Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Korporatizm, toplumun tarım, emek, askeri, iş, bilim veya lonca dernekleri gibi şirket grupları tarafından ortak çıkarlar temelinde örgütlenmesini savunan kolektivist bir siyasi ideolojidir. Terim, Latince corpus veya "insan vücudu"ndan türetilmiştir.
Bir vücudun organları bireysel olarak genel sağlığına ve işlevselliğine katkıda bulunurken, bölümlerinin her biri belirlenmiş işlevini verimli bir şekilde yerine getirdiğinde, toplumun uyumlu işleyişin zirvesine ulaşacağı hipotezi, korporatist teorinin merkezinde yer alır. Korporatizmin sosyoekonomik temeli, adının geldiği organizasyon olan loncalardır (corporations).
Korporatizm, modern Amerikan hukuk ve pop kültürü dilinde yaygın olarak "şirketler (korporasyon)" olarak anılsa da, büyük ticari çıkarların egemen olduğu bir siyasi sisteme atıfta bulunmaz; bunun yerine, bu teorik sistem için doğru terim şirketokrasi olacaktır.
Korporatizm, hükûmetin siyasette yolsuzluğu veya kurumsal çıkar grupları tarafından rüşvet kullanımı değildir. Şirketokrasi ve korporatizm terimleri, adları ve şirketlerin devletin organları olarak kullanılması nedeniyle sıklıkla karıştırılır.
Korporatizm, sınıf çatışması yerine sınıflar arasında işbirliğini savunduğu için, klasik liberalizm ve Marksizmin yükselişine yanıt olarak 1850'lerde gelişti. Korporatizm, faşizmin ana ilkelerinden biri haline geldi ve Benito Mussolini'nin İtalya'daki faşist rejimi, büyük çıkar gruplarını devlet çatısı altında birleştirerek, ahbap çavuş kapitalizmi ve devlet kapitalizminin bir birleşimi olacak şekilde devlet görevlileri tarafından ekonominin kolektif yönetimini savundu; ancak, daha demokratik olan ise genellikle 'ü benimser.
Türkiye'de korpotarizm
Türkiye'de ise dönemin CHP genel sekreteri Recep Peker, Türkiye'ye asla korporatif sistemin gelmeyeceğini ve Kemalizm'in korporatizm'e karşı olduğunu şu sözlerle ifade etmiştir:
"Bizim Ulusçuluk ve Halkçılık anlayışımızda sınıfçılığa karşı olduğu kadar bir müstahsiller kartelizasyonundan başka bir şey olmayan korporasyonculuk zihniyetine de karşı gelen bir genişlik vardır."
"Fırkamızın kuruluş esaslarından biri de halkçılıktır. Sınıf mücadelesi ve imtiyazlı hiçbir sınıf yoktur. Korporatif devlet sistemi bizde mevcut değildir."
Her ne kadar Recep Peker gibi bürokratların Türkiye'de korporatist sistem olmadığını iddia ettikleri belirtilse de özellikle Milli Şef döneminin Türkiye'sinin solidarist-korporatist bir ekonomik anlayış ile yönetildiği iddia edilir. Egemen siyasal sınıf, sınıfsal farklılaşmanın önüne geçmek için devlet, işçi ve işveren üçgenini insan vücudunun bir organı gibi gördüğü, bunları birbirinden ayrılamaz bir bütün olarak ele aldığı, milli kalkınmanın bu şekilde cereyan edeceğine inandıkları belirtilmektedir. Bu düşüncenin temellerinin İttihat ve Terakki yönetiminin "Milli İktisat" teorisine kadar götürmenin mümkün olduğu söylenir.
Varlık Vergisi gibi uygulamaların pratikte olmasa da en azından teorideki uygulama mantığı ve kendini var ettiği meşruiyet alanının solidarist-korporatist sistemin bir sonucu olduğu iddia edilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Dipnotlar
- ^ . www.sjsu.edu. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2021.
- ^ Wiarda 1997, s. 27,141.
- ^ Clarke, Paul A. B; Foweraker, Joe. Encyclopedia of democratic thought. London, UK; New York, USA: Routledge, 2001. Pp. 113
- ^ Hans Slomp. European politics into the twenty-first century: integration and division. Westport, Connecticut, USA: Praeger Publishers, 2000. Pp. 81
- ^ Wiarda, Howard J. (24 Haziran 2016). Corporatism and Comparative Politics: The Other Great "Ism". New York: Routledge. doi:10.4324/9781315481050. ISBN . 6 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022.
- ^ İnkılap ve İstiklal. Mavi Gök Yayınları. s. 150.
- ^ Recep Peker Konuşuyor "Disiplinli Hürriyet". s. 22.
- ^ Taha Parla. Ziya Gökalp, Kemalizm ve Türkiye'de Korporatizm (PDF). Deniz Yayınları. s. 7-8. 14 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Ağustos 2023.
- ^ Ayhan Aktar (2012). Varlık Vergisi Ve Türkleştirme Politikaları. İletişim Yayınları. s. 158.
- Genel
- Ayferi Göze, Korporatif Devlet: XIX ve XX’inci Yüzyıllarda Avrupa’da Korporatif Devlet Teorileri ve Korporatif Devlet Sistemleri, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1968
- G. Gürkan Öztan, "Korporatizm", Modern Siyasal İdeolojiler, Bilgi Üniv. Yay. İstanbul, 2007
- Taha Parla, Ziya Gökalp, Kemalizm ve Türkiye’de Korporatizm 8 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Deniz Yay., İstanbul, 2009
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Korporatizm toplumun tarim emek askeri is bilim veya lonca dernekleri gibi sirket gruplari tarafindan ortak cikarlar temelinde orgutlenmesini savunan kolektivist bir siyasi ideolojidir Terim Latince corpus veya insan vucudu ndan turetilmistir Bir vucudun organlari bireysel olarak genel sagligina ve islevselligine katkida bulunurken bolumlerinin her biri belirlenmis islevini verimli bir sekilde yerine getirdiginde toplumun uyumlu isleyisin zirvesine ulasacagi hipotezi korporatist teorinin merkezinde yer alir Korporatizmin sosyoekonomik temeli adinin geldigi organizasyon olan loncalardir corporations Korporatizm modern Amerikan hukuk ve pop kulturu dilinde yaygin olarak sirketler korporasyon olarak anilsa da buyuk ticari cikarlarin egemen oldugu bir siyasi sisteme atifta bulunmaz bunun yerine bu teorik sistem icin dogru terim sirketokrasi olacaktir Korporatizm hukumetin siyasette yolsuzlugu veya kurumsal cikar gruplari tarafindan rusvet kullanimi degildir Sirketokrasi ve korporatizm terimleri adlari ve sirketlerin devletin organlari olarak kullanilmasi nedeniyle siklikla karistirilir Korporatizm sinif catismasi yerine siniflar arasinda isbirligini savundugu icin klasik liberalizm ve Marksizmin yukselisine yanit olarak 1850 lerde gelisti Korporatizm fasizmin ana ilkelerinden biri haline geldi ve Benito Mussolini nin Italya daki fasist rejimi buyuk cikar gruplarini devlet catisi altinda birlestirerek ahbap cavus kapitalizmi ve devlet kapitalizminin bir birlesimi olacak sekilde devlet gorevlileri tarafindan ekonominin kolektif yonetimini savundu ancak daha demokratik olan ise genellikle u benimser Turkiye de korpotarizmTurkiye de ise donemin CHP genel sekreteri Recep Peker Turkiye ye asla korporatif sistemin gelmeyecegini ve Kemalizm in korporatizm e karsi oldugunu su sozlerle ifade etmistir Bizim Ulusculuk ve Halkcilik anlayisimizda sinifciliga karsi oldugu kadar bir mustahsiller kartelizasyonundan baska bir sey olmayan korporasyonculuk zihniyetine de karsi gelen bir genislik vardir Firkamizin kurulus esaslarindan biri de halkciliktir Sinif mucadelesi ve imtiyazli hicbir sinif yoktur Korporatif devlet sistemi bizde mevcut degildir Her ne kadar Recep Peker gibi burokratlarin Turkiye de korporatist sistem olmadigini iddia ettikleri belirtilse de ozellikle Milli Sef doneminin Turkiye sinin solidarist korporatist bir ekonomik anlayis ile yonetildigi iddia edilir Egemen siyasal sinif sinifsal farklilasmanin onune gecmek icin devlet isci ve isveren ucgenini insan vucudunun bir organi gibi gordugu bunlari birbirinden ayrilamaz bir butun olarak ele aldigi milli kalkinmanin bu sekilde cereyan edecegine inandiklari belirtilmektedir Bu dusuncenin temellerinin Ittihat ve Terakki yonetiminin Milli Iktisat teorisine kadar goturmenin mumkun oldugu soylenir Varlik Vergisi gibi uygulamalarin pratikte olmasa da en azindan teorideki uygulama mantigi ve kendini var ettigi mesruiyet alaninin solidarist korporatist sistemin bir sonucu oldugu iddia edilir Ayrica bakinizSosyal korporatizmKaynakcaDipnotlar www sjsu edu 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2021 Wiarda 1997 s 27 141 Clarke Paul A B Foweraker Joe Encyclopedia of democratic thought London UK New York USA Routledge 2001 Pp 113 Hans Slomp European politics into the twenty first century integration and division Westport Connecticut USA Praeger Publishers 2000 Pp 81 Wiarda Howard J 24 Haziran 2016 Corporatism and Comparative Politics The Other Great Ism New York Routledge doi 10 4324 9781315481050 ISBN 978 1 315 48105 0 6 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2022 Inkilap ve Istiklal Mavi Gok Yayinlari s 150 Recep Peker Konusuyor Disiplinli Hurriyet s 22 Taha Parla Ziya Gokalp Kemalizm ve Turkiye de Korporatizm PDF Deniz Yayinlari s 7 8 14 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Agustos 2023 Ayhan Aktar 2012 Varlik Vergisi Ve Turklestirme Politikalari Iletisim Yayinlari s 158 GenelAyferi Goze Korporatif Devlet XIX ve XX inci Yuzyillarda Avrupa da Korporatif Devlet Teorileri ve Korporatif Devlet Sistemleri Fakulteler Matbaasi Istanbul 1968 G Gurkan Oztan Korporatizm Modern Siyasal Ideolojiler Bilgi Univ Yay Istanbul 2007 Taha Parla Ziya Gokalp Kemalizm ve Turkiye de Korporatizm 8 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Deniz Yay Istanbul 2009