Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kerim Erim (31 Ocak 1894, İstanbul - 28 Aralık 1952), Türk ordinaryüs profesör doktor matematikçi.
Kerim Erim | |
|---|---|
| Doğum | 31 Ocak 1894 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 28 Aralık 1952 (58 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Eğitim | |
| Tanınma nedeni | Doktoralı ilk Türk matematikçi |
| Çocuk(lar) | Gülen Erim-Reusch Arif Erim |
| Ödüller | 1977 Tübitak Hizmet Ödülü |
| Kariyeri | |
| Dalı | Matematik |
| Çalıştığı kurumlar | |
| Doktora öğrencileri | Ferruh Şemin, Asım Özkan, Feyyaz Gürsan, Mehmet Namık Oğuztöreli, Mahmut Tanrıkulu, Halil Yüksel, Suzan Kahramaner |
İlk doktoralı Türk matematikçidir. Doktora derecesini 1919'da Almanya’nın Erlangen kentindeki Frederich-Alexanders Üniversitesi’nden aldı. Türkiye'de yüksek matematik öğretiminin yaygınlaşmasında ve çağdaş matematiğin yerleşmesinde etkin rol oynadı; mekaniğin matematik esaslara dayandırılmasına öncülük etti. Türkiye'de bir matematik doktorası yöneten ilk bilim insanı oldu.
Devlet sanatçısı piyanist Gülsin Onay’ın dedesidir.
Yaşamı
1894 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Asıl adı Abdülkerim'dir. Babası, Buharalı Molla Ahmed Zade Mirliva Arif Paşa; annesi, Kazan Şeyhül Müderrisi Kerim Hazretzade Ferik Abdürrahman Paşa’nın kızı Naciye Hanım'dır.
İlköğrenimini Halep’te tamamladıktan sonra kısmen evde, kısmen Hendese-i Mülkiye’nin ilk sınıflarında ders görerek ortaöğrenimini tamamladı; yükseköğrenimine İstanbul’daki Yüksek Mühendis Mektebi’nde devam etti.
Yüksek Mühendis Mektebi’ni 1914 yılında tamamladıktan sonra matematiğe duyduğu büyük ilgi nedeniyle Berlin Üniversitesi’nde daha ileri matematik öğrenimi görmek üzere Almanya’ya gitti. 1919’da Frederich-Alexanders Üniversitesi’nde cebir konusunda doktora derecesini alarak İstanbul’a döndü. Mezunu olduğu Yüksek Mühendis Mektebi’nde matematik, analitik geometri, mekanik, kozmoğrafya dersleri verdi. 1929’da doçentliğe yükseldi.
Meslek hayatı
Kerim Bey, 1933’teki Üniversite reformunu hazırlayan kurulda yer aldı. Yüksek Mühendis Mektebi'nde ders vermeye devam ederken yeni kurulan İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'nde analiz profesörü ve dekan olarak görev yaptı. Ancak kısa bir süre sonra dekanlıktan ayrıldı. Uzun zaman her iki kurumda dersler vererek eğitim faaliyetlerini sürdürdü. Fakülteden ayrılan Richard von Mises'in yerine 1940 yılında İstanbul Üniversitesi Matematik Enstitüsü başkanlığına getirildi ve 1952’deki ölümüne kadar başkanlığı sürdürdü.
1946 yılında TBMM'de kabul edilen bir kanunla bir öğretim üyesinin aynı anda iki üniversitede çalışması sona erdirilmiştir. Kerim Erim bu kanuna uymak için İTÜ'deki görevinden ayrılmış, İstanbul Üniversitesi'ndeki görevine ise devam etmiştir; 1948’de yeniden dekan seçildi ve 2 yıl boyunca Fen Fakültesi dekanlığı yaptı.
Hayatı boyunca Türkiye'de yüksek matematik öğretiminin yaygınlaşmasında ve çağdaş matematiğin yerleşmesinde etkin rol oynadı. Mekaniğin matematik esaslara dayandırılmasına da öncülük etti. Matematik ve fizik bilimlerinin felsefe ile olan ilişkileri üzerinde de çalışmalarda bulundu; Almanca ve Türkçe eserler yayınladı. Türkiye'de bir matematik doktorası yöneten ilk bilim insanı oldu. Diferansiyel geometri, fonksiyonlar teorisi, elastisite ve plastisite konularında birçok öğrenci yetiştirdi. Öğrencileri arasında mekanik alanında önde gelen bilim insanlarından Mustafa İnan da vardır.
Mekanik Kongresi ve Ölümü
Kerim Erim, dünyada mekanikle ilgili bilim adamlarını bir araya getirmek üzere dört sene bir düzenlenen Uluslararası Sırfi ve Tatbiki Mekanik Kongresi’nin sekizincisinin 1952’de İstanbul’da gerçekleşmesi için büyük emek verdi. Ne var ki bu çalışma sırasında tutulduğu hastalık nedeniyle kongrenin açılışına katılamadı; ancak son celsede kapanış nutkunu okuyabildi. Nekahat için Avrupa’ya gidip döndükten sonra 28 Aralık 1952’de hayatını kaybetti.
Mezarı Edirnekapı Şehitliği'ndedir.
Fatma Zehra Hanım ile evliliğinden Arif ve Gülen adında iki çocuk sahibi olan Kerim Erim, devlet sanatçısı piyanist Gülsin Onay'ın dedesidir.
Kitapları
- Mihanik (1926)
- Nazarî Hesap (1931)
- Hendese-i Tahlîliye (ders notları) (1932-35)
- Riyâziyenin Temelleri, Üniversite Konferansları (1936-1937)
- Sümer Riyaziyesinin Esas ve Mahiyetine Ait Rapor (1937)
- Dış Alem Meselesi (Matematik Bakımından) (1940)
- Tanzimat ve Müspet İlimler: Riyaziye (1940)
- Matematik ve Realite, Üniversite Konferansları (1941-1942)
- Analiz Dersleri: Diferansiyel ve İntegral Hesap (1940)
Dış bağlantılar
- Kerim Erim (2004). (PDF). Matematik Dünyası Dergisi. 21 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
Kaynakça
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2023.
- ^ Ali Sinan Sertöz. . , Bilkent Üniversitesi Ali Sinan Sertöz web sayfası. 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ a b c Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi. "TMMOB EMO İstanbul Şubesi Saygı Buluşması - Mithat İdemen" (PDF). 16 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ a b Akbaş, Meltem. (PDF). “Einstein’ın Görelilik Teorisini Türkiye'ye Tanıtanlar (I): Mehmed Refik Fenmen ve Kerim Erim”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları Cilt / Vol.IV, Sayı / Nr.2, İstanbul 2003. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2016.
- ^ Osman Bahadır. "Tarihten Bir Yaprak: Matematikçi Kerim Bey ve Einstein, Matematik Dünyası Dergisi, 2004, Kış" (PDF). 30 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
- ^ Gökdoğan, Melek Dosay. "Türkiye'de Cumhuriyet Dönemi Matematiğine Kısa Bir Bakış" (PDF). 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Mayıs 2016.
- ^ "Fahri Arel, Prof. Kerim Erim, 1894-1952 Aramızdan Ebediyen Ayrılanlar (1951- 1952- 1953- 1954- 1955 yıllarında), İstanbul, Türkiye Büyük Locası yay., Yeni Gün Matbaası, 1955, s. 18-199". 24 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Aralık 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kerim Erim 31 Ocak 1894 Istanbul 28 Aralik 1952 Turk ordinaryus profesor doktor matematikci Kerim ErimDogum31 Ocak 1894 1894 01 31 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum28 Aralik 1952 58 yasinda Istanbul TurkiyeEgitimITUFriedrich Alexander Universitesi Erlangen NurnbergTaninma nedeniDoktorali ilk Turk matematikciCocuk lar Gulen Erim Reusch Arif ErimOduller1977 Tubitak Hizmet OduluKariyeriDaliMatematikCalistigi kurumlarITUIstanbul UniversitesiDoktora ogrencileriFerruh Semin Asim Ozkan Feyyaz Gursan Mehmet Namik Oguztoreli Mahmut Tanrikulu Halil Yuksel Suzan KahramanerKerim Erim in MezariKerim Erim in Mezari 2Kerim Erim in Mezari 3 Ilk doktorali Turk matematikcidir Doktora derecesini 1919 da Almanya nin Erlangen kentindeki Frederich Alexanders Universitesi nden aldi Turkiye de yuksek matematik ogretiminin yayginlasmasinda ve cagdas matematigin yerlesmesinde etkin rol oynadi mekanigin matematik esaslara dayandirilmasina onculuk etti Turkiye de bir matematik doktorasi yoneten ilk bilim insani oldu Devlet sanatcisi piyanist Gulsin Onay in dedesidir Yasami1894 yilinda Istanbul da dunyaya geldi Asil adi Abdulkerim dir Babasi Buharali Molla Ahmed Zade Mirliva Arif Pasa annesi Kazan Seyhul Muderrisi Kerim Hazretzade Ferik Abdurrahman Pasa nin kizi Naciye Hanim dir Ilkogrenimini Halep te tamamladiktan sonra kismen evde kismen Hendese i Mulkiye nin ilk siniflarinda ders gorerek ortaogrenimini tamamladi yuksekogrenimine Istanbul daki Yuksek Muhendis Mektebi nde devam etti Yuksek Muhendis Mektebi ni 1914 yilinda tamamladiktan sonra matematige duydugu buyuk ilgi nedeniyle Berlin Universitesi nde daha ileri matematik ogrenimi gormek uzere Almanya ya gitti 1919 da Frederich Alexanders Universitesi nde cebir konusunda doktora derecesini alarak Istanbul a dondu Mezunu oldugu Yuksek Muhendis Mektebi nde matematik analitik geometri mekanik kozmografya dersleri verdi 1929 da docentlige yukseldi Meslek hayati Kerim Bey 1933 teki Universite reformunu hazirlayan kurulda yer aldi Yuksek Muhendis Mektebi nde ders vermeye devam ederken yeni kurulan Istanbul Universitesi Fen Fakultesi nde analiz profesoru ve dekan olarak gorev yapti Ancak kisa bir sure sonra dekanliktan ayrildi Uzun zaman her iki kurumda dersler vererek egitim faaliyetlerini surdurdu Fakulteden ayrilan Richard von Mises in yerine 1940 yilinda Istanbul Universitesi Matematik Enstitusu baskanligina getirildi ve 1952 deki olumune kadar baskanligi surdurdu 1946 yilinda TBMM de kabul edilen bir kanunla bir ogretim uyesinin ayni anda iki universitede calismasi sona erdirilmistir Kerim Erim bu kanuna uymak icin ITU deki gorevinden ayrilmis Istanbul Universitesi ndeki gorevine ise devam etmistir 1948 de yeniden dekan secildi ve 2 yil boyunca Fen Fakultesi dekanligi yapti Hayati boyunca Turkiye de yuksek matematik ogretiminin yayginlasmasinda ve cagdas matematigin yerlesmesinde etkin rol oynadi Mekanigin matematik esaslara dayandirilmasina da onculuk etti Matematik ve fizik bilimlerinin felsefe ile olan iliskileri uzerinde de calismalarda bulundu Almanca ve Turkce eserler yayinladi Turkiye de bir matematik doktorasi yoneten ilk bilim insani oldu Diferansiyel geometri fonksiyonlar teorisi elastisite ve plastisite konularinda bircok ogrenci yetistirdi Ogrencileri arasinda mekanik alaninda onde gelen bilim insanlarindan Mustafa Inan da vardir Mekanik Kongresi ve Olumu Kerim Erim dunyada mekanikle ilgili bilim adamlarini bir araya getirmek uzere dort sene bir duzenlenen Uluslararasi Sirfi ve Tatbiki Mekanik Kongresi nin sekizincisinin 1952 de Istanbul da gerceklesmesi icin buyuk emek verdi Ne var ki bu calisma sirasinda tutuldugu hastalik nedeniyle kongrenin acilisina katilamadi ancak son celsede kapanis nutkunu okuyabildi Nekahat icin Avrupa ya gidip dondukten sonra 28 Aralik 1952 de hayatini kaybetti Mezari Edirnekapi Sehitligi ndedir Fatma Zehra Hanim ile evliliginden Arif ve Gulen adinda iki cocuk sahibi olan Kerim Erim devlet sanatcisi piyanist Gulsin Onay in dedesidir KitaplariMihanik 1926 Nazari Hesap 1931 Hendese i Tahliliye ders notlari 1932 35 Riyaziyenin Temelleri Universite Konferanslari 1936 1937 Sumer Riyaziyesinin Esas ve Mahiyetine Ait Rapor 1937 Dis Alem Meselesi Matematik Bakimindan 1940 Tanzimat ve Muspet Ilimler Riyaziye 1940 Matematik ve Realite Universite Konferanslari 1941 1942 Analiz Dersleri Diferansiyel ve Integral Hesap 1940 Dis baglantilarKerim Erim 2004 PDF Matematik Dunyasi Dergisi 21 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2011 Kaynakca a b c Arsivlenmis kopya 3 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2023 Ali Sinan Sertoz Bilkent Universitesi Ali Sinan Sertoz web sayfasi 19 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2011 a b c Elektrik Muhendisleri Odasi Istanbul Subesi TMMOB EMO Istanbul Subesi Saygi Bulusmasi Mithat Idemen PDF 16 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan PDF a b Akbas Meltem PDF Einstein in Gorelilik Teorisini Turkiye ye Tanitanlar I Mehmed Refik Fenmen ve Kerim Erim Osmanli Bilimi Arastirmalari Cilt Vol IV Sayi Nr 2 Istanbul 2003 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2016 Osman Bahadir Tarihten Bir Yaprak Matematikci Kerim Bey ve Einstein Matematik Dunyasi Dergisi 2004 Kis PDF 30 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Aralik 2011 Gokdogan Melek Dosay Turkiye de Cumhuriyet Donemi Matematigine Kisa Bir Bakis PDF 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Mayis 2016 Fahri Arel Prof Kerim Erim 1894 1952 Aramizdan Ebediyen Ayrilanlar 1951 1952 1953 1954 1955 yillarinda Istanbul Turkiye Buyuk Locasi yay Yeni Gun Matbaasi 1955 s 18 199 24 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Aralik 2011