Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kûfe (Arapça: الكوفة, El-Kūfah), Irak'ın Necef ilinde (muhafaza) bir şehir.
| Kûfe الكوفة | |
|---|---|
 | |
  Kûfe Şehrin Irak'taki konumu | |
| Ülke |  Irak |
| İl | Necef ili |
| Nüfus (2003) | |
| • Toplam | 110,000 |
| Zaman dilimi | |
Fırat Nehri kıyısındaki şehir Bağdat'ın 170 km güneyinde, Necef'in 10 km kuzeydoğusunda yer alır ki artık Necef'le birleşmiş durumdadır. 2003 yılı verilerine göre nüfus 110.000'dir. Ali bin Ebu Talib döneminde 'nun başkenti hâline getirilen ve başkent olduğu sürece kültürel yapısı geliştirilen günümüzde de çoğunluğunu Şii Müslümanların oluşturduğu kenttir. Halife Ali'nin öldürüldüğü ve türbesinin olduğu yerdir.
Tarihi
İsminin kaynağı
Kûfe isminin Süryanice ve Farsça olduğu, Arapça "kum tepesi" anlamına geldiği veya buradaki "Kufan" isimli bir tepeden geldiğine dair tezler vardır.
Kurulması
Kuzeyden doğuya kayan İslam fetihleri sonucunda halife Ömer, bu bölgede Arapların iskan edileceği yerler arayışına girdi. Sonucunda Kûfe'nin bulunduğu Suristan bölgesi uygun görüldü. Bu bölge bereketli topraklar üzerinde ve askerî anlamda önemli bir konumda bulunuyordu. Ayrıca ticari açıdan gelişmeye müsaitti. İlk başlarda Arap ordusunun üssü olan şehir daha sonra ticari ve kültürel açıdan çok gelişti. Dördüncü halife Ali ve bazı Abbasi halifeleri devlete başkent olarak Kûfe'yi seçtiler.
Ortada bir meydanın bulundu dairevi bir planda inşa edilen Kûfe'nin nüfusu birçok Arap kabilesinin iskânıyla çok hızlı artmıştır. Mugire bin Şu'be tarafından Kufe Camii genişletildi ve "dârülimâre" denen vali konağının yer aldığı sağlam surlarla korunan yönetim kısmı inşa edildi. Bir vilayet merkezi olduğu yıllarda Hemedan, Rey, Kazvin, İsfahan ve Azerbaycan bölgeleri buradan yönetiliyordu.
Siyasi tarihi
Kûfe, İslam'ın ilk yıllarında pek çok siyasi karışıklığın yaşandığı şehir olmuştur. Halifeler Ömer ve Osman zamnında halk ile gönderilen valiler arasındaki huzursuzluklar çıktı. Osman'ın yönetiminden hoşnut olmayan Basra ve Kûfeliler, Medine'yi kuşattı. Osman'ı öldüren grup içinde Kûfeliler de bulunmaktaydı. Yeni halife Ali'ye Cemel ve Sıffin savaşlarında destek veren Kûfeliler hakem olayında Ali'ye muhalefet ettiler. Hariciler tarafından Kûfe Cami'nde öldürülen Ali Kûfe'de defnedildi.
Yerine gelen Muaviye isyan eden Kûfeli Haricilerle mücadeleye başladı. Vali isyanı bastırdı ve Haricileri ortadan kaldırdı.
Kûfeliler, Muaviye'nin yerine halife olan Yezid'e biat etmeyen Hüseyin'e destek oldular ve onu halife olarak tanıyacaklarına dair haberler gönderdiler. Ancak Yezid'in valisi Ubeydullah bin Ziyad sert önlemleriyle Kûfeliler, Hüseyin'e biatten vazgeçtiler. Bundan habersiz olarak Kûfe'ye yola çıkan Hüseyin ve yakınları valinin gönderdiği ordu tarafından 680 yılında Kerbela'da öldürüldü. Vali, bu olaydan etkilenen Kûfelileri kılıçtan geçirdi. Daha sonra şehri sert önlemlerle yöneten Emevi halifeleri zamanında isyanlar hiç durmadı.
Abbasiler, Emevilere karşı ilk mücadeleyi Kûfe'den başlatmıştır. Yine ilk Abbasi Halifesi Seffah 749 yılında halifeliğini burada ilan etmiştir. Şehir, Bağdat kurulana dek Abbasi hanedanının başkenti olmayı sürdürmüştür. Abbasiler döneminde de isyanlar yaşayan şehir bu dönemde harap oldu ve gözden düştü.
Ardından unutulan ve imar edilmeyen Kûfe, Osmanlılar zamanında sadece Kerbela'ya bağlı nahiye merkeziydi.
Kaynakça
- ^ . TDV İslâm Ansiklopedisi. 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kufe Arapca الكوفة El Kufah Irak in Necef ilinde muhafaza bir sehir Kufe الكوفةSehirKufeSehrin Irak taki konumuUlkeIrakIlNecef iliNufus 2003 Toplam110 000Zaman dilimi Firat Nehri kiyisindaki sehir Bagdat in 170 km guneyinde Necef in 10 km kuzeydogusunda yer alir ki artik Necef le birlesmis durumdadir 2003 yili verilerine gore nufus 110 000 dir Ali bin Ebu Talib doneminde nun baskenti haline getirilen ve baskent oldugu surece kulturel yapisi gelistirilen gunumuzde de cogunlugunu Sii Muslumanlarin olusturdugu kenttir Halife Ali nin olduruldugu ve turbesinin oldugu yerdir TarihiIsminin kaynagi Kufe isminin Suryanice ve Farsca oldugu Arapca kum tepesi anlamina geldigi veya buradaki Kufan isimli bir tepeden geldigine dair tezler vardir Kurulmasi Kuzeyden doguya kayan Islam fetihleri sonucunda halife Omer bu bolgede Araplarin iskan edilecegi yerler arayisina girdi Sonucunda Kufe nin bulundugu Suristan bolgesi uygun goruldu Bu bolge bereketli topraklar uzerinde ve askeri anlamda onemli bir konumda bulunuyordu Ayrica ticari acidan gelismeye musaitti Ilk baslarda Arap ordusunun ussu olan sehir daha sonra ticari ve kulturel acidan cok gelisti Dorduncu halife Ali ve bazi Abbasi halifeleri devlete baskent olarak Kufe yi sectiler Ortada bir meydanin bulundu dairevi bir planda insa edilen Kufe nin nufusu bircok Arap kabilesinin iskaniyla cok hizli artmistir Mugire bin Su be tarafindan Kufe Camii genisletildi ve darulimare denen vali konaginin yer aldigi saglam surlarla korunan yonetim kismi insa edildi Bir vilayet merkezi oldugu yillarda Hemedan Rey Kazvin Isfahan ve Azerbaycan bolgeleri buradan yonetiliyordu Siyasi tarihi Ilk Abbasi Halifesi Seffah in Kufe de halifeligini ilan etmesini gosteren minyatur Fars Tarihci ve Yazar Balami nin adli eserinde yer almaktadir Kufe Islam in ilk yillarinda pek cok siyasi karisikligin yasandigi sehir olmustur Halifeler Omer ve Osman zamninda halk ile gonderilen valiler arasindaki huzursuzluklar cikti Osman in yonetiminden hosnut olmayan Basra ve Kufeliler Medine yi kusatti Osman i olduren grup icinde Kufeliler de bulunmaktaydi Yeni halife Ali ye Cemel ve Siffin savaslarinda destek veren Kufeliler hakem olayinda Ali ye muhalefet ettiler Hariciler tarafindan Kufe Cami nde oldurulen Ali Kufe de defnedildi Yerine gelen Muaviye isyan eden Kufeli Haricilerle mucadeleye basladi Vali isyani bastirdi ve Haricileri ortadan kaldirdi Kufeliler Muaviye nin yerine halife olan Yezid e biat etmeyen Huseyin e destek oldular ve onu halife olarak taniyacaklarina dair haberler gonderdiler Ancak Yezid in valisi Ubeydullah bin Ziyad sert onlemleriyle Kufeliler Huseyin e biatten vazgectiler Bundan habersiz olarak Kufe ye yola cikan Huseyin ve yakinlari valinin gonderdigi ordu tarafindan 680 yilinda Kerbela da olduruldu Vali bu olaydan etkilenen Kufelileri kilictan gecirdi Daha sonra sehri sert onlemlerle yoneten Emevi halifeleri zamaninda isyanlar hic durmadi Abbasiler Emevilere karsi ilk mucadeleyi Kufe den baslatmistir Yine ilk Abbasi Halifesi Seffah 749 yilinda halifeligini burada ilan etmistir Sehir Bagdat kurulana dek Abbasi hanedaninin baskenti olmayi surdurmustur Abbasiler doneminde de isyanlar yasayan sehir bu donemde harap oldu ve gozden dustu Ardindan unutulan ve imar edilmeyen Kufe Osmanlilar zamaninda sadece Kerbela ya bagli nahiye merkeziydi Kaynakca TDV Islam Ansiklopedisi 17 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2023