Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kul Himmet, 16. yüzyılda yaşamış bir halk ozanıdır. Mezarı, doğduğu yer olan Tokat iline bağlı Almus ilçesinin Görümlü (Varzıl) köyündedir. Alevi-Bektaşi mezhebinin 'ne bağlı Safeviye kolundan olduğu öne sürülür. Yaşadığı dönemde, Pir Sultan Abdal ve Şah Hatayi'yle adı anılmıştır ve Yedi Ulu Ozan'dan biridir. İnancından dolayı çileli bir hayat geçirdiği, zindanlarda yattığı söylenir. Ölümüyle ilgili kesin bilgiler olmamakla beraber, Pir Sultan Abdal’ın 1560'ta asılmasından sonra uzun süre kaçak yaşayıp köyünde vefat ettiği sanılmaktadır. Sevgi, barış, dostluk temelli nefesler söylemiştir.
16. yüzyılı, gizli-açık ve kaça göçe, başından sonuna değin yaşamış büyük Alevi ozanı ve dedesi Kul Himmet hakkında, dikkate değer özel bir araştırma görülmemektedir. Diğer Alevi-Bektaşi ozanları arasında, cönklerde rastlanan bazı şiirlerinden seçmeler yapılarak ve yaşamına ilişkin tahmini bilgilerle Kul Himmet geçiştirilmiştir. Kul Himmet’in gerek şair olarak gerekse şahsiyet bakımından Pîr Sultan Abdal’dan etkilendiği muhakkaktır. Bazı kaynaklarda Kul Himmet’in Pîr Sultan Abdal’a mürid olduğundan söz edilmekle beraber bu görüş doğru değildir. Onun, “Kul olmuşuz Pîr Sultan’a / Eşiği de kıblegâhtır” mısraları buna tanık gösterilmişse de birinci mısraın doğrusu, “Kul olmuşuz bir sultana” şeklinde olmalıdır. Kul Himmet'i Pir Sultan Abdal'ın mürşidi göstermiş olma yanılgısına rağmen, yaşadığı döneme ilişkin ilk ve en doğru saptama, 'ten (Bektaşi Şairleri ve Nefesleri, c. 1-2, İstanbul, 1944, ss. 170-198) gelmektedir:
“Hayatı hakkında malumata sahip değiliz. Yalnız ‘Menakıb ül Esrar Behcet ül Ahrar’ adlı eserde bazı şiirleri kayıtlı olduğuna göre, 16. asırda yaşadığı kuvvetle söylenebilir. Bektaşilerin tertip ettikleri mecmualarda Hatayi ve Pir Sultan'la beraber en çok bu şairin manzumelerine tesadüf edilmektedir. Bu da gerek yaşadığı devirde ve gerekse sonraki devirlerde büyük bir şöhret temin ettiğini göstermektedir.”
Kul Himmet, hayatı boyunca Alevî-Bektaşî çevrelerinde büyük bir şöhret kazanmıştır. Şiirlerinde Alevî inancını halkın anlayabileceği bir Türkçe ile etkili bir şekilde ifade etmesi, onun halk tarafından sevilmesinin en önemli sebeplerinden biridir. Abdülbaki Gölpınarlı'nın belirttiğine göre, Erdebil Tekkesi müridleri tarafından tanınan ve sevilen Kul Himmet'in şiirleri, 1017 (1608) istinsah tarihli Menâkıbü’l-esrâr behcetü’l-ahrâr adlı eserde Hatâî ve Pîr Sultan Abdal ile birlikte yer almaktadır.Kul Himmet'in şiirlerinde İslâm tarihi, evliya menkıbeleri, Ali ve on iki imam sevgisiyle özellikle Alevî-Bektaşî inancı doğrultusunda dinî-tasavvufî duyarlılık bulunmaktadır. Şairin şiirlerinde ayrıca, Safevî şahlarına övgü, zamanın zorlukları, gurbet, hasret ve beşerî aşk gibi konular da işlenmiştir.Halkın sevgisi nedeniyle Kul Himmet hakkında çeşitli efsaneler oluşmuştur. Şairin yaklaşık 150 şiiri bulunmaktadır ve bu şiirlerde mahlasının başına "sefil, koca, gedâ, öksüz" gibi sıfatlar getirilmiştir. Şiirlerinin uzunluğu genellikle diğer halk şairlerinin şiirlerinden daha fazladır ve bazen yirmi dörtlüğe kadar çıkar. Kul Himmet, hem hece ölçüsünü hem de aruz ölçüsünü başarıyla kullanmıştır, ancak aruzla yazdığı birkaç şiirinde başarılı olduğu söylenemez. Kul Himmet'in mahlasını kullanan iki başka şair daha vardır. İlki, XVIII. yüzyılın ikinci yarısı ile XIX. yüzyılın ilk yarısında yaşamış olan Kul Himmet Üstadım'dır. Diğeri ise İmranlı'nın Söğütlü köyünden diğer bir Kul Himmet Üstadım'dır. Bunların yanı sıra, Sefil Kul Himmet ve Öksüz Kul Himmet adlarını kullanan iki şair daha bulunmaktadır, ancak bunların Kul Himmet ile aynı kişi olduğu belirtilmektedir.
Aleviler arasında Menakıbname, , , , Fütüvvetname, vb. adlarıyla tanınan ve 1608 yılında 'nin kaleminden çıkan yapıtı, bir çeşit oluşturmaktadır, yani bu yapıtın yazıldığı tarihten önce Kul Himmet ölmüş olmalıdır. Yoksa yaşadığı ortamı ve şiirlerini tanıyan , kendisiyle mutlaka görüşür, bu konuda Kul Himmet'ten yararlanır ondan uzun uzun sözederdi. Haliyle daha çok şiirlerine yer verirdi. Çünkü gerek Buyruk'ta anlatılan Alevi inancı, Muhammed-Ali yolunun ilkeleri, felsefesi ve nasıl sürdürülmesi gerektiğini en iyi bilen, ayrıca nefeslerinden anlaşıldığı gibi erkanlara bile katkısı bulunmuştur. Ayrıca amacı, Şah Hatayi'nin de birçok nefesinde övdüğü, yücelttiği ve ona candan bağlılığını söylediği Hacı Bektaş Veli gibi, 'nin de ermiş velilerden olduğunu vurgulamak ve Erdebil'i çekim merkezi yapmaktı. 'nin İmam Cafer Sadık'tan esinlendiğini ve Buyruğu'ndaki sözleri ondan aldığını ve hatta İmam Cafer'in mührünü taşıdığını şiirlerinde ifade eden Kul Himmet bu propagandaya büyük katkıda bulunmuştur:
Erdebil'den gelince Rum'a
Sözümüz bizim didardan gelir
Şeyh Safi Buyruğu'n eyledim kabul
Sözü onun daim Cafer'den gelir
Makalatın ahiri cemalatın zuhuru
Şeyh Safi'ye değiptir İmam Cafer mühürü
Kul Himmet hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Vikikaynak'ta belgeler |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kul Himmet 16 yuzyilda yasamis bir halk ozanidir Mezari dogdugu yer olan Tokat iline bagli Almus ilcesinin Gorumlu Varzil koyundedir Alevi Bektasi mezhebinin ne bagli Safeviye kolundan oldugu one surulur Yasadigi donemde Pir Sultan Abdal ve Sah Hatayi yle adi anilmistir ve Yedi Ulu Ozan dan biridir Inancindan dolayi cileli bir hayat gecirdigi zindanlarda yattigi soylenir Olumuyle ilgili kesin bilgiler olmamakla beraber Pir Sultan Abdal in 1560 ta asilmasindan sonra uzun sure kacak yasayip koyunde vefat ettigi sanilmaktadir Sevgi baris dostluk temelli nefesler soylemistir 16 yuzyili gizli acik ve kaca goce basindan sonuna degin yasamis buyuk Alevi ozani ve dedesi Kul Himmet hakkinda dikkate deger ozel bir arastirma gorulmemektedir Diger Alevi Bektasi ozanlari arasinda conklerde rastlanan bazi siirlerinden secmeler yapilarak ve yasamina iliskin tahmini bilgilerle Kul Himmet gecistirilmistir Kul Himmet in gerek sair olarak gerekse sahsiyet bakimindan Pir Sultan Abdal dan etkilendigi muhakkaktir Bazi kaynaklarda Kul Himmet in Pir Sultan Abdal a murid oldugundan soz edilmekle beraber bu gorus dogru degildir Onun Kul olmusuz Pir Sultan a Esigi de kiblegahtir misralari buna tanik gosterilmisse de birinci misrain dogrusu Kul olmusuz bir sultana seklinde olmalidir Kul Himmet i Pir Sultan Abdal in mursidi gostermis olma yanilgisina ragmen yasadigi doneme iliskin ilk ve en dogru saptama ten Bektasi Sairleri ve Nefesleri c 1 2 Istanbul 1944 ss 170 198 gelmektedir Hayati hakkinda malumata sahip degiliz Yalniz Menakib ul Esrar Behcet ul Ahrar adli eserde bazi siirleri kayitli olduguna gore 16 asirda yasadigi kuvvetle soylenebilir Bektasilerin tertip ettikleri mecmualarda Hatayi ve Pir Sultan la beraber en cok bu sairin manzumelerine tesaduf edilmektedir Bu da gerek yasadigi devirde ve gerekse sonraki devirlerde buyuk bir sohret temin ettigini gostermektedir Kul Himmet hayati boyunca Alevi Bektasi cevrelerinde buyuk bir sohret kazanmistir Siirlerinde Alevi inancini halkin anlayabilecegi bir Turkce ile etkili bir sekilde ifade etmesi onun halk tarafindan sevilmesinin en onemli sebeplerinden biridir Abdulbaki Golpinarli nin belirttigine gore Erdebil Tekkesi muridleri tarafindan taninan ve sevilen Kul Himmet in siirleri 1017 1608 istinsah tarihli Menakibu l esrar behcetu l ahrar adli eserde Hatai ve Pir Sultan Abdal ile birlikte yer almaktadir Kul Himmet in siirlerinde Islam tarihi evliya menkibeleri Ali ve on iki imam sevgisiyle ozellikle Alevi Bektasi inanci dogrultusunda dini tasavvufi duyarlilik bulunmaktadir Sairin siirlerinde ayrica Safevi sahlarina ovgu zamanin zorluklari gurbet hasret ve beseri ask gibi konular da islenmistir Halkin sevgisi nedeniyle Kul Himmet hakkinda cesitli efsaneler olusmustur Sairin yaklasik 150 siiri bulunmaktadir ve bu siirlerde mahlasinin basina sefil koca geda oksuz gibi sifatlar getirilmistir Siirlerinin uzunlugu genellikle diger halk sairlerinin siirlerinden daha fazladir ve bazen yirmi dortluge kadar cikar Kul Himmet hem hece olcusunu hem de aruz olcusunu basariyla kullanmistir ancak aruzla yazdigi birkac siirinde basarili oldugu soylenemez Kul Himmet in mahlasini kullanan iki baska sair daha vardir Ilki XVIII yuzyilin ikinci yarisi ile XIX yuzyilin ilk yarisinda yasamis olan Kul Himmet Ustadim dir Digeri ise Imranli nin Sogutlu koyunden diger bir Kul Himmet Ustadim dir Bunlarin yani sira Sefil Kul Himmet ve Oksuz Kul Himmet adlarini kullanan iki sair daha bulunmaktadir ancak bunlarin Kul Himmet ile ayni kisi oldugu belirtilmektedir Aleviler arasinda Menakibname Futuvvetname vb adlariyla taninan ve 1608 yilinda nin kaleminden cikan yapiti bir cesit olusturmaktadir yani bu yapitin yazildigi tarihten once Kul Himmet olmus olmalidir Yoksa yasadigi ortami ve siirlerini taniyan kendisiyle mutlaka gorusur bu konuda Kul Himmet ten yararlanir ondan uzun uzun sozederdi Haliyle daha cok siirlerine yer verirdi Cunku gerek Buyruk ta anlatilan Alevi inanci Muhammed Ali yolunun ilkeleri felsefesi ve nasil surdurulmesi gerektigini en iyi bilen ayrica nefeslerinden anlasildigi gibi erkanlara bile katkisi bulunmustur Ayrica amaci Sah Hatayi nin de bircok nefesinde ovdugu yucelttigi ve ona candan bagliligini soyledigi Haci Bektas Veli gibi nin de ermis velilerden oldugunu vurgulamak ve Erdebil i cekim merkezi yapmakti nin Imam Cafer Sadik tan esinlendigini ve Buyrugu ndaki sozleri ondan aldigini ve hatta Imam Cafer in muhrunu tasidigini siirlerinde ifade eden Kul Himmet bu propagandaya buyuk katkida bulunmustur Erdebil den gelince Rum a Sozumuz bizim didardan gelir Seyh Safi Buyrugu n eyledim kabul Sozu onun daim Cafer den gelir Makalatin ahiri cemalatin zuhuru Seyh Safi ye degiptir Imam Cafer muhuru Vikipedi nin kardes projelerinden Kul Himmet hakkinda daha fazla bilgi edininVikikaynak ta belgelerKaynakca TDV Islam Ansiklopedisi NURETTIN ALBAYRAK KUL HIMMET 16 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2024 TDV Islam Ansiklopedisi NURETTIN ALBAYRAK KUL HIMMET 16 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2024