Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kidaritler veya Kidara Hunları, 4. ve 5. yüzyıllarda Baktriya'yı ve Orta Asya ile Güney Asya'nın bitişik bölgelerini yöneten bir hanedandır. Kidaritler, Hindistan'da Huna ve Avrupa'da Hiyonlar olarak topluca bilinen bir halk kompleksine aittir. 5. yüzyıl Bizans tarihçisi Priscus onlara Kidarit Hunları ya da "Kidarit olan Hunlar" adını vermiştir. Huna / Xionite kabileleri, tartışmalı da olsa, benzer bir dönemde Doğu Avrupa'yı fetheden Hunlarla sıklıkla bağlantılıdır. Yaklaşık bir yüzyıl sonra yerini alan Akhunlardan farklılardır.
Kidaritler Kidarit Krallığı Kidarit Krallığı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 320-500 | |||||||||
 Damga | |||||||||
 M.S 400 yılında. | |||||||||
| Başkent | Baktriya, Peşaver, Taxila | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Baktriyaca ( yazı dili) | ||||||||
| Resmî din | Hinduizm, Budizm | ||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| Günümüzdeki durumu | Türkmenistan Tacikistan Afganistan Özbekistan Hindistan Pakistan | ||||||||
Kidaritler, ana yöneticilerinden biri olan Kidara'nın (Çince: 寄多羅 Jiduolo, telaffuzu: Kjie-ta-la) adını almıştır. Kidaritler, Latince kaynaklarda "Kermichiones" veya "Kızıl Huna" olarak bilinen bir Huna topluluğunun bir parçası gibi görünmektedir.
Kökenleri
Göçebe bir halk olan Kidariteler, Altay Dağları bölgesinden gelmiş gibi görünmektedir. Bazı bilim adamları, Kidaritelerin, bazı Doğu Asya (yani ) karışımıyla görünüşte "Europid" olduğuna inanmaktadır. Kidarit sikkelerinde hükümdarları sakalsız veya temiz traşlı olarak tasvir edilir - bu o zamanlar İç Asya kültürlerinin bir özelliğidir (o zamanlar Güney Orta Asya'nın ve İran kültürlerinin aksine).Baktarça dilini benimsemeden önce Chionites ve Akhunlar gibi başlangıçta Oğurca konuşmuş olabilirler. Kidariteler, sikkelerin arkasında okçular olarak tasvir edildi. Ayrıca Yapay kafatası deformasyonu uyguladıkları da biliniyordu.
Tarih
Kızıl Hun reislerinden biri olan Kidara kendisini Kuşan İmparatoru olarak gösteren sikkeler bastırmıştır. Söz konusu sikkeler birçok yerde özellikle Kuzeybatı Hindistan'da bulunmuştur. Dönemin tarihçisi Ammianus Marcellinus Yeni Kidarite kralı için şöyle kayıt tutuyor; Kionitler'in yeni kralı Grumbates, orta yaşlarındayken ve bacakları buruşmuştu, büyük ölçüde hareket eden bir akıl hastasıydı ve çok sayıda önemli zaferiyle ünlüydü. Kayıtlarda Kidaritelerin 359 yılında Amida Kuşatması için Sasanilere destek olduğu yazılır. Daha sonra ittifak bozulmuş Sasaniler ile Kidariteler birçok savaş yapmıştır. Priscus'a göre, Sasani İmparatorluğu, Yazdecer II'nin (438-457) iktidarına kadar Kidarlılara haraç ödemek zorunda kaldı. Kidarlılar, Orta Asya ticaret ağlarının merkezinde bulunan Semerkant'ta başkentlerini, Sogdilerle yakın ilişki içinde kurdular. Kidariteliler, Farsça kaynaklar tarafından verilen tahribata uğratan barbarların imajının tersine, güçlü bir yönetime sahipler ve vergileri yükseltiyorlardı, bölgelerini etkin bir şekilde yönetiyorlardı. 420'lerde Kidaritelerin Peşaveri ele geçirdiği yazılır. Daha sonra 440'lerde Sogdiana'yı fethetmişler ve 467 yılında Belhi fethetme girişimleri vardır ancak Sasaniler tarafından mağlup edilmişlerdir. Hakkında sınırlı bilgiler bulunan bu hanedan 500 yılında Akhunlar tarafından mağlup edilip sona ermiştir.
Kaynakça
- ^ Grousset, Rene (1970). The Empire of the Steppes. Rutgers University Press. s. 68–69 (ingilizce)
- ^ Bakker, Hans T. (12 Mart 2020). The Alkhan: A Hunnic People in South Asia (İngilizce). Barkhuis. ISBN . 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Bakker, Hans T. (12 Mart 2020). The Alkhan: A Hunnic People in South Asia (İngilizce). Barkhuis. ISBN . 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Cribb, Joe (1 Ocak 2010). "The Kidarites, the numismatic evidence.pdf". Coins, Art and Chronology II, edited by M. Alram et al. 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Dani, Ahmad Hasan; Litvinsky, B. A.; Unesco (1 Ocak 1996). History of Civilizations of Central Asia: The crossroads of civilizations, A.D. 250 to 750 (İngilizce). UNESCO. ISBN . 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Michael, ALRAM; Deborah E., KLIMBURG-SALTER; Minoru, INABA; Matthias, PFISTERER (2010). "Coins, Art and Chronology II". doi:10.1553/0x00250de0.
- ^ Cribb, Joe; Jongeward, David (20 Haziran 2015). "Kushan, Kushano-Sasanian, and Kidarite Coins A Catalogue of Coins From the American Numismatic Society by David Jongeward and Joe Cribb with Peter Donovan". Kushan, Kushano-Sasanian, and Kidarite Coins A Catalogue of Coins From the American Numismatic Society by David Jongeward and Joe Cribb with Peter Donovan. 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Foundation, Encyclopaedia Iranica. . iranicaonline.org (İngilizce). 10 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ DE LA VAISSIÈRE, ÉTIENNE (2003). "Is There a "Nationality of the Hephtalites"?". Bulletin of the Asia Institute. 17: 119-132. ISSN 0890-4464. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Dani, Ahmad Hasan; Litvinsky, B. A.; Unesco (1 Ocak 1996). History of Civilizations of Central Asia: The crossroads of civilizations, A.D. 250 to 750 (İngilizce). UNESCO. ISBN . 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Richard N. Frye, Orta Asya Mirası, s. 186
- ^ Zeimal, E. V. (1996). "The Kidarite kingdom in Central Asia". History of Civilizations of Central Asia, Volume III: The Crossroads of Civilizations: A.D. 250 to 750. Paris: UNESCO. ss 119–135 ( ingilizce )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kidaritler veya Kidara Hunlari 4 ve 5 yuzyillarda Baktriya yi ve Orta Asya ile Guney Asya nin bitisik bolgelerini yoneten bir hanedandir Kidaritler Hindistan da Huna ve Avrupa da Hiyonlar olarak topluca bilinen bir halk kompleksine aittir 5 yuzyil Bizans tarihcisi Priscus onlara Kidarit Hunlari ya da Kidarit olan Hunlar adini vermistir Huna Xionite kabileleri tartismali da olsa benzer bir donemde Dogu Avrupa yi fetheden Hunlarla siklikla baglantilidir Yaklasik bir yuzyil sonra yerini alan Akhunlardan farklilardir KidaritlerKidarit Kralligi Kidarit Kralligi320 500DamgaM S 400 yilinda BaskentBaktriya Pesaver TaxilaYaygin dil ler Baktriyaca yazi dili Resmi dinHinduizm Budizm Ilk SonKandikTarihce Kurulusu320 Dagilisi500Onculler ArdillarBuyuk Hun Imparatorlugu Ak Hun ImparatorluguGunumuzdeki durumuTurkmenistan Tacikistan Afganistan Ozbekistan Hindistan Pakistan Kidaritler ana yoneticilerinden biri olan Kidara nin Cince 寄多羅 Jiduolo telaffuzu Kjie ta la adini almistir Kidaritler Latince kaynaklarda Kermichiones veya Kizil Huna olarak bilinen bir Huna toplulugunun bir parcasi gibi gorunmektedir Kokenleri350 386 dolaylarinda Kidaritelerin krali Kidara nin portresi Kidarlilarin sikkeleri Sasanilerin sakallari yerine temiz trasli yuzler sergilemeleri disinda Sasani imparatorluk sikkelerini taklit ediyordu bu ozellik onlari Iran soyundan ziyade Altay ile iliskilendiriyordu Gocebe bir halk olan Kidariteler Altay Daglari bolgesinden gelmis gibi gorunmektedir Bazi bilim adamlari Kidaritelerin bazi Dogu Asya yani karisimiyla gorunuste Europid olduguna inanmaktadir Kidarit sikkelerinde hukumdarlari sakalsiz veya temiz trasli olarak tasvir edilir bu o zamanlar Ic Asya kulturlerinin bir ozelligidir o zamanlar Guney Orta Asya nin ve Iran kulturlerinin aksine Baktarca dilini benimsemeden once Chionites ve Akhunlar gibi baslangicta Ogurca konusmus olabilirler Kidariteler sikkelerin arkasinda okcular olarak tasvir edildi Ayrica Yapay kafatasi deformasyonu uyguladiklari da biliniyordu TarihKizil Hun reislerinden biri olan Kidara kendisini Kusan Imparatoru olarak gosteren sikkeler bastirmistir Soz konusu sikkeler bircok yerde ozellikle Kuzeybati Hindistan da bulunmustur Donemin tarihcisi Ammianus Marcellinus Yeni Kidarite krali icin soyle kayit tutuyor Kionitler in yeni krali Grumbates orta yaslarindayken ve bacaklari burusmustu buyuk olcude hareket eden bir akil hastasiydi ve cok sayida onemli zaferiyle unluydu Kayitlarda Kidaritelerin 359 yilinda Amida Kusatmasi icin Sasanilere destek oldugu yazilir Daha sonra ittifak bozulmus Sasaniler ile Kidariteler bircok savas yapmistir Priscus a gore Sasani Imparatorlugu Yazdecer II nin 438 457 iktidarina kadar Kidarlilara harac odemek zorunda kaldi Kidarlilar Orta Asya ticaret aglarinin merkezinde bulunan Semerkant ta baskentlerini Sogdilerle yakin iliski icinde kurdular Kidariteliler Farsca kaynaklar tarafindan verilen tahribata ugratan barbarlarin imajinin tersine guclu bir yonetime sahipler ve vergileri yukseltiyorlardi bolgelerini etkin bir sekilde yonetiyorlardi 420 lerde Kidaritelerin Pesaveri ele gecirdigi yazilir Daha sonra 440 lerde Sogdiana yi fethetmisler ve 467 yilinda Belhi fethetme girisimleri vardir ancak Sasaniler tarafindan maglup edilmislerdir Hakkinda sinirli bilgiler bulunan bu hanedan 500 yilinda Akhunlar tarafindan maglup edilip sona ermistir Kaynakca Grousset Rene 1970 The Empire of the Steppes Rutgers University Press s 68 69 ingilizce Bakker Hans T 12 Mart 2020 The Alkhan A Hunnic People in South Asia Ingilizce Barkhuis ISBN 978 94 93194 00 7 6 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Bakker Hans T 12 Mart 2020 The Alkhan A Hunnic People in South Asia Ingilizce Barkhuis ISBN 978 94 93194 00 7 6 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Cribb Joe 1 Ocak 2010 The Kidarites the numismatic evidence pdf Coins Art and Chronology II edited by M Alram et al 6 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Dani Ahmad Hasan Litvinsky B A Unesco 1 Ocak 1996 History of Civilizations of Central Asia The crossroads of civilizations A D 250 to 750 Ingilizce UNESCO ISBN 978 92 3 103211 0 6 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Michael ALRAM Deborah E KLIMBURG SALTER Minoru INABA Matthias PFISTERER 2010 Coins Art and Chronology II doi 10 1553 0x00250de0 Cribb Joe Jongeward David 20 Haziran 2015 Kushan Kushano Sasanian and Kidarite Coins A Catalogue of Coins From the American Numismatic Society by David Jongeward and Joe Cribb with Peter Donovan Kushan Kushano Sasanian and Kidarite Coins A Catalogue of Coins From the American Numismatic Society by David Jongeward and Joe Cribb with Peter Donovan 6 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Arsivlenmis kopya 6 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Arsivlenmis kopya 6 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Foundation Encyclopaedia Iranica iranicaonline org Ingilizce 10 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 DE LA VAISSIERE ETIENNE 2003 Is There a Nationality of the Hephtalites Bulletin of the Asia Institute 17 119 132 ISSN 0890 4464 11 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Dani Ahmad Hasan Litvinsky B A Unesco 1 Ocak 1996 History of Civilizations of Central Asia The crossroads of civilizations A D 250 to 750 Ingilizce UNESCO ISBN 978 92 3 103211 0 6 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Richard N Frye Orta Asya Mirasi s 186 Zeimal E V 1996 The Kidarite kingdom in Central Asia History of Civilizations of Central Asia Volume III The Crossroads of Civilizations A D 250 to 750 Paris UNESCO ss 119 135 ingilizce