Kütüphane Haftası Türkiye de 1964 yılından beri Mart ayının son Pazartesi günü ile başlayan hafta kutlanır K

Kütüphane Haftası; Türkiye'de 1964 yılından beri Mart ayının son Pazartesi günü ile başlayan hafta kutlanır.

Kütüphane Haftası
Ülke	Türkiye
Türü	Farkındalık günü
Önemi	Halkın kütüphanelerden daha iyi şekilde yararlanması, kütüphanecilik mesleğinin tanınması, Türk kütüphaneciliğinin sorunlarını halka mal edilmesi
Başlama	1964
Tarih	Mart ayının son Pazartesi günü ile başlayan hafta

Amacı, halkın kütüphanelerden daha iyi şekilde yararlanmasını, kütüphanecilik mesleğinin tanınmasını sağlamak, Türk kütüphaneciliğinin sorunlarını halka mal etmektir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından başta Türk Kütüphaneciler Derneği olmak üzere sivil toplum ile işbirliği içinde merkezi bir etkinlik programı hazırlanır.

Geçmişi

Kütüphane Haftası Türkiye'de ilk defa 1964 yılının 23-29 Kasım günlerinde kutlandı. Birinci Kütüphane Haftası kapsamında Kütüphaneler Genel Müdürlüğü tarafından "Fotoğraflarla Halk Kütüphaneleri"; Milli Kütüphane tarafından da koleksiyonunda bulunan el yazmaları, Müteferrika basımlarının tamamı, ilk taş basması eserleri Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (DTCF) salonlarında sergilendi. Pek çok etkinliğin yanı sıra Türk Hava Kurumu ile anlaşma yapılarak hafta dolayısıyla hazırlanmış, "kitap okuyanın dünyası zenginleşir", "kitap ilme giden yoldur" gibi sözler yazılı dövizlerin başkentin kalabalık noktalarına uçaklardan atılması sağlandı.

6 Mart 1982'de Kütüphane Haftasını Kutlama Yönetmeliği'ne resmî gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu yöntemeliğe göre kutlamaların genel mesulü ve organizatörü Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü ile Türk Kütüphaneciler Derneği idi. Merkezde "kütüphane ve kütüphanecilik meselelerini ele alan konularda kongre, sempozyum gibi toplantılar düzenlemek" taşradaki kütüphanelerde ise yeni yayınlan okuyuculara tanıtıcı sergiler düzenlemek, bölgedeki okullarda öğrenim gören öğrencilerin sergileri ziyaretlerini sağlamak; yerel imkanlardan yararlanarak hafta ile ilgili duyurular yapmak, kütüphane ve kitap okuma konularını içeren makaleler hazırlayıp yerel basında yer almasını sağlamak gibi etkinlikler yapılması beklenmekteydi.

2012 yılında Kütüphane Haftasını Kutlama Yönetmeliği, halk kütüphanelerinin hizmetlerini düzenleyen diğer yönetmeliklerle birlikte kaldırılmış, 2012 yılında “Halk Kütüphaneleri Yönetmeliği" yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmeliğe göre merkezî olarak gerçekleştirilen Kütüphane Haftası etkinlik programı, başta Türk Kütüphaneciler Derneği olmak üzere, mesleki sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanır.

Etkinlikler

Kütüphane haftasında okullarda kitap okuma ve kütüphane kullanma zevki, sevgisi ve alışkanlığının kazandırma amacıyla bilgi kaynakları ve kütüphane hizmetlerine yönelik bilgiler verme, çevredeki kütüphaneler geziler düzenleme gibi etkinlikler gerçekleştirilir. Üniversite kütüphanelerinde sergiler, söyleşiler, paneller düzenlenir. Halk Kütüphanelerinden en çok yararlanan okuyucular ödüllendirilir.

İlgili yönetmelikte Kütüphane Haftası'ndaki merkezi etkinliklerin Türk Kütüphaneciler Derneği başta olmak üzere mesleki örgütler işbirliğinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenmesi öngörülür.

Merkezi etkinlikler sırasında Kültür ve Turizm Bakanlığı, okuma kültürünü yaygınlaştırma alanında çalışan kişi ve kurumlara ödüller vermektedir. Türk Kütüphaneciler Derneği ise çeşitli kategorilerde yılın en başarılı halk kütüphanelerini seçerek ödüllendirmektedir.

Temalar

Kütüphane Haftası'nın her yıl bir temaya ayrılması konusu, 1999 yılında kutlanan 35. Kütüphane Haftası ile birlikte bir gelenek haline gelmiş ve bu yıldan sonra kutlanan bütün "Haftalar"da Türkiye'nin toplumsal devinimleri ve kütüphaneciliğin sorunları çerçevesinde bir tema belirlenmiştir. Kütüphane Haftası'nın temel düzenleyicileri olan Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü (KYGM), Türk Kütüphaneciler Derneği (TKD) ile birlikte her yıl kütüphane haftası için bir tema belirler. 1999 yılından itibaren Kütüphane Haftası'nın kutlandığı tarihler ve organizasyonlar tarafından belirlenmiş temalar, aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. 1964 yılından itibaren organizasyonu birlikte düzenleyen kurumlar 2017 yılından itibaren Hafta'yı ayrı organizasyonlar halinde kutlamaya başlamışlardır.

Sayı	Yıl	Tarih	Kurum	Tema'
35	1999	15 Mart - 21 Mart	Ortak	21. yüzyıla doğru Türk kütüphaneciliği
36	2000	27 Mart - 2 Nisan	Ortak	Küreselleşme - Avrupa Birliği ve bilgi hizmetleri
37	2001	26 Mart - 31 Mart	Ortak	Kütüphanecilikte yeni gelişmeler, kavramlar, olgular
38	2002	31 Mart - 6 Nisan	Ortak	E- Türkiye sürecinde kütüphaneler
39	2003	25 Mart - 31 Mart	Ortak	Demokratikleşme sürecinde kütüphaneler
40	2004	30 Mart - 4 Nisan	Ortak	Yeniden yapılanma ve toplumsal bütünleşme
41	2005	28 Mart - 3 Nisan	Ortak	Dijital kültür ve yeni nesil kütüphaneler
42	2006	27 Mart - 2 Nisan	Ortak	Türkiye'de bilgi hizmetleri ve yeni yaklaşımlar
43	2007	26 Mart - 1 Nisan	Ortak	Tarih boyunca kütüphane ve kütüphaneci
44	2008	31 Mart - 6 Nisan	Ortak	Hayatımdaki kütüphaneler
45	2009	31 Mart - 5 Nisan	Ortak	Bilginin yazgısı: Sanal dünyaya yolculuk
46	2010	29 Mart - 4 Nisan	Ortak	Bilgi mabedi kütüphaneler
47	2011	28 Mart - 3 Nisan	Ortak	Antik Çağdan günümüze kütüphaneler
48	2012	26 Mart - 1 Nisan	Ortak	Bilgi toplumu çoğullaştırır
49	2013	25 Mart - 31 Mart	Ortak	Yenileşim ve kütüphaneciler
50	2014	31 Mart - 6 Nisan	Ortak	Hayat boyu kütüphaneler
51	2015	31 Mart - 6 Nisan	Ortak	Kültürlerarası diyalog ve kütüphaneler
52	2016	31 Mart - 6 Nisan	Ortak	Kütüphane ve insan
53	2017	27 Mart - 2 Nisan	KYGM	Yeni enformasyon teknolojileri ve kütüphaneler
			TKD	Üçüncü mekan kütüphaneler: Yeni roller, yeni yaklaşımlar
54	2018	26 Mart - 1 Nisan	KYGM	Yeni nesil çocuklar, yeni nesil kütüphaneler
			TKD	Kültürel değişim ve kütüphaneler
			OKD	Geçmişten geleceğe kütüphaneler; teknoloji ve kültürel miras
55	2019	25 Mart - 31 Mart	KYGM	Sürdürülebilir kalkınmada kütüphanelerin rolü
			TKD	Değişen toplum, dönüşen kütüphaneler
56	2020	30 Mart - 5 Nisan	Ortak	Şehir kültürü ve kütüphaneler
57	2021	29 Mart - 4 Nisan	KYGM	Çağları aşan söz
			TKD	Pandemi sürecinde kütüphanecilik
58	2022	28 Mart - 3 Nisan	KYGM	Kütüphanede hayat var
			TKD	Hakikat ve kütüphaneler
59	2023	27 Mart - 2 Nisan	KYGM	Kütüphane iyileştirir
			TKD	Cumhuriyet kazanımları ve kütüphanecilik
60	2024	25 Mart - 31 Mart	KYGM	Dijital geleceğin anahtarı: Yapay zeka temelli akıllı kütüphaneler
			TKD	Sürdürülebilirlik ve savunuculuk

Dış kaynaklar

1960’lar Sonrası Kütüphanecilik Tarihimiz İçinde Bazı “Kütüphane Haftası” Afişlerinin Roland Barthes’in Göstergebilim Metodu Çerçevesinde Analizi 17 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

Kaynakça

^ "Yücel YÜCEL kaleme aldı : 58.KÜTÜPHANE HAFTASI KUTLU OLSUN". Gazetekars. 25 Mart 2022. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
^ "Halk Kütüphaneleri Yönetmeli,". Mevzuat.gov.tr. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
^ Gülle, Tayfun. "50. Kütüphane Haftası". Türk Kütüphaneciliği 28, 1 (2014),. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
^ Gülle, Tayfun (1 Ocak 2014). "50. Kütüphane Haftası". Türk Kütüphaneciliği Dergisi. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
^ . Kültür Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı web sitesi (Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat). 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
^ "Milli Eğitim Bakanlığı Kütüphane Haftası Kutlama Yönetmeliği" (PDF). Mevzuat.meb.gov.tr sitesi. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
^ Karadeniz, Şenol. "Halk Kütüphanesi Yönetmeliği ile Yürürlükten Kaldırılan Yönetmeliklerin Karşılaştırılması" (PDF). alk Kütüphaneciliği Sempozyumu, Mayıs 2012. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
^ "58. Kütüphane Haftası Programı". kygm.ktb.gov.tr. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
^ "52.Kütüphane Haftası'nda en iyi kütüphane ödülünü hangi kütüphane/ler alacak". Bilgi ve Belge Yönetimi (BBY) Haber Portalı. 2 Şubat 2016. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
^ Toplu, Mehmet (2009). "Mesleki Bir Örgüt Olarak Türk Kütüphaneciler Derneği'nin Altmış Yıllık Gelişim Çizgisi". 23 (4). Türk Kütüphaneciler Derneği. ss. 678-741. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2024.

[1] "Yücel YÜCEL kaleme aldı : 58.KÜTÜPHANE HAFTASI KUTLU OLSUN". Gazetekars. 25 Mart 2022. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2023.

[2] "Halk Kütüphaneleri Yönetmeli,". Mevzuat.gov.tr. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2023.

[20_Ocak_2021-3] Gülle, Tayfun. "50. Kütüphane Haftası". Türk Kütüphaneciliği 28, 1 (2014),. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.

[4] Gülle, Tayfun (1 Ocak 2014). "50. Kütüphane Haftası". Türk Kütüphaneciliği Dergisi. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2023.

[teftis-5] . Kültür Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı web sitesi (Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat). 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.

[meb-6] "Milli Eğitim Bakanlığı Kütüphane Haftası Kutlama Yönetmeliği" (PDF). Mevzuat.meb.gov.tr sitesi. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.

[senol-7] Karadeniz, Şenol. "Halk Kütüphanesi Yönetmeliği ile Yürürlükten Kaldırılan Yönetmeliklerin Karşılaştırılması" (PDF). alk Kütüphaneciliği Sempozyumu, Mayıs 2012. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.

[8] "58. Kütüphane Haftası Programı". kygm.ktb.gov.tr. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2023.

[9] "52.Kütüphane Haftası'nda en iyi kütüphane ödülünü hangi kütüphane/ler alacak". Bilgi ve Belge Yönetimi (BBY) Haber Portalı. 2 Şubat 2016. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2023.

[10] Toplu, Mehmet (2009). "Mesleki Bir Örgüt Olarak Türk Kütüphaneciler Derneği'nin Altmış Yıllık Gelişim Çizgisi". 23 (4). Türk Kütüphaneciler Derneği. ss. 678-741. 23 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2024.