Kırmızı Köprü (Azerice: Qırmızı Körpü; Gürcüce: წითელი ხიდი, Tsiteli Khidi) Gürcistan ve Azerbaycan arasındaki sınır geçiş noktasıdır. Tiflis'ten Gence'ye giden yolun üzerinde bulunur. Terim, Türkçeye Kırmızı Köprü olarak çevrilmiştir. Köprünün adı Hhrami Nehrinin üzerinden geçen ve kırmızı tuğlalardan yapılmış başka bir kemer köprüden gelmektedir. Bu köprü sınır karakollarının arasında ve insan yerleşiminin olmadığı topraklarda konumlanmıştır. Köprünün mevcut yapısı çoğunlukla 17. yüzyıldan kalmadır, ancak bölgede 12. yüzyıldan kalma başka bir köprü vardır. 'Kırmızı' köprü 1998 yılına kadar günlük olarak kullanılıyordu. 1998 yılında TRACECA (Avrupa-Kafkasya-Asya) projesinin bir parçası olarak yeni ve çok daha büyük bir köprünün tamamlanmasıyla kullanımı azalmıştır.
Ermeni tarihçi Musa Kalanakuteli'ye göre, 10. yüzyılda köprü çoktan yıkılmıştı. 10. ve 17. yüzyıllar arasında bölgede hiçbir köprü yoktu ve halk arasında “yıkılmış köprü” olarak biliniyordu. Modern köprü kırmızı tuğlalardan yapılmıştır, bu yüzden Rusya döneminde "kırmızı köprü" olarak adlandırılmıştır. Köprünün uzunluğu 175 metre, genişliği 4,3 m, yüksekliği ise 10 ila 12 metre arasında değişmektedir. Köprüde gümrük, ulaşım veya kamyonlar için kullanılabilecek farklı tipte alanlar vardır. Köprü, Gürcistan'ın ekonomik ve politik durumu için büyük öneme sahiptir. Gürcistan için koruyucu öneme sahip olan köprünün bulunduğu bölgede sık sık çatışmalar yaşandı. 7 Eylül 1795'te, Ağa Muhammed Şah'ın kalabalık ordusu, köprünün savunmasını terk eden II. Erekle birliklerinin 200 üyesine meydan okudu. Köprü savunucuları binlerce düşman askerinin saldırısına dayanamadı ve büyük bir kayıpla geri çekildi. Şubat 1921'de, bu alanda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti savaşçıları ile Bolşevik birlikleri (Kızıl Ordu) arasında bir çatışma yaşandı. Bolşevik ordusu, Gürcülerin direnişine rağmen, kırmızı köprüyü ele geçirdi ve Tiflis'e saldırdı.
Kırmızı Köprü Marketi
1990'lı yıllarda bölgede hiçbir devlete bağlı olmayan bir market vardı. Market, büyük ölçüde Gürcistan'ın Marneuli bölgesinde yaşayan etnik Azerbaycanlılar tarafından işletiliyordu ve Gürcistan'ın kaçakçılıkla mücadele kampanyasının bir parçası olarak 2006'nın ilkbaharında tartışmalı bir şekilde kapatıldı.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirmizi Kopru Azerice Qirmizi Korpu Gurcuce წითელი ხიდი Tsiteli Khidi Gurcistan ve Azerbaycan arasindaki sinir gecis noktasidir Tiflis ten Gence ye giden yolun uzerinde bulunur Terim Turkceye Kirmizi Kopru olarak cevrilmistir Koprunun adi Hhrami Nehrinin uzerinden gecen ve kirmizi tuglalardan yapilmis baska bir kemer kopruden gelmektedir Bu kopru sinir karakollarinin arasinda ve insan yerlesiminin olmadigi topraklarda konumlanmistir Koprunun mevcut yapisi cogunlukla 17 yuzyildan kalmadir ancak bolgede 12 yuzyildan kalma baska bir kopru vardir Kirmizi kopru 1998 yilina kadar gunluk olarak kullaniliyordu 1998 yilinda TRACECA Avrupa Kafkasya Asya projesinin bir parcasi olarak yeni ve cok daha buyuk bir koprunun tamamlanmasiyla kullanimi azalmistir Kirmizi Kopru Ermeni tarihci Musa Kalanakuteli ye gore 10 yuzyilda kopru coktan yikilmisti 10 ve 17 yuzyillar arasinda bolgede hicbir kopru yoktu ve halk arasinda yikilmis kopru olarak biliniyordu Modern kopru kirmizi tuglalardan yapilmistir bu yuzden Rusya doneminde kirmizi kopru olarak adlandirilmistir Koprunun uzunlugu 175 metre genisligi 4 3 m yuksekligi ise 10 ila 12 metre arasinda degismektedir Koprude gumruk ulasim veya kamyonlar icin kullanilabilecek farkli tipte alanlar vardir Kopru Gurcistan in ekonomik ve politik durumu icin buyuk oneme sahiptir Gurcistan icin koruyucu oneme sahip olan koprunun bulundugu bolgede sik sik catismalar yasandi 7 Eylul 1795 te Aga Muhammed Sah in kalabalik ordusu koprunun savunmasini terk eden II Erekle birliklerinin 200 uyesine meydan okudu Kopru savunuculari binlerce dusman askerinin saldirisina dayanamadi ve buyuk bir kayipla geri cekildi Subat 1921 de bu alanda Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti savascilari ile Bolsevik birlikleri Kizil Ordu arasinda bir catisma yasandi Bolsevik ordusu Gurculerin direnisine ragmen kirmizi kopruyu ele gecirdi ve Tiflis e saldirdi Kirmizi Kopru Marketi1990 li yillarda bolgede hicbir devlete bagli olmayan bir market vardi Market buyuk olcude Gurcistan in Marneuli bolgesinde yasayan etnik Azerbaycanlilar tarafindan isletiliyordu ve Gurcistan in kacakcilikla mucadele kampanyasinin bir parcasi olarak 2006 nin ilkbaharinda tartismali bir sekilde kapatildi Kaynakca Arsivlenmis kopya 3 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2019 Azerbaijan with excursions to Georgia published by Trailblazer third edition page 265