Kirmanşah (Farsça: کرمانشاە Kermanşah, Kürtçe: Kirmaşan), İran'ın batısında büyük çoğunluğunu Gorani nüfusun oluşturduğu Kirmanşah Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehirdir.
Kirmanşah کرمانشاه | |
---|---|
Kirmanşah Şehrin İran'daki konum | |
Ülke | İran |
Eyalet | Kirmanşah |
Şehristan | Kirmanşah |
Rakım | 1350 m |
Nüfus 2005 | |
• Toplam | 1.350.665 |
• Kent | 965.665 |
Zaman dilimi | (IRST) |
• Yaz (YSU) | (IRST) |
Alan kodu | 0831 |
Kent, başkent Tahran'dan 525 km., Irak sınırına 120 km. uzaklıktadır.
İklim
Kermanşah iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
En yüksek sıcaklık (°C) | 20,2 | 21,8 | 28,4 | 33,7 | 38,5 | 43,0 | 44,1 | 44,0 | 40,4 | 34,4 | 28,4 | 25,4 | 44,1 |
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 6,5 | 8,9 | 14,3 | 19,7 | 25,8 | 33,3 | 37,8 | 37,0 | 32,5 | 25,0 | 16,7 | 9,7 | 22,3 |
Ortalama sıcaklık (°C) | 0,6 | 2,5 | 7,7 | 12,7 | 17,6 | 23,6 | 28,2 | 27,2 | 22,4 | 16,0 | 8,9 | 3,5 | 14,2 |
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −4,3 | −3 | 1,2 | 5,1 | 8,2 | 11,4 | 16,1 | 15,4 | 10,6 | 6,4 | 1,8 | −1,7 | 5,6 |
En düşük sıcaklık (°C) | −24 | −27 | −11,3 | −6,1 | −1 | 2,0 | 8,0 | 8,0 | 1,2 | −3,5 | −17 | −17 | −27 |
Ortalama yağış (mm) | 67,1 | 62,9 | 88,9 | 69,9 | 33,7 | 0,5 | 0,3 | 0,3 | 1,3 | 29,2 | 54,3 | 70,3 | 478,7 |
Kaynak: Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi |
Tarih
Tarih öncesi devirlerde de yerleşim bulunan kent, modern anlamda Sasaniler tarafından kurulmuştur. Sasaniler devrinde burada vali olan IV. Behram'ın unvanı olan (Kirman-şah) ismini olan kent, Sasani hükümdarları için yeri olarak kullanılırdı. Kent, I. Ardeşir devrinde yerel Gorani aşiretleriyle iki yıl süren savaşlara sahne oldu. Şehir, bundan sonra M.S. 380 yılına kadar yarı bağımsız olan Gorani devleti tarafından yönetildi.
Kirmanşah, M.S. 640 yılında Araplar tarafından fethedilmiştir. 11. yüzyılda Selçuklu yönetimi altında, Batı İran'ın büyük bir kültür ve ticaret merkezi olmuştur. Safeviler devrinde savunması güçlendirilen şehir, Kaçarlar devletinin Feth Ali Şah Kaçar (1797-1834) döneminde, Osmanlı saldırılarına dirense de fazla karşı koyamamıştır. Şehir, 1723-1729 ve 1731-1732 yıllarında iki dönem arasında Osmanlılar tarafından yönetilmiştir.
I. Dünya Savaşı sırasında 1915 yılında Türk ordusu tarafından alınan kent, 1917 yılında kurtulmuştur. Kermanşah, Kaçar hanedanı zamanındaki ve İran Devrimi'nde önemli bir rol oynadı. İran-Irak Savaşı sırasında çok zarar gören kent savaştan sonra toparlansa da hala savaşın izlerini silememiştir.
Dinler
İslam (çoğunluğu Şiilik) dışında Bahailik, Yahudilik, , Ermeni Kilisesi'ne bağlı olanlar da yaşamaktadırlar.
Dış bağlantılar
- (Farsça)
- (Farsça)
- (Farsça) Tak-ı Bostan resimleri
- (Farsça) -
Kaynakça
- ^ "Kermanşah İklim Verileri 1961-1990". Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirmansah Farsca کرمانشاە Kermansah Kurtce Kirmasan Iran in batisinda buyuk cogunlugunu Gorani nufusun olusturdugu Kirmansah Eyaleti nin yonetim merkezi olan sehirdir Kirmansah کرمانشاهKirmansahSehrin Iran daki konumUlkeIranEyaletKirmansahSehristanKirmansahRakim1350 mNufus2005 Toplam1 350 665 Kent965 665Zaman dilimiUTC 03 30 IRST Yaz YSU UTC 04 30 IRST Alan kodu0831 Kent baskent Tahran dan 525 km Irak sinirina 120 km uzakliktadir Iklim Kermansah iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 20 2 21 8 28 4 33 7 38 5 43 0 44 1 44 0 40 4 34 4 28 4 25 4 44 1Ortalama en yuksek sicaklik C 6 5 8 9 14 3 19 7 25 8 33 3 37 8 37 0 32 5 25 0 16 7 9 7 22 3Ortalama sicaklik C 0 6 2 5 7 7 12 7 17 6 23 6 28 2 27 2 22 4 16 0 8 9 3 5 14 2Ortalama en dusuk sicaklik C 4 3 3 1 2 5 1 8 2 11 4 16 1 15 4 10 6 6 4 1 8 1 7 5 6En dusuk sicaklik C 24 27 11 3 6 1 1 2 0 8 0 8 0 1 2 3 5 17 17 27Ortalama yagis mm 67 1 62 9 88 9 69 9 33 7 0 5 0 3 0 3 1 3 29 2 54 3 70 3 478 7Kaynak Ulusal Okyanus ve Atmosfer DairesiTarihTarih oncesi devirlerde de yerlesim bulunan kent modern anlamda Sasaniler tarafindan kurulmustur Sasaniler devrinde burada vali olan IV Behram in unvani olan Kirman sah ismini olan kent Sasani hukumdarlari icin yeri olarak kullanilirdi Kent I Ardesir devrinde yerel Gorani asiretleriyle iki yil suren savaslara sahne oldu Sehir bundan sonra M S 380 yilina kadar yari bagimsiz olan Gorani devleti tarafindan yonetildi Kirmansah M S 640 yilinda Araplar tarafindan fethedilmistir 11 yuzyilda Selcuklu yonetimi altinda Bati Iran in buyuk bir kultur ve ticaret merkezi olmustur Safeviler devrinde savunmasi guclendirilen sehir Kacarlar devletinin Feth Ali Sah Kacar 1797 1834 doneminde Osmanli saldirilarina dirense de fazla karsi koyamamistir Sehir 1723 1729 ve 1731 1732 yillarinda iki donem arasinda Osmanlilar tarafindan yonetilmistir I Dunya Savasi sirasinda 1915 yilinda Turk ordusu tarafindan alinan kent 1917 yilinda kurtulmustur Kermansah Kacar hanedani zamanindaki ve Iran Devrimi nde onemli bir rol oynadi Iran Irak Savasi sirasinda cok zarar goren kent savastan sonra toparlansa da hala savasin izlerini silememistir DinlerIslam cogunlugu Siilik disinda Bahailik Yahudilik Ermeni Kilisesi ne bagli olanlar da yasamaktadirlar Dis baglantilar Farsca Farsca Farsca Tak i Bostan resimleri Farsca Kaynakca Kermansah Iklim Verileri 1961 1990 Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi Erisim tarihi 8 Nisan 2015 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link