Ketçe ya da eskiden bilinen adıyla Yenisey Ostyakçası (Ketçe: остыганна ка’ ; Rusça: Кетский язык), Yenisey Nehri civarlarında Ketler tarafından konuşulan izole dil. Yenisey dilleri arasında hayatta kalan tek dildir. Nesli tükenme tehlikesi altında olan diller sınıfındadır. Anadili Ketçe olan etnik Ket sayısı 1926'da 1.225 iken 1989'da 537'ye düşmüştür. UNESCO nüfus sayımına göre bu sayı o zamandan beri 150'ye düşmüştür. 2005 nüfus sayımında anadili 485 kişi olduğu bildirilmiştir., ancak bu sayının şişirildiğinden şüpheleniliyor.
Ketçe | |
---|---|
остыганна ка’ (Ketçe) Кетский язык (Rusça) | |
Ana dili olanlar | Rusya |
Konuşan sayısı | 20 (2019) (tarih gerekli) |
Dil ailesi | Dene-Yenisey ?
|
Yazı sistemi | Kiril |
Dil kodları | |
ISO 639-3 | ket |
Lehçeleri
- Kuzey Ketçesi [İngilizce Northern Ket dialect; Rusça северный диалект]. Kureyka (Курейка) ırmağı ile Munduyski (Озеро Мундуйское) gölü civarında konuşulur.
- Maduyka şivesi [İngilizce Maduika sub-dialect; Rusça мадуйкинский говор]. Maduyka (Мадуйка) köyünde konuşulur.
- Merkezi Ketçe [İngilizce Central or Middle Ket dialect; Rusça центральный диалект]. Surgutiha (Сургутиха)'dan Turuhansk (Туруханск)'a kadar olan bölgede konuşulur.
- Kuzey şivesi [İngilizce Northern sub-dialect; Rusça северный говор]. Vereşçagin (Верещагин)'den Turuhansk (Туруханск)'a kadar olan bölgede konuşulur.
- Surgutiha şivesi [İngilizce Surgutikha sub-dialect; Rusça сургутихинский говор, южный говор]. Surgutiha (Сургутиха) köyünde konuşulur.
- Güney Ketçesi [İngilizce Southern Ket dialect; Rusça южный диалект, нижнеимбатский]. Podkamennaya Tunguska (Подкаменная Тунгуска) ırmağından Yeloguya (Елогуя) ırmağının yukarısına kadar olan bölgede konuşulur.
- Sulomay şivesi [İngilizce Sulomai sub-dialect; Rusça суломайский говор]. Sulomay (Суломай) köyünde konuşulur.
- Kellog şivesi [İngilizce Kellog sub-dialect; Rusça келлогский говор]. Kellog (Келлог) köyünde konuşulur.
- Podkamennaya Tunguska şivesi [İngilizce Podkamennaja sub-dialect; Rusça подкаменнотунгусский говор]
- Yeloguya şivesi [İngilizce Eloguja sub-dialect; Rusça елогуйский говор]
Alfabe
1930'larda Latin tabanlı alfabe geliştirilmiştir ve kullanılmıştır:
A a | Ā ā | Æ æ | B в | C c | D d | E e | Ē ē |
Ə ə | F f | G g | H h | Ꜧ ꜧ | I i | Ī ī | J j |
K k | L l | M m | N n | Ņ ņ | Ŋ ŋ | O o | Ō ō |
P p | Q q | R r | S s | Ş ş | T t | U u | Ū ū |
V v | Z z | Ƶ ƶ | Ь ь |
1980'lerde Kiril tabanlı yeni alfabe oluşturuldu:
А а | Б б | В в | Г г | Г̡ г̡ | Д д | Е е | Ё ё |
Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Ӄ ӄ | Л л | М м |
Н н | Ӈ ӈ | О о | Ө ө | П п | Р р | С с | Т т |
У у | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ |
Ә ә | Ы ы | Ь ь | ’ | Э э | Ю ю | Я я |
Kaynakça
- ^ {{Web kaynağı | url = http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/Documents/Vol4/pub-04-05.pdf 30 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 11 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- A Multimedia Database of Ket (İngilizce)
- Кетский язык (Rusça)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ketce ya da eskiden bilinen adiyla Yenisey Ostyakcasi Ketce ostyganna ka Rusca Ketskij yazyk Yenisey Nehri civarlarinda Ketler tarafindan konusulan izole dil Yenisey dilleri arasinda hayatta kalan tek dildir Nesli tukenme tehlikesi altinda olan diller sinifindadir Anadili Ketce olan etnik Ket sayisi 1926 da 1 225 iken 1989 da 537 ye dusmustur UNESCO nufus sayimina gore bu sayi o zamandan beri 150 ye dusmustur 2005 nufus sayiminda anadili 485 kisi oldugu bildirilmistir ancak bu sayinin sisirildiginden supheleniliyor Ketceostyganna ka Ketce Ketskij yazyk Rusca Ana dili olanlar RusyaKonusan sayisi20 2019 tarih gerekli Dil ailesiDene Yenisey YeniseyKuzey YeniseyKetceYazi sistemiKirilDil kodlariISO 639 3ketWikimedia IncubatorWikimedia Incubator de Ketce Vikipedi deneme projesi bulunmaktadir LehceleriKuzey Ketcesi Ingilizce Northern Ket dialect Rusca severnyj dialekt Kureyka Kurejka irmagi ile Munduyski Ozero Mundujskoe golu civarinda konusulur Maduyka sivesi Ingilizce Maduika sub dialect Rusca madujkinskij govor Maduyka Madujka koyunde konusulur Merkezi Ketce Ingilizce Central or Middle Ket dialect Rusca centralnyj dialekt Surgutiha Surgutiha dan Turuhansk Turuhansk a kadar olan bolgede konusulur Kuzey sivesi Ingilizce Northern sub dialect Rusca severnyj govor Verescagin Vereshagin den Turuhansk Turuhansk a kadar olan bolgede konusulur Surgutiha sivesi Ingilizce Surgutikha sub dialect Rusca surgutihinskij govor yuzhnyj govor Surgutiha Surgutiha koyunde konusulur Guney Ketcesi Ingilizce Southern Ket dialect Rusca yuzhnyj dialekt nizhneimbatskij Podkamennaya Tunguska Podkamennaya Tunguska irmagindan Yeloguya Eloguya irmaginin yukarisina kadar olan bolgede konusulur Sulomay sivesi Ingilizce Sulomai sub dialect Rusca sulomajskij govor Sulomay Sulomaj koyunde konusulur Kellog sivesi Ingilizce Kellog sub dialect Rusca kellogskij govor Kellog Kellog koyunde konusulur Podkamennaya Tunguska sivesi Ingilizce Podkamennaja sub dialect Rusca podkamennotungusskij govor Yeloguya sivesi Ingilizce Eloguja sub dialect Rusca elogujskij govor Alfabe1930 larda Latin tabanli alfabe gelistirilmistir ve kullanilmistir A a A a AE ae B v C c D d E e E eE e F f G g H h Ꜧ ꜧ I i i i J jK k L l M m N n N n Ŋ ŋ O o Ō ōP p Q q R r S s S s T t U u u uV v Z z Ƶ ƶ 1980 lerde Kiril tabanli yeni alfabe olusturuldu A a B b V v G g G g D d E e Yo yoZh zh Z z I i J j K k Ӄ ӄ L l M mN n Ӈ ӈ O o Ө o P p R r S s T tU u F f H h C c Ch ch Sh sh Sh sh Ә ә Y y E e Yu yu Ya yaKaynakca Web kaynagi url http www gks ru free doc new site perepis2010 croc Documents Vol4 pub 04 05 pdf 30 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 11 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarA Multimedia Database of Ket Ingilizce Ketskij yazyk Rusca