Kültivar ya da kültürvaryete, istenilen bazı özellikleri nedeniyle seçilmiş ve bu özelliklerini çoğaltıldığında koruyan bitkidir. Kültivarların çoğu insan eliyle oluşturulmakla birlikte yabani doğada ortaya çıktıktan sonra seçilip yetiştirilen bazı az sayıda örnek de vardır. Kültivarlarda istenilen özellikler, örneğin süs bitkilerinde güzel renk ya da koku, çeşitli tarım ürünlerinde ürün artışı ya da hastalıklara direnç, ormancılıkta yüksek kereste kalitesi ve verimi olabilir.
Kültivar çeşitleri
- Vejetatif üreme (ya da klonlama) yoluyla, yani eşeysiz üreme ile kopyalayarak;
- Eşeyli üreme yoluyla, tohum ile çoğaltarak;
- Genetik mühendisliği yoluyla. Farklı bir pangenezin genetik malzemesiyle yeni özellikler kazanmış genetiği değiştirilmiş organizmalar da bir kültivar oluşturabilir. Ancak bu organizmalar geliştirme aşamasında sayıldıklarından, adlandırılarak bilimsel olarak tescil edilmeleri mümkün görülmemektedir.
Adlandırma ve yazım
Uluslararası Kültivar Adlandırma Yasası (International Code of Nomenclature for Cultivated Plants – ICNCP) uyarınca her kültivara, dahil olduğu taksonomik birim içinde (bu genellikle cins basamağıdır), özgün bir ad verilir. Bu ad ana bitkinin Latince bilimsel adına kültivar lakabı (epitet) eklenerek oluşturulur. Botanik adı yatık yazılsa bile kültivar lakabı düz, tek tırnak içinde, baş harfleri büyük yazılır. Kurallara göre aşağıdaki örnekler doğru yazımlardır:
- Abies nordmanniana 'Aurea'
- Elma 'Golden Delicious' (Golden delicious elmasını tanımlarken elma gibi botanik açıdan kuşkuya yer vermeyen jenerik bitki adları kullanılabilir)
- Manolya 'Elizabeth' (Manolya cinsine ait birden fazla türün melezinden türetilmiş bir kültivar için, cinsin adı kullanılabilir)
Gene kurallara göre aşağıdaki yazımlar yanlıştır:
- Abies nordmanniana cv. 'Aurea' ("cv." kısaltması yeni kurallar gereği artık kullanılmamaktadır)
- Abies nordmanniana "Aurea" (çift tırnak kullanılmamaktadır)
Kültivarların tescili
Kültivarların adları uluslararası kayıt kurumları (ICRA) tarafından tescil edilmektedir. ICRA'lar gönüllü, devletten bağımsız, Uluslararası Bahçe Bitkiciliği Birliği (International Society of Horticultural Science, ISHS) tarafından kabul edilen örgütlerdir.
Kaynakça
- ^ Brickell, Chris D. et al. (eds) (2009). "International Code of Nomenclature for Cultivated Plants (ICNCP or Cultivated Plant Code) incorporating the Rules and Recommendations for naming plants in cultivation. 8th ed., adopted by the International Union of Biological Sciences International Commission for the Nomenclature of Cultivated Plants" (PDF). Scripta Horticulturae. Cilt 10. s. 1–184. ISBN . 13 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Mart 2015.
- ^ . ISHS (International Society for Horticultural Science). 2009. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015.
- ^ . ISHS (International Society for Horticultural Science). 2014. 8 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kultivar ya da kulturvaryete istenilen bazi ozellikleri nedeniyle secilmis ve bu ozelliklerini cogaltildiginda koruyan bitkidir Kultivarlarin cogu insan eliyle olusturulmakla birlikte yabani dogada ortaya ciktiktan sonra secilip yetistirilen bazi az sayida ornek de vardir Kultivarlarda istenilen ozellikler ornegin sus bitkilerinde guzel renk ya da koku cesitli tarim urunlerinde urun artisi ya da hastaliklara direnc ormancilikta yuksek kereste kalitesi ve verimi olabilir Kultivar cesitleriVejetatif ureme ya da klonlama yoluyla yani eseysiz ureme ile kopyalayarak Eseyli ureme yoluyla tohum ile cogaltarak Genetik muhendisligi yoluyla Farkli bir pangenezin genetik malzemesiyle yeni ozellikler kazanmis genetigi degistirilmis organizmalar da bir kultivar olusturabilir Ancak bu organizmalar gelistirme asamasinda sayildiklarindan adlandirilarak bilimsel olarak tescil edilmeleri mumkun gorulmemektedir Adlandirma ve yazimUluslararasi Kultivar Adlandirma Yasasi International Code of Nomenclature for Cultivated Plants ICNCP uyarinca her kultivara dahil oldugu taksonomik birim icinde bu genellikle cins basamagidir ozgun bir ad verilir Bu ad ana bitkinin Latince bilimsel adina kultivar lakabi epitet eklenerek olusturulur Botanik adi yatik yazilsa bile kultivar lakabi duz tek tirnak icinde bas harfleri buyuk yazilir Kurallara gore asagidaki ornekler dogru yazimlardir Abies nordmanniana Aurea Elma Golden Delicious Golden delicious elmasini tanimlarken elma gibi botanik acidan kuskuya yer vermeyen jenerik bitki adlari kullanilabilir Manolya Elizabeth Manolya cinsine ait birden fazla turun melezinden turetilmis bir kultivar icin cinsin adi kullanilabilir Gene kurallara gore asagidaki yazimlar yanlistir Abies nordmanniana cv Aurea cv kisaltmasi yeni kurallar geregi artik kullanilmamaktadir Abies nordmanniana Aurea cift tirnak kullanilmamaktadir Kultivarlarin tesciliKultivarlarin adlari uluslararasi kayit kurumlari ICRA tarafindan tescil edilmektedir ICRA lar gonullu devletten bagimsiz Uluslararasi Bahce Bitkiciligi Birligi International Society of Horticultural Science ISHS tarafindan kabul edilen orgutlerdir Kaynakca Brickell Chris D et al eds 2009 International Code of Nomenclature for Cultivated Plants ICNCP or Cultivated Plant Code incorporating the Rules and Recommendations for naming plants in cultivation 8th ed adopted by the International Union of Biological Sciences International Commission for the Nomenclature of Cultivated Plants PDF Scripta Horticulturae Cilt 10 s 1 184 ISBN 978 90 6605 662 6 13 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Mart 2015 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link ISHS International Society for Horticultural Science 2009 12 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2015 ISHS International Society for Horticultural Science 2014 8 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2015 Ayrica bakinizTaksonomiDis baglantilar