Kırmızı ve Siyah (Fransızca: Le Rouge et le Noir), ilk baskısı 1830'da yapılan, Fransız yazar Stendhal'ın romanı. Türkçeye Kızıl ile Kara olarak da çevrilmiştir.Parma Manastırı ile birlikte Stendhal'in en güçlü iki yapıtından biri kabul edilir.[]
Le Rouge et le Noir | |
![]() 1854 yılında yapılan Fransızca baskının kapağı | |
Yazar | Stendhal |
---|---|
Ülke | Fransa |
Dil | Fransızca |
Tür | Psikolojik roman |
Yayım | 1830 |
Konusu
Julien Sorel, kereste fabrikası sahibinin oğlu olan, hırslı bir genç adamdır. Franche-Comté'de küçük bir kasaba olan Verrières'de yaşamaktadır. Napolyon'un ateşli bir hayranıdır.
Julien, kasabanın muhafazakar belediye başkanı Mösyö Rênal'in evinde öğretmen olarak çalışmaya başlar. Bu sırada ev sahibesi Madam de Rênal ile aşk yaşar. Kentte söylentilerin yayılması üzerine Julien, Besançon'da bulunan kilisede çalışmaya gider.
Burada Julien güçlü arkadaşlıklar kurmayı başarır. Sonunda De la Mole Markisi'nin dikkatini çeker ve onun evinde katip olarak işe başlar. Marki'nin kızı Mathilde, Julien'e aşık olur, fakat aşkı ile sosyal konumu arasında kalır.
Mathilde hamile kalınca babasına Julien'le evlenme niyetini bildirir. Marki, Julien'in çeyiz avcısı olduğundan şüphelenir; yine de ona bir unvan ve maaş bahşeder. Düğün hazırlıkları sürerken, Madam de Rênal'den Marki'ye Julien'in kendisini baştan çıkardığını ve aslında bir sahtekar olduğunu bildiren bir mektup gelir.
Tüm hayallerinin ve umutlarının yıkıldığını gören Julien, Verrières'e gider, kilisede Madam de Renal'i görür ve onu silahla yaralar. Mathilde'in çabalarına rağmen hapsedilir ve idama mahkûm edilir. Giyotinde idam edildikten sonra Mathilde, Julien'in kafasını alır, öper ve gömer. Madam de Renal üç gün sonra umutsuzluktan ölür.
Temalar
Napolyon Bonapart'ın sürgüne gönderilişi ile yaşanan Restorasyon Dönemi'ni anlatan Stendhal; Katolik Kilisesi'ni, liberal kesimi, aristokratları, burjuvaları, kralcıları ve özgürlükçüleri de olayın akışına adapte etmiş, eleştirmeyi ihmal etmemiş, tutkulu bir aşkın hikâyesi içinde Fransa'nın genel görünüşü ile ilgili yorumlar yapmıştır. Yükselme ihtirası ile yanıp tutuşan bir genç olan 'in zaman zaman ikiyüzlülüğe kadar varan içten pazarlıklı halini, gerçekten bağlı olduğu dünya görüşünü ve Napolyon hayranlığını saklamaya çalışırken yaşadığı bunalımı anlatan roman bu yönü ile bir psikolojik roman özelliği taşır.
Stendhal, romanına kendi özel hayatından birçok isim katmıştır. Hayal kırıklıklarında, sevinçlerinde ve anılarında yer eden karakterleri romanın satır aralarında kullanmaktan çekinmemiştir. Romanın ana karakteri Julien'in papaz okulunda tanıştığı Chazel, yazarın çocukluk arkadaşlarından biridir. Metreslerinden birinin adının, Stendhal'i Mérimeé ile aldatan Madam Rubempré'nin, romanda Besançon'daki eski belediye başkanının karısı olan yaşlı ve zengin bir kadının adı olarak kullanılması ise ilginçtir.
Yapıtlarını oluştururken önceden uzun uzun tasarlamak yerine irticalen yapılan bir kurguyu seçen Stendhal, yazma konusundaki yeteneğini para amaçlı kullanmamış, gerçek bir sanatçı gibi davranıp, estetik kaygıyı ön planda tutmuştur. Bugün birçok tamamlanmamış eserinin, yazarın evinde bir köşeye atıldığı ve hiç basılmadığı bilinmektedir. İnsanlık Komedyası projesi ile 95'e yakın roman ve hikâye ortaya koyan Balzac'ın yanında, Stendhal'in sayısı beşi geçmeyen romanları, birkaç hikâyesi, otobiyografisi ve birkaç gezi yazısı göze az gözükebilir. Buna rağmen ustaca yapılan kurgusu, sürükleyici anlatımı ve başarılı ruh tahlilleri ile Kırmızı ve Siyah bugün birçok eleştirmence dünyanın en iyi 10 romanından biri kabul edilerek, Stendhal'ın tek noksanlığı olan eserlerinin sayıca azlığını kapatmıştır.Ayrıca dünya klasiklerindendir.
İngiliz yazar Somerset Maugham Kırmızı ve Siyah için şöyle der:
“ | Kırmızı ve Siyah, bir aşkın, gittikçe büyüyen bir aşkın hikâyesidir. Korkuları, duraksamaları, ateşli tutkusuyla, usta elinden çıkmıştır. Onu okumak eşsiz bir yaşantıdır. | „ |
Kaynakça
- ^ Garzanti, Aldo (1974) [1972]. Enciclopedia Garzanti della letteratura (İtalyanca). Milan: Garzanti. s. 874.
Dış bağlantılar
Fransızca Vikikaynak'ta Kırmızı ve Siyah ile ilgili metin bulabilirsiniz.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirmizi ve Siyah Fransizca Le Rouge et le Noir ilk baskisi 1830 da yapilan Fransiz yazar Stendhal in romani Turkceye Kizil ile Kara olarak da cevrilmistir Parma Manastiri ile birlikte Stendhal in en guclu iki yapitindan biri kabul edilir kaynak belirtilmeli Kirmizi ve SiyahLe Rouge et le Noir1854 yilinda yapilan Fransizca baskinin kapagiYazarStendhalUlkeFransaDilFransizcaTurPsikolojik romanYayim1830KonusuJulien Sorel kereste fabrikasi sahibinin oglu olan hirsli bir genc adamdir Franche Comte de kucuk bir kasaba olan Verrieres de yasamaktadir Napolyon un atesli bir hayranidir Julien kasabanin muhafazakar belediye baskani Mosyo Renal in evinde ogretmen olarak calismaya baslar Bu sirada ev sahibesi Madam de Renal ile ask yasar Kentte soylentilerin yayilmasi uzerine Julien Besancon da bulunan kilisede calismaya gider Burada Julien guclu arkadasliklar kurmayi basarir Sonunda De la Mole Markisi nin dikkatini ceker ve onun evinde katip olarak ise baslar Marki nin kizi Mathilde Julien e asik olur fakat aski ile sosyal konumu arasinda kalir Mathilde hamile kalinca babasina Julien le evlenme niyetini bildirir Marki Julien in ceyiz avcisi oldugundan suphelenir yine de ona bir unvan ve maas bahseder Dugun hazirliklari surerken Madam de Renal den Marki ye Julien in kendisini bastan cikardigini ve aslinda bir sahtekar oldugunu bildiren bir mektup gelir Tum hayallerinin ve umutlarinin yikildigini goren Julien Verrieres e gider kilisede Madam de Renal i gorur ve onu silahla yaralar Mathilde in cabalarina ragmen hapsedilir ve idama mahkum edilir Giyotinde idam edildikten sonra Mathilde Julien in kafasini alir oper ve gomer Madam de Renal uc gun sonra umutsuzluktan olur TemalarNapolyon Bonapart in surgune gonderilisi ile yasanan Restorasyon Donemi ni anlatan Stendhal Katolik Kilisesi ni liberal kesimi aristokratlari burjuvalari kralcilari ve ozgurlukculeri de olayin akisina adapte etmis elestirmeyi ihmal etmemis tutkulu bir askin hikayesi icinde Fransa nin genel gorunusu ile ilgili yorumlar yapmistir Yukselme ihtirasi ile yanip tutusan bir genc olan in zaman zaman ikiyuzluluge kadar varan icten pazarlikli halini gercekten bagli oldugu dunya gorusunu ve Napolyon hayranligini saklamaya calisirken yasadigi bunalimi anlatan roman bu yonu ile bir psikolojik roman ozelligi tasir Stendhal romanina kendi ozel hayatindan bircok isim katmistir Hayal kirikliklarinda sevinclerinde ve anilarinda yer eden karakterleri romanin satir aralarinda kullanmaktan cekinmemistir Romanin ana karakteri Julien in papaz okulunda tanistigi Chazel yazarin cocukluk arkadaslarindan biridir Metreslerinden birinin adinin Stendhal i Merimee ile aldatan Madam Rubempre nin romanda Besancon daki eski belediye baskaninin karisi olan yasli ve zengin bir kadinin adi olarak kullanilmasi ise ilginctir Yapitlarini olustururken onceden uzun uzun tasarlamak yerine irticalen yapilan bir kurguyu secen Stendhal yazma konusundaki yetenegini para amacli kullanmamis gercek bir sanatci gibi davranip estetik kaygiyi on planda tutmustur Bugun bircok tamamlanmamis eserinin yazarin evinde bir koseye atildigi ve hic basilmadigi bilinmektedir Insanlik Komedyasi projesi ile 95 e yakin roman ve hikaye ortaya koyan Balzac in yaninda Stendhal in sayisi besi gecmeyen romanlari birkac hikayesi otobiyografisi ve birkac gezi yazisi goze az gozukebilir Buna ragmen ustaca yapilan kurgusu surukleyici anlatimi ve basarili ruh tahlilleri ile Kirmizi ve Siyah bugun bircok elestirmence dunyanin en iyi 10 romanindan biri kabul edilerek Stendhal in tek noksanligi olan eserlerinin sayica azligini kapatmistir Ayrica dunya klasiklerindendir Ingiliz yazar Somerset Maugham Kirmizi ve Siyah icin soyle der Kirmizi ve Siyah bir askin gittikce buyuyen bir askin hikayesidir Korkulari duraksamalari atesli tutkusuyla usta elinden cikmistir Onu okumak essiz bir yasantidir Kaynakca Garzanti Aldo 1974 1972 Enciclopedia Garzanti della letteratura Italyanca Milan Garzanti s 874 Dis baglantilarFransizca Vikikaynak ta Kirmizi ve Siyah ile ilgili metin bulabilirsiniz Gutenberg Projesi nde Kirmizi ve Siyah Fransizca metin