Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yenisey dilleri, Orta Sibirya'da Yenisey Nehri yakınlarında konuşulan bir dil ailesidir. Ket dili hariç gruptaki diğer dillerin soyu tükenmiştir. Yenisey dilleri, Kuzey Amerika'daki Kızılderili Na-Dene dilleri ile birlikte Dene-Yenisey dil ailesi altında sınıflandırılması önerilmektedir. dillerdir.
| Yenisey dilleri | |
|---|---|
| Coğrafi dağılım | Günümüzde Yenisey Nehri boyunca tarihsel olarak Sibirya ve Moğolistan'ın büyük bölümüne yayılmıştır |
| Sınıflandırma | Denesey
|
| Alt bölümler |
|
| ISO 639-2 / 5 | xxx |
 Yenisey dilleri coğrafyası. 17. yy. (kırmızı çizgili) ve 20. yy (halkalı kırmızı). | |
 1600 yılında yenisey dillerinin dağılımı | |
Göl ve nehir isimleri ve genetik verilerin incelenmesine dayanarak dil ailesinin geçmişte Kuzey Çin ve Moğolistan'ı da kapsamış çok daha geniş bir alanda konuşulmuş olduğu tahmin edilmektedir. Buna ek olarak 17. yüzyıldan beri kayıtlara dayanarak dil grubunun kuzeye doğru göç ettiği tespit edilmiştir. Proto-Yenisey urheimatının Baykal Gölü'nün güneyinde kaldığı kabul edilmektedir.
ve bazı diğer araştırmacılar Hiung-nu yönetici sınıfının günümüzde soyu tükenmiş gibi bir Güney Yenisey dili konuştuğunu öne sürmüştür. Bu savı destekleyen araştırmacılara göre Han, Kağan, Tarkan ve Tengri gibi Moğol ve Türk dillerinde yer alan çeşitli kelimeler alıntı olup kökenleri Yenisey dillerine dayanmaktadır. Kuzey Çin'de Sonraki Chao'yu yönetmiş Jielerin dillerinin de Pumpokol benzeri bir dil olduğu öne sürülmektedir.
Sınıflandırma
Yenisey dilleri [İngilizce Yeniseian, Yeniseic; Rusça Енисейские языки)
- Kuzey Yenisey dilleri [İngilizce Northern Yeniseian; Rusça Кетско-югская группа]
- Ketçe [kendilerince остыганна ка’; İngilizce Ket, Yenisei-Ostyak; Rusça кетский, имбатский, енисейско-остяцкий]. Eskiden Yenisey Ostyakçası adıyla anılırdı. Ketler arasında konuşanı birkaç yüzdür ve özellikle korunması gereken dillerdendir.
- † Yuğca [İngilizce Yugh, Yug; Rusça югский]. Yok olmak üzeredir.
- Sım Yuğcası [İngilizce Yug, Sym-Ket; Rusça сымский]. Yok olmuştur.
- Asıl Yuğca [İngilizce Yugh; Rusça югский]. Konuşanı bir iki kişi olup yok olmak üzeredir.
- Güney Yenisey dilleri [İngilizce Southern Yeniseian]
- Kot-Asan dilleri [İngilizce Kott-Assan; Rusça Ассано-коттская группа]
- † [İngilizce Kott; Rusça коттский]. 1800'lerin ortalarında yok oldu.
- † [İngilizce Assan; Rusça ассанский]. 1800'lerde yok oldu.
- Arin-Pumpokol dilleri [İngilizce Arin-Pumpokol; Rusça Арино-пумпокольская группа]
- † [İngilizce Arin; Rusça аринский]. 1800'lerde yok oldu.
- † [İngilizce Pumpokol; Rusça пумпокольский). 1750'lerde yok oldu.
- Kot-Asan dilleri [İngilizce Kott-Assan; Rusça Ассано-коттская группа]
Kaynakça
- ^ Vajda, Edward J. (2013). Yeniseian Peoples and Languages: A History of Yeniseian Studies with an Annotated Bibliography and a Source Guide. Oxford/New York: Routledge.
- ^ Vajda, Edward. "Yeniseian and Dene Hydronyms" (PDF). Language Documentation & Conservation Special Publication. 17: 183-201. 20 Şubat 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2022.
- ^ Vovin, Alexander. "Did the Xiongnu speak a Yeniseian language?". Central Asiatic Journal 44/1 (2000), pp. 87–104.
- ^ Vovin, Alexander. "Xiong-nu_Part2" (İngilizce). 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2022.
- ^ Vovin, Alexander; Vajda, Edward J.; de la Vaissière, Etienne (2016). "Who were the *Kyet (羯) and what language did they speak?". Journal Asiatique. 304 (1): 125-144. 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2022.
Dış bağlantılar
- A Multimedia Database of Ket (İngilizce)
- Кетский язык (Rusça)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yenisey dilleri Orta Sibirya da Yenisey Nehri yakinlarinda konusulan bir dil ailesidir Ket dili haric gruptaki diger dillerin soyu tukenmistir Yenisey dilleri Kuzey Amerika daki Kizilderili Na Dene dilleri ile birlikte Dene Yenisey dil ailesi altinda siniflandirilmasi onerilmektedir dillerdir Yenisey dilleriCografi dagilimGunumuzde Yenisey Nehri boyunca tarihsel olarak Sibirya ve Mogolistan in buyuk bolumune yayilmistirSiniflandirmaDeneseyYenisey dilleriAlt bolumlerKuzey Guney Olu dil ISO 639 2 5xxxYenisey dilleri cografyasi 17 yy kirmizi cizgili ve 20 yy halkali kirmizi 1600 yilinda yenisey dillerinin dagilimi Gol ve nehir isimleri ve genetik verilerin incelenmesine dayanarak dil ailesinin gecmiste Kuzey Cin ve Mogolistan i da kapsamis cok daha genis bir alanda konusulmus oldugu tahmin edilmektedir Buna ek olarak 17 yuzyildan beri kayitlara dayanarak dil grubunun kuzeye dogru goc ettigi tespit edilmistir Proto Yenisey urheimatinin Baykal Golu nun guneyinde kaldigi kabul edilmektedir ve bazi diger arastirmacilar Hiung nu yonetici sinifinin gunumuzde soyu tukenmis gibi bir Guney Yenisey dili konustugunu one surmustur Bu savi destekleyen arastirmacilara gore Han Kagan Tarkan ve Tengri gibi Mogol ve Turk dillerinde yer alan cesitli kelimeler alinti olup kokenleri Yenisey dillerine dayanmaktadir Kuzey Cin de Sonraki Chao yu yonetmis Jielerin dillerinin de Pumpokol benzeri bir dil oldugu one surulmektedir SiniflandirmaYenisey dilleri Ingilizce Yeniseian Yeniseic Rusca Enisejskie yazyki Kuzey Yenisey dilleri Ingilizce Northern Yeniseian Rusca Ketsko yugskaya gruppa Ketce kendilerince ostyganna ka Ingilizce Ket Yenisei Ostyak Rusca ketskij imbatskij enisejsko ostyackij Eskiden Yenisey Ostyakcasi adiyla anilirdi Ketler arasinda konusani birkac yuzdur ve ozellikle korunmasi gereken dillerdendir Yugca Ingilizce Yugh Yug Rusca yugskij Yok olmak uzeredir Sim Yugcasi Ingilizce Yug Sym Ket Rusca symskij Yok olmustur Asil Yugca Ingilizce Yugh Rusca yugskij Konusani bir iki kisi olup yok olmak uzeredir Guney Yenisey dilleri Ingilizce Southern Yeniseian Kot Asan dilleri Ingilizce Kott Assan Rusca Assano kottskaya gruppa Ingilizce Kott Rusca kottskij 1800 lerin ortalarinda yok oldu Ingilizce Assan Rusca assanskij 1800 lerde yok oldu Arin Pumpokol dilleri Ingilizce Arin Pumpokol Rusca Arino pumpokolskaya gruppa Ingilizce Arin Rusca arinskij 1800 lerde yok oldu Ingilizce Pumpokol Rusca pumpokolskij 1750 lerde yok oldu Kaynakca Vajda Edward J 2013 Yeniseian Peoples and Languages A History of Yeniseian Studies with an Annotated Bibliography and a Source Guide Oxford New York Routledge Vajda Edward Yeniseian and Dene Hydronyms PDF Language Documentation amp Conservation Special Publication 17 183 201 20 Subat 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2022 Vovin Alexander Did the Xiongnu speak a Yeniseian language Central Asiatic Journal 44 1 2000 pp 87 104 Vovin Alexander Xiong nu Part2 Ingilizce 26 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2022 Vovin Alexander Vajda Edward J de la Vaissiere Etienne 2016 Who were the Kyet 羯 and what language did they speak Journal Asiatique 304 1 125 144 19 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2022 Dis baglantilarA Multimedia Database of Ket Ingilizce Ketskij yazyk Rusca