Kesişimsellik, bir bireyin sosyal ve politik kimliklerinin nasıl bir arada işleyerek toplumda farklı ayrımcılık ve biçimleri yarattığını anlamak için kullanılan analitik bir çerçevedir. Kesişimsellik, birden fazla avantaj ve dezavantaj faktörünü tanımlar. Bu faktörlerin örnekleri arasında cinsiyet, ırk, etnik köken, sınıf, cinsel yönelim, din, engellilik ve fiziksel görünüm sayılabilir. Bu kesişen ve örtüşen sosyal kimlikler hem güçlendirici hem de baskıcı olabilir.
Kesişimsellik, feminizmin birinci ve ikinci dalgalarının kapsamını genişleten bir perspektif olarak 1980'li yılların sonlarından itibaren tartışılmaya başlandı. Bu tartışmalar, o zamana kadarki feminist anlayışın ağırlıklı olarak beyaz, orta sınıf ve cis cinsiyetli kadınların deneyimleri üzerine temellenmesini eleştiriyor ve beyaz olmayan kadınların, yoksul kadınların, göçmen kadınların ve farklı diğer grupların deneyimlerine duyarlı bir perspektifi savunmaktaydı. Bir başka deyişle kesişimsel feminizm, farklı kadınlık deneyimlerini ve kimliklerini temel alan ve özcü bir feminizm anlayışına karşı çıkan bir bakış açısı olarak ortaya çıktı.
Terim ilk olarak 1989 yılında tarafından ortaya atılmıştır. "Irk ve Cinsiyetin Kesişimini Dermarjinalleştirmek: Anti-ayrımcılık Doktrini, Feminist Teori ve Anti-ırkçı Politikaya Siyah Feminist Bir Eleştiri" (Demarginalizing the Intersection of Race and Sex: A Black Feminist Critique of Anti-discrimination Doctrine, Feminist Theory and Antiracist Politics) isimli makalesinde Crenshaw, Afro-Amerikalı kadınların ezilmesini açıklamaya yardımcı olmak için kesişimsellik terimini kullandı. Crenshaw, çalışmasında siyah bir kadın olma deneyiminin siyah ve kadın olmaktan bağımsız olarak anlaşılamayacağını savunuyordu. Siyah kadınlara yönelik ayrımcılığın, kadın düşmanlığı ve ırkçılığın basit bir bileşimi olmadığını, daha karmaşık bir mekanizma olduğunu ifade ediyordu. Böylece Crenshaw, ırk, cinsiyet, cinsel yönelim gibi her bir baskı eksenini ayrı ayrı ele alan analitik sistemlere karşı çıkmıştı. Bunun yerine, farklı kimlikler arasındaki etkileşimlerin bir arada ele alınmasının gerekliliğini vurguluyordu. Böylece kesişimselliği, ırk, sınıf, cinsiyet ve diğer sistemlerin bir araya gelerek nasıl karmaşık toplumsal ayrımcılık ve baskı mekanizmaları yarattığını, bunun bireylerin deneyimlerini ve kimliklerini nasıl şekillendirdiğini anlamak için bir analitik çerçeve olarak önermekteydi.
Crenshaw'ın bu yaklaşımı, günümüzün , kimlik siyaseti ve politika yapım anlayışlarını şekillendirerek, yıllar içinde yasal yaptırımların yapılanmasına yardımcı oldu. sosyal bilimlerde bir araştırma alanı olarak yaygınlaşmasını sağladı. 20. yüzyılın sonlarında geliştirilen ve birbirine bağlı iktidar sistemlerinin toplumda en çok marjinalleştirilenleri nasıl etkilediğini anlamaya yarayan niteliksel bir analitik çerçeve olarak kullanılmaya başlandı. Aktivistler ve sosyal bilimciler bu çerçeveyi, sosyal ve siyasi eşitliği desteklemek için kullanmakta, demokratik sistemleri geliştirmek için hayati bir unsur olarak görmektedir.
Kaynakça
- ^ Runyan (November–December 2018). "What Is Intersectionality and Why Is It Important?". Academe. 104 (6). American Association of University Professors. ISSN 2162-5247. 15 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ "How Much is Being Attractive Worth?". Smithsonian. November 2012. ISSN 0037-7333. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Holley (2 Nisan 2016). "Heterosexism, racism, and mental illness discrimination: Experiences of people with mental health conditions and their families". Journal of Gay & Lesbian Social Services. 28 (2): 93-116. doi:10.1080/10538720.2016.1155520.
- ^ Zinn (1996). "Theorizing Difference from Multiracial Feminism". Feminist Studies. 22 (2): 321-331. doi:10.2307/3178416. 233181156 .
- ^ hooks, bell (2015). Ain't I a woman : Black women and feminism. [Second edition]. New York. ISBN . OCLC 886381091.
- ^ a b . International Women's Development Agency. 11 Mayıs 2018. 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Cooper 2016
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Crenshaw (1989). "Demarginalizing the intersection of race and sex: a black feminist critique of antidiscrimination doctrine, feminist theory and antiracist politics". University of Chicago Legal Forum. 1989 (1): 139-167. ISSN 0892-5593. 1 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022. Full text at Archive.org
- ^ Thomas (Bahar 2004). (PDF). Perspectives Magazine. . s. 2. 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Crenshaw 1991
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ . Columbia Law School. 8 Haziran 2017. 17 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022.
- ^ . . 2 Nisan 2014. 18 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Cho (June 2013). "Toward a Field of Intersectionality Studies: Theory, Applications, and Praxis". Signs: Journal of Women in Culture and Society. 38 (4): 785-810. doi:10.1086/669608. 12 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ Hutchinson, Janet R. (2011). "Feminist theories and their application to public administration". Women in Public Administration: theory and practice. Sudbury, Mass.: Jones & Bartlett Learning. s. 8. ISBN . Yazar eksik
|soyadı1=
()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kesisimsellik bir bireyin sosyal ve politik kimliklerinin nasil bir arada isleyerek toplumda farkli ayrimcilik ve bicimleri yarattigini anlamak icin kullanilan analitik bir cercevedir Kesisimsellik birden fazla avantaj ve dezavantaj faktorunu tanimlar Bu faktorlerin ornekleri arasinda cinsiyet irk etnik koken sinif cinsel yonelim din engellilik ve fiziksel gorunum sayilabilir Bu kesisen ve ortusen sosyal kimlikler hem guclendirici hem de baskici olabilir Kesisimsel bir anlayis toplumsal ozneyi insa eden irk cinsiyet cinsel yonelim gibi her bir faktoru birbirinden bagimsiz dusunmek yerine bunlarin tumunu bir arada ele alir Kesisimsellik feminizmin birinci ve ikinci dalgalarinin kapsamini genisleten bir perspektif olarak 1980 li yillarin sonlarindan itibaren tartisilmaya baslandi Bu tartismalar o zamana kadarki feminist anlayisin agirlikli olarak beyaz orta sinif ve cis cinsiyetli kadinlarin deneyimleri uzerine temellenmesini elestiriyor ve beyaz olmayan kadinlarin yoksul kadinlarin gocmen kadinlarin ve farkli diger gruplarin deneyimlerine duyarli bir perspektifi savunmaktaydi Bir baska deyisle kesisimsel feminizm farkli kadinlik deneyimlerini ve kimliklerini temel alan ve ozcu bir feminizm anlayisina karsi cikan bir bakis acisi olarak ortaya cikti Terim ilk olarak 1989 yilinda tarafindan ortaya atilmistir Irk ve Cinsiyetin Kesisimini Dermarjinallestirmek Anti ayrimcilik Doktrini Feminist Teori ve Anti irkci Politikaya Siyah Feminist Bir Elestiri Demarginalizing the Intersection of Race and Sex A Black Feminist Critique of Anti discrimination Doctrine Feminist Theory and Antiracist Politics isimli makalesinde Crenshaw Afro Amerikali kadinlarin ezilmesini aciklamaya yardimci olmak icin kesisimsellik terimini kullandi Crenshaw calismasinda siyah bir kadin olma deneyiminin siyah ve kadin olmaktan bagimsiz olarak anlasilamayacagini savunuyordu Siyah kadinlara yonelik ayrimciligin kadin dusmanligi ve irkciligin basit bir bilesimi olmadigini daha karmasik bir mekanizma oldugunu ifade ediyordu Boylece Crenshaw irk cinsiyet cinsel yonelim gibi her bir baski eksenini ayri ayri ele alan analitik sistemlere karsi cikmisti Bunun yerine farkli kimlikler arasindaki etkilesimlerin bir arada ele alinmasinin gerekliligini vurguluyordu Boylece kesisimselligi irk sinif cinsiyet ve diger sistemlerin bir araya gelerek nasil karmasik toplumsal ayrimcilik ve baski mekanizmalari yarattigini bunun bireylerin deneyimlerini ve kimliklerini nasil sekillendirdigini anlamak icin bir analitik cerceve olarak onermekteydi Crenshaw in bu yaklasimi gunumuzun kimlik siyaseti ve politika yapim anlayislarini sekillendirerek yillar icinde yasal yaptirimlarin yapilanmasina yardimci oldu sosyal bilimlerde bir arastirma alani olarak yayginlasmasini sagladi 20 yuzyilin sonlarinda gelistirilen ve birbirine bagli iktidar sistemlerinin toplumda en cok marjinallestirilenleri nasil etkiledigini anlamaya yarayan niteliksel bir analitik cerceve olarak kullanilmaya baslandi Aktivistler ve sosyal bilimciler bu cerceveyi sosyal ve siyasi esitligi desteklemek icin kullanmakta demokratik sistemleri gelistirmek icin hayati bir unsur olarak gormektedir Kaynakca Runyan November December 2018 What Is Intersectionality and Why Is It Important Academe 104 6 American Association of University Professors ISSN 2162 5247 15 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2022 How Much is Being Attractive Worth Smithsonian November 2012 ISSN 0037 7333 12 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Holley 2 Nisan 2016 Heterosexism racism and mental illness discrimination Experiences of people with mental health conditions and their families Journal of Gay amp Lesbian Social Services 28 2 93 116 doi 10 1080 10538720 2016 1155520 Zinn 1996 Theorizing Difference from Multiracial Feminism Feminist Studies 22 2 321 331 doi 10 2307 3178416 233181156 hooks bell 2015 Ain t I a woman Black women and feminism Second edition New York ISBN 978 1 138 82148 4 OCLC 886381091 a b International Women s Development Agency 11 Mayis 2018 23 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Cooper 2016 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Crenshaw 1989 Demarginalizing the intersection of race and sex a black feminist critique of antidiscrimination doctrine feminist theory and antiracist politics University of Chicago Legal Forum 1989 1 139 167 ISSN 0892 5593 1 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2022 Full text at Archive org Thomas Bahar 2004 PDF Perspectives Magazine s 2 18 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Crenshaw 1991 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Columbia Law School 8 Haziran 2017 17 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2022 2 Nisan 2014 18 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Cho June 2013 Toward a Field of Intersectionality Studies Theory Applications and Praxis Signs Journal of Women in Culture and Society 38 4 785 810 doi 10 1086 669608 12 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2022 Hutchinson Janet R 2011 Feminist theories and their application to public administration Women in Public Administration theory and practice Sudbury Mass Jones amp Bartlett Learning s 8 ISBN 978 0 7637 7725 8 Yazar eksik soyadi1 yardim 2015 yilindan Black Lives Matter protestosunda bir grup insan