TRACECA ya da Avrupa-Kafkasya-Asya Taşımacılık Koridoru (akronim: Transport Corridor Europe-Caucasus-Asia); Karadeniz, Kafkasya ve Orta Asya’da uluslararası ulaştırmayı geliştirmeyi ve siyasi-ekonomik ilerlemeyi hedefleyen, devletler arası bir program. Kısaca İpek Yolu'nun yeniden canlandırılması amacıyla Orta Asya cumhuriyetlerini Kafkasya üzerinden Avrupa’ya bağlamayı hedefleyen ağırlıklı olarak demiryolu olmak üzere tüm ulaşım sistemlerini kapsayan bir Doğu – Batı koridoru olarak da tanımlanabilir.
TRACECA | |
---|---|
Kuruluş | 1993 |
Tür | Ekonomik iş birliği organizasyonu |
Konum | |
Üyeler | 14 üye ülke ve 28 AB üyesi ülke |
Genel sekreter | Mircea Ciopraga |
Resmî site |
Örgütün, ilk olarak Avrupa Komisyonu tarafından finanse edilen Daimi Sekreterliği Azerbaycan'ın başkenti Bakü şehrinde bulunmaktadır. Ayrıca Odessa'da bir bölgesel ofisi bulunmaktadır. 2009 yılından bu yana, organizasyon tümüyle üye devletler tarafından finanse edilmektedir.
Tarihçe
Yer altı ve yer üstü kaynakları bakımından oldukça zengin olan bölge ülkelerinin kaynaklarının küresel pazarlara, özellikle de Batıya ulaştırılmasında güçlüklerle karşılaşılmıştır. Zengin yeraltı ve yerüstü kaynakları, bölgenin büyük bir pazar olması, TRACECA rotasının AB ile Asya ve Uzak Doğu ülkeleri arasında bağlantı oluşturması gibi nedenler, özellikle AB’nin ilgisini bölgeye çekmiştir. AB, Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra, bağımsızlığını kazanan bölge ülkeleriyle 1991'den beri ticari ve ekonomik ilişkilerini geliştirmek girişimlerde bulunmuştur. Bu amaçla Orta Asya ve Kafkasya bölgelerine yönelik yardım ve yatırım programları geliştirmiştir. Bunlardan en önemlisi 1991 yılından beri yürütülmekte olan TACIS Programı’dır. Bu proje ile, bölgenin piyasa ekonomisi ve global pazarlarla entegrasyonu hedeflemiştir.
AB’nin bölgeyle ticari ilişkilerini geliştirmesi için, coğrafi uzaklık ve bölge ülkelerinin ulaşım altyapılarının yetersizliği sorununu gündeme getirmiştir. Bu sebeple Avrupa Birliği, TACIS Programı çerçevesinde TRACECA programını geliştirmiştir.
Programın temeli, 8 TRACECA ülkesinin (Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan) ticaret ve ulaştırma bakanlarının Avrupa Birliği yetkilileriyle Brüksel'de katıldıkları bir konferansta, 1993 yılının Mayıs ayında atılmıştır. Avrupa Birliği tarafından, zengin kaynaklara sahip Orta Asya cumhuriyetlerini, Kafkasya üzerinden, ağırlıklı olarak demiryolu ile Avrupa’ya bağlamayı hedefleyen ve tüm ulaşım sistemlerini kapsayan Doğu-Batı arasında bir koridor olarak düşünülmüştür.TRACECA'nın temel amaç ve çerçevesi, 2004 yılındaki , ve sonrasında 2006 yılında bakanlar düzeyinde Sofya'da yapılan konferansta belirlenmiştir
8 Eylül 1998 tarihinde, Türkiye, Ukrayna, Moldova, Romanya ve Bulgaristan’ın da katılımıyla toplam 12 ülkenin Devlet ve Hükûmet Başkanları tarafından, Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaşım Koridorunun Geliştirilmesi İçin Çok-Taraflı Temel Anlaşma imzalanmıştır.Bu anlaşma TRACECA Programı’nın uygulanmasına temel teşkil etmektedir.
Temel amaçlar
Bölgede yeni istihdam olanakları yaratmak ve ekonomik büyümeyi sağlamak amacıyla, programa dahil ülkeler arasında ticaretin geliştirilmesi ön sıralarda yer almaktadır. Buna ek olarak aşağıda belirtilen amaçlar belirlenmiştir:
- Uluslararası ulaştırma koridoru TRACECA’nın Trans-Avrupa Ağlarına (TENs) bağlanması;
- Ticaret ve ulaştırma sistemlerinin gelişimi sağlayan faktörlerin tanımlanması;
- TRACECA projeleri ve özel yatırımcı kredilerinin desteklenmesi;
- Uluslararası yol, hava ve demiryolu ve ulaştırma pazarlarına erişimin kolaylaştırılması;
- Malların, yolcuların ve doğal kaynakların (petrol ve doğal gaz) dolaşımının teşvik edilmesi;
- Trafik emniyetinin, malların güvenliğinin ve çevresel korumanın garanti altına alınması;
- Çeşitli ulaştırma modları (karayolu, denizyolu, havayolu) arasında eşit rekabet kuralların oluşturulması.
Projeye dahil ülkeler
Projeye dahil ülkeler aşağıda listelenmiştir:
İran 2009 yılında organizasyona dahil olmak için resmi başvuru yaptı. Ancak Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliğinin İran'a yönelik amborgoları yüzünden, İran'ın projelere katılımı konusunda sıkıntılar yaşanmaktadır.
Sekreterya
Daimi Sekretaryanın başında, icra makamı olarak Genel Sekreter görev yapmaktadır.
№ | Genel Sekreter | Görev tarihi | Ülkesi | Ref |
---|---|---|---|---|
1 | Zviad Kvatçantiradze | 2000–2002 | Gürcistan | |
2 | Abdürreşid Tagirov | 2002–2003 | Özbekistan | |
3 | Ludmila Trenkova | 2003–2006 | Bulgaristan | |
4 | Rustan Yenalinov | 2006–2009 | Kazakistan | |
5 | Cantoro Satıbaldiyev | 2009–2011 | Kırgızistan | |
6 | Eduard Biriucov | 2011–2014 | Moldova | |
7 | Mircea Ciopraga | 2015– | Romanya |
Kaynakça
- ^ "Avrupa Kafkasya Asya Ulaştırma Koridoru (TRACECA)". 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017.
- ^ a b "TRACECA Member Countries" 2 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Traceca.org, accessed 30 January 2017
- ^ Süleyman ŞENSOY. "Demirden İpek Yolu: Traceca Projesi". 12 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017.
- ^ Serap Ovalı. . 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017.
- ^ Dekanozishvili, Mariam "The EU in the South Caucasus:By What Means, to What End?" 2 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Georgian Foundation for Strategic and International Studies, January 2004, accessed 30 January 2017
- ^ Henderson, Karen; Weaver, Carol (2010). The Black Sea region and EU policy: the challenge of divergent agendas. . ss. 143-145. ISBN . 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017.
- ^ Uta Lojistik. . 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017.
- ^ Deniz Servantie. (PDF). 9 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2017.
- ^ "Iran joins TRACECA" 2 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., UPI.com, 28 September 2009, accessed 30 January 2017
- ^ "Former TRACECA Secretaries General" 7 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Traceca.org, accessed 30 January 2017
- ^ "Mircea Ciopraga elected as TRACECA Secretary General for two-term period" 2 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., abc.az, 2 February 2015, accessed 30 January 2017
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
TRACECA ya da Avrupa Kafkasya Asya Tasimacilik Koridoru akronim Transport Corridor Europe Caucasus Asia Karadeniz Kafkasya ve Orta Asya da uluslararasi ulastirmayi gelistirmeyi ve siyasi ekonomik ilerlemeyi hedefleyen devletler arasi bir program Kisaca Ipek Yolu nun yeniden canlandirilmasi amaciyla Orta Asya cumhuriyetlerini Kafkasya uzerinden Avrupa ya baglamayi hedefleyen agirlikli olarak demiryolu olmak uzere tum ulasim sistemlerini kapsayan bir Dogu Bati koridoru olarak da tanimlanabilir TRACECAKurulus1993TurEkonomik is birligi organizasyonuKonumAvrasyaUyeler14 uye ulke ve 28 AB uyesi ulkeGenel sekreterMircea CiopragaResmi sitetraceca org org en home Orgutun ilk olarak Avrupa Komisyonu tarafindan finanse edilen Daimi Sekreterligi Azerbaycan in baskenti Baku sehrinde bulunmaktadir Ayrica Odessa da bir bolgesel ofisi bulunmaktadir 2009 yilindan bu yana organizasyon tumuyle uye devletler tarafindan finanse edilmektedir TarihceYer alti ve yer ustu kaynaklari bakimindan oldukca zengin olan bolge ulkelerinin kaynaklarinin kuresel pazarlara ozellikle de Batiya ulastirilmasinda gucluklerle karsilasilmistir Zengin yeralti ve yerustu kaynaklari bolgenin buyuk bir pazar olmasi TRACECA rotasinin AB ile Asya ve Uzak Dogu ulkeleri arasinda baglanti olusturmasi gibi nedenler ozellikle AB nin ilgisini bolgeye cekmistir AB Sovyetler Birligi dagildiktan sonra bagimsizligini kazanan bolge ulkeleriyle 1991 den beri ticari ve ekonomik iliskilerini gelistirmek girisimlerde bulunmustur Bu amacla Orta Asya ve Kafkasya bolgelerine yonelik yardim ve yatirim programlari gelistirmistir Bunlardan en onemlisi 1991 yilindan beri yurutulmekte olan TACIS Programi dir Bu proje ile bolgenin piyasa ekonomisi ve global pazarlarla entegrasyonu hedeflemistir AB nin bolgeyle ticari iliskilerini gelistirmesi icin cografi uzaklik ve bolge ulkelerinin ulasim altyapilarinin yetersizligi sorununu gundeme getirmistir Bu sebeple Avrupa Birligi TACIS Programi cercevesinde TRACECA programini gelistirmistir Programin temeli 8 TRACECA ulkesinin Ermenistan Azerbaycan Gurcistan Kazakistan Kirgizistan Tacikistan Turkmenistan ve Ozbekistan ticaret ve ulastirma bakanlarinin Avrupa Birligi yetkilileriyle Bruksel de katildiklari bir konferansta 1993 yilinin Mayis ayinda atilmistir Avrupa Birligi tarafindan zengin kaynaklara sahip Orta Asya cumhuriyetlerini Kafkasya uzerinden agirlikli olarak demiryolu ile Avrupa ya baglamayi hedefleyen ve tum ulasim sistemlerini kapsayan Dogu Bati arasinda bir koridor olarak dusunulmustur TRACECA nin temel amac ve cercevesi 2004 yilindaki ve sonrasinda 2006 yilinda bakanlar duzeyinde Sofya da yapilan konferansta belirlenmistir 8 Eylul 1998 tarihinde Turkiye Ukrayna Moldova Romanya ve Bulgaristan in da katilimiyla toplam 12 ulkenin Devlet ve Hukumet Baskanlari tarafindan Avrupa Kafkasya Asya Ulasim Koridorunun Gelistirilmesi Icin Cok Tarafli Temel Anlasma imzalanmistir Bu anlasma TRACECA Programi nin uygulanmasina temel teskil etmektedir Temel amaclarBolgede yeni istihdam olanaklari yaratmak ve ekonomik buyumeyi saglamak amaciyla programa dahil ulkeler arasinda ticaretin gelistirilmesi on siralarda yer almaktadir Buna ek olarak asagida belirtilen amaclar belirlenmistir Uluslararasi ulastirma koridoru TRACECA nin Trans Avrupa Aglarina TENs baglanmasi Ticaret ve ulastirma sistemlerinin gelisimi saglayan faktorlerin tanimlanmasi TRACECA projeleri ve ozel yatirimci kredilerinin desteklenmesi Uluslararasi yol hava ve demiryolu ve ulastirma pazarlarina erisimin kolaylastirilmasi Mallarin yolcularin ve dogal kaynaklarin petrol ve dogal gaz dolasiminin tesvik edilmesi Trafik emniyetinin mallarin guvenliginin ve cevresel korumanin garanti altina alinmasi Cesitli ulastirma modlari karayolu denizyolu havayolu arasinda esit rekabet kurallarin olusturulmasi Projeye dahil ulkeler AB ulkeleri TRACECA ya dahil ulkeler TRACECA anlasmasini imzalamis fakat henuz dahil olmayan ulkeler Projeye dahil ulkeler asagida listelenmistir Ermenistan Azerbaycan Bulgaristan Gurcistan Kazakistan Kirgizistan Iran Moldova Romanya Turkiye Ukrayna Ozbekistan Tacikistan Turkmenistan Avrupa Birligi Iran 2009 yilinda organizasyona dahil olmak icin resmi basvuru yapti Ancak Birlesmis Milletler ve Avrupa Birliginin Iran a yonelik amborgolari yuzunden Iran in projelere katilimi konusunda sikintilar yasanmaktadir SekreteryaDaimi Sekretaryanin basinda icra makami olarak Genel Sekreter gorev yapmaktadir Genel Sekreter Gorev tarihi Ulkesi Ref1 Zviad Kvatcantiradze 2000 2002 Gurcistan2 Abdurresid Tagirov 2002 2003 Ozbekistan3 Ludmila Trenkova 2003 2006 Bulgaristan4 Rustan Yenalinov 2006 2009 Kazakistan5 Cantoro Satibaldiyev 2009 2011 Kirgizistan6 Eduard Biriucov 2011 2014 Moldova7 Mircea Ciopraga 2015 RomanyaKaynakca Avrupa Kafkasya Asya Ulastirma Koridoru TRACECA 23 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2017 a b TRACECA Member Countries 2 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Traceca org accessed 30 January 2017 Suleyman SENSOY Demirden Ipek Yolu Traceca Projesi 12 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2017 Serap Ovali 27 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2017 Dekanozishvili Mariam The EU in the South Caucasus By What Means to What End 2 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Georgian Foundation for Strategic and International Studies January 2004 accessed 30 January 2017 Henderson Karen Weaver Carol 2010 The Black Sea region and EU policy the challenge of divergent agendas ss 143 145 ISBN 978 1 4094 1201 4 15 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2017 Uta Lojistik 27 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2017 Deniz Servantie PDF 9 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2017 Iran joins TRACECA 2 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde UPI com 28 September 2009 accessed 30 January 2017 Former TRACECA Secretaries General 7 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Traceca org accessed 30 January 2017 Mircea Ciopraga elected as TRACECA Secretary General for two term period 2 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde abc az 2 February 2015 accessed 30 January 2017