Kaloşvar Muharebesi veya Kolojvar Muharebesi, 22 Mayıs 1660 tarihinde Osmanlı Devleti ile Avusturya Arşidüklüğü'nün yardımda bulunduğu Erdel Prensliği arasında meydana gelen muharebedir.
Kaloşvar Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1658-1662 Osmanlı-Erdel Savaşı | |||||||
II. György Rákóczi | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Osmanlı Devleti | Erdel Prensliği Avusturya Arşidüklüğü | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Seydi Ahmet Paşa | II. György Rákóczi | ||||||
Güçler | |||||||
20-25.000 | 6.000 | ||||||
Kayıplar | |||||||
Hafif | 4.700 ölü |
Muharebe öncesi durum
Balkanlar'da 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu ve Habsburg İmparatorluğu arasındaki mücadele bölgenin tarihini belirledi. Mohaç Savaşı'nda Macar yenilgisinden sonra, Macaristan toprakları Osmanlı ve Habsburg İmparatorlukları arasında ikiye bölündü. Transilvanya, Osmanlının vasal bir devleti haline geldi ve verilen özerklik ile idare yerli prenslerin inisiyatifine bırakıldı. Osmanlı yönetiminde Transilvanya'da voyvodalar Gábor Bethlen ve I. György Rákóczi dönemlerinde birçok dini hareket için altın çağ yaşandı. Ortodoks Rumenlerin eşitliği tanımamakta ısrarına rağmen; Transilvanya, Roma Katolikleri, Kalvinistler, Lutherciler ve Unitarianların barış içinde yaşadığı birkaç Avrupalı Devletten biri oldu. Osmanlı İmparatorluğu dini hareketlerden rahatsız değilken, Habsburg hanedanına bağlı Avusturya Arşidüklüğü bölgeyi kontrol altında tutmaya özen gösteriyordu. 1642 yılında Erdel Prensliği'nin başına geçen II. György Rákóczi (1621-1660) ile altın çağ sona erdiği gibi, II. György Rákóczi Osmanlı Devleti'nin askerî eylemleri kesinlikle yasaklamasına rağmen, Habsburgların da desteğiyle İsveç İmparatorluğu ile ittifak kurup 1657 yılında Lehistan'ın işgaline katıldı.
II. György Rákóczi, Eflak prensi Konstantin ve Boğdan prensi İstefan'ı görevlerinden alıp, yerlerine Mihne ve Ghika'yı atamıştı. II. György Rákóczi'nin faaliyetleri üzerine Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1658 yılı yazında bölgeye askerî harekât düzenlendi. Otoriteyi tekrar tesis etmek üzere Köprülü Mehmet Paşa kumandasında sefere çıkan Osmanlı ordusu voyvodaları yenilgiye uğrattı ve Transilvanya'da Türk hakimiyetini tekrar tesis etti. Böylece II. György Rákóczi'nin çalışmaları Osmanlı Ordusunun başarılı harekâtıyla engellendi ve bölgede Osmanlı yanlısı voyvodaların iktidarı pekiştirildi. Avusturya tarafından teşvik edilen II. György Rákóczi, sadrazamın dönüşünü fırsat bilerek tekrar asker toplamaya başladı. Bunun üzerine Aralık 1659 tarihinde Budin Valisi Seydi Ahmed Paşa, II. György Rákóczi üzerine yürüyerek Demirkapı Muharebesi'nde onu mağlup etti. Küçük Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri, II. György Rákóczi komutasındaki 40 bin kişilik orduyu Eflak'ın kuzeyindeki Sibin kalesi önünde yapılan Sibin Muharebesi'nde yendi.
Muharebe
Küçük Mehmed Paşa'nın Sibin Muharebesi'nde II. Rákóczi'yi mağlup etmesinden sonra II. Rákóczi Sibiu'yu kuşatmaya başladı. Seydi Ahmet Paşa'nın 25 bin kişilik bir orduyla harekete geçtiğini haber alınca 13 Mayıs 1660 tarihinde kuşatmayı kaldırdı. 22 Mayıs 1660 tarihinde Seydi Ahmet Paşa'nın askeri manevrasıyla II. Rákóczi'ye Kaloşvar yakınlarında Szamos Nehri kenarındaki Szamofalva'da muharebe kabul ettirildi. Az sayıdaki birliklerinden 1000 kadar seçkin süvari seçen II. Rákóczi, bu süvarilerle Osmanlı hatlarına saldırdı ise de dört ölümcül yara alarak kendisi de canını zor kurtardı. Bütün eşyaları, topları ve sancakları Osmanlı kuvvetlerinin eline geçti. Bozguna uğrayan tüm Erdel askerleri kaçmaya başladı ve yaralı II. Rákóczi'yi de Varat'a doğru kaçırdılar.
Muharebe sonrası durum
Savaş sonunda Osmanlılar tarafından 4,700 asker öldürüldü, 30 top ele geçirildi ve 51 kalenin komutanı esir alındı. II. György Rákóczi, savaş meydanından kaçtığı Varad kalesinde, çarpışmada aldığı yaralar nedeniyle 14 gün sonra 7 Haziran 1660 tarihinde öldü.
Transilvanya'nın önemli merkezi Varat 27 Ağustos 1660 tarihinde Osmanlı kuvvetlerince işgal edildi ve Varat Eyaleti kurularak, şehir eyaletin merkezi yapıldı. İmparatorluğun Budin ve Eğri Eyaletlerinden bazı sancaklar buraya bağlandı.
Erdel bölgesinde devam eden sorunlar birkaç yıl sonra 1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın başlamasına yol açan nedenlerden biri olmuştur.
Kaynakça
- ^ Johann Wilhelm Zinkeisen, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, Cilt:4 Sayfa:620-621 Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2011.
- ^ "Partition of Hungary", A Country Study: Hungary. Yayıncı: Federal Research Division, Kongre Kütüphanesi Url bağlantısı 7 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "www.britannica.com Transylvania". 20 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2013.
- ^ BONNEY, Richard, D. J. B. Trim, David J. B. Trim, Persecution and pluralism: Calvinists and religious minorities in early modern Europe, 1550-1700, Peter Lang, 2006 [1] 8 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "www.britannica.com a bulwark of Protestantism in eastern Europe". 20 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2013.
- ^ Encyclopedia of Ukraine (in 10 volumes) / Editor in Chief Vladimir Kubiiovych. - Paris, New York: Young Life, 1954-1989
- ^ M. Orhan Bayrak. Türk Savaş ve Barışları. (Demirkapı Savaşı) Sayfa:123 Kastaş Yayınları. İstanbul Ocak 1990.
- ^ M. Orhan Bayrak. Türk Savaş ve Barışları. (Sibin Savaşı) Sayfa:123 Kastaş Yayınları. İstanbul Ocak 1990.
- ^ Johann Wilhelm ZINKEISEN, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, Cilt:4 Sayfa:620-621 Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2011.
- ^ Şahin, Bekir. "Osmanlı Ansiklopedisi: Tarih, Medeniyet, Kültür". Ağaç Yayınları. İstanbul, 1994. Sayfa: 131
- ^ M. Orhan Bayrak. Türk Savaş ve Barışları. (Kolojvar Savaşı) Sayfa:123 Kastaş Yayınları. İstanbul Ocak 1990.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kalosvar Muharebesi veya Kolojvar Muharebesi 22 Mayis 1660 tarihinde Osmanli Devleti ile Avusturya Arsiduklugu nun yardimda bulundugu Erdel Prensligi arasinda meydana gelen muharebedir Kalosvar Muharebesi1658 1662 Osmanli Erdel SavasiII Gyorgy RakocziTarih22 Mayis 1660BolgeCluj RomanyaSonucKesin Osmanli zaferiTaraflarOsmanli DevletiErdel Prensligi Avusturya ArsidukluguKomutanlar ve liderlerSeydi Ahmet PasaII Gyorgy RakocziGucler20 25 0006 000KayiplarHafif4 700 oluMuharebe oncesi durumBalkanlar da 16 yuzyilda Osmanli Imparatorlugu ve Habsburg Imparatorlugu arasindaki mucadele bolgenin tarihini belirledi Mohac Savasi nda Macar yenilgisinden sonra Macaristan topraklari Osmanli ve Habsburg Imparatorluklari arasinda ikiye bolundu Transilvanya Osmanlinin vasal bir devleti haline geldi ve verilen ozerklik ile idare yerli prenslerin inisiyatifine birakildi Osmanli yonetiminde Transilvanya da voyvodalar Gabor Bethlen ve I Gyorgy Rakoczi donemlerinde bircok dini hareket icin altin cag yasandi Ortodoks Rumenlerin esitligi tanimamakta israrina ragmen Transilvanya Roma Katolikleri Kalvinistler Lutherciler ve Unitarianlarin baris icinde yasadigi birkac Avrupali Devletten biri oldu Osmanli Imparatorlugu dini hareketlerden rahatsiz degilken Habsburg hanedanina bagli Avusturya Arsiduklugu bolgeyi kontrol altinda tutmaya ozen gosteriyordu 1642 yilinda Erdel Prensligi nin basina gecen II Gyorgy Rakoczi 1621 1660 ile altin cag sona erdigi gibi II Gyorgy Rakoczi Osmanli Devleti nin askeri eylemleri kesinlikle yasaklamasina ragmen Habsburglarin da destegiyle Isvec Imparatorlugu ile ittifak kurup 1657 yilinda Lehistan in isgaline katildi II Gyorgy Rakoczi Eflak prensi Konstantin ve Bogdan prensi Istefan i gorevlerinden alip yerlerine Mihne ve Ghika yi atamisti II Gyorgy Rakoczi nin faaliyetleri uzerine Osmanli Imparatorlugu tarafindan 1658 yili yazinda bolgeye askeri harekat duzenlendi Otoriteyi tekrar tesis etmek uzere Koprulu Mehmet Pasa kumandasinda sefere cikan Osmanli ordusu voyvodalari yenilgiye ugratti ve Transilvanya da Turk hakimiyetini tekrar tesis etti Boylece II Gyorgy Rakoczi nin calismalari Osmanli Ordusunun basarili harekatiyla engellendi ve bolgede Osmanli yanlisi voyvodalarin iktidari pekistirildi Avusturya tarafindan tesvik edilen II Gyorgy Rakoczi sadrazamin donusunu firsat bilerek tekrar asker toplamaya basladi Bunun uzerine Aralik 1659 tarihinde Budin Valisi Seydi Ahmed Pasa II Gyorgy Rakoczi uzerine yuruyerek Demirkapi Muharebesi nde onu maglup etti Kucuk Mehmed Pasa komutasindaki Osmanli kuvvetleri II Gyorgy Rakoczi komutasindaki 40 bin kisilik orduyu Eflak in kuzeyindeki Sibin kalesi onunde yapilan Sibin Muharebesi nde yendi MuharebeKucuk Mehmed Pasa nin Sibin Muharebesi nde II Rakoczi yi maglup etmesinden sonra II Rakoczi Sibiu yu kusatmaya basladi Seydi Ahmet Pasa nin 25 bin kisilik bir orduyla harekete gectigini haber alinca 13 Mayis 1660 tarihinde kusatmayi kaldirdi 22 Mayis 1660 tarihinde Seydi Ahmet Pasa nin askeri manevrasiyla II Rakoczi ye Kalosvar yakinlarinda Szamos Nehri kenarindaki Szamofalva da muharebe kabul ettirildi Az sayidaki birliklerinden 1000 kadar seckin suvari secen II Rakoczi bu suvarilerle Osmanli hatlarina saldirdi ise de dort olumcul yara alarak kendisi de canini zor kurtardi Butun esyalari toplari ve sancaklari Osmanli kuvvetlerinin eline gecti Bozguna ugrayan tum Erdel askerleri kacmaya basladi ve yarali II Rakoczi yi de Varat a dogru kacirdilar Muharebe sonrasi durumSavas sonunda Osmanlilar tarafindan 4 700 asker olduruldu 30 top ele gecirildi ve 51 kalenin komutani esir alindi II Gyorgy Rakoczi savas meydanindan kactigi Varad kalesinde carpismada aldigi yaralar nedeniyle 14 gun sonra 7 Haziran 1660 tarihinde oldu Transilvanya nin onemli merkezi Varat 27 Agustos 1660 tarihinde Osmanli kuvvetlerince isgal edildi ve Varat Eyaleti kurularak sehir eyaletin merkezi yapildi Imparatorlugun Budin ve Egri Eyaletlerinden bazi sancaklar buraya baglandi Erdel bolgesinde devam eden sorunlar birkac yil sonra 1663 1664 Osmanli Avusturya Savasi nin baslamasina yol acan nedenlerden biri olmustur Kaynakca Johann Wilhelm Zinkeisen Osmanli Imparatorlugu Tarihi Cilt 4 Sayfa 620 621 ISBN 978 605 4052 68 4 Yeditepe Yayinevi Istanbul 2011 Partition of Hungary A Country Study Hungary Yayinci Federal Research Division Kongre Kutuphanesi Url baglantisi 7 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde www britannica com Transylvania 20 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2013 BONNEY Richard D J B Trim David J B Trim Persecution and pluralism Calvinists and religious minorities in early modern Europe 1550 1700 Peter Lang 2006 1 8 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde www britannica com a bulwark of Protestantism in eastern Europe 20 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2013 Encyclopedia of Ukraine in 10 volumes Editor in Chief Vladimir Kubiiovych Paris New York Young Life 1954 1989 M Orhan Bayrak Turk Savas ve Barislari Demirkapi Savasi Sayfa 123 Kastas Yayinlari Istanbul Ocak 1990 ISBN 975 7639 13 3 M Orhan Bayrak Turk Savas ve Barislari Sibin Savasi Sayfa 123 Kastas Yayinlari Istanbul Ocak 1990 ISBN 975 7639 13 3 Johann Wilhelm ZINKEISEN Osmanli Imparatorlugu Tarihi Cilt 4 Sayfa 620 621 ISBN 978 605 4052 68 4 Yeditepe Yayinevi Istanbul 2011 Sahin Bekir Osmanli Ansiklopedisi Tarih Medeniyet Kultur Agac Yayinlari Istanbul 1994 Sayfa 131 ISBN 9753460538 M Orhan Bayrak Turk Savas ve Barislari Kolojvar Savasi Sayfa 123 Kastas Yayinlari Istanbul Ocak 1990 ISBN 975 7639 13 3