Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pîr Sultan Abdal (Banazlı Âşık Pîr Sultan), 16. yüzyılda Anadolu'da yaşadığı varsayılan Alevi-Bektaşi Türk/Türkmenâşık, sözlü Türkçe ve âşık halk edebiyatının, Alevi inancının en önemli temsilcilerinden Yedi Ulu Ozan'dan biri, zakir ve dede.
| Pîr Sultan Abdal | |
|---|---|
 Pîr Sultan Abdal'ın yaşadığı Banaz köyündeki Pîr Sultan heykeli | |
| Doğum | Haydar 16. yüzyıl Sivas |
| Ölüm | 1547-1590 arası Sivas, Osmanlı İmparatorluğu |
| Takma ad | Pîr Sultan |
| Meslek | Şair, mutasavvıf |
| İkamet | Anadolu |
| Dönem | Halk Edebiyatı |
| Tür | Tasavvuf |
Yaşamı
Tarihsellik
Yazılı kaynaklarda Pîr Sultan Abdal'ın gerçekliği veya hayatı üzerine doğrudan bir kayıt bulunmamaktadır. Hayatına dair bilgilerin dört kaynağı vardır: kendisine atfedilen ve nefesler, kendisi hakkındaki başkalarınca söylenen deyiş ve nefesler, sözlü menkıbeler ve döneme ait ve anlatışlara parallellik arz eden Osmanlı Devleti'ne ait emir ve yazışmalar.
Sheridan'a göre Pîr Sultan Abdal, "birincil sözlü kültür" çağında yaratılmış bir sözlü kültür tiplemesidir. Tarihî gerçek bir kişi olmaktan ziyade edebî bir kahramandır.
Buna karşın Pîr Sultan Abdal, tarihsel bir kişilik olarak da ele alınmaktadır. Fakat bu çalışmalarda, Pîr Sultan Abdal mahlasının farklı dönemlerde yaşamış birden çok aşıkça kullanıldığı not edilir ve her bir aşık kendi dönemine izole edilerek değerlendirilmeye çalışılır.
Pîr Sultan ya da Pîr Sultan Abdal mahlasını kullanmış altı âşık olduğu düşünülmektedir: III. Murat döneminde Sivas valisi olan Deli Hızır Paşa tarafından idam ettirilen Banazlı Âşık Pîr Sultan,Merzifon ve Çorum yöresinden Pîr Sultan’ım Haydar, Artova'nın köyünden Abdal Pîr Sultan, aruz vezni ile yazılmış deyişlerin sahibi Pîr Sultan Abdal, Banazlı Pîr Sultan’dan sonra yaşayıp onun asılmasına dair deyişler söyleyen Pîr Sultan Abdal ve asıl adının Halil İbrahim olduğunu belirten Pîr Sultan Abdal'dır.Kaya-Çetin`e göre bu mahlası kullanan âşık sayısı ondur;Bezirci`ye göre ise sekizdir.
İlk yılları
Pîr Sultan'ın 16. yüzyıl başında Sivas'ın Yıldızeli ilçesine bağlı Banaz köyünde doğduğu varsayılmaktadır. Pîr Sultan'ın soyunun ise kendisine atfedilen "Benim aslım Horasan'dan Hoy'dandı.," deyişine dayandırılarak İran'ın Batı Azerbaycan eyaletindeki Hoy kenti bölgesinden geldiği düşünülmektedir.
I. Süleyman ile İran Şahı I. Tâhmasb zamanında yaşadı. İran şahının tahriki ile Osmanlı Devleti aleyhine olan isyana katıldığı ve İran lehine casusluk yaptığı gerekçesi ile Hızır Paşa tarafından Sivas'ta asıldı. İdam edilerek ölen Pîr Sultan Abdal'ın ölümünün, 1547-1551 ya da 1587-1590 yılları arasındaki bir tarih olduğu sanılmaktadır. Ayrıca Pîr Sultan Abdal şiirlerinde Allah, İslam peygamberi Muhammed, Ali, On İki İmam ve Ehl-i Beyt sevgisini sıkça işlemiştir. Ayrıca sosyal konulara da yer vermiş ve bunları birer sosyal uyarı niteliğinde işlemiştir. Çoğu şiirini nefes tarzında yazmıştır.Alevi bir şair olduğundan Hak-Muhammed-Ali motifini kullanmıştır. Alevi geleneklerine bağlı bir dergâh ortamında yetişmiştir. Alevi ekolü tekke eğitiminin etkisiyle insanlar arasında bu yola çağıran bir şahıs olmuştur. Medrese öğrenimini Erdebil'de görmesine rağmen, diğer bazı halk şairlerinin tersine, Divan edebiyatından hiç etkilenmemiştir.
Pîr Sultan Abdal, Aleviler arasında Yedi Ulular olarak bilinen Yedi Ulu Ozan'dan birisidir. Genellikle Osmanlı bürokrasisine karşı tutumuyla bilinir. Deyişlerinde eski Türk kültürünü ve Alevi inancını yansıtır. Ölümünün ve deyişlerinin etkisiyle kolektif bir bilinç oluşmuş, onun adına birçok şiir, söz, anı oluşturulmuştur. Anadolu halk kültürünün yaşayan bir ögesi olarak görülmüştür.
Görüşleri
''İmam Cafer mezhebine uyarız'', ''Kâbe'nin yapısı, bina yapısı / İman etse asilerin hepisi / Beş vakit okunur Ayetü'l-Kürsi'', ''Kur'an'ın kilidi İhlas-ı şerif'', ''Şeriat göğe çekildi / Âlem zulm ile yıkıldı.'' gibi mısralarından inancına dair görüşleri anlaşılmaktadır.
"Çeke sancağı götüre / Şah İstanbul'a otura / Frenk'ten yessir getire / Horasan'da sala bir gün" beytiyle Safevî şahı taraftarı olduğunu dile getirmiştir. "Kangı kitapta var ol Ömer Osman / Kur'an'da okunan Ali değil mi?" mısralarıyla Ömer ve Osman'ın kitapta yeri olmadığını ifade etmiştir.
İdamı
Sivas'ın Hafik ilçesinin Sofular köyünde yaşayan Pîr Sultan'ın adını duyup ondan feyzalan, daha sonra Sivas valisi olan tarafından idam edilmiştir. "Çeke sancağı götüre / Şah İstanbul’a otura" mısralarıyla Safevî Devleti taraftarlığı yapması ve bu yöndeki çabalarının idam edilmesine sebep olması muhtemeldir.
Hakkında yapılan araştırma ve çalışmalar
Pîr Sultan hakkında yayınlanan en eski yazı, Mehmet Fuad Köprülü'nün 1928'de Hayat Mecmuası isimli bir dergide Osmanlı alfabesi ile yayımlanan kısa makalesidir. Ertesi yıl ise Köprülü'nün öğrencisi , yeni Türk alfabesi ile ilk kapsamlı Pîr Sultan çalışmasını yayımlar.
- , Pîr Sultan Abdal (1929)
- Abdülbaki Gölpınarlı ve Pertev Naili Boratav, Pîr Sultan Abdal (1943)
- , Pîr Sultan Abdal, Hayatı ve Şiirleri (1957)
- Cevdet Kudret, Halk Şiirinde Üç Büyükler II: Pîr Sultan Abdal (1965)
- Erol Toy, Pîr Sultan Abdal adlı tiyatro oyunu (1969)
- Cahit Öztelli, Pîr Sultan Abdal - Bütün Şiirleri (1971)
- Memet Fuat, Pîr Sultan (1977)
- Sabahattin Eyüboğlu, Pîr Sultan Abdal (1977)
- Asım Bezirci, Pir Sultan - Yaşamı, Kişiliği, Sanatı, Etkisi, Bütün Şiirleri (1986)
- Mehmet Bayrak, Pîr Sultan Abdal (1986)
- , Pîr Sultan Abdal - Yaşamı, Sanatı, Şiirlerinden Seçmeler (1989)
- , Pîr Sultan Abdal (1990)
- Battal Pehlivan, Pîr Sultan Abdal (1993)
- , Pîr Sultan Abdal Destanı (1994)
- Memet Fuat, Pîr Sultan Abdal Yaşamı Sanatçı Kişiliği Yapıtları (2001)
- , Pîr Sultan Abdal - Üçüncü Ölmem Bu Hain (2005)
- Gürbüz Şimşek, Pîr Sultan Abdal Ocagı ve Savunması (2012)
- , Osmanlı Gizli Tarihinde Pîr Sultan Abdal ve Bütün Deyişleri (2006)
- Ali Haydar Avcı, Bize de Banaz'da Pîr Sultan Derler
- , Pîr Sultan Abdal - Yaşamı ve Bütün Şiirleri
- , Pîr Sultan Abdal - Yaşamı, Sanatı, Yapıtları
- , Susmayan Nefes - Pîr Sultan Abdal adlı tiyatro oyunu (2007-2008) (2008-2009 sezonunda sahnelenmeye devam etmektedir)
- İbrahim Aslanoğlu, Pir Sultan Abdallar
- Ahmet Özdemir, Pîr Sultan Abdal (2008)
- Hasan Aktaş, Yeni Türk Şiirinde Pîr Sultan Abdal Okulu ve Misyonu, Yort Savul Yayınları, Edirne, 2006
- Hasan Aktaş, Çağdaş Türk Şiirinde Mutasavvıflar, Yort Savul Yayınları, Rize, 2009
Ayrıca, opera sanatçısı ve halk müziği araştırmacısı ve icracısı Ruhi Su, Pîr Sultan'ın eserlerinden bazılarını bir albümde toplayarak yorumlamıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f Bezirci, Asım (2010). Pir Sultan: yaşamı, kişiliği, sanatı, etkisi, sözlük, kaynakça ve bütün şiirleri (6. bs bas.). İstanbul: Evrensel Basım Yayın. ss. 25, 54, 58, 63-64. ISBN .
- ^ Halman, T. S. (2009). Popular Turkish love lyrics & folk legends (Syracuse University Press bas.). Syracuse, N.Y.: Syracuse University Press. s. 29. ISBN .
In the sixteenth century, Pir Sultan Abdal emerged as a folk hero who raised his poetic voice against oppression and injustice. Among many generations of Turkish rebel poets, he stands as a towering figure.
- ^ Koerbin, Paul V (July 2011). ‘I am Pir Sultan Abdal’ A Hermeneutical study of the self-naming tradition (Mahlas) in Turkish Alevi lyric song (Deyiş). University of Western Sydney - College of Arts. s. 1. Erişim tarihi: 24 Aralık 2021.
...when I first encountered the songs of the Turkish Alevi poet Pir Sultan Abdal and other Turkish Alevi aşık-s...
- ^ a b Gülseren Özdemir. (PDF). Çukurova Üniversitesi. 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2008.
- ^ Koerbin, Paul V (2011). "Pir Sultan Abdal: Encounters with persona in Alevi lyric song". Oral tradition. 1 (26). ss. 191-192.
Pir Sultan Abdal dominates the Turkish Alevi-Bektaşi oral lyric tradition in his influence through text and persona and is counted as one of the seven great bards, the yedi ulu ozan, of Alevi-Bektaşi ritual tradition. His deyiş, along with those of Yunus Emre and Karacaoğlan, are commonly regarded as the epitome of the genre and together form the most significant and influential canon of Turkish folk literature.
- ^ Mark, Soileau (2017). "Hızır Pasha Hanged Us: Commemorating Martyrdom in Alevi Tradition". The Muslim World. 107 (3). s. 563.
At the same time, the nationalist emphasis on Turkish cultural heritage granted Alevis recognition for their contributions in this regard, especially their tradition of Turkish poetry and asiks (baglama-playing poet-singers), and Pir Sultan Abdal was certainly one of its shining examples.
- ^ Avcı, Ali Haydar (2008). "Pir Sultan Ocağı". Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi. Cilt 46. ss. 82-83. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
Pir Sultan Ocağı'nın yapısına baktığımızda, Pir Sultan Abdal'ın aşıklığı/cem törenlerinde zakirliği yanında, aynı zamanda 'dedelik' gibi bir işlevinin bulunduğu da açıkça anlaşılmaktadır.
[] - ^ a b c d e f Albayrak, Nurettin (2007). PÎR SULTAN ABDAL. İstanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi. s. 277. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
Pîr Sultan Abdal hakkında tarihî kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır.
- ^ a b Kudret, Cevdet (1985). Halk Şiirinde Üç Büyükler 2: Pîr Sultan Abdal. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Yazılı kaynaklarda Pir Sultan Abdal’ın hayatı üzerine bilgi yoktur. Onun hayatı ile ilgili bilgiler ya kendi şiirlerinden, ya başkalarının söylediği şiirlerden, bir de, halk arasında anlatılagelen menkıbelerden ve söylentilerden öğrenilebilmektedir.
- ^ Sheridan Aksoy, R. Aslıhan (2008). "Köroğlu, Karacaoğlan ve Pir Sultan Abdal şiirine birincil sözlü kültür bağlamında bakmak: tarihsel kişiler mi sözlü kültür tiplemeleri mi?". Millî Folklor. 20 (79). ss. 50-58. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
... ve Pir Sultan Abdal’ın “birincil sözlü kültür” çağında yaratılmış sözlü kültür tiplemeleri olarak değerlendirilmeleri gerektiği fikri savunulacak ve bu sözlü kültür tiplemelerinin içinde doğdukları sözlü kültürel bağlamlar ile bu bağlamlarda karşıladıkları işlevlere yönelik bir önermede bulunulacaktır... Bu bağlamda bu figürleri tarihi olmaktan ziyade ede- bi kahramanlar olarak yorumlamak daha yerinde olacaktır.
- ^ a b Kuzu, Fatma Pınar (2018). "Pir Sultan Abdal'ın Şiirlerinde Turna Motifi". Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 88. s. 112. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
Eldeki kayıtlara göre, Pir Sultan veya Pir Sultan Abdal tapşırmalı altı şairin olduğu bilinmektedir. Bunlar Banazlı şair Pir Sultan, Merzifon ve Çorum yöresinden “Pir Sultan’ım Haydar” tapşırmalı şair Pir Sultan, Artova’nın Daduk köyünden “Abdal Pir Sultan”, aruz ölçüsüyle yazılmış deyişlerin sahibi “Pir Sultan Abdal”, Pir Sultan’dan sonra yaşayıp, onun asılmasına dair deyişler söyleyen “Pir Sultan Abdal”, asıl adının Halil İbrahim olduğunu belirten “Pir Sultan Abdal”dır (Aslanoğlu, 2016: 29). Asım Bezirci bu sayıyı sekize çıkarır (Yıldırım, 2017:78).
- ^ Bezirci, Asım (2010). Pir Sultan: yaşamı, kişiliği, sanatı, etkisi, sözlük, kaynakça ve bütün şiirleri (6. bs bas.). İstanbul: Evrensel Basım Yayın. s. 76. ISBN .
Onunla ilgili olan Hızır Paşa, III. Murat (1574-1595) dönemi paşalarındandır. Divane/Deli Hızır Paşa diye anılır.
- ^ Kaya, Hasan; Çetin, Necat (2016). "Pir Sultan Abdalın Bir Mecmuada Yer Alan Şiirleri III". Journal of Turkish Studies. 11 (20). s. 357. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
Özellikle Anadolu’da Pir Sultan Abdal geleneği oluşmuş ve sayıları 10’a yaklaşan şairin Pir Sultan mahlasını kullandığı tespit edilmiştir.
- ^ Yıldırım, Ali (2016). Pir Sultan Abdal. İstanbul: Siyah Beyaz Yayınları. s. 78. ISBN .
- ^ a b "Pîr Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Merkezi". 8 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2006.
- ^ Pîr Sultan Abdal 17 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . biyografi incelemesi, Edebiyat Fakültesi
- ^ a b Gülseren Özdemir. (PDF). Çukurova Üniversitesi. 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2008.
- ^ Yaşar İliksiz (14 Ağustos 2006). "Pîr Sultan Abdal'ın Hızır Paşa'sı bulundu". Haber7.com. 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016.
- ^ Koerbin, Paul (25 Mart 2022). . web.archive.org. 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2022.
Araştırmalar
- "İki Devlet Karşısında Pîr Sultan Abdal"2 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Gülseren Özdemir, Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi
- "Pîr Sultan Abdal'ın Deyişlerinde Animizmin ve İslâmiyet Öncesi Eski Türk İnançlarının İzleri"2 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Gülseren Özdemir, Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi
Dış bağlantılar
Pîr Sultan Abdal hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikisöz'de alıntılar |
- Pîr Sultan Abdal hakkında makaleler 9 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Pîr Sultan Abdal'ın eserleri 2 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pir Sultan Abdal Banazli Asik Pir Sultan 16 yuzyilda Anadolu da yasadigi varsayilan Alevi Bektasi Turk Turkmenasik sozlu Turkce ve asik halk edebiyatinin Alevi inancinin en onemli temsilcilerinden Yedi Ulu Ozan dan biri zakir ve dede Pir Sultan AbdalPir Sultan Abdal in yasadigi Banaz koyundeki Pir Sultan heykeliDogumHaydar 16 yuzyil SivasOlum1547 1590 arasi Sivas Osmanli ImparatorluguTakma adPir SultanMeslekSair mutasavvifIkametAnadoluDonemHalk EdebiyatiTurTasavvufYasamiTarihsellik Yazili kaynaklarda Pir Sultan Abdal in gercekligi veya hayati uzerine dogrudan bir kayit bulunmamaktadir Hayatina dair bilgilerin dort kaynagi vardir kendisine atfedilen ve nefesler kendisi hakkindaki baskalarinca soylenen deyis ve nefesler sozlu menkibeler ve doneme ait ve anlatislara parallellik arz eden Osmanli Devleti ne ait emir ve yazismalar Sheridan a gore Pir Sultan Abdal birincil sozlu kultur caginda yaratilmis bir sozlu kultur tiplemesidir Tarihi gercek bir kisi olmaktan ziyade edebi bir kahramandir Buna karsin Pir Sultan Abdal tarihsel bir kisilik olarak da ele alinmaktadir Fakat bu calismalarda Pir Sultan Abdal mahlasinin farkli donemlerde yasamis birden cok asikca kullanildigi not edilir ve her bir asik kendi donemine izole edilerek degerlendirilmeye calisilir Pir Sultan ya da Pir Sultan Abdal mahlasini kullanmis alti asik oldugu dusunulmektedir III Murat doneminde Sivas valisi olan Deli Hizir Pasa tarafindan idam ettirilen Banazli Asik Pir Sultan Merzifon ve Corum yoresinden Pir Sultan im Haydar Artova nin koyunden Abdal Pir Sultan aruz vezni ile yazilmis deyislerin sahibi Pir Sultan Abdal Banazli Pir Sultan dan sonra yasayip onun asilmasina dair deyisler soyleyen Pir Sultan Abdal ve asil adinin Halil Ibrahim oldugunu belirten Pir Sultan Abdal dir Kaya Cetin e gore bu mahlasi kullanan asik sayisi ondur Bezirci ye gore ise sekizdir Ilk yillari Pir Sultan in 16 yuzyil basinda Sivas in Yildizeli ilcesine bagli Banaz koyunde dogdugu varsayilmaktadir Pir Sultan in soyunun ise kendisine atfedilen Benim aslim Horasan dan Hoy dandi deyisine dayandirilarak Iran in Bati Azerbaycan eyaletindeki Hoy kenti bolgesinden geldigi dusunulmektedir I Suleyman ile Iran Sahi I Tahmasb zamaninda yasadi Iran sahinin tahriki ile Osmanli Devleti aleyhine olan isyana katildigi ve Iran lehine casusluk yaptigi gerekcesi ile Hizir Pasa tarafindan Sivas ta asildi Idam edilerek olen Pir Sultan Abdal in olumunun 1547 1551 ya da 1587 1590 yillari arasindaki bir tarih oldugu sanilmaktadir Ayrica Pir Sultan Abdal siirlerinde Allah Islam peygamberi Muhammed Ali On Iki Imam ve Ehl i Beyt sevgisini sikca islemistir Ayrica sosyal konulara da yer vermis ve bunlari birer sosyal uyari niteliginde islemistir Cogu siirini nefes tarzinda yazmistir Alevi bir sair oldugundan Hak Muhammed Ali motifini kullanmistir Alevi geleneklerine bagli bir dergah ortaminda yetismistir Alevi ekolu tekke egitiminin etkisiyle insanlar arasinda bu yola cagiran bir sahis olmustur Medrese ogrenimini Erdebil de gormesine ragmen diger bazi halk sairlerinin tersine Divan edebiyatindan hic etkilenmemistir Pir Sultan Abdal Aleviler arasinda Yedi Ulular olarak bilinen Yedi Ulu Ozan dan birisidir Genellikle Osmanli burokrasisine karsi tutumuyla bilinir Deyislerinde eski Turk kulturunu ve Alevi inancini yansitir Olumunun ve deyislerinin etkisiyle kolektif bir bilinc olusmus onun adina bircok siir soz ani olusturulmustur Anadolu halk kulturunun yasayan bir ogesi olarak gorulmustur Gorusleri Imam Cafer mezhebine uyariz Kabe nin yapisi bina yapisi Iman etse asilerin hepisi Bes vakit okunur Ayetu l Kursi Kur an in kilidi Ihlas i serif Seriat goge cekildi Alem zulm ile yikildi gibi misralarindan inancina dair gorusleri anlasilmaktadir Ceke sancagi goture Sah Istanbul a otura Frenk ten yessir getire Horasan da sala bir gun beytiyle Safevi sahi taraftari oldugunu dile getirmistir Kangi kitapta var ol Omer Osman Kur an da okunan Ali degil mi misralariyla Omer ve Osman in kitapta yeri olmadigini ifade etmistir IdamiSivas in Hafik ilcesinin Sofular koyunde yasayan Pir Sultan in adini duyup ondan feyzalan daha sonra Sivas valisi olan tarafindan idam edilmistir Ceke sancagi goture Sah Istanbul a otura misralariyla Safevi Devleti taraftarligi yapmasi ve bu yondeki cabalarinin idam edilmesine sebep olmasi muhtemeldir Hakkinda yapilan arastirma ve calismalarPir Sultan hakkinda yayinlanan en eski yazi Mehmet Fuad Koprulu nun 1928 de Hayat Mecmuasi isimli bir dergide Osmanli alfabesi ile yayimlanan kisa makalesidir Ertesi yil ise Koprulu nun ogrencisi yeni Turk alfabesi ile ilk kapsamli Pir Sultan calismasini yayimlar Pir Sultan Abdal 1929 Abdulbaki Golpinarli ve Pertev Naili Boratav Pir Sultan Abdal 1943 Pir Sultan Abdal Hayati ve Siirleri 1957 Cevdet Kudret Halk Siirinde Uc Buyukler II Pir Sultan Abdal 1965 Erol Toy Pir Sultan Abdal adli tiyatro oyunu 1969 Cahit Oztelli Pir Sultan Abdal Butun Siirleri 1971 Memet Fuat Pir Sultan 1977 Sabahattin Eyuboglu Pir Sultan Abdal 1977 Asim Bezirci Pir Sultan Yasami Kisiligi Sanati Etkisi Butun Siirleri 1986 Mehmet Bayrak Pir Sultan Abdal 1986 Pir Sultan Abdal Yasami Sanati Siirlerinden Secmeler 1989 Pir Sultan Abdal 1990 Battal Pehlivan Pir Sultan Abdal 1993 Pir Sultan Abdal Destani 1994 Memet Fuat Pir Sultan Abdal Yasami Sanatci Kisiligi Yapitlari 2001 Pir Sultan Abdal Ucuncu Olmem Bu Hain 2005 Gurbuz Simsek Pir Sultan Abdal Ocagi ve Savunmasi 2012 Osmanli Gizli Tarihinde Pir Sultan Abdal ve Butun Deyisleri 2006 Ali Haydar Avci Bize de Banaz da Pir Sultan Derler Pir Sultan Abdal Yasami ve Butun Siirleri Pir Sultan Abdal Yasami Sanati Yapitlari Susmayan Nefes Pir Sultan Abdal adli tiyatro oyunu 2007 2008 2008 2009 sezonunda sahnelenmeye devam etmektedir Ibrahim Aslanoglu Pir Sultan Abdallar Ahmet Ozdemir Pir Sultan Abdal 2008 Hasan Aktas Yeni Turk Siirinde Pir Sultan Abdal Okulu ve Misyonu Yort Savul Yayinlari Edirne 2006 Hasan Aktas Cagdas Turk Siirinde Mutasavviflar Yort Savul Yayinlari Rize 2009 Ayrica opera sanatcisi ve halk muzigi arastirmacisi ve icracisi Ruhi Su Pir Sultan in eserlerinden bazilarini bir albumde toplayarak yorumlamistir Ayrica bakinizAlevilik Haci Bektas i Veli Pir Sultan Abdal Kultur Dernegi Pir Sultan Abdal Senlikleri MEB 100 Turk edebiyatcisi listesiKaynakca a b c d e f Bezirci Asim 2010 Pir Sultan yasami kisiligi sanati etkisi sozluk kaynakca ve butun siirleri 6 bs bas Istanbul Evrensel Basim Yayin ss 25 54 58 63 64 ISBN 9789757837411 Halman T S 2009 Popular Turkish love lyrics amp folk legends Syracuse University Press bas Syracuse N Y Syracuse University Press s 29 ISBN 9780815650980 In the sixteenth century Pir Sultan Abdal emerged as a folk hero who raised his poetic voice against oppression and injustice Among many generations of Turkish rebel poets he stands as a towering figure Koerbin Paul V July 2011 I am Pir Sultan Abdal A Hermeneutical study of the self naming tradition Mahlas in Turkish Alevi lyric song Deyis University of Western Sydney College of Arts s 1 Erisim tarihi 24 Aralik 2021 when I first encountered the songs of the Turkish Alevi poet Pir Sultan Abdal and other Turkish Alevi asik s a b Gulseren Ozdemir PDF Cukurova Universitesi 2 Subat 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2008 Koerbin Paul V 2011 Pir Sultan Abdal Encounters with persona in Alevi lyric song Oral tradition 1 26 ss 191 192 Pir Sultan Abdal dominates the Turkish Alevi Bektasi oral lyric tradition in his influence through text and persona and is counted as one of the seven great bards the yedi ulu ozan of Alevi Bektasi ritual tradition His deyis along with those of Yunus Emre and Karacaoglan are commonly regarded as the epitome of the genre and together form the most significant and influential canon of Turkish folk literature Mark Soileau 2017 Hizir Pasha Hanged Us Commemorating Martyrdom in Alevi Tradition The Muslim World 107 3 s 563 At the same time the nationalist emphasis on Turkish cultural heritage granted Alevis recognition for their contributions in this regard especially their tradition of Turkish poetry and asiks baglama playing poet singers and Pir Sultan Abdal was certainly one of its shining examples Avci Ali Haydar 2008 Pir Sultan Ocagi Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli Arastirma Dergisi Cilt 46 ss 82 83 Erisim tarihi 1 Ocak 2022 Pir Sultan Ocagi nin yapisina baktigimizda Pir Sultan Abdal in asikligi cem torenlerinde zakirligi yaninda ayni zamanda dedelik gibi bir islevinin bulundugu da acikca anlasilmaktadir olu kirik baglanti a b c d e f Albayrak Nurettin 2007 PIR SULTAN ABDAL Istanbul TDV Islam Ansiklopedisi s 277 1 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2022 Pir Sultan Abdal hakkinda tarihi kaynaklarda bilgi bulunmamaktadir a b Kudret Cevdet 1985 Halk Siirinde Uc Buyukler 2 Pir Sultan Abdal Istanbul Inkilap Kitabevi Yazili kaynaklarda Pir Sultan Abdal in hayati uzerine bilgi yoktur Onun hayati ile ilgili bilgiler ya kendi siirlerinden ya baskalarinin soyledigi siirlerden bir de halk arasinda anlatilagelen menkibelerden ve soylentilerden ogrenilebilmektedir Sheridan Aksoy R Aslihan 2008 Koroglu Karacaoglan ve Pir Sultan Abdal siirine birincil sozlu kultur baglaminda bakmak tarihsel kisiler mi sozlu kultur tiplemeleri mi Milli Folklor 20 79 ss 50 58 Erisim tarihi 1 Ocak 2022 ve Pir Sultan Abdal in birincil sozlu kultur caginda yaratilmis sozlu kultur tiplemeleri olarak degerlendirilmeleri gerektigi fikri savunulacak ve bu sozlu kultur tiplemelerinin icinde dogduklari sozlu kulturel baglamlar ile bu baglamlarda karsiladiklari islevlere yonelik bir onermede bulunulacaktir Bu baglamda bu figurleri tarihi olmaktan ziyade ede bi kahramanlar olarak yorumlamak daha yerinde olacaktir a b Kuzu Fatma Pinar 2018 Pir Sultan Abdal in Siirlerinde Turna Motifi Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli Arastirma Dergisi 88 s 112 1 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2022 Eldeki kayitlara gore Pir Sultan veya Pir Sultan Abdal tapsirmali alti sairin oldugu bilinmektedir Bunlar Banazli sair Pir Sultan Merzifon ve Corum yoresinden Pir Sultan im Haydar tapsirmali sair Pir Sultan Artova nin Daduk koyunden Abdal Pir Sultan aruz olcusuyle yazilmis deyislerin sahibi Pir Sultan Abdal Pir Sultan dan sonra yasayip onun asilmasina dair deyisler soyleyen Pir Sultan Abdal asil adinin Halil Ibrahim oldugunu belirten Pir Sultan Abdal dir Aslanoglu 2016 29 Asim Bezirci bu sayiyi sekize cikarir Yildirim 2017 78 Bezirci Asim 2010 Pir Sultan yasami kisiligi sanati etkisi sozluk kaynakca ve butun siirleri 6 bs bas Istanbul Evrensel Basim Yayin s 76 ISBN 9789757837411 Onunla ilgili olan Hizir Pasa III Murat 1574 1595 donemi pasalarindandir Divane Deli Hizir Pasa diye anilir Kaya Hasan Cetin Necat 2016 Pir Sultan Abdalin Bir Mecmuada Yer Alan Siirleri III Journal of Turkish Studies 11 20 s 357 Erisim tarihi 1 Ocak 2022 Ozellikle Anadolu da Pir Sultan Abdal gelenegi olusmus ve sayilari 10 a yaklasan sairin Pir Sultan mahlasini kullandigi tespit edilmistir Yildirim Ali 2016 Pir Sultan Abdal Istanbul Siyah Beyaz Yayinlari s 78 ISBN 9786059598453 a b Pir Sultan Abdal Kultur Dernegi Genel Merkezi 8 Mayis 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2006 Pir Sultan Abdal 17 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde biyografi incelemesi Edebiyat Fakultesi a b Gulseren Ozdemir PDF Cukurova Universitesi 2 Subat 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2008 Yasar Iliksiz 14 Agustos 2006 Pir Sultan Abdal in Hizir Pasa si bulundu Haber7 com 10 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2016 Koerbin Paul 25 Mart 2022 web archive org 25 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Mart 2022 Arastirmalar Iki Devlet Karsisinda Pir Sultan Abdal 2 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gulseren Ozdemir Cukurova Universitesi Turkoloji Arastirmalari Merkezi Pir Sultan Abdal in Deyislerinde Animizmin ve Islamiyet Oncesi Eski Turk Inanclarinin Izleri 2 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gulseren Ozdemir Cukurova Universitesi Turkoloji Arastirmalari MerkeziDis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden Pir Sultan Abdal hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarPir Sultan Abdal hakkinda makaleler 9 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pir Sultan Abdal in eserleri 2 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde