagaybekler
Kaynakça
- ^ . 4 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021.
- ^ . 29 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021.
- ^ Глухов М. С. Tatarica. Энциклопедия. — Казань: Ватан, 1997. Б.328-329
- ^ Turgen sözü Türkçe ve Moğolca'daki türgen, dürgen şeklinde yazılan hızlı, tez, acele eden anlamındaki söz ile ilgilidir
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2021.
Dış Bağlantılar
- Kreşen Türklerine ait Tuganaylar web sayfası: Tuganaylar 27 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Keraşenler. Giyim ve diğer kültürel unsurlar 25 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kresinler Tatarca kerәshennәr kerәshen tatarlary Idil Tatarlari nin bir koludur Dil ve etnik koken bakimindan Kazan Tatarlarina cok benzemektedirler Keresen Tatarlari Keresenler Kryasen Keresen TurkleriOnemli nufusa sahip bolgeler Rusya34 882 Kazakistan20 913DillerTatar dili Keresen agzi RuscaSozkokuKeresen veya diger sekillerinin Kereycen Kerey Giray Kereit sozleri ile ilgili olabilecegi varsayilmistir Bu sozun bir sifat oldugu da belirtilmistir Tarih18 yy da Hristiyanlastirilma calismalari sirasinda vaftiz edilmislerdir En buyuk ozellikleri Muslumanken Hristiyanliga gecmis olmalaridir 20 yy da ise yarisindan daha az bir bolumu tekrar Muslumanliga donus yapmistir 1926 nufus sayimina gore sayilari 100 000 civarindaydi Ruslar Kazan hanligini isgal ettiklerinde Hristiyanligi kabul etmek istemeyen Tatarlar Hanliktan 40 kilometre uzaga surulduler Musluman Tatarlar Ruslar la aralarinda sinir olmasi icin Kresin tatarlarini aralarinda bulundurdu 1917 yilinda Kresin problemi ortaya cikinda Kresinlere sinirli kultur ozerkligi verildi Kresin koylerinin olusumu o yillarda baslamis oldu Bugun Kazan disindaki koylerde yasamalarina ragmen Kazan da bir kiliseleri vardir UnlulerRus yazar Turgenyev in Kresin tatarlarindan geldigi bilinmektedir BoylarEtnografik ve dil bakimindan Kresinleri yedi gruba ayrilirlar Ilgili EdebiyatlikNarody Rossii entsiklopedija Moskva Bolsaja Rossijskaja entsiklopedija 1994 ISBN 5 85270 082 7 Krasinler tarihi hakkinda 30 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fәnni zhurnal Shiһabetdin Mәrҗani isemendәge Tarih instituty tarafynnan 2015 eldan Kazanda elga ike tapkyr chygaryla ISSN 2499 9555 Istoriya i kultura tatar kryashen XVI HH vv 23 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kerәshen tatarlarynyn tarihy һәm mәdәniyate XVI HH gasyr kollektivnaya monografiya Kazan Institut istorii im Sh Mardzhani AN RT 2017 960 s 36 s cv vkl ISBN 978 5 94981 213 6 Radik Ishakov Ocherki istorii tradicionnoj kultury i religioznosti tatar kryashen XIX nachalo XX vv 23 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kerәshen tatarlarynyn tradicion mәdәniyate һәm dine tarihy ocherklary XIX gasyr XX gasyr bashy monografiya Kazan Izd vo Centr innovacionnyh tehnologij 2014 332 s ISBN 978 5 93962 691 0 Muhametshin Yu G Tatary kryasheny Istoriko etnograficheskoe issledovanie materialnoj kultury Seredina XIX nachalo XX v M Nauka 1977 184 s Joldyz Mohәmmәtshin Kerәshen tatarlar Matdi mәdәniyatne tarihi etnografik tiksherү XIX gasyr urtasy XX gasyr bashy M Nauka 1977 184 b Ayrica bakinizKresin Tatarcasi NagaybeklerKaynakca 4 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2021 29 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2021 Gluhov M S Tatarica Enciklopediya Kazan Vatan 1997 B 328 329 Turgen sozu Turkce ve Mogolca daki turgen durgen seklinde yazilan hizli tez acele eden anlamindaki soz ile ilgilidir Arsivlenmis kopya 30 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2021 Dis BaglantilarKresen Turklerine ait Tuganaylar web sayfasi Tuganaylar 27 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kerasenler Giyim ve diger kulturel unsurlar 25 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde