Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kornet, bakırdan veya pirinçten yapılmış bakır nefesli çalgılar grubuna bağlı üflemeli bir çalgıdır.
Kornet trompet'e çok benzeyip trompet gibi bir ağızlık ve kendi üzerine kıvrılmış silindir biçimindeki borudan oluşur. Ağız kısmı kâse benzeri konik biçimdedir. Ses rengi parlak ve çınlayan niteliktedir. Fakat kornetin boru kısmı konik şekildedir; sekli daha az yaygın ve toparlanmıştır ve ton kalitesi daha tatlı ve yumuşaktır. Bakır nefesli çalgılar grubundan olan kornet, trompet ve korno, çalmak için kullanılan ilkeler ve teknikler hemen hemen aynıdır.
Tarihçe
Kornet ismi Latince "cornus" sözcüğünden türetilmiştir ve bir müzik aleti, bir boru gibi çalınan "hayvan boynuzu" anlamına gelmektedir. Antik Etrüsk ve antik Roma'da kullanılana "boru" sesi veren hayvan boynuzları veya bunlara benzeyen metalden yapılmış müzik aletleri kornetin doğrudan doğruya atalarıdır. Bu boynuzdan veya bunu taklit eden metalden yapılan müzik aletleri arasında bulunmakta idi ve bu boru askerler tarafında n savaş alanında borazan gibi müziksel işaretler vermek için kullanılmıştır.
Kornet 1814'te nefesli çalgısına yapılan değişiklerle ortaya çıkartıldı ve 1820'li yıllarda Fransa'da müzik aleti üreticileri tarafından geliştirildi. Fakat bu değişikliklerin yapılabilmesine baş neden 19. yy başlarında Heinrich Stolzel ve Friedrich Bluhmel adlı iki Alman müzik çalgısı yapıcısı ayrı ayrı bakır nefesli çalgılarda kullanılmak üzere piston valfları geliştirip tescil ettirdiler. Bu pistonlu valfların posta borusuna uygulanıp bu yeni müzik çalgısının özel biçim alması ile kornet doğmuş oldu. Bu modern kornet nefesli müzik çalgısını üreten müzik alet ustalarının başında 1828 civarında Paris'te kornet üreten Jean Aste gelmekteydi. Modern korneti çalmakla isim yapan ilk virtüoz müzik çalgıcı Fransız Jean-Baptist Arban idi. Arban kornet çalmak için çok derin çalışmalar yapmıştı ve 1"Arbon Metodu" adı verilen kornet çalma metodunu açıklayan La grande méthode complète de cornet à piston et de saxhorn adlı hala da kullanılan eserini 1864'te yayımladı.
20. yy. başlarına kadar kornet ve trompet çalgıları müzik ensambl bando ve orkestralarında aynı zamanda birlikte bulunmuşlardı. Senfonik Batı müziği orkestraları için hazırlanan kompozisyonlarda kornetler ve trompetler için ayrı müzik parçaları hazırlamak adet olmuştu. Özellikle trompetler için piston kullanma ve pistonlu trompete üretilmesi çok daha geç olmuştu. Fakat yıllar geçtikçe müzik aleti üreticileri hem kornet hem de trompet müzik aletlerini geliştirmişlerdir ve bu ustalarca üretilen kornet ve trompetler hem biçimleri ve hem de çıkardıkları ses bakımından birbirine çok benzer hale gelmişlerdir. Günümüz modern müzik çalımı için kornetler "Britantya Stili Bakır Nefesli Çalgı Bandoları"'nda; konser bandolarında ve senfonik orkestra müziği için özel kornet repertuvarı müziği için kullanılmaktadır.
Kornetler ve trompetler
Kornetler ve trompetler değişik çalgılardan türetilmişlerdir. Kornetler için piston kullanımı 1814'ten itibaren hemen kabul edilmiştir. Piston kullanması ile kornetlerin melodik parçaların çalınmasında kullanılması mümkün olmuştur. Trompetler için piston kullanılması çok daha geç olmuştur. Bunun için 19. yy boyunca besteciler kornetler ve trompetler için değişik müziksel parçalar bestelemekte devam etmişlerdir. Genellikle kornetler için melodik müziksel pasajlar hazırlanmıştır ve trompetler ise tantanalı çalgıların hep bir arada çalındıkları (fanfar) parçalar hazırlamışlardır. Fakat trompetler de pistonlar ile geliştirilmiştir ve günümüzde pistonlu trompetlerle, aynen kornet çalınmasında yapıldığı gibi parmak kullanımı ve benzer dudak şekillendirilerek üfürük kullanması ile aynı sesleri çıkartmak mümkün olmaktadır. Fakat kornetler ve trompetler her bakımdan birbiriyle ikame edilmektedir; bu iki çeşit çalgı arasında "ton kalitesi veya ton rengi (veya timbre)" farkı bulunmaktadır.
Kornet ve trompetin, özellikle borular kısımlarında, yapılış biçimi de değişiklik gösterir. Trompetin boru kısmı kesiti ta en ucunda bulunan çan şekline kadar kesit olarak hep daire şeklindedir. Halbuki kornet için boru kısmında, ağız kısmından daha ucundaki çan şekilli kısma gelinceye kadar once dar ve gittikçe yavaş vavaş genişleyen bir koni gibidir ve boru kesiti daima eliptiktir; dairesel değildir. Kornetin boru kesitinin eliptik şekilli olması kornet sesinin daha yumuşak ve sıcak olmasına ve trompet sesinin ise daha hırçın ve daha kulak delici olmasına neden olmaktadır. Kornetin boru kesiminin konik olması daha hızlı pasajların çalınmasına imkân vermektedir ama bunun yanında trompetin frekans skalasında sesi (pitch) daha kolayca kontrol edilebilmektedir. Kornet daha toparlak ve daha küçük ebadlı olduğu için ve bu nedenle ağırlık merkezi çalgıcıya daha yakın olduğundan daha kolayca tutulmaya imkân sağlamaktadır. Bu nedenle çalmayı yeni öğrenen genç çalgıcılar için kornet çalmayı daha önce öğrenmek tavsiye edilmektedir.
Kornetlerin boruları eliptik kesitli olduğu için genellikle ağızlık parçaları trompetlerden daha küçük çaplı kesitdedir ama daha derindirler.
Repertuvar
Klasik senfonik müzik orkestralarında kornetler "bakır nefesli çalgılar" bölümlerinde kullanılmaktadır. Bu çalgının özel olarak kullanıldığı tanınmış kompozisyonlar arasında şunlar sayılabilir:
- Hector Berlioz'un "Symphonie fantastique" senfoni eseri;
- İgor Stravinski'nin "Histoire du soldat" adlı 1918'de bestelenmiş tiyatro müziği eseri.
Kornetler "Britanya Tipi Bakır Nefesli Çalgılara Bandoları (Brass Band)" repertuvarlarında çok önemlidirler. Ayrıca bakır nefesli dalcılar; tahta nefesli çalgılar ve perküsyoon çalgılarından oluşan "Harmoni Bando"'ları eserleri için kornetler gereklidir.
Caz müziği janrında çok isim yapmış kornet çalgıcısı 1910'lu yıllarda "Papa Jack Laine's Reliance Band" adlı ensamblda çalan "Nick La Roca'dır. Genellikle caz trompet çalgıcısı olan Louis Armstrong da birçok kornet için parça çalıp bunların ses kayıtları yapılmıştır. Diğer bir ünlü caz müziği kornet çalgıcısı Bix Beiderbecke'dir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Kornet ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Kornet gelişmesi tarihçesi ve bibliyografya 12 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kornet bakirdan veya pirincten yapilmis bakir nefesli calgilar grubuna bagli uflemeli bir calgidir Si Kornet Kornet trompet e cok benzeyip trompet gibi bir agizlik ve kendi uzerine kivrilmis silindir bicimindeki borudan olusur Agiz kismi kase benzeri konik bicimdedir Ses rengi parlak ve cinlayan niteliktedir Fakat kornetin boru kismi konik sekildedir sekli daha az yaygin ve toparlanmistir ve ton kalitesi daha tatli ve yumusaktir Bakir nefesli calgilar grubundan olan kornet trompet ve korno calmak icin kullanilan ilkeler ve teknikler hemen hemen aynidir TarihceKornetlerin ortaya cikmasina neden olan piston prensibi Kornet ismi Latince cornus sozcugunden turetilmistir ve bir muzik aleti bir boru gibi calinan hayvan boynuzu anlamina gelmektedir Antik Etrusk ve antik Roma da kullanilana boru sesi veren hayvan boynuzlari veya bunlara benzeyen metalden yapilmis muzik aletleri kornetin dogrudan dogruya atalaridir Bu boynuzdan veya bunu taklit eden metalden yapilan muzik aletleri arasinda bulunmakta idi ve bu boru askerler tarafinda n savas alaninda borazan gibi muziksel isaretler vermek icin kullanilmistir Kornet 1814 te nefesli calgisina yapilan degisiklerle ortaya cikartildi ve 1820 li yillarda Fransa da muzik aleti ureticileri tarafindan gelistirildi Fakat bu degisikliklerin yapilabilmesine bas neden 19 yy baslarinda Heinrich Stolzel ve Friedrich Bluhmel adli iki Alman muzik calgisi yapicisi ayri ayri bakir nefesli calgilarda kullanilmak uzere piston valflari gelistirip tescil ettirdiler Bu pistonlu valflarin posta borusuna uygulanip bu yeni muzik calgisinin ozel bicim almasi ile kornet dogmus oldu Bu modern kornet nefesli muzik calgisini ureten muzik alet ustalarinin basinda 1828 civarinda Paris te kornet ureten Jean Aste gelmekteydi Modern korneti calmakla isim yapan ilk virtuoz muzik calgici Fransiz Jean Baptist Arban idi Arban kornet calmak icin cok derin calismalar yapmisti ve 1 Arbon Metodu adi verilen kornet calma metodunu aciklayan La grande methode complete de cornet a piston et de saxhorn adli hala da kullanilan eserini 1864 te yayimladi 20 yy baslarina kadar kornet ve trompet calgilari muzik ensambl bando ve orkestralarinda ayni zamanda birlikte bulunmuslardi Senfonik Bati muzigi orkestralari icin hazirlanan kompozisyonlarda kornetler ve trompetler icin ayri muzik parcalari hazirlamak adet olmustu Ozellikle trompetler icin piston kullanma ve pistonlu trompete uretilmesi cok daha gec olmustu Fakat yillar gectikce muzik aleti ureticileri hem kornet hem de trompet muzik aletlerini gelistirmislerdir ve bu ustalarca uretilen kornet ve trompetler hem bicimleri ve hem de cikardiklari ses bakimindan birbirine cok benzer hale gelmislerdir Gunumuz modern muzik calimi icin kornetler Britantya Stili Bakir Nefesli Calgi Bandolari nda konser bandolarinda ve senfonik orkestra muzigi icin ozel kornet repertuvari muzigi icin kullanilmaktadir Kornetler ve trompetlerKornetler ve trompetler degisik calgilardan turetilmislerdir Kornetler icin piston kullanimi 1814 ten itibaren hemen kabul edilmistir Piston kullanmasi ile kornetlerin melodik parcalarin calinmasinda kullanilmasi mumkun olmustur Trompetler icin piston kullanilmasi cok daha gec olmustur Bunun icin 19 yy boyunca besteciler kornetler ve trompetler icin degisik muziksel parcalar bestelemekte devam etmislerdir Genellikle kornetler icin melodik muziksel pasajlar hazirlanmistir ve trompetler ise tantanali calgilarin hep bir arada calindiklari fanfar parcalar hazirlamislardir Fakat trompetler de pistonlar ile gelistirilmistir ve gunumuzde pistonlu trompetlerle aynen kornet calinmasinda yapildigi gibi parmak kullanimi ve benzer dudak sekillendirilerek ufuruk kullanmasi ile ayni sesleri cikartmak mumkun olmaktadir Fakat kornetler ve trompetler her bakimdan birbiriyle ikame edilmektedir bu iki cesit calgi arasinda ton kalitesi veya ton rengi veya timbre farki bulunmaktadir Kornet ve trompetin ozellikle borular kisimlarinda yapilis bicimi de degisiklik gosterir Trompetin boru kismi kesiti ta en ucunda bulunan can sekline kadar kesit olarak hep daire seklindedir Halbuki kornet icin boru kisminda agiz kismindan daha ucundaki can sekilli kisma gelinceye kadar once dar ve gittikce yavas vavas genisleyen bir koni gibidir ve boru kesiti daima eliptiktir dairesel degildir Kornetin boru kesitinin eliptik sekilli olmasi kornet sesinin daha yumusak ve sicak olmasina ve trompet sesinin ise daha hircin ve daha kulak delici olmasina neden olmaktadir Kornetin boru kesiminin konik olmasi daha hizli pasajlarin calinmasina imkan vermektedir ama bunun yaninda trompetin frekans skalasinda sesi pitch daha kolayca kontrol edilebilmektedir Kornet daha toparlak ve daha kucuk ebadli oldugu icin ve bu nedenle agirlik merkezi calgiciya daha yakin oldugundan daha kolayca tutulmaya imkan saglamaktadir Bu nedenle calmayi yeni ogrenen genc calgicilar icin kornet calmayi daha once ogrenmek tavsiye edilmektedir Kornetlerin borulari eliptik kesitli oldugu icin genellikle agizlik parcalari trompetlerden daha kucuk capli kesitdedir ama daha derindirler Coban Degnegi tipi kivrimli Shepherd s Crook adi verilen geleneksel kisa kornet modeliRepertuvarKlasik senfonik muzik orkestralarinda kornetler bakir nefesli calgilar bolumlerinde kullanilmaktadir Bu calginin ozel olarak kullanildigi taninmis kompozisyonlar arasinda sunlar sayilabilir Hector Berlioz un Symphonie fantastique senfoni eseri Igor Stravinski nin Histoire du soldat adli 1918 de bestelenmis tiyatro muzigi eseri Kornetler Britanya Tipi Bakir Nefesli Calgilara Bandolari Brass Band repertuvarlarinda cok onemlidirler Ayrica bakir nefesli dalcilar tahta nefesli calgilar ve perkusyoon calgilarindan olusan Harmoni Bando lari eserleri icin kornetler gereklidir Caz muzigi janrinda cok isim yapmis kornet calgicisi 1910 lu yillarda Papa Jack Laine s Reliance Band adli ensamblda calan Nick La Roca dir Genellikle caz trompet calgicisi olan Louis Armstrong da bircok kornet icin parca calip bunlarin ses kayitlari yapilmistir Diger bir unlu caz muzigi kornet calgicisi Bix Beiderbecke dir Ayrica bakinizBakir nefesli calgilar TrompetDis baglantilarWikimedia Commons ta Kornet ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kornet gelismesi tarihcesi ve bibliyografya 12 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce