Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Küçülme, üretimin neden olduğu çevresel ve sosyal etkileri en aza indirmek için sürdürülebilir bir şekilde maddi üretimin azaltılmasını savunan politik ve ekonomik ideolojidir. Bu düşüncenin taraftarları ekonomik büyümenin ve onu destekleyen tüketimin uzun vadede sürdürülemeyeceğini ve bu sürecin esasında toplumun gelişimine ve hayat standartlarına da bir katkıda bulunmadığını savunur.
Sunum
Küçülme fikri ekonomik büyüme fikrinin ve onun en önemli ölçme araçlarından olan gayri safi yurt içi hasıla kavramının tartışmasından doğmuştur. Küçülme fikrini savunanlar GSYH'nin sadece nicel olduğunu ve toplumun sosyal durumunu, ekosistemlerin sağlığı gibi ölçülmesi zor ancak insan yaşamı için çok önemli olan birçok nitel özellikleri göz ardı ettiği fikrinden yola çıkıyorlar. Küçülme taraftarları , gibi alternatif ölçüm yöntemlerini öne çıkarıyorlar.
Hipotezler
Küçülme fikri ile bağlantılı hipotezler;
- Güncel ekonomik sistemin devamı tüketimi gittikçe hızlanan sonlu kaynaklara dayanmaktadır.
- Ekonomik büyümenin yanı sıra teknolojik ilerlemenin doğaya daha az zarar verdiği kantılanmış değildir.
- Maddi zenginliğin artışı çevre, adalet, demokrasi ve insani ilişkiler gibi başka tür zenginliklere zarar vermektedir.
- Ekonomik gelişmelerini tüketim üstüne kurmuş olan batı toplumları bu tavrın hayat kalitesi gibi daha önemli zenginliklere zarar verdiği gibi bu gidişatın gelişmekte veya az gelişmiş ülkeler gibi gelişmiş ülkelerin alt sosyal tabakalarında da sıkıntıya yol açtığının farkında değil.
Tarihsel Köken
Küçülme fikrinde en çok referans alan, konu hakkında ilk çalışmalar Roma Kulübü ve bu fikrin babası olarak görülen iktisatçı Nicolas Georgescu-Roegen tarafından yapılmıştır.
Roma Kulübü
Roma Kulübü 1968'de politik olmayan uluslararası bir kuruluş olarak kuruldu. 1972'de dünya nüfusunun hızlı büyümesi ve sonlu kaynaklar üstündeki etkisini modelleyen Limits to Growth (Büyümenin Sınırları) isimli bir çalışmaya önayak oldu. Bu ilk çalışmanın ardından 1993'te ve 2004'te aynı çalışma güncelleştirilerek tekrar yayınlandı.
Georgescu-Roegen
Nicholas Gerogescu-Roegen küçülme fikrinin babası ve en önemli teorisyeni olarak görülmektedir. 1971'de The Entropy Law and the Economic Process (Entropi Kanunu ve Ekonomik Süreç) isimli en önemli eserini yayınladı. 1979'da Fransızcaya çevrildi. Roegen'a göre düşüncesinin temel aldığı Newton mekaniği kaynakların tüketimini dikkate almamaktadır. Kendi geliştirdiği modelde ekonomi termodinamik temellere, esas olarak da ikinci kuralına yani entropi kavramına dayanmaktadır. Bu modelde Roegen ekonomik süreçte kullanılabilir serbest enerjinin geri kazanılamaz şekilde yok olduğunu gösterir. Roegen de kurucusu sayılır.
Kavramsal Kaynaklar
Küçülme düşüncesi kendi içinde birçok grubu barındırmaktadır. Bu gruplar kendi içlerinde ciddi tartışmalara da girmektedirler. Fabrice Flipo küçülme düşüncesini beş ayrı akımda incelemektedir.
Kültürcü kaynak
Antropolojiye dayanmaktadır, Fransız ekonomist 'un başını çektiği bu akım, homo ekonomikusun "kendi" dünyaya bakış açısına ve tarihine bağlı olduğunu ve yeni olanakların, düşünce şekillerinin ortaya çıkması için kişinin kendi doğasını bulması veya yeniden yaratması gerektiğini savunuyor. Latouche başka olası dünyanın hayal gücümüzün sömürgeden çıkmasına bağlı olduğuna vurgu yapar.
Demokratik kaynak
Düşünür Ivan Illich'e dayanmakta. Piyasanın ağırlığı altında kopan bağların tekrar güçlendirilmesi fikri savunulmakta. Bu işlem için toplum içindeki tartışmaların kalitesinin artrılması öne sürülmekte. Küçülme fikri de bu tartışmaları ateşleyecek bir olgu olarak görülmekte.
Çevreciler
Yaşayan varlıklara saygı ve ekosistemlerin zarar görmemesi gerektiğini öne sürenler. Bu düşünce akımında olanlar için küçülme zaten amaçlarına ulaşmak için kaçınılmaz bir araç. Çevreciler için ekolojik sistemin korunması için ekonomik üretimin yani mekanikleşmenin azaltılması gerekiyor ki bu da GSMH'nin azalması sonucunu verecektir.
Endüstriyel ülkelerin koştuğu kriz
Hayatın hızlı ve anlamsız şeyler(kariyer, para, ün) için geçiştirildiğinin altının çizildiği ancak doğa ile uyumun, yaşayan varlıklar için meditasyon ve dinleyerek hayata geçileceğini belirten Pierre Rabi bu akımın önderleri arasında. İçsel devrimin, dünyadaki karışıklığı sonlandırmak için bir ön koşul olduğu da belirtiliyor. Körlemesine bir teknolojik ilerlemenin değil Gandivari, barışçıl eylemlerin gelişimi düzelteceği de savulunmakta.
Biyoekonomistler
Ekologlar yaşayan varlıkları ön plana alırlarken, biyoekonomistler ekosistemin kısıtlarını vurgularlar. Bu akımın en önemli temsilcilerinden biri Georgescu-Roegendır.
Sosyal hareketler
Fransız ve İtalyan Yeşiller Partisi, Fransız Çiftçi Konfederasyonu bu konuyu kendi içlerinde tartışmaya açmış bulunuyor. Ayrıca Kanada'da ortaya çıkan 32 saat çalışma hareketi veya Yavaş Yemek (Slow Food) gibi hareketler de bu düşüncenin altında incelenebilir.
Eleştiriler
Olumsuz çağrışım
Küçülme teriminin kullanımı sıklıkla çağrıştırabileceği olumsuz anlamlar nedeniyle eleştirilmiştir. Bunun küçülme hareketine zarar verebileceği iddia edilmiştir. Konuyla ilişkili başka bir problem küçülmenin, hatalı bir şekilde resesyon ile ilişkilendirilmesidir. Her ne kadar küçülme hareketinin birincil amacı gayri safi yurt içi hasılanın (GSYİH) düşürülmesi değilse de genellikle bunun olası sonuçlarından biri olabileceği kabul edilmektedir. Bununla birlikte, küçülmenin, resesyonların yol açtığı kemer sıkma politikaları ya da artan işsizlik gibi ekonomik olarak arzu edilmeyen etkileri olması beklenmemektedir.
Ekonomik temelli
Birçok ekonomik düşünce için ekonomik büyüme zenginliğin, iş olanaklarının, hayat şartlarının, eğitim ve sağlık sistemlerinin iyileşmesi anlamına geliyor. Buna karşın küçülme işsizliğin artışı, alım gücünün düşüşü ve bunlara bağlı olarak sosyal çalkantılara da sebep olacağı görüşü bulunur.
Piyasa ekonomisinde kaynakların fiyat mekanizması ile daha verimli bir şekilde dağıtılacağı öngörülür ve kâr amacı ile de büyüme sağlanır. Örnek olarak petrol fiyatlarının artması ile daha az karlı olan kimi sondajların gerçekleştirileceği veya yeni teknolojilere yatırım yapılacağı savunulur.
Marksist düşünceye göre insanların yararlanacağı bir büyüme ile kâr amacı güdülen bir büyüme arasında bir fark yoktur. Bu görüş küçülme fikrine karşıdır. Kontrollü ve stratejik büyüme ile daha sosyal ve ekolojik bir gelişimin yakalanacağı öne sürülür.
Küçülme düşüncesine en önemli eleştiri gelmektedir. Bu görüşe göre gelişmiş ülkelerin burjuva sınıfı çevreyi koruma adı altında gelişmekte olan ülkeleri gelişmiş ülkelerle aynı yolda ilerletmeyerek onların büyümelerini engellemektedir. Bu görüşe küçülmecilerden gelen en önemli karşı yanıt, dünya zenginiğinin %80i dünya nüfusunun %20si tarafından tüketilmekte olduğu ve küçülmenini ilk önce zengin ülkelerde başlanması gerektiği yönündedir. Bu şekilde geri kalmış diye adlandırılan ülkelerin de kendi zenginliklerini kendileri için kullanabilecekleri ve dünyanın doğal zenginliklerinin daha adaletli bir şekilde paylaşılmaya yöneleceğidir.
Bilimsel temelli
Küçülmeye karşı geliştirilen bir başka önemli eleştiri teknolojik gelişmenin enerji, atık ve temel doğal kaynakların tükenmesine çözüm bulacağı yönündedir. Bu yöndeki en temel kaynak ise gelişmiş ülkelerin enerji yoğunluğundaki düşüşü.
Kaynakça
- ^ Drews, Stefan; Antal, Miklós (2016). "Degrowth: A 'missile word' that backfires?". Ecological Economics. 126: 182–187. doi:10.1016/j.ecolecon.2016.04.001 18 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Baykan, B.G. (2007), "From limits to growth to degrowth within French politics", Environmental Politics, Vol. 16 No.3, pp. 513–17.
- Filipo, F. (2008), Conceptual roots of degrowth, sayfa 24-28, Proceedings of the First International Conference on Economic De-Growth for Ecological Sustainability and Social Equity1 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Georgescu-Roegen, N. (1971), The Entropy Law and the Economic Process, Harvard University Press: Cambridge, Massachusetts
- Georgescu-Roegen, N. (1979), La décroissance. Entropie-Écologie-Économie, Indirilebilir (fransizca)17 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Latouche, S.(2006), Le pari de la decroissance, Fayard: Paris
- Jean-François Jaudon, Microcrédit et Maxiconso, Publibook
- Kallis, Giorgos (2018) Degrowth, Agenda Publishing
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuculme uretimin neden oldugu cevresel ve sosyal etkileri en aza indirmek icin surdurulebilir bir sekilde maddi uretimin azaltilmasini savunan politik ve ekonomik ideolojidir Bu dusuncenin taraftarlari ekonomik buyumenin ve onu destekleyen tuketimin uzun vadede surdurulemeyecegini ve bu surecin esasinda toplumun gelisimine ve hayat standartlarina da bir katkida bulunmadigini savunur SunumKuculme fikri ekonomik buyume fikrinin ve onun en onemli olcme araclarindan olan gayri safi yurt ici hasila kavraminin tartismasindan dogmustur Kuculme fikrini savunanlar GSYH nin sadece nicel oldugunu ve toplumun sosyal durumunu ekosistemlerin sagligi gibi olculmesi zor ancak insan yasami icin cok onemli olan bircok nitel ozellikleri goz ardi ettigi fikrinden yola cikiyorlar Kuculme taraftarlari gibi alternatif olcum yontemlerini one cikariyorlar HipotezlerKuculme fikri ile baglantili hipotezler Guncel ekonomik sistemin devami tuketimi gittikce hizlanan sonlu kaynaklara dayanmaktadir Ekonomik buyumenin yani sira teknolojik ilerlemenin dogaya daha az zarar verdigi kantilanmis degildir Maddi zenginligin artisi cevre adalet demokrasi ve insani iliskiler gibi baska tur zenginliklere zarar vermektedir Ekonomik gelismelerini tuketim ustune kurmus olan bati toplumlari bu tavrin hayat kalitesi gibi daha onemli zenginliklere zarar verdigi gibi bu gidisatin gelismekte veya az gelismis ulkeler gibi gelismis ulkelerin alt sosyal tabakalarinda da sikintiya yol actiginin farkinda degil Tarihsel KokenKuculme fikrinde en cok referans alan konu hakkinda ilk calismalar Roma Kulubu ve bu fikrin babasi olarak gorulen iktisatci Nicolas Georgescu Roegen tarafindan yapilmistir Roma Kulubu Roma Kulubu 1968 de politik olmayan uluslararasi bir kurulus olarak kuruldu 1972 de dunya nufusunun hizli buyumesi ve sonlu kaynaklar ustundeki etkisini modelleyen Limits to Growth Buyumenin Sinirlari isimli bir calismaya onayak oldu Bu ilk calismanin ardindan 1993 te ve 2004 te ayni calisma guncellestirilerek tekrar yayinlandi Georgescu Roegen Nicholas Gerogescu Roegen kuculme fikrinin babasi ve en onemli teorisyeni olarak gorulmektedir 1971 de The Entropy Law and the Economic Process Entropi Kanunu ve Ekonomik Surec isimli en onemli eserini yayinladi 1979 da Fransizcaya cevrildi Roegen a gore dusuncesinin temel aldigi Newton mekanigi kaynaklarin tuketimini dikkate almamaktadir Kendi gelistirdigi modelde ekonomi termodinamik temellere esas olarak da ikinci kuralina yani entropi kavramina dayanmaktadir Bu modelde Roegen ekonomik surecte kullanilabilir serbest enerjinin geri kazanilamaz sekilde yok oldugunu gosterir Roegen de kurucusu sayilir Kavramsal Kaynaklar Kuculme dusuncesi kendi icinde bircok grubu barindirmaktadir Bu gruplar kendi iclerinde ciddi tartismalara da girmektedirler Fabrice Flipo kuculme dusuncesini bes ayri akimda incelemektedir Kulturcu kaynak Antropolojiye dayanmaktadir Fransiz ekonomist un basini cektigi bu akim homo ekonomikusun kendi dunyaya bakis acisina ve tarihine bagli oldugunu ve yeni olanaklarin dusunce sekillerinin ortaya cikmasi icin kisinin kendi dogasini bulmasi veya yeniden yaratmasi gerektigini savunuyor Latouche baska olasi dunyanin hayal gucumuzun somurgeden cikmasina bagli olduguna vurgu yapar Demokratik kaynak Dusunur Ivan Illich e dayanmakta Piyasanin agirligi altinda kopan baglarin tekrar guclendirilmesi fikri savunulmakta Bu islem icin toplum icindeki tartismalarin kalitesinin artrilmasi one surulmekte Kuculme fikri de bu tartismalari atesleyecek bir olgu olarak gorulmekte Cevreciler Yasayan varliklara saygi ve ekosistemlerin zarar gormemesi gerektigini one surenler Bu dusunce akiminda olanlar icin kuculme zaten amaclarina ulasmak icin kacinilmaz bir arac Cevreciler icin ekolojik sistemin korunmasi icin ekonomik uretimin yani mekaniklesmenin azaltilmasi gerekiyor ki bu da GSMH nin azalmasi sonucunu verecektir Endustriyel ulkelerin kostugu kriz Hayatin hizli ve anlamsiz seyler kariyer para un icin gecistirildiginin altinin cizildigi ancak doga ile uyumun yasayan varliklar icin meditasyon ve dinleyerek hayata gecilecegini belirten Pierre Rabi bu akimin onderleri arasinda Icsel devrimin dunyadaki karisikligi sonlandirmak icin bir on kosul oldugu da belirtiliyor Korlemesine bir teknolojik ilerlemenin degil Gandivari bariscil eylemlerin gelisimi duzeltecegi de savulunmakta Biyoekonomistler Ekologlar yasayan varliklari on plana alirlarken biyoekonomistler ekosistemin kisitlarini vurgularlar Bu akimin en onemli temsilcilerinden biri Georgescu Roegendir Sosyal hareketler Fransiz ve Italyan Yesiller Partisi Fransiz Ciftci Konfederasyonu bu konuyu kendi iclerinde tartismaya acmis bulunuyor Ayrica Kanada da ortaya cikan 32 saat calisma hareketi veya Yavas Yemek Slow Food gibi hareketler de bu dusuncenin altinda incelenebilir ElestirilerOlumsuz cagrisim Kuculme teriminin kullanimi siklikla cagristirabilecegi olumsuz anlamlar nedeniyle elestirilmistir Bunun kuculme hareketine zarar verebilecegi iddia edilmistir Konuyla iliskili baska bir problem kuculmenin hatali bir sekilde resesyon ile iliskilendirilmesidir Her ne kadar kuculme hareketinin birincil amaci gayri safi yurt ici hasilanin GSYIH dusurulmesi degilse de genellikle bunun olasi sonuclarindan biri olabilecegi kabul edilmektedir Bununla birlikte kuculmenin resesyonlarin yol actigi kemer sikma politikalari ya da artan issizlik gibi ekonomik olarak arzu edilmeyen etkileri olmasi beklenmemektedir Ekonomik temelli Bircok ekonomik dusunce icin ekonomik buyume zenginligin is olanaklarinin hayat sartlarinin egitim ve saglik sistemlerinin iyilesmesi anlamina geliyor Buna karsin kuculme issizligin artisi alim gucunun dususu ve bunlara bagli olarak sosyal calkantilara da sebep olacagi gorusu bulunur Piyasa ekonomisinde kaynaklarin fiyat mekanizmasi ile daha verimli bir sekilde dagitilacagi ongorulur ve kar amaci ile de buyume saglanir Ornek olarak petrol fiyatlarinin artmasi ile daha az karli olan kimi sondajlarin gerceklestirilecegi veya yeni teknolojilere yatirim yapilacagi savunulur Marksist dusunceye gore insanlarin yararlanacagi bir buyume ile kar amaci gudulen bir buyume arasinda bir fark yoktur Bu gorus kuculme fikrine karsidir Kontrollu ve stratejik buyume ile daha sosyal ve ekolojik bir gelisimin yakalanacagi one surulur Kuculme dusuncesine en onemli elestiri gelmektedir Bu goruse gore gelismis ulkelerin burjuva sinifi cevreyi koruma adi altinda gelismekte olan ulkeleri gelismis ulkelerle ayni yolda ilerletmeyerek onlarin buyumelerini engellemektedir Bu goruse kuculmecilerden gelen en onemli karsi yanit dunya zenginiginin 80i dunya nufusunun 20si tarafindan tuketilmekte oldugu ve kuculmenini ilk once zengin ulkelerde baslanmasi gerektigi yonundedir Bu sekilde geri kalmis diye adlandirilan ulkelerin de kendi zenginliklerini kendileri icin kullanabilecekleri ve dunyanin dogal zenginliklerinin daha adaletli bir sekilde paylasilmaya yonelecegidir Bilimsel temelli Kuculmeye karsi gelistirilen bir baska onemli elestiri teknolojik gelismenin enerji atik ve temel dogal kaynaklarin tukenmesine cozum bulacagi yonundedir Bu yondeki en temel kaynak ise gelismis ulkelerin enerji yogunlugundaki dususu Kaynakca Drews Stefan Antal Miklos 2016 Degrowth A missile word that backfires Ecological Economics 126 182 187 doi 10 1016 j ecolecon 2016 04 001 18 Aralik 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Baykan B G 2007 From limits to growth to degrowth within French politics Environmental Politics Vol 16 No 3 pp 513 17 Filipo F 2008 Conceptual roots of degrowth sayfa 24 28 Proceedings of the First International Conference on Economic De Growth for Ecological Sustainability and Social Equity1 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Georgescu Roegen N 1971 The Entropy Law and the Economic Process Harvard University Press Cambridge Massachusetts Georgescu Roegen N 1979 La decroissance Entropie Ecologie Economie Indirilebilir fransizca 17 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Latouche S 2006 Le pari de la decroissance Fayard Paris Jean Francois Jaudon Microcredit et Maxiconso Publibook Kallis Giorgos 2018 Degrowth Agenda Publishing