Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kültür devrimi, Sovyet Rusya ve Sovyetler Birliği'nde yürütülen ve toplumun kültürel ve ideolojik yaşamının radikal bir şekilde yeniden yapılandırılmasını amaçlayan bir dizi faaliyetti. Amaç, sosyalist bir toplumun inşasının bir parçası olarak, aydınlar içerisinde proleter sınıftan olan insanların oranının artırılmasını da içeren yeni bir kültür türü oluşturmaktı.
Pratikte ulusal kültürün dönüştürülmesine yönelik odaklanmış bir program olarak Sovyetler Birliği'ndeki kültür devrimi genellikle duraklamış ve yalnızca Birinci Beş Yıllık Plan sırasında kitlesel olarak uygulanmıştır. Sonuç olarak, modern tarih yazımında Sovyetler Birliği'ndeki kültür devriminin yalnızca 1928-1931 dönemiyle ilişkilendirilmesi geleneksel, ancak bazı tarihçilere göre tamamen doğru olmayan ve bu nedenle de sıklıkla tartışılan bir yaklaşımdır. 1930'lardaki kültür devrimi, sanayileşme ve kolektifleştirme ile birlikte toplumun ve ulusal ekonominin büyük dönüşümünün bir parçası olarak anlaşılmıştır. Ayrıca, kültür devrimi sırasında, Sovyetler Birliği'ndeki bilimsel faaliyet organizasyonu önemli ölçüde yeniden yapılandırılmış ve yeniden düzenlenmiştir.
Rus Bilimler Akademisi Felsefe Enstitüsü, Rusya'da "kültürel devrim" teriminin Mayıs 1917'de Gordin kardeşlerin "Anarşizm Manifestosu"nda ortaya çıktığını ve 1923'te Vladimir Lenin tarafından "İşbirliği Üzerine" adlı makalede Sovyet siyasi diline kazandırıldığını yazmaktadır: "Bu kültürel devrim şimdi ülkemizi tamamen sosyalist bir ülke yapmaya yetecektir; ancak tamamen kültürel (çünkü okuma yazma bilmiyoruz) ve maddi karakterde (çünkü kültürlü olmak için maddi üretim araçlarında belirli bir gelişme sağlamalıyız, belirli bir maddi tabana sahip olmalıyız) muazzam zorluklar ortaya çıkarmaktadır."
Ancak birçok akademisyen bu fikri Aleksandr Bogdanov'a atfetmekte ve onun kültürel hareketi Proletkult'u Sovyetler Birliği'nde Kültür Devrimi'nin başlangıcı olarak görmektedir.
Sovyet iktidarının ilk yıllarında kültür devrimi
Toplumun ideolojisinde bir değişim olarak Kültür Devrimi, Ekim Devrimi'nden kısa bir süre sonra başlatıldı. 23 Ocak 1918'de Kilisenin Devletten ve Okulun Kiliseden Ayrılması Kararnamesi yayınlandı. Dini eğitimle ilgili öğeler eğitim sisteminden çıkarıldı. Kültür devriminin ana görevi, Marksist ideolojinin ilkelerini Sovyet vatandaşlarının kişisel inançlarına sokmaktı.
Sovyet iktidarının ilk aylarında programı uygulamak için, toplumun kültürel yaşamının parti-devlet yönetiminin Ajitprop, Glavpolitprosvet, Narcompros(Halk Eğitim Komiserliği) ve Glavlit gibi organları oluşturuldu. Kültür kurumları kamulaştırıldı: yayınevleri, müzeler, film fabrikaları; basın özgürlüğü kaldırıldı. İdeoloji alanında, ateist propaganda yaygın olarak geliştirildi, dine zulmedilmeye başlandı, kulüpler, depolar, üretim tesisleri kiliselerde örgütlendi ve sıkı sansür getirildi.
Halkın çoğu eğitimsiz ve okuma yazma bilmiyordu: örneğin 1920 nüfus sayımı sonuçlarına göre Sovyet Rusya'da 8 yaş üstü nüfusun sadece %41,7'si okuma yazma biliyordu. Kültür devrimi öncelikle, daha sonraki bilimsel ve teknolojik gelişme için gerekli olan cehalete karşı mücadeleyi içeriyordu. Kültürel çalışmalar kasıtlı olarak temel formlarla sınırlandırılmıştı, çünkü bazı araştırmacılara göre Sovyet rejiminin yaratıcı bir kültüre değil, performans kültürüne ihtiyacı vardı. Sovyetler Birliği'nde evrensel ilköğretim 1930'da fiilen başlatıldı. II. Dünya Savaşı'ndan sonra kitlesel cehalet ortadan kaldırılmıştır.
Bu dönemde, çeşitli milletlerin (Uzak Kuzey, Dağıstan, Kırgız, Başkurt, Buryat, vb.) ulusal alfabeleri oluşturuldu. Çalışan gençleri üniversitelere kabul edilmek üzere hazırlamak için geniş bir çalışma fakülteleri ağı geliştirildi ve ilköğretimin varlığına bakılmaksızın proleter kökenli gençlerin önü açıldı. Yeni entelektüel eliti eğitmek için Komünist Üniversite, Istpart, Komünist Akademi ve Kızıl Profesörler Enstitüsü kuruldu. "Eski" bilimsel personeli cezbetmek için bilim insanlarının yaşamını iyileştirmeye yönelik komisyonlar oluşturuldu ve ilgili kararnameler çıkarıldı.
Aynı zamanda, entelektüel siyasi muhalifleri ortadan kaldırmak için baskıcı önlemler alındı: örneğin, Rus bilim ve kültürünün 200'den fazla önde gelen temsilcisi Felsefi Buharlı Gemiyle ülkeden kovuldu. 1920'lerin sonundan itibaren burjuva uzmanlar "dışlandı": "Akademik Dava", "Shakhty Davası", "Sanayi Partisi Davası" vb. 1929'dan itibaren Sharashki(önemli araştırma ve tasarım çalışmaları yürütmek üzere içişleri organları tarafından organize edilen mahkûmlardan oluşan özel teknik bürolar) faaliyet göstermeye başladı.
1920'lerde Sovyet halk ve parti örgütlerinde kültürel devrimin yöntemleri ve yönü hakkında tartışmalar yapıldı. Örneğin, 1923 yazında Lev Troçki tarafından "yaşam meselelerini" tartışmak üzere bir kampanya başlatıldı ve Troçki kendi adını taşıyan broşürde (üç baskı yapıldı) yayınlanan bir dizi makaleyle basılı olarak konuştu.
Kültür devriminin gerçekleştirilmesinde ideolojik hegemonya her zaman partide kalmıştır. Komsomol, kültür devriminin gerçekleştirilmesinde partinin görevlerinin yerine getirilmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Kültür devriminin sonuçları
Kültür devriminin başarıları arasında okuma yazma oranının nüfusun %87,4'üne yükseltilmesi (1939 nüfus sayımına göre), kapsamlı bir ortaokul sisteminin oluşturulması ve bilim ve sanatın önemli ölçüde geliştirilmesi sayılabilir. Aynı zamanda, Marksist sınıf ideolojisine, "komünist eğitime", kitle kültürüne ve eğitimine dayanan, çok sayıda üretim personelinin oluşturulması ve işçi-köylü çevresinden yeni bir "Sovyet entelijansiyasının" oluşturulması için gerekli olan resmi bir kültür oluşturuldu.
Bir bakış açısına göre, bu dönemde Bolşevik ideolojileştirme araçları, yüzyıllardır süregelen tarihsel kültürel mirasın geleneklerinden kopuşa neden olmuştur.
Öte yandan, bazı yazarlar bu görüşe karşı çıkmış ve Rus aydınlarının, küçük burjuvazinin ve köylülüğün geleneksel değerlerinin ve dünya görüşlerinin kültür devrimi sırasında çok az dönüşüme uğradığı ve Bolşeviklerin yeni bir insan tipi, yani "yeni insan" yaratma projesinin büyük ölçüde başarısız olduğu sonucuna varmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Cultural Revolution // – Volume 16 – Moscow, 2010
- ^ Yuri Nikiforov (2006). Russia: Illustrated Encyclopedia. Moskova: OLMA-Press Education. ss. 262, 288. ISBN .
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;betisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ (1984). Cultural Revolution in Russia, 1928–1931
![image]()
. United States: Indiana University Press. ISBN . culture revolution ussr.
- ^ Michael David‐Fox. What Is Cultural Revolution? 7 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Russian Review. Volume 58, Issue 2, pages 181—201, April 1999
- ^ Sheila Fitzpatrick. Cultural Revolution Revisited 7 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Russian Review. Volume 58, Issue 2, pages 202—209, April 1999
- ^ Alexey Derevyanko, Natalia Shabelnikova (2011). History of Russia: Study Guide. Moskova: Prospekt. ss. 531-532. ISBN .
- ^ Sergey Oldenburg. Tasks of the Section of Scientists in the Cultural Revolution // Scientist. 1928. № 5/6
- ^ Cultural Revolution and Scientists. Digest of Articles / Edited by — Moscow: Educator, 1928
- ^ Valentin Tolstykh. Cultural Revolution 10 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . // New Philosophical Encyclopedia: in 4 Volumes / ; National Social Science Foundation; Chairman of the Scientific and Editorial Board. Vyacheslav Stepin — Moscow: Think, 2000—2001 — . 2nd Edition, Revised and Enlarged — Moscow: Think, 2010. — . Copy of the Article 1 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Vladimir, Lenin. "On Cooperation". Marxists Internet Archive. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ (1999). "What Is Cultural Revolution?". . 58 (2). s. 185. doi:10.1111/0036-0341.651999065. ISSN 0036-0341. JSTOR 2679573. Erişim tarihi: 21 Haziran 2023.
- ^ Sochor, Zenovia A. (1988). Revolution and culture: the Bogdanov-Lenin controversy. 1. Ithaca, NY: Cornell University Press. ss. 16-17. ISBN . JSTOR 10.7591/j.ctvfrxs8d. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2023.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;enc2isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;enc3isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;bre2isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;bre3isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Literacy 15 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Russian Pedagogical Encyclopedia. Volume 1. Moscow, 1993;
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;hist2isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;enc4isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;bre4isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;bre5isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Reznik, Alexander (2017). Trotsky and His Comrades: the Left Opposition and Political Culture of the Russian Communist Party (Bolsheviks), 1923–1924. Saint Petersburg: Publishing House of the European University at Saint Petersburg. ss. 81-101.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;enc5isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;bet2isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;enc6isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;hist3isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "Cultural Revolution". Great Soviet Encyclopedia. 2 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2024.
- ^ Bauer, R.A. The New Man in Soviet Psychology. Cambridge: Harvard University Press, 1952
- ^ Hoffmann, David L. Cultivating the Masses. Modern State Practices and Soviet Socialism, 1914—1939 5 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Ithaca, NY: Cornell University Press, 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kultur devrimi Sovyet Rusya ve Sovyetler Birligi nde yurutulen ve toplumun kulturel ve ideolojik yasaminin radikal bir sekilde yeniden yapilandirilmasini amaclayan bir dizi faaliyetti Amac sosyalist bir toplumun insasinin bir parcasi olarak aydinlar icerisinde proleter siniftan olan insanlarin oraninin artirilmasini da iceren yeni bir kultur turu olusturmakti Kadin okuma yazma ogren Ah anne Okuryazar olsaydin bana yardim edebilirdin tarafindan kadin okuryazarligini savunan bir poster 1923 Pratikte ulusal kulturun donusturulmesine yonelik odaklanmis bir program olarak Sovyetler Birligi ndeki kultur devrimi genellikle duraklamis ve yalnizca Birinci Bes Yillik Plan sirasinda kitlesel olarak uygulanmistir Sonuc olarak modern tarih yaziminda Sovyetler Birligi ndeki kultur devriminin yalnizca 1928 1931 donemiyle iliskilendirilmesi geleneksel ancak bazi tarihcilere gore tamamen dogru olmayan ve bu nedenle de siklikla tartisilan bir yaklasimdir 1930 lardaki kultur devrimi sanayilesme ve kolektiflestirme ile birlikte toplumun ve ulusal ekonominin buyuk donusumunun bir parcasi olarak anlasilmistir Ayrica kultur devrimi sirasinda Sovyetler Birligi ndeki bilimsel faaliyet organizasyonu onemli olcude yeniden yapilandirilmis ve yeniden duzenlenmistir Rus Bilimler Akademisi Felsefe Enstitusu Rusya da kulturel devrim teriminin Mayis 1917 de Gordin kardeslerin Anarsizm Manifestosu nda ortaya ciktigini ve 1923 te Vladimir Lenin tarafindan Isbirligi Uzerine adli makalede Sovyet siyasi diline kazandirildigini yazmaktadir Bu kulturel devrim simdi ulkemizi tamamen sosyalist bir ulke yapmaya yetecektir ancak tamamen kulturel cunku okuma yazma bilmiyoruz ve maddi karakterde cunku kulturlu olmak icin maddi uretim araclarinda belirli bir gelisme saglamaliyiz belirli bir maddi tabana sahip olmaliyiz muazzam zorluklar ortaya cikarmaktadir Ancak bircok akademisyen bu fikri Aleksandr Bogdanov a atfetmekte ve onun kulturel hareketi Proletkult u Sovyetler Birligi nde Kultur Devrimi nin baslangici olarak gormektedir Sovyet iktidarinin ilk yillarinda kultur devrimiToplumun ideolojisinde bir degisim olarak Kultur Devrimi Ekim Devrimi nden kisa bir sure sonra baslatildi 23 Ocak 1918 de Kilisenin Devletten ve Okulun Kiliseden Ayrilmasi Kararnamesi yayinlandi Dini egitimle ilgili ogeler egitim sisteminden cikarildi Kultur devriminin ana gorevi Marksist ideolojinin ilkelerini Sovyet vatandaslarinin kisisel inanclarina sokmakti Sovyet iktidarinin ilk aylarinda programi uygulamak icin toplumun kulturel yasaminin parti devlet yonetiminin Ajitprop Glavpolitprosvet Narcompros Halk Egitim Komiserligi ve Glavlit gibi organlari olusturuldu Kultur kurumlari kamulastirildi yayinevleri muzeler film fabrikalari basin ozgurlugu kaldirildi Ideoloji alaninda ateist propaganda yaygin olarak gelistirildi dine zulmedilmeye baslandi kulupler depolar uretim tesisleri kiliselerde orgutlendi ve siki sansur getirildi 1925 propaganda afisi Kitap Okumazsaniz Yakinda Okumayi ve Yazmayi Unutacaksiniz Halkin cogu egitimsiz ve okuma yazma bilmiyordu ornegin 1920 nufus sayimi sonuclarina gore Sovyet Rusya da 8 yas ustu nufusun sadece 41 7 si okuma yazma biliyordu Kultur devrimi oncelikle daha sonraki bilimsel ve teknolojik gelisme icin gerekli olan cehalete karsi mucadeleyi iceriyordu Kulturel calismalar kasitli olarak temel formlarla sinirlandirilmisti cunku bazi arastirmacilara gore Sovyet rejiminin yaratici bir kulture degil performans kulturune ihtiyaci vardi Sovyetler Birligi nde evrensel ilkogretim 1930 da fiilen baslatildi II Dunya Savasi ndan sonra kitlesel cehalet ortadan kaldirilmistir Bu donemde cesitli milletlerin Uzak Kuzey Dagistan Kirgiz Baskurt Buryat vb ulusal alfabeleri olusturuldu Calisan gencleri universitelere kabul edilmek uzere hazirlamak icin genis bir calisma fakulteleri agi gelistirildi ve ilkogretimin varligina bakilmaksizin proleter kokenli genclerin onu acildi Yeni entelektuel eliti egitmek icin Komunist Universite Istpart Komunist Akademi ve Kizil Profesorler Enstitusu kuruldu Eski bilimsel personeli cezbetmek icin bilim insanlarinin yasamini iyilestirmeye yonelik komisyonlar olusturuldu ve ilgili kararnameler cikarildi Ayni zamanda entelektuel siyasi muhalifleri ortadan kaldirmak icin baskici onlemler alindi ornegin Rus bilim ve kulturunun 200 den fazla onde gelen temsilcisi Felsefi Buharli Gemiyle ulkeden kovuldu 1920 lerin sonundan itibaren burjuva uzmanlar dislandi Akademik Dava Shakhty Davasi Sanayi Partisi Davasi vb 1929 dan itibaren Sharashki onemli arastirma ve tasarim calismalari yurutmek uzere icisleri organlari tarafindan organize edilen mahkumlardan olusan ozel teknik burolar faaliyet gostermeye basladi 1920 lerde Sovyet halk ve parti orgutlerinde kulturel devrimin yontemleri ve yonu hakkinda tartismalar yapildi Ornegin 1923 yazinda Lev Trocki tarafindan yasam meselelerini tartismak uzere bir kampanya baslatildi ve Trocki kendi adini tasiyan brosurde uc baski yapildi yayinlanan bir dizi makaleyle basili olarak konustu Kultur devriminin gerceklestirilmesinde ideolojik hegemonya her zaman partide kalmistir Komsomol kultur devriminin gerceklestirilmesinde partinin gorevlerinin yerine getirilmesinde onemli bir rol oynamistir Kultur devriminin sonuclariKultur devriminin basarilari arasinda okuma yazma oraninin nufusun 87 4 une yukseltilmesi 1939 nufus sayimina gore kapsamli bir ortaokul sisteminin olusturulmasi ve bilim ve sanatin onemli olcude gelistirilmesi sayilabilir Ayni zamanda Marksist sinif ideolojisine komunist egitime kitle kulturune ve egitimine dayanan cok sayida uretim personelinin olusturulmasi ve isci koylu cevresinden yeni bir Sovyet entelijansiyasinin olusturulmasi icin gerekli olan resmi bir kultur olusturuldu Bir bakis acisina gore bu donemde Bolsevik ideolojilestirme araclari yuzyillardir suregelen tarihsel kulturel mirasin geleneklerinden kopusa neden olmustur Ote yandan bazi yazarlar bu goruse karsi cikmis ve Rus aydinlarinin kucuk burjuvazinin ve koylulugun geleneksel degerlerinin ve dunya goruslerinin kultur devrimi sirasinda cok az donusume ugradigi ve Bolseviklerin yeni bir insan tipi yani yeni insan yaratma projesinin buyuk olcude basarisiz oldugu sonucuna varmistir Ayrica bakinizKultur Devrimi Ajitprop Proletkult HujumKaynakca Cultural Revolution Volume 16 Moscow 2010 Yuri Nikiforov 2006 Russia Illustrated Encyclopedia Moskova OLMA Press Education ss 262 288 ISBN 5 94849 897 2 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi bet isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme 1984 Cultural Revolution in Russia 1928 1931 United States Indiana University Press ISBN 0 253 20337 6 culture revolution ussr Michael David Fox What Is Cultural Revolution 7 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Russian Review Volume 58 Issue 2 pages 181 201 April 1999 Sheila Fitzpatrick Cultural Revolution Revisited 7 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Russian Review Volume 58 Issue 2 pages 202 209 April 1999 Alexey Derevyanko Natalia Shabelnikova 2011 History of Russia Study Guide Moskova Prospekt ss 531 532 ISBN 978 5 392 01829 1 Sergey Oldenburg Tasks of the Section of Scientists in the Cultural Revolution Scientist 1928 5 6 Cultural Revolution and Scientists Digest of Articles Edited by Moscow Educator 1928 Valentin Tolstykh Cultural Revolution 10 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde New Philosophical Encyclopedia in 4 Volumes National Social Science Foundation Chairman of the Scientific and Editorial Board Vyacheslav Stepin Moscow Think 2000 2001 5 244 00961 3 2nd Edition Revised and Enlarged Moscow Think 2010 978 5 244 01115 9 Copy of the Article 1 Kasim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vladimir Lenin On Cooperation Marxists Internet Archive 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 1999 What Is Cultural Revolution 58 2 s 185 doi 10 1111 0036 0341 651999065 ISSN 0036 0341 JSTOR 2679573 Erisim tarihi 21 Haziran 2023 Sochor Zenovia A 1988 Revolution and culture the Bogdanov Lenin controversy 1 Ithaca NY Cornell University Press ss 16 17 ISBN 9780801420887 JSTOR 10 7591 j ctvfrxs8d 21 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2023 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi enc2 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi enc3 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi bre2 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi bre3 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Literacy 15 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Russian Pedagogical Encyclopedia Volume 1 Moscow 1993 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi hist2 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi enc4 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi bre4 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi bre5 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Reznik Alexander 2017 Trotsky and His Comrades the Left Opposition and Political Culture of the Russian Communist Party Bolsheviks 1923 1924 Saint Petersburg Publishing House of the European University at Saint Petersburg ss 81 101 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi enc5 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi bet2 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi enc6 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi hist3 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Cultural Revolution Great Soviet Encyclopedia 2 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2024 Bauer R A The New Man in Soviet Psychology Cambridge Harvard University Press 1952 Hoffmann David L Cultivating the Masses Modern State Practices and Soviet Socialism 1914 1939 5 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ithaca NY Cornell University Press 2011 978 0 8014 4629 0