Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kizikos (Grekçe: Κύζικος), günümüz Erdek ilçesi yakınlarında, Marmara Denizi kıyısındaki Misya antik kentidir. Aslen Marmara Denizi'nde bir ada olduğu söylenen ve eskiden anakaraya ya yapay yollarla bağlanan klasik dönemde Arctonnesus adıyla anılan bugünkü Kapıdağ Yarımadası'nın güney kıyı tarafında bulunuyordu.
Kyzikos, Κύζικος (Grekçe) | |
 Kizikos antik yerleşim | |
| Diğer adı | Kyzikos (Belkıs ve Balkız) |
|---|---|
| Konum |  Balıkesir, Erdek |
| Bölge | Misya |
| Koordinatlar | 40°23′24″K 27°53′1″D / 40.39000°K 27.88361°D |
| Tür | Yerleşim |
| Tarihçe | |
| Kuruluş | MÖ.600 |
| Devir(ler) | Cilalı Taş Devri-(Neolitik Çağ), Bakır Çağı-(Kalkolitik Çağ) |
| Kültür(ler) | Helenistik Dönem, Roma Dönemi |
| Olay(lar) | MÖ 4. yüzyılda bağımsızlığını ilan etmiştir. |
| Sit ayrıntıları | |
| Buluntu(lar) | Sur duvarları, heykel, seramik parçaları |
| Arkeologlar | Kurt Bittel |
| Durum | Harabe |
Konumu ve çevresel özellikleri
Propontis'te önemli bir stratejik konuma sahip Arktonessos'un anakaraya bağladığı kıstağın hemen kuzeyinde yer alan Kyzikos, bugün "Belkıs" ve "Balkız" olarak da anılmaktadır. Kentin yerleşim alanı kuzeyde Dindymos Dağı (Ayı Dağı), Hamamlı ve Belkıs (Yeniköy) köyleri; batıda Erdek Körfezi ve Düzler Köyü, güneyde Erdek-Edincik-Bandırma karayolu; doğuda Aşağıyapıcı Köyü ve Bandırma Körfezi ile sınırlanmıştır. Kyzikos, bulunduğu konum nedeni ile Propontis denizi, (Marmara denizi) küçük Asya'nın batı dünyasına açılmasını sağlayan en önemli etkenlerden bir tanesidir. Tam bu noktada kentin coğrafi konumu ve korunaklı limanları, Hytos, Panarmos ve Thrakisos sayesinde antik dönemden itibaren Propontis de daima söz sahibi olmuş, verimli topraklarının yanı sıra ilk dönemlerden beri gelişen Karedeniz ile yapılan deniz ticareti ile zenginleşerek Anadolu'nun en önemli kentlerinden biri olmayı başarmıştır. Strabon, Kyzikos'un bu durumunu, güzellik, büyüklük ve yönetimin mükemmelliği ile Asya‟nın en önemli kentleriyle yarışır durumda olduğunu ve kentin yerleşim düzeninin Rhodos, Massalia ve Karthago ya benzediğini söyler. Tüm bunların yanı sıra, M.Ö. 6. yüzyılın ortalarından itibaren bastığı kentin hem ticaretinin gelişerek zenginleşmesine hem de ünlenmesinde önemli katkı sağlamıştır. Kentin antik coğrafyası hakkında birçok bilgi veren Strabon, kentin çevresinin beş yüz stadion genişliğinde olduğunu, şehrin güney kısmının bir düzlükte, kuzey kısmının ise Arkton Oros dağı yamaçlarına kurulduğunu belirtir. İki köprüyle ana karaya bağlanan bir ada üzerin 'de, limanlarının yanı sıra iki yüzden fazla geminin barınabileceği doğal bir koya sahip olduğunu belirtmiştir. Bu noktada şehrin üzerinde kurulduğu toprak parçasının bir ada mı yoksa bir yarım ada mı olduğu antik kaynaklar tarafından tartışılan bir konu olmuştur.
Tarihçe
Antik Çağ'ın büyük coğrafya bilgini Amasyalı Strabon, MS 17-18 yıllarında yazdığı sanılan ünlü Coğrafya adlı kitabında şöyle ifade eder: "Kyzikos, Propontis'te (Marmara Denizi) bir ada olup, kıtaya iki köprü ile bağlıdır. Köprülerin yakınında aynı ismi taşıyan, gerektiğinde kapatılabilen iki limanı ve iki yüzden fazla gemiyi alabilecek büyüklükte barınağı bulunan bir kent vardır" der. Kyzikos'un büyüklüğünden, güzelliğinden, yönetiminin mükemmelliğinden" söz eder.
Strabon, "Geographia" adlı eserinde, Homeros'a göre Troia toprakları, Kyzikos kentinden Aisepos Irmağı'ndan sonra başlar. 'İda'nın eteklerindeki Zeleia'da yaşayanlar, Aisepos'un kara sularından içen Aphneler, Troialılar, bunlar da Lykaon'un şanlı oğlu Pandaros tarafından yönetildiler." (İlyada, ii. 824). O (Homeros), bunları Lykialılar (Troas'ta Troialıların müttefiki olarak yerleşmiş olan Lykialılar) da der. Onlara, Aphnitis Gölü (Manyas Gölü)'nden ötürü 'Aphneler' dendiği de zannedilmektedir. Daskylitis Gölü(Kuş Gölü)'de bu adla anılır." demektedir. Buna göre Troia'nın tam olarak nerede olduğunu Çanakkale'den ziyade, daha yukarıda, Marmara Denizi kıyısında aramak gerekir.
Ünlü yazar Heredot kaynaklı bilgiler, bölgenin M.Ö 7. yüzyılın başlarında, ''Didumus Dağı'' eteğinde Kyzikos şehrinin egemenliği altında olduğu gözükmekte. Artake gibi Kyzikos şehri de ismini kurucusundan almış. Kyzikos’un yaptırdığı eserler arasında Hadrian Tapınağı, Kyzikos Amfitheatrı, Altıköşe kuleler, Bouleuterion, Palata Çeşmesi, Agios Nikolas Kilisesi, Muhle Kalesi (Muhla Kalesi), Zeytin adasında yer alan Meryem Ana Klisesi ve genç vaftiz havuzu bulunuyor.
Antik sikkeleri
Kyzikos [ Yunanca Κύζικος ] antik dönemdeki hazırladığı ünlü şaraplarının yanı sıra bir diğer ünlü olduğu konu darb ettiği elektron antik sikkelerdir. Arkaik çağdan Hellenistik çağa kadar 240 tan fazla farklı antik sikke tipi mevcuttur. Kyzikos [ Yunanca Κύζικος ] özellikle arkaik dönemde antik sikkeler üzerinde çeşitli hayvanları Aslan, Kartal, Panter, Boğa, Koç, Domuz, Yunus, Ton balığı, Horoz ve çeşitli mitolojik yaratıklar Griffon, Sfenks, Centaur, Daemon, Gorgon başı, Pegasus antik sikkeler üzerinde darp edilmiştir. Antik dönemlerde Marmara [Propontis] Denizi’ndeki ticaret yollarının güvenliğini de Kyzikos [ Yunanca Κύζικος ] sağlamıştır. Aynı zamanda önemli bir darphane olan Kyzikos [ Yunanca Κύζικος ] Yunan dünyasında erken dönemlerden itibaren antik sikke basımına başlamış ve MS. 3. yy. ortalarına kadar kendi sikkelerini basmayı sürdürmüştür. Kyzikos antik kentinin sembolü Orkinos balığıdır. Antik kentin darb etmiş olduğu antik sikkeler üzerinde görülmektedir.
Tarihi olaylar
- MÖ 790: Miletoslu göçmenler, Kyzikos ve Prokonnes'te koloniler kurdu.
- MÖ 680: Kyzikos'a büyük bir Miletos göçmen grubu daha geldi. Kyzikos'un "Altın çağı" başladı.
- MÖ 410: Kyzikos'u saran Persler'e karşı yardıma gelen Atinalı Alkibiades Bandırma Körfezinde yaptığı deniz savaşını kazandı.
Ünlü kişiler
- , MÖ 200'lerde Seleukos kralı III. Antiohos zamanında yaşadı.
- , MÖ 130, denizci ve kaşif.
- , MS 5. yüzyıl kilise tarihçisi.
- , bir matematikçi
Resimler
-
![image]()
-
![image]()
Kizikos'a ait sütun, MÖ. 7. yüzyıl (Erdek açıkhava müzesi). -
![image]()
Şehir kalıntıları. -
![image]()
Tapınaktan kalanlar (çoğunlukla parçalar, tünel benzeri bir yapı ve birkaç basamak). -
![image]()
Hadrian Tapınağı'ndan kalanlar (çoğunlukla parçalar, tünel benzeri bir yapı ve birkaç basamak dışında büyük yapılar yok. -
![image]()
Hadrian Tapınağı'nın girişi olduğu düşünülen yer. -
![image]()
Hadrian Tapınağı'nın tahtalarla desteklenmiş kemerleri. -
![image]()
Tapınağın devasa sütunu. -
![image]()
Tünel benzeri yapılar mevcut. -
![image]()
Hadrian Tapınağı'nın kalıntıları.
| Wikimedia Commons'ta Cyzicus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ a b c GÜN, Gül Tekin (2011). Direnen Tarih (2) Bir Belgeselcinin Gözünden Türkiye'nin Antik Bölgeleri Mysia. Türk Bilimi. ss. 103,104.[]
- ^ Akşit, O.(1970). Roma İmparatorluk Tarihi (M.S.193- 395) (İstanbul)
- ^ T. Bakır. Roma Devrine Kadar Kyzikos'un Ön Tarihi, I. Kyzikos Paneli. Bandırma.
- ^ Strabon (2012). Georgaphika, Antik Anadolu Coğrafyası, (Kitap XII-XIII-XIV) Çev, Adnan Pekman. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. s. 100.
- ^ . Arkeolojik çalışma yazısı-Mart 2008. 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Mootol,Kültür Sanat-17 Aralık 2006. 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kizikos Grekce Kyzikos gunumuz Erdek ilcesi yakinlarinda Marmara Denizi kiyisindaki Misya antik kentidir Aslen Marmara Denizi nde bir ada oldugu soylenen ve eskiden anakaraya ya yapay yollarla baglanan klasik donemde Arctonnesus adiyla anilan bugunku Kapidag Yarimadasi nin guney kiyi tarafinda bulunuyordu KizikosKyzikos Kyzikos Grekce Kizikos antik yerlesimDiger adiKyzikos Belkis ve Balkiz KonumBalikesir ErdekBolgeMisyaKoordinatlar40 23 24 K 27 53 1 D 40 39000 K 27 88361 D 40 39000 27 88361TurYerlesimTarihceKurulusMO 600Devir ler Cilali Tas Devri Neolitik Cag Bakir Cagi Kalkolitik Cag Kultur ler Helenistik Donem Roma DonemiOlay lar MO 4 yuzyilda bagimsizligini ilan etmistir Sit ayrintilariBuluntu lar Sur duvarlari heykel seramik parcalariArkeologlarKurt BittelDurumHarabeKizikos un Turkiye deki konumu Kyzikos antik cagda Mysia bolgesindeydi Kyzikos ta bulunmus MO 6 yuzyila ait bir Helen atli arabasini gosteren mermer kabartma Istanbul Arkeoloji Muzesinde bulunuyor Mysia Kyzikos antik kentinde darb edilmis Stater sikke MO 500 450 Sikke on yuzde aslan derisi basligi ile sakalli arkaik Herakles tasviri altta Orkinos baligi arka tip incuse square Mysia Kyzikos antik kentinde darb edilmis Stater sikke MO 500 450 SIkke on yuzde Kerberos altta Orkinos arka tip incuse square Kizikos ve cevresinin 18 yy da cizilmis bir haritasi Suanki Kapidag Yarimadasi Marmara Adasi Pasalimani ve Avsa Adasi Konumu ve cevresel ozellikleriPropontis te onemli bir stratejik konuma sahip Arktonessos un anakaraya bagladigi kistagin hemen kuzeyinde yer alan Kyzikos bugun Belkis ve Balkiz olarak da anilmaktadir Kentin yerlesim alani kuzeyde Dindymos Dagi Ayi Dagi Hamamli ve Belkis Yenikoy koyleri batida Erdek Korfezi ve Duzler Koyu guneyde Erdek Edincik Bandirma karayolu doguda Asagiyapici Koyu ve Bandirma Korfezi ile sinirlanmistir Kyzikos bulundugu konum nedeni ile Propontis denizi Marmara denizi kucuk Asya nin bati dunyasina acilmasini saglayan en onemli etkenlerden bir tanesidir Tam bu noktada kentin cografi konumu ve korunakli limanlari Hytos Panarmos ve Thrakisos sayesinde antik donemden itibaren Propontis de daima soz sahibi olmus verimli topraklarinin yani sira ilk donemlerden beri gelisen Karedeniz ile yapilan deniz ticareti ile zenginleserek Anadolu nun en onemli kentlerinden biri olmayi basarmistir Strabon Kyzikos un bu durumunu guzellik buyukluk ve yonetimin mukemmelligi ile Asya nin en onemli kentleriyle yarisir durumda oldugunu ve kentin yerlesim duzeninin Rhodos Massalia ve Karthago ya benzedigini soyler Tum bunlarin yani sira M O 6 yuzyilin ortalarindan itibaren bastigi kentin hem ticaretinin geliserek zenginlesmesine hem de unlenmesinde onemli katki saglamistir Kentin antik cografyasi hakkinda bircok bilgi veren Strabon kentin cevresinin bes yuz stadion genisliginde oldugunu sehrin guney kisminin bir duzlukte kuzey kisminin ise Arkton Oros dagi yamaclarina kuruldugunu belirtir Iki kopruyle ana karaya baglanan bir ada uzerin de limanlarinin yani sira iki yuzden fazla geminin barinabilecegi dogal bir koya sahip oldugunu belirtmistir Bu noktada sehrin uzerinde kuruldugu toprak parcasinin bir ada mi yoksa bir yarim ada mi oldugu antik kaynaklar tarafindan tartisilan bir konu olmustur TarihceAntik Cag in buyuk cografya bilgini Amasyali Strabon MS 17 18 yillarinda yazdigi sanilan unlu Cografya adli kitabinda soyle ifade eder Kyzikos Propontis te Marmara Denizi bir ada olup kitaya iki kopru ile baglidir Koprulerin yakininda ayni ismi tasiyan gerektiginde kapatilabilen iki limani ve iki yuzden fazla gemiyi alabilecek buyuklukte barinagi bulunan bir kent vardir der Kyzikos un buyuklugunden guzelliginden yonetiminin mukemmelliginden soz eder Strabon Geographia adli eserinde Homeros a gore Troia topraklari Kyzikos kentinden Aisepos Irmagi ndan sonra baslar Ida nin eteklerindeki Zeleia da yasayanlar Aisepos un kara sularindan icen Aphneler Troialilar bunlar da Lykaon un sanli oglu Pandaros tarafindan yonetildiler Ilyada ii 824 O Homeros bunlari Lykialilar Troas ta Troialilarin muttefiki olarak yerlesmis olan Lykialilar da der Onlara Aphnitis Golu Manyas Golu nden oturu Aphneler dendigi de zannedilmektedir Daskylitis Golu Kus Golu de bu adla anilir demektedir Buna gore Troia nin tam olarak nerede oldugunu Canakkale den ziyade daha yukarida Marmara Denizi kiyisinda aramak gerekir Unlu yazar Heredot kaynakli bilgiler bolgenin M O 7 yuzyilin baslarinda Didumus Dagi eteginde Kyzikos sehrinin egemenligi altinda oldugu gozukmekte Artake gibi Kyzikos sehri de ismini kurucusundan almis Kyzikos un yaptirdigi eserler arasinda Hadrian Tapinagi Kyzikos Amfitheatri Altikose kuleler Bouleuterion Palata Cesmesi Agios Nikolas Kilisesi Muhle Kalesi Muhla Kalesi Zeytin adasinda yer alan Meryem Ana Klisesi ve genc vaftiz havuzu bulunuyor Antik sikkeleriKyzikos Yunanca Kyzikos antik donemdeki hazirladigi unlu saraplarinin yani sira bir diger unlu oldugu konu darb ettigi elektron antik sikkelerdir Arkaik cagdan Hellenistik caga kadar 240 tan fazla farkli antik sikke tipi mevcuttur Kyzikos Yunanca Kyzikos ozellikle arkaik donemde antik sikkeler uzerinde cesitli hayvanlari Aslan Kartal Panter Boga Koc Domuz Yunus Ton baligi Horoz ve cesitli mitolojik yaratiklar Griffon Sfenks Centaur Daemon Gorgon basi Pegasus antik sikkeler uzerinde darp edilmistir Antik donemlerde Marmara Propontis Denizi ndeki ticaret yollarinin guvenligini de Kyzikos Yunanca Kyzikos saglamistir Ayni zamanda onemli bir darphane olan Kyzikos Yunanca Kyzikos Yunan dunyasinda erken donemlerden itibaren antik sikke basimina baslamis ve MS 3 yy ortalarina kadar kendi sikkelerini basmayi surdurmustur Kyzikos antik kentinin sembolu Orkinos baligidir Antik kentin darb etmis oldugu antik sikkeler uzerinde gorulmektedir Tarihi olaylarMO 790 Miletoslu gocmenler Kyzikos ve Prokonnes te koloniler kurdu MO 680 Kyzikos a buyuk bir Miletos gocmen grubu daha geldi Kyzikos un Altin cagi basladi MO 410 Kyzikos u saran Persler e karsi yardima gelen Atinali Alkibiades Bandirma Korfezinde yaptigi deniz savasini kazandi Kyzikos Antik Kenti ve Bandirma KorfeziUnlu kisiler MO 200 lerde Seleukos krali III Antiohos zamaninda yasadi MO 130 denizci ve kasif MS 5 yuzyil kilise tarihcisi bir matematikciResimlerKizikos a ait sutun MO 7 yuzyil Erdek acikhava muzesi Sehir kalintilari Tapinaktan kalanlar cogunlukla parcalar tunel benzeri bir yapi ve birkac basamak Hadrian Tapinagi ndan kalanlar cogunlukla parcalar tunel benzeri bir yapi ve birkac basamak disinda buyuk yapilar yok Hadrian Tapinagi nin girisi oldugu dusunulen yer Hadrian Tapinagi nin tahtalarla desteklenmis kemerleri Tapinagin devasa sutunu Tunel benzeri yapilar mevcut Hadrian Tapinagi nin kalintilari Wikimedia Commons ta Cyzicus ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca a b c GUN Gul Tekin 2011 Direnen Tarih 2 Bir Belgeselcinin Gozunden Turkiye nin Antik Bolgeleri Mysia Turk Bilimi ss 103 104 olu kirik baglanti Aksit O 1970 Roma Imparatorluk Tarihi M S 193 395 Istanbul T Bakir Roma Devrine Kadar Kyzikos un On Tarihi I Kyzikos Paneli Bandirma Strabon 2012 Georgaphika Antik Anadolu Cografyasi Kitap XII XIII XIV Cev Adnan Pekman Istanbul Arkeoloji ve Sanat Yayinlari s 100 Arkeolojik calisma yazisi Mart 2008 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Mootol Kultur Sanat 17 Aralik 2006 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi