Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kolon veya sütun, taşıyıcı sistemde düşey yapı elemanlarına verilen isimdir. Yapıda dış ve iç etkilerden oluşan kuvvetleri (moment, kesme kuvveti vb.) temellere, dolayısı ile zemine aktarırlar. Boyutlandırılmaları gelen kuvvetlere göre yapılan hesaplamaların dışında; yönetmeliklerde malzeme cinsine göre belirtilen minimum boyutlardan küçük olamaz. Taş veya tuğla örülerek yapılan taşıyıcı ayaklara ise paye denmektedir.
Yapı tarihinin en başından beri yapıları ayakta tutmak için kullanılagelmiştir. İlk zamanlarda taş, ağaç gibi doğal malzemeler kolon yapımında kullanılmışsa da modern teknolojinin gelişmesi ile birlikte bir tür yapay bağlayıcı olan çimento ve iskeleti oluşturan çelikten imal edilmiş betonarme veya yalnızca çelikten kolonlar kullanılmaya başlanmıştır.
Kolonlar yapı sistemlerinde, genellikle kirişlerden gelen yükleri temele, dolayısı ile zemine aktarırlar. Kolonlarda oluşabilecek bir hasar, yapının göçmesine varabilecek kadar ağır hasarlara neden olabilmektedir.
Kolon tanımı genellikle yapısal elemanın, geometrik yerleşimiyle ilgili bir özelliğini çağrıştırsa da, betonarme davranışı açısından irdelendiğinde diğer tür elemanlardan (kiriş, döşeme, perde vb.) farklı bir mekanik davranışı ortaya koyar. Betonarme Yapıların Tasarım ve Kuralları (TS500-2000) isimli Türk Standardı'nda belirtildiği üzere (Bölüm 7.3) hesap eksenel basınç değeri değerini aşmayan elemanlar eğilme elemanı olarak tasarlanırlar. Kirişler ve döşemeler çoğunlukla bu tanıma uyarlar. Bu şartın dışındaki elemanlar ise, eksenel kuvvet seviyesinde bir üst sınır olmakla birlikte, eksenel kuvvet ve eğilmenin birlikte etkimesi durumuna göre tasarlanırlar (TS500-2000 Bölüm 7.4 ve Deprem Yönetmeliği ilgili bölümü). Kolonlar ise çoğunlukla bu davranış tanımına girerler. Ancak eğer bir yatay elemanın (kiriş) eksenel yük seviyesi yanal yüklerden dolayı bu tanıma giriyorsa kolon gibi tasarlanması gerekliliği vardır.
Tarihçe
Mimari anlamda kolonların ilk kullanıldığı yapılar eski Mısır'da MÖ 2600 yıllarında taş kalıplarla yapılan Imotep tapınağında görülmüştür.
Mimari anlamda kolonların kullanıldığı diğer bir uygarlık ise Perslerdir. Perslere ait Apadana Tapınağı'nda 70 x 70 metre ebatlarında olan yapıda birçok kolon kullanılmıştır. Bu kolonların büyük bir kısmı hala ayakta durmaktadır.
Ayrıca kolonlar değişik medeniyetlerce yapısal eleman dışında; vergi taşları ve Sadaka taşı olarak da kullanılmıştır.
Eski zamanlarda kolon üretimi
Kolonlar birçok ebatlarda tasarlanabilir. Bazıları kesme taşların üst üste dizilmesi ile imal edilmişlerdir. Bazıları da bütün olarak, taşların yonutulması ile imal edilmişlerdir.
Eski dönemlerde, yekpare kolonların ağırlıkları yüksek olduğu için taşınmaları ve yerleştirilmeleri zor olmuştur. Diğer kolonlar; kesme taşların üst üste konulması ya da taşların harçlarla birleştirilmesi şeklinde imal edilmiştir.Ayrıca genellikle bu tip kolonlarda; oluşacak gerilmeleri karşılamak için farklı taşlar ya da metal parçaları da kullanılmıştır. Genellikle kolonlar mukavemeti düşük betonlardan, tuğlalardan ya da taş parçalarından imal edilmişlerdir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Betonarme Kolon Tasarımı ile İlgili Makaleler 29 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kolon veya sutun tasiyici sistemde dusey yapi elemanlarina verilen isimdir Yapida dis ve ic etkilerden olusan kuvvetleri moment kesme kuvveti vb temellere dolayisi ile zemine aktarirlar Boyutlandirilmalari gelen kuvvetlere gore yapilan hesaplamalarin disinda yonetmeliklerde malzeme cinsine gore belirtilen minimum boyutlardan kucuk olamaz Tas veya tugla orulerek yapilan tasiyici ayaklara ise paye denmektedir Washington DC dekiBerlin deki Alte Nationalgalerie de bulunan sutunlu yol Yapi tarihinin en basindan beri yapilari ayakta tutmak icin kullanilagelmistir Ilk zamanlarda tas agac gibi dogal malzemeler kolon yapiminda kullanilmissa da modern teknolojinin gelismesi ile birlikte bir tur yapay baglayici olan cimento ve iskeleti olusturan celikten imal edilmis betonarme veya yalnizca celikten kolonlar kullanilmaya baslanmistir Kolonlar yapi sistemlerinde genellikle kirislerden gelen yukleri temele dolayisi ile zemine aktarirlar Kolonlarda olusabilecek bir hasar yapinin gocmesine varabilecek kadar agir hasarlara neden olabilmektedir Kolon tanimi genellikle yapisal elemanin geometrik yerlesimiyle ilgili bir ozelligini cagristirsa da betonarme davranisi acisindan irdelendiginde diger tur elemanlardan kiris doseme perde vb farkli bir mekanik davranisi ortaya koyar Betonarme Yapilarin Tasarim ve Kurallari TS500 2000 isimli Turk Standardi nda belirtildigi uzere Bolum 7 3 hesap eksenel basinc degeri 0 1 fck Ac displaystyle 0 1 fck Ac degerini asmayan elemanlar egilme elemani olarak tasarlanirlar Kirisler ve dosemeler cogunlukla bu tanima uyarlar Bu sartin disindaki elemanlar ise eksenel kuvvet seviyesinde bir ust sinir olmakla birlikte eksenel kuvvet ve egilmenin birlikte etkimesi durumuna gore tasarlanirlar TS500 2000 Bolum 7 4 ve Deprem Yonetmeligi ilgili bolumu Kolonlar ise cogunlukla bu davranis tanimina girerler Ancak eger bir yatay elemanin kiris eksenel yuk seviyesi yanal yuklerden dolayi bu tanima giriyorsa kolon gibi tasarlanmasi gerekliligi vardir TarihceMimari anlamda kolonlarin ilk kullanildigi yapilar eski Misir da MO 2600 yillarinda tas kaliplarla yapilan Imotep tapinaginda gorulmustur Mimari anlamda kolonlarin kullanildigi diger bir uygarlik ise Perslerdir Perslere ait Apadana Tapinagi nda 70 x 70 metre ebatlarinda olan yapida bircok kolon kullanilmistir Bu kolonlarin buyuk bir kismi hala ayakta durmaktadir Ayrica kolonlar degisik medeniyetlerce yapisal eleman disinda vergi taslari ve Sadaka tasi olarak da kullanilmistir Eski zamanlarda kolon uretimiLuksor Tapinagi ndaki kolonlar Kolonlar bircok ebatlarda tasarlanabilir Bazilari kesme taslarin ust uste dizilmesi ile imal edilmislerdir Bazilari da butun olarak taslarin yonutulmasi ile imal edilmislerdir Eski donemlerde yekpare kolonlarin agirliklari yuksek oldugu icin tasinmalari ve yerlestirilmeleri zor olmustur Diger kolonlar kesme taslarin ust uste konulmasi ya da taslarin harclarla birlestirilmesi seklinde imal edilmistir Ayrica genellikle bu tip kolonlarda olusacak gerilmeleri karsilamak icin farkli taslar ya da metal parcalari da kullanilmistir Genellikle kolonlar mukavemeti dusuk betonlardan tuglalardan ya da tas parcalarindan imal edilmislerdir Ayrica bakinizAtlantDis baglantilarBetonarme Kolon Tasarimi ile Ilgili Makaleler 29 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde