Marie-Henri Beyle (23 Ocak 1783, Grenoble – 23 Mart 1842, Paris), daha çok mahlası Stendhal ile bilinen Fransız realist yazardır. Fransa ve İtalya'da yaşamış, yazarlık, askerlik ve diplomatlık yapmıştır. Kırmızı ve Siyah, Parma Manastırı gibi romanların yazarıdır.
Stendhal | |
---|---|
Stendhal'in 1840 yılında yapılan portresi | |
Doğum | Marie Henri-Beyle Stendhal 23 Ocak 1783 Grenoble, Fransa |
Ölüm | 23 Mart 1842 (59 yaşında) Paris, Fransa |
Defin yeri | Montmarte Mezarlığı 48°53′16″K 2°19′49″D / 48.88778°K 2.33028°D |
Takma adlar | Stendhal, Henri Stendhal, Stendalis, Louis Alexandre Bombet, Anastase de Serpière, Don Flegme, William Crocodile, Dominique |
Meslek | Yazar, asker, diplomat |
Milliyet | Fransız |
Dönem | 19. yüzyıl |
Tür | Roman, Deneme, Gezi Yazısı, Biyografi |
Edebî akım | Romantizm, realizm |
Önemli eser | Kırmızı ve Siyah Parma Manastırı |
Önemli ödülleri | Légion d'honneur Şövalyesi |
Etkiledikleri | |
Etkilendikleri | |
Yaşam öyküsü
Gençliği (1783-1800)
Marie-Henri Beyle, Grenoble'da 23 Ocak 1783 tarihinde burjuva bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası avukat Chérubin-Joseph Beyle (d.1747), annesi Henriette Gagnon'dur (d.1757). Bu ailede Pauline Eléonore (d. 1786) ve Zénaïde-Caroline (d. 1788) adlı iki kız kardeşi olan Marie-Henri, henüz yedi yaşındayken, 1790 yılında, çok sevdiği annesini kaybetti. Fransız İhtilali döneminde asilzadelerin ve Katolik Kilisesi'nin yanında yer alan, aile içinde de baskıcı ve muhafazakâr olan babasıyla hiçbir zaman anlaşamayan ve bunu eserlerine yansıtan Marie-Henri, babası ve teyzesi Séraphine tarafından büyütülürken, dedesi Henri Gagnon (d.1728) ve onun uşağı Lambert ile arkadaşlık yaptı.
13 yaşına kadar evde eğitim gören ve bu sırada edebiyata ilgi duymaya başlayan Marie-Henri, 1796'da Grenoble'da açılan École Centrale adlı okula kaydoldu. Bu okulda yaşıtlarıyla yaşadığı sorunlar sınıf arkadaşlarından biriyle düello yapmasına kadar vardı. Buna rağmen derslerinde başarılı oldu; resim ve matematik dallarında ödül kazandı. Bu dönemde Selmours adında, beş perdelik ilk komedyasını kaleme aldı. École Centrale'de üç yıl öğrenim gördükten sonra École Polytechnique'te eğitim alma ve mühendis olma niyetiyle 30 Ekim 1799'da Grenoble'dan ayrılarak Paris'e gitti.
Askerlik dönemi (1800-1814)
Napolyon Bonapart'ın hükûmet darbesiyle Fransız Konsülü olmasının ertesi günü (10 Kasım 1799) Paris'e ulaştı. Çok geçmeden mühendis olma hayalinden vazgeçti, zengin bir bürokrat olan kuzeni Noël Daru'nün (1729-1804) evinde yaşadı ve Noël'in oğlu Pierre'in yanında bir süre kâtiplik yaptı. İlk aşkı olan Adèle Rebuffel (1788-1861) ile bu dönemde tanıştı. Pierre'in kardeşi Martial'in (1784-1829) etkisiyle orduya katılmak üzere 7 Mayıs 1800 tarihinde Paris'ten ayrılarak, ağır süvari birliğinde teğmen olarak görev yapacağı Milano'ya doğru yola çıktı.Domenico Cimarosa ve Gioachino Rossini'nin müziğini ve Vittorio Alfieri'nin eserlerini tanıdığı ve önce Madame Martin, sonra da Angela Pietragrua adlarında iki kadına âşık olduğu Milano'da Ekim ayına kadar geçirdiği kısa süreyi, sonradan yazdığı otobiyografisi Henri Brulard'ın Hayatı'nda "hayatının en güzel dönemi" olarak niteledi. 23 Ekim 1800 tarihinde terfi ederek Milano'dan ayrıldı ama Lombardiya ve Piyemonte bölgelerindeki birliklerde görev almaya devam etti. Aralık 1801'de sağlığını gerekçe göstererek ordudan ayrıldı ve Grenoble'a döndü. Burada üç ay kaldıktan sonra Nisan 1802'de Paris'e gitti ve aynı yılın Temmuz ayında ordudaki görevinden resmen istifa etti.
Aşk yaşadığı Mélanie Guilbert adlı genç aktrisin peşinden gitti ve 25 Temmuz 1805'te Marsilya'ya vardı. Orada ticarete atıldıysa da başarısız oldu. Ertesi yıl Paris'e döndü, ordudan istifası nedeniyle arasının açıldığı Daru ailesiyle ilişkilerini düzeltti ve kuzeniyle birlikte, Fransız işgali altında bulunan Prusya'ya gitti. 28 Ekim 1806'da Berlin'e vardı ve iki gün sonra Pierre Daru tarafından yeniden askeri bir göreve atandı. Prusya ve Avusturya'da çeşitli görevlerde bulunduktan sonra 1810 yılı başında Paris'e döndü. Aynı yıl başkentte bir başka resmî göreve atandı. 1811 yılında Angéline Béreyter adındaki genç bir opera sanatçısıyla aşk yaşadı. Birkaç ay sonra uzaktan akrabası Alexandrine Daru'ye aşkını ilan etti, fakat karşılık bulamadı.
24 Haziran 1812 tarihinde başlayan Napolyon'un Rusya seferine katıldı, Moskova'nın yanışına şahit oldu; üçte ikisi ölen veya esir düşen Fransız ordusunda eve dönmeyi başaran askerlerden biri oldu. Ancak notlarının önemli bir kısmını, ordu Rusya'dan geri çekilirken kaybetti. Yaklaşık altı ay süren bu sefer sırasında, Almanya'nın kuzeydoğusundaki Stendal kasabasından ilham alarak, yazılarında "Stendhal" takma adını kullanmaya başladı.
31 Ocak 1813 tarihinde Paris'e döndü ve sevgililerinden Angéline Béreyter ile birlikte yaşamaya başladı.Altıncı Koalisyon Savaşı sırasında Mainz, Bautzen ve Żagań bölgelerinde görevlendirildi. Ateşli hastalığı ilerleyince istirahat için önce Dresden'e, ardından 14 Ağustos 1813'te Paris'e gönderildi. Bu vesileyle 7 Eylül'de Milano'ya gitti; Venedik ve Como bölgelerini görme fırsatı buldu. 20 Eylül 1813 günü dedesi Henri Gagnon öldü. 14 Kasım günü görev için Fransa'ya çağrıldı, ardından İsviçre'nin Carouge kentinde ve Grenoble'da görevlendirildi. Hastalığı artınca 1814 Mart ayının sonlarında Paris'e döndü. Napolyon'un düşüşü ve XVIII. Louis'nin Mayıs ayında Paris'e girişi üzerine yeni hükûmete yanaşmak istese de başarılı olamadı ve Milano'ya taşınmaya karar verdi.
Mayıs 1814'te, Joseph Haydn, Amadeus Mozart ve Pietro Metastasio'nun hayatlarını anlatan bir kitap yazmaya karar verdi. Ocak 1815'te yayımlanan bu kitap, İtalya'da Giuseppe Carpani tarafından yakın zamanda yayımlanmış bir kitaptan önemli ölçüde intihal içerdiği için Carpani ve Stendhal arasında sert bir tartışmaya neden oldu.
İtalya dönemi (1814-1821)
Napolyon'un düşüşüyle Fransa'dan ayrılan Beyle, 10 Ağustos 1814 tarihinde Milano'ya ulaştı. Napolyon'un 1815 Mart'ında yeniden Fransa'nın başına geçmesine rağmen memleketine dönmeyi düşünmedi.
Milano'da önce eski sevgilisi Angela Pietragrua'yla bir araya gelmeye çalıştı, fakat beklediği ilgiyi göremedi. Civardaki İtalyan kentlerini gezen Beyle, Milano'daki sanat camiasında etkinlik gösterdi ve İngiliz edebiyatını da inceleme fırsatı buldu; hatta Lord Byron ile tanıştı. 1817 Ağustos'unda kısa süreliğine Paris'i ziyaret ettiği seyahatinde Londra'ya da gitti. Paris'te bulunduğu sırada İtalya'da Resim Sanatının Tarihi adlı kitabını kendi imzasıyla, Roma, Napoli ve Floransa adlı eserini ise Stendhal mahlasıyla yayımlattı. Milano'ya döndüğünde Napolyon'un Hayatı eseri üzerinde çalışmaya başladı.
1818 Mart ayında arkadaşı Giuseppe Vismara aracılığıyla, Metilde Viscontini Dembowski'yle tanıştı; çok geçmeden âşık oldu, izleyen yıllarda uğraşmasına rağmen aşkına karşılık bulamadı. 1819 yılında babası Chérubin-Joseph Beyle'i kaybetti. 1820 yılının ikinci yarısında, hakkındaki "Fransız ajanı olduğu" iddialarının toplumda yayılması üzerine, Haziran 1821'de Fransa'ya döndü. Ayrılmadan önce son kez görüştüğü Metilde, dört yıl sonra tabes dorsalis nedeniyle öldü. Stendhal, Metilde'ye karşı hissettiklerinin etkisiyle, Aşk Üzerine (De l'amour) adlı denemesini bu dönemde yazdı.
Fransa dönemi (1821-1830)
Milano'dan ayrıldıktan sonra Paris'e yerleşti ve vaktinin çoğunu kültür-sanat çevrelerinde geçirmeye başladı. 1817 yılında kısaca uğramış olduğu Londra'yı 1821 yılının Ekim-Kasım aylarında beş haftalık süreyle ziyaret etti; kentte kültürel ve turistik etkinliklerde bulundu.
1823 yılında yayımladığı Racine ve Shakespeare ve Rossini'nin Hayatı adlı eserlerle Romantizm akımının üstünlüğünü savundu.
Geçimini sağlamak için gazetecilik yapmaya başladı; 1824-1827 yılları arasında Journal de Paris'nin yanı sıra Paris Monthly Review, New Monthly Magazine, London Magazine gibi İngilizce yayınlara da içerik sağladı. On yıl kadar önce tanıştığı Clémentine Curial ile 1824-1826 yılları arasında yaşadığı aşk sayesinde Metilde'nin acısını hafifletti. Clémentine'in kendisine duyduğu ilgiyi kaybetmesiyle yaşadığı üzüntüyü gidermek amacıyla 1826 yazını İngiltere'de geçirdi. Döndüğünde ilk romanı Armance'ı tamamladı ve ertesi yılın başlarında yayımlattı. 1829'da metresi olan Alberthe de Rubempré'yi bir arkadaşıyla yakaladı; 1830 yılında genç İtalyan Giulia Rinieri'yle aşk yaşadı.
Paris'te geçirdiği dokuz yıllık sürede entelektüel yaşamının epey geliştirdi; denemeler, gazete yazıları, gezi yazıları ve kısa öyküler yazdı. En ünlü eseri Kırmızı ve Siyah'ı yazmaya başladığı sırada, Temmuz Devrimi sonrasında, 13 Kasım 1830'da Paris'ten ayrıldı ve yeniden İtalya'ya gitti.
İtalya'ya dönüşü (1830-1836)
Temmuz Devrimi sonrasında yeni bir resmî görev alma girişiminde bulundu; tanıdıklarının aracılığıyla İtalya'nın Livorno şehrine konsolos olarak atanmak istedi, fakat 25 Eylül 1830 günü, Trieste şehrine tayin edildi. Yola çıkmadan önce Giulia Rinieri'lye evlenmek için kızın vasisi Daniello Berlinghieri'den izin istedi, fakat alamadı.
6 Kasım'da Paris'ten ayrıldı; günümüzde İtalya'da bulunan, ancak o dönemde Avusturya İmparatorluğu'nun parçası olan Trieste'ye 25 Kasım 1830 tarihinde ulaştı. Fakat ataması, Avusturya Şansölyesi Klemens von Metternich tarafından, Stendhal'in liberal görüşleri gerekçe gösterilerek, 19 Aralık günü resmi olarak reddedildi. Kentte sivil olarak vakit geçiren Stendhal, 5 Mart 1831 tarihinde Papalık Devleti sınırları içindeki Civitavecchia kentine konsolos olarak atandı. Dinsiz olması nedeniyle Papalık tarafından hoş karşılanmayan, fakat devletin Fransa'yla iyi geçinme niyeti nedeniyle ataması kabul edilen Stendhal, Avusturya'nın da baskısıyla sürekli gözetim altında tutuldu.
Stendhal, nüfusu o dönem 7500'ü geçmeyen bu küçük kenti sıkıcı bularak, vaktinin çoğunu, Roma başta olmak üzere, civardaki büyük şehirlerde geçirmeye başladı. Fransız diplomatik çevresiyle ve yerli aristokratlarla arkadaşlık eden Stendhal, 1810'larda Milano'da ve 1820'lerde Paris'te bulduğu rahatlığı ve kültürel zenginliği bulamadı. Fırsat buldukça Fransa'yı ziyaret etti; Aralık 1834'te Marsilya'da Alfred de Musset ve George Sand ile tanıştı.
Eski sevgilisi Giulia Rinieri'nin İtalya'ya döndüğünü duyunca 1833 yılı başında Siena'ya giderek, evlenmek için yeniden girişimde bulundu, ama yine başarılı olamadı ve Giulia, 1833 Haziran'ında Giulio Martini ile evlendi.
1834 yılında Civitavecchia Konsolosluğu çalışanlarından, Selanikli Lysimaque Mercure Caftangioglou Tavernier'in (d.1805) terfi etmesi için aracı oldu, fakat Tavernier, terfi alır almaz Stendhal'i şikayet etmeye ve koltuğunu elinden almaya çalıştı; bu sürecin sonunda Fransa Dışişleri Bakanlığı'ndan uyarı alan Stendhal, makamından uzak kaldığı seyahatlerini azaltmak zorunda kaldı. Bu vesileyle, İtalya'ya geldiği günden beri üzerine düşmediği edebi çalışmalarını artırdı; Lucien Leuwen ve Henri Brulard'ın Hayatı adlı eserlerini büyük ölçüde tamamladı ve birçok öykü kaleme aldı.
Paris dönemi (1836-1839)
Bakanlığından aldığı izinle 1836'da görev yerinden ayrılarak geçici olarak Paris'e döndü, sonra da konsolosluk görevinden resmi olarak ayrılmadan, bu geçici kalışını ucu açık biçimde uzattı. Çok geçmeden Barones Eulalie-Françoise Lacuée'ye evlenme teklif etti, ama reddedildi. Jules Gaulthier'e yaptığı kur da sonuçsuz kaldı. Fransa'nın çeşitli bölgelerinde gerçekleştirdiği gezileri Bir Turistin Anıları ("Mémoires d'un touriste") ve Güney Fransa Gezileri ("Voyage dans le Midi de la France") başlığını verdiği kitaplarda anlattı. En bilinen eserlerinden Parma Manastırı'nı 1839 yılının sonunda, 52 gün gibi kısa bir süre içinde yazdı.
Hükûmet değişikliği nedeniyle görev yeri Civitavecchia'ya dönmesi gerekti ve 24 Haziran 1839'da Paris'ten ayrıldı.
Son yılları (1839-1842)
Civitavecchia'ya 10 Ağustos 1839 tarihinde ulaştı. Görevinin başına dönmenin yanı sıra, Roma'yı sık sık ziyaret ederek sosyal bağlantılarını kuvvetlendirdi. Bu esnada Lamiel adlı romanını yazmaya başladı.
Frengi hastalığı nedeniyle bozulmuş olan sağlığı, 1840 yılında iyice kötüleşti ve bayılma, geçici felç ve konuşma güçlükleri yaşamaya başladı. Sağlık sorunları nedeniyle Paris'e dönme izni aldı; 21 Ekim 1841'de İtalya'dan ayrıldı ve 8 Kasım'da Paris'e ulaştı. Tedavisi devam ederken, son gününde dahi, Lamiel ve diğer hikâyeleri üzerinde çalışmayı sürdürdü, Aşk Üzerine'yi çeşitli değişikliklerle yeniden yayımlamak için hazırlandı.
Dışişleri Bakanlığı'nda 22 Mart 1842 tarihinde katıldığı bir toplantıdan çıktıktan sonra, Neuve-des-Capucines Sokağı'nda yeniden bayıldı ve komaya girdi. 22 Mart'ı 23 Mart'a bağlayan gece saat 2'de öldü.
Val-d'Oise'ın Andilly beldesine, dinî merasim olmadan gömülmek istediğini vasiyet etmişse de, Paris'teki Notre-Dame-de-l'Assomption kilisesinde düzenlenen dinî merasim sonrasında Montmarte Mezarlığı'na defnedildi. Mezarına, 1820 yılında Milano'da tespit etmiş olduğu "Yazdı, sevdi, yaşadı" (Milano lehçesinde: "Scrisse, amò, visse") sözü yazıldı.
Kişisel yaşamı
Dindar yetiştirilmesine karşın sonradan agnostik oldu.
Hiç evlenmedi, hiç çocuğu olmadı. Hatıralarında anlattıkları çerçevesinde, en az 7 sevgilisi oldu. Bunların en uzun sürelisi, 11 yıldan uzun süre boyunca, aralıklarla da olsa temasta olduğu Giulia Rinieri'dir. Milano'da tanıştığı, karşılıksız aşkı Metilde Viscontini'yi ise hiç unutmamıştır.
- Babası Chérubin-Joseph Beyle (1747-1819)
- Kardeşi Pauline Beyle (1786-1857)
- Kardeşi Zénaïde Beyle (1788-1866)
- Dedesi Henri Gagnon (1728-1813)
- Sertliğiyle hatırladığı öğretmeni Jean-François Raillane (1756-1840)
- Orduya katılmasına vesile olan akrabası Pierre Daru (1767 – 1829)
- Pierre'in kardeşi ve Stendhal'in akrabası Martial Daru (1774-1827)
- Paris'te tanıştığı sevgilisi Adèle Rebuffel (1788-1861)
- Adèle'in babası ve Stendhal'in uzaktan akrabası Jean-Baptiste Rebuffel (1738-1804)
- Milano'da tanıştığı sevgilisi Angela Pietragrua (1777-?)
- Grenoble'da tanıştığı sevgilisi Victorine Mounier (1783-?)
- Brunswick'te ilişki yaşadığı Wilhelmine von Griesheim (1786-1861)
- Akrabasının karısı Alexandrine Daru (1783-1815); Stendhal'in kurlarına karşılık vermemiştir
- En büyük aşkı Metilde Viscontini Dembowski (1790-1825)
- 1824-26 yıllarındaki sevgilisi Clémentine Curial (1788-1840)
- 1829 yılındaki metresi Alberthe de Rubempré (1804-1873)
- Paris'te tanıştığı ve İtalya'dayken de birlikte olduğu sevgilisi Giulia Rinieri de' Rocchi (1801-1881)
Üslubu ve sanat hakkındaki görüşleri
Stendhal, eserlerinde gerçekçiliği ve psikolojik derinliği ön plana çıkarırken, aynı zamanda bireysel duyguları ve tutkuları detaylı bir şekilde işler. Özellikle "Kırmızı ve Siyah" ve "Parma Manastırı" gibi romanlarında, karakterlerin iç dünyalarını ve toplumsal çatışmaları ince bir zeka ve ironiyle ele alır. Stendhal'in üslubu, okuyucuyu doğrudan etkilemeyi amaçlayan bir "görünmezlik" ilkesine dayanır. Bu yaklaşım, yazarın kendi varlığını metinden mümkün olduğunca geri çekmesi ve hikâyenin kendiliğinden akmasını sağlama fikrine dayanır. Bu yöntem, daha sonra realist ve natüralist yazarlar tarafından da benimsenecek olan bir tekniktir.
Stendhal, sanat hakkındaki görüşlerini özellikle "Stendhal'in Roma, Napoli ve Floransa Üzerine Seyahat Günlüğü" adlı eserinde açıkça ortaya koyar. Burada, sanatın en yüce görevinin, insan ruhunu yüceltmek ve duyarlılığı artırmak olduğunu savunur. Stendhal'e göre, sanat eserleri, güzellik karşısında yaşanan ani duygusal tepkiyi, yani "Stendhal Sendromu" olarak adlandırılan bir fenomeni tetikleyebilir. Bu bakış açısı, onun sanatı, yalnızca estetik bir zevkten çok, derin bir duygusal ve entelektüel deneyim olarak gördüğünü gösterir. Ayrıca, Stendhal sanatın toplumsal ve politik yönlerine de değinir, eserlerinde adaletsizlik ve eşitsizliğe karşı eleştiriler yöneltir. Onun için sanat, hem bireyin iç dünyasına dokunabilen hem de toplumsal gerçeklikleri sorgulayan bir araçtır.
Sonuç olarak, Stendhal'in edebiyat ve sanat hakkındaki görüşleri, onun eserlerindeki derinliğin ve karmaşıklığın bir yansımasıdır. Eserlerinde gerçekçiliği, psikolojik derinliği ve toplumsal eleştiriyi birleştiren Stendhal, sanatı, insanın ruhunu ve toplumu dönüştürebilecek güçlü bir araç olarak görür. Bu yaklaşımıyla, Stendhal hem edebiyatta hem de sanatta yenilikçi bir figür olarak kabul edilir ve eserleri, günümüzde dahi güncelliğini ve etkisini korumaktadır.
Eserleri
Roman | ||||
Eserin Başlığı | Özgün Başlık | Yazım Yılı | Basım Yılı | Notlar |
---|---|---|---|---|
Armance | Armance | - | 1827 | Fransızca metin 10 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
Kırmızı ve Siyah | Le Rouge et le noir | - | 1830 | Türkçeye Kızıl ile Kara adıyla da çevrilmiştir. |
Parma Manastırı | La Chartreuse de Parme | 1938 | 1839 | Fransızca metin 8 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
Lucien Leuwen | Lucien Leuwen | 1835 | 1894 | Tamamlanmamış kitap |
Lamiel | Lamiel | 1839-1842 | 1889 | Tamamlanmamış kitap |
Uzun Öykü | ||||
Eserin Başlığı | Özgün Başlık | Yazım Yılı | Basım Yılı | Notlar |
Mina de Vanghel | Mina de Vanghel | - | 1830 | - |
Pembe ve Yeşil | Le Rose et le Vert | 1837 | - | - |
Kısa Öykü | ||||
İtalya Öyküleri Vanina Vanini San Francesco a Ripa Vittoria Accoramboni Cenci'ler Palliano Düşesi Castro Başrahibesi Fazla İyilik Öldürür Skolastik Rahibe | Chroniques italiennes Vanina Vanini San Francesco a Ripa Vittoria Accoramboni Les Cenci La Duchesse de Palliano L'Abbesse de Castro Trop de faveur tue Suora Scolastica | 1829-1842 | 1829-1921 | - |
Romanlar ve Uzun Öyküler Sandık ve Hortlak İksir Saint-Ismier Şövalyesi Philibert Lescale Féder Bir İtalyan Beyefendinin Anıları | Romans et nouvelles Le Coffre et le Revenant Le Philtre Le Chevalier de Saint-Ismier Philibert Lescale Féder; Le Mari d'argent Souvenirs d'un gentilhomme italien | 1830-1840 | 1854 | - |
Sir John Armitage'ın Günlüğü | Journal de Sir John Armitage | 1822 | 1855 | Tamamlanmamış eser |
Yahudi | Le Juif | 1831 | - | Tamamlanmamış eser |
Toplumsal Bir Konum | Une position sociale | 1832 | 1927 | Tamamlanmamış eser |
Cenevre Gölü | Le lac de Genève | 1831 | 1933 | Tamamlanmamış eser |
Paul Sergar | Paul Sergar | - | - | - |
Biyografi | ||||
Eserin Başlığı | Özgün Başlık | Yazım Yılı | Basım Yılı | Notlar |
Haydn, Mozart ve Metastasio'nun Hayatları | Vies de Haydn, Mozart et Métastase | 1814 | 1815 | - |
Napolyon'un Hayatı | Vie de Napoléon | 1817 | 1818 | Fransızca metin 22 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
Rossini'nin Hayatı | Vie de Rossini | - | 1823 | - |
Otobiyografi | ||||
Eserin Başlığı | Özgün Başlık | Yazım Yılı | Basım Yılı | Notlar |
Henri Brulard'ın Hayatı | Vie de Henry Brulard | 1835-1836 | 1890 | - |
Bir Bencilin Anıları | Souvenirs d'égotisme | 1832 | 1892 | - |
Gezi Yazısı | ||||
Eserin Başlığı | Özgün Başlık | Yazım Yılı | Basım Yılı | Notlar |
Roma, Napoli ve Floransa | Rome, Naples et Florence | - | 1817 | - |
Roma'da Gezintiler | Promenades dans Rome | - | 1829 | - |
Bir Turistin Anıları | Mémoires d'un touriste | - | 1838 | - |
Güney Fransa Gezileri | Voyage dans le Midi de la France | - | 1930 | - |
İtalya'dan Sayfalar | Pages d'Italie | - | 1932 | - |
1818'de İtalya | L'Italia nel 1818 | - | - | - |
Deneme | ||||
Eserin Başlığı | Özgün Başlık | Yazım Yılı | Basım Yılı | Notlar |
İtalya'da Resim Sanatının Tarihi | Histoire de la peinture en Italie | - | 1817 | Fransızca metin 10 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
Aşk Üzerine | De l'amour | - | 1822 | Fransızca metin 31 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
Racine ve Shakespeare | Racine et Shakespeare | 1822 | 1822 | Fransızca metin 10 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
Sanayicilere Karşı Yeni Bir Komplo Üzerine | D'un nouveau complot contre les industriels | 1825 | Fransızca metin 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . | |
Corneto Mezarları | Les Tombeaux de Corneto | 1836 | 1855 | Fransızca metin 3 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
Komedya İmkansızdır | La Comédie est impossible | 1836 | 1855 | |
Napolyon Hakkında Anılar | Mémoires sur Napoléon | 1836-1837 | 1876 | |
İtalyanların Bazı Ünlü Tablolar Hakkındaki Düşünceleri | Idées italiennes sur quelques tableaux célèbres | 1840 | - | - |
Ayrıcalıklar | Les privilèges | 1840 | - | - |
Molière, Shakespeare, Komedya ve Kahkaha | Molière, Shakespeare, la Comédie et le Rire | - | 1930 | Fransızca metin 10 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
Düşünceler (Yeni Felsefe) | Pensées (Filosofia nova) | - | 1931 | - |
İtalyan Resminin Ekolleri | Écoles italiennes de peinture | - | 1932 | Fransızca metin 10 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
Sanat Harmanı Kahkaha Üzerine Deneme André del Sarto'nun Hayatı Raphael'in Hayatı 1824'te Salonlar İtalya'da Bir Gezinin Günlüğü Bir Amatörün Notları | Mélanges d'art Essai sur le Rire Vie d'André del Sarto Vie de Raphaël Salon de 1824 Journal d'un voyage en Italie Notes d'un dilettante | - | 1867 | Fransızca metin 21 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
Siyaset ve Tarih Harmanı | Mélanges de politique et d'histoire | - | 1933 | - |
İngiliz Kurye | Courrier anglais | - | 1935 | - |
Samimiyet Harmanı ve Notlar | Mélanges intimes et Marginalia | - | 1936 | - |
İspanya Tarihi | Histoire d'Espagne | - | 2007 | - |
Ayrıca bakınız
Stendhal hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Commons'ta dosyalar | |
Vikisöz'de alıntılar | |
Vikikaynak'ta belgeler | |
Vikiveri'de veri |
Fransızca Vikikaynak'ta Stendhal ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ Alter, Robert (1979). A Lion for Love. New York: Basic Books. s. 13. ISBN . Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
- ^ Beyle, Marie-Henri (1890). Vie de Henri Brulard.
- ^ Alter, a.g.e. s. 34.
- ^ Alter, a.g.e. s. 37.
- ^ Alter, a.g.e. s. 45.
- ^ Alter, a.g.e. s. 51.
- ^ Alter, a.g.e. s. 77.
- ^ Jourda, Pierre (1927). Stendhal raconté par ceux qui l'ont vu. Paris. ss. 196-198.
- ^ Alter, a.g.e. s. 105.
- ^ Martineau, Henri (1952). Le Coeur de Stendhal. Paris. s. 198.
- ^ Alter, a.g.e. s. 126.
- ^ Alter, a.g.e. s. 145.
- ^ Jourda, a.g.e. s. 38.
- ^ Première journée du Stendhal Club (1965 bas.). Lausanne. s. 152.
- ^ Stendhal. Souvenirs d'égotisme. ss. 52-53.
- ^ Cité par Jean Goldzink, Stendhal, l'Italie au cœur, Gallimard, p. 102.
- ^ René Dollot, Stendhal consul de France à Trieste, ed. Stendhal Club, 1927; Les journées adriatiques de Stendhal, Argo, 1929.
- ^ Alter, a.g.e. s. 211.
- ^ Sand, George (1899). Historie de ma vie. Paris. ss. 185-186.
- ^ Alter, a.g.e. s. 216.
- ^ Beyle, Marie-Henri (1817). Rome, Naples et Florence (1961 bas.). Lozan. s. 271.
- ^ "It must be extremely consoling, he admitted, to have faith in religion, yet even for an agnostic, like himself, life held many beautiful realities – the art of Raphael or Titian, the prose of Voltaire and the poetry of Byron in Don Juan." F. C. Green, Stendhal (2011), p. 200.
- ^ Todorov, Tzvetan (2007). "Stendhal, amour et égotisme". Nouvelles Études Francophones. 22 (1): 115-126. ISSN 1552-3152.
- ^ Sands, Steven (1975). "The Narcissism of Stendhal and Julien Sorel". Studies in Romanticism. 14 (4): 337-363. doi:10.2307/25599983. ISSN 0039-3762.
- ^ Bourke, Eva (2012). "Stendhal Syndrome". The Poetry Ireland Review (106): 130-131. ISSN 0332-2998.
- ^ Scott, Maria C. (2009). "Stendhal's Heroines: Escaping History Through History". Nineteenth-Century French Studies. 37 (3/4): 214-226. ISSN 0146-7891.
- ^ Talbot, Emile J. (1974). "Stendhal, the Artist, and Society". Studies in Romanticism. 13 (3): 213-223. doi:10.2307/25599934. ISSN 0039-3762.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marie Henri Beyle 23 Ocak 1783 Grenoble 23 Mart 1842 Paris daha cok mahlasi Stendhal ile bilinen Fransiz realist yazardir Fransa ve Italya da yasamis yazarlik askerlik ve diplomatlik yapmistir Kirmizi ve Siyah Parma Manastiri gibi romanlarin yazaridir StendhalStendhal in 1840 yilinda yapilan portresiDogumMarie Henri Beyle Stendhal 23 Ocak 1783 1783 01 23 Grenoble FransaOlum23 Mart 1842 59 yasinda Paris FransaDefin yeriMontmarte Mezarligi 48 53 16 K 2 19 49 D 48 88778 K 2 33028 D 48 88778 2 33028Takma adlarStendhal Henri Stendhal Stendalis Louis Alexandre Bombet Anastase de Serpiere Don Flegme William Crocodile DominiqueMeslekYazar asker diplomatMilliyetFransizDonem19 yuzyilTurRoman Deneme Gezi Yazisi BiyografiEdebi akimRomantizm realizmOnemli eserKirmizi ve Siyah Parma ManastiriOnemli odulleriLegion d honneur SovalyesiEtkiledikleri Honore de Balzac Stefan ZweigEtkilendikleri Shakespeare Racine Moliere Lord ByronYasam oykusuGencligi 1783 1800 Stendhal in dogdugu evin girisi Marie Henri Beyle Grenoble da 23 Ocak 1783 tarihinde burjuva bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi Babasi avukat Cherubin Joseph Beyle d 1747 annesi Henriette Gagnon dur d 1757 Bu ailede Pauline Eleonore d 1786 ve Zenaide Caroline d 1788 adli iki kiz kardesi olan Marie Henri henuz yedi yasindayken 1790 yilinda cok sevdigi annesini kaybetti Fransiz Ihtilali doneminde asilzadelerin ve Katolik Kilisesi nin yaninda yer alan aile icinde de baskici ve muhafazakar olan babasiyla hicbir zaman anlasamayan ve bunu eserlerine yansitan Marie Henri babasi ve teyzesi Seraphine tarafindan buyutulurken dedesi Henri Gagnon d 1728 ve onun usagi Lambert ile arkadaslik yapti Stendhal in lisedeki halinin tasviri Louis Joseph Jay in 1798 tarihli cizimi 13 yasina kadar evde egitim goren ve bu sirada edebiyata ilgi duymaya baslayan Marie Henri 1796 da Grenoble da acilan Ecole Centrale adli okula kaydoldu Bu okulda yasitlariyla yasadigi sorunlar sinif arkadaslarindan biriyle duello yapmasina kadar vardi Buna ragmen derslerinde basarili oldu resim ve matematik dallarinda odul kazandi Bu donemde Selmours adinda bes perdelik ilk komedyasini kaleme aldi Ecole Centrale de uc yil ogrenim gordukten sonra Ecole Polytechnique te egitim alma ve muhendis olma niyetiyle 30 Ekim 1799 da Grenoble dan ayrilarak Paris e gitti Stendhal in profilden portresini iceren 1822 tarihli madalyonAskerlik donemi 1800 1814 Napolyon Bonapart in hukumet darbesiyle Fransiz Konsulu olmasinin ertesi gunu 10 Kasim 1799 Paris e ulasti Cok gecmeden muhendis olma hayalinden vazgecti zengin bir burokrat olan kuzeni Noel Daru nun 1729 1804 evinde yasadi ve Noel in oglu Pierre in yaninda bir sure katiplik yapti Ilk aski olan Adele Rebuffel 1788 1861 ile bu donemde tanisti Pierre in kardesi Martial in 1784 1829 etkisiyle orduya katilmak uzere 7 Mayis 1800 tarihinde Paris ten ayrilarak agir suvari birliginde tegmen olarak gorev yapacagi Milano ya dogru yola cikti Domenico Cimarosa ve Gioachino Rossini nin muzigini ve Vittorio Alfieri nin eserlerini tanidigi ve once Madame Martin sonra da Angela Pietragrua adlarinda iki kadina asik oldugu Milano da Ekim ayina kadar gecirdigi kisa sureyi sonradan yazdigi otobiyografisi Henri Brulard in Hayati nda hayatinin en guzel donemi olarak niteledi 23 Ekim 1800 tarihinde terfi ederek Milano dan ayrildi ama Lombardiya ve Piyemonte bolgelerindeki birliklerde gorev almaya devam etti Aralik 1801 de sagligini gerekce gostererek ordudan ayrildi ve Grenoble a dondu Burada uc ay kaldiktan sonra Nisan 1802 de Paris e gitti ve ayni yilin Temmuz ayinda ordudaki gorevinden resmen istifa etti Ask yasadigi Melanie Guilbert adli genc aktrisin pesinden gitti ve 25 Temmuz 1805 te Marsilya ya vardi Orada ticarete atildiysa da basarisiz oldu Ertesi yil Paris e dondu ordudan istifasi nedeniyle arasinin acildigi Daru ailesiyle iliskilerini duzeltti ve kuzeniyle birlikte Fransiz isgali altinda bulunan Prusya ya gitti 28 Ekim 1806 da Berlin e vardi ve iki gun sonra Pierre Daru tarafindan yeniden askeri bir goreve atandi Prusya ve Avusturya da cesitli gorevlerde bulunduktan sonra 1810 yili basinda Paris e dondu Ayni yil baskentte bir baska resmi goreve atandi 1811 yilinda Angeline Bereyter adindaki genc bir opera sanatcisiyla ask yasadi Birkac ay sonra uzaktan akrabasi Alexandrine Daru ye askini ilan etti fakat karsilik bulamadi 24 Haziran 1812 tarihinde baslayan Napolyon un Rusya seferine katildi Moskova nin yanisina sahit oldu ucte ikisi olen veya esir dusen Fransiz ordusunda eve donmeyi basaran askerlerden biri oldu Ancak notlarinin onemli bir kismini ordu Rusya dan geri cekilirken kaybetti Yaklasik alti ay suren bu sefer sirasinda Almanya nin kuzeydogusundaki Stendal kasabasindan ilham alarak yazilarinda Stendhal takma adini kullanmaya basladi 31 Ocak 1813 tarihinde Paris e dondu ve sevgililerinden Angeline Bereyter ile birlikte yasamaya basladi Altinci Koalisyon Savasi sirasinda Mainz Bautzen ve Zagan bolgelerinde gorevlendirildi Atesli hastaligi ilerleyince istirahat icin once Dresden e ardindan 14 Agustos 1813 te Paris e gonderildi Bu vesileyle 7 Eylul de Milano ya gitti Venedik ve Como bolgelerini gorme firsati buldu 20 Eylul 1813 gunu dedesi Henri Gagnon oldu 14 Kasim gunu gorev icin Fransa ya cagrildi ardindan Isvicre nin Carouge kentinde ve Grenoble da gorevlendirildi Hastaligi artinca 1814 Mart ayinin sonlarinda Paris e dondu Napolyon un dususu ve XVIII Louis nin Mayis ayinda Paris e girisi uzerine yeni hukumete yanasmak istese de basarili olamadi ve Milano ya tasinmaya karar verdi Mayis 1814 te Joseph Haydn Amadeus Mozart ve Pietro Metastasio nun hayatlarini anlatan bir kitap yazmaya karar verdi Ocak 1815 te yayimlanan bu kitap Italya da Giuseppe Carpani tarafindan yakin zamanda yayimlanmis bir kitaptan onemli olcude intihal icerdigi icin Carpani ve Stendhal arasinda sert bir tartismaya neden oldu Stendhal in Jean Louis Ducis tarafindan 1835 yilinda yapilan portresiItalya donemi 1814 1821 Napolyon un dususuyle Fransa dan ayrilan Beyle 10 Agustos 1814 tarihinde Milano ya ulasti Napolyon un 1815 Mart inda yeniden Fransa nin basina gecmesine ragmen memleketine donmeyi dusunmedi Milano da once eski sevgilisi Angela Pietragrua yla bir araya gelmeye calisti fakat bekledigi ilgiyi goremedi Civardaki Italyan kentlerini gezen Beyle Milano daki sanat camiasinda etkinlik gosterdi ve Ingiliz edebiyatini da inceleme firsati buldu hatta Lord Byron ile tanisti 1817 Agustos unda kisa sureligine Paris i ziyaret ettigi seyahatinde Londra ya da gitti Paris te bulundugu sirada Italya da Resim Sanatinin Tarihi adli kitabini kendi imzasiyla Roma Napoli ve Floransa adli eserini ise Stendhal mahlasiyla yayimlatti Milano ya dondugunde Napolyon un Hayati eseri uzerinde calismaya basladi 1818 Mart ayinda arkadasi Giuseppe Vismara araciligiyla Metilde Viscontini Dembowski yle tanisti cok gecmeden asik oldu izleyen yillarda ugrasmasina ragmen askina karsilik bulamadi 1819 yilinda babasi Cherubin Joseph Beyle i kaybetti 1820 yilinin ikinci yarisinda hakkindaki Fransiz ajani oldugu iddialarinin toplumda yayilmasi uzerine Haziran 1821 de Fransa ya dondu Ayrilmadan once son kez gorustugu Metilde dort yil sonra tabes dorsalis nedeniyle oldu Stendhal Metilde ye karsi hissettiklerinin etkisiyle Ask Uzerine De l amour adli denemesini bu donemde yazdi Fransa donemi 1821 1830 Milano dan ayrildiktan sonra Paris e yerlesti ve vaktinin cogunu kultur sanat cevrelerinde gecirmeye basladi 1817 yilinda kisaca ugramis oldugu Londra yi 1821 yilinin Ekim Kasim aylarinda bes haftalik sureyle ziyaret etti kentte kulturel ve turistik etkinliklerde bulundu 1823 yilinda yayimladigi Racine ve Shakespeare ve Rossini nin Hayati adli eserlerle Romantizm akiminin ustunlugunu savundu Gecimini saglamak icin gazetecilik yapmaya basladi 1824 1827 yillari arasinda Journal de Paris nin yani sira Paris Monthly Review New Monthly Magazine London Magazine gibi Ingilizce yayinlara da icerik sagladi On yil kadar once tanistigi Clementine Curial ile 1824 1826 yillari arasinda yasadigi ask sayesinde Metilde nin acisini hafifletti Clementine in kendisine duydugu ilgiyi kaybetmesiyle yasadigi uzuntuyu gidermek amaciyla 1826 yazini Ingiltere de gecirdi Dondugunde ilk romani Armance i tamamladi ve ertesi yilin baslarinda yayimlatti 1829 da metresi olan Alberthe de Rubempre yi bir arkadasiyla yakaladi 1830 yilinda genc Italyan Giulia Rinieri yle ask yasadi Paris te gecirdigi dokuz yillik surede entelektuel yasaminin epey gelistirdi denemeler gazete yazilari gezi yazilari ve kisa oykuler yazdi En unlu eseri Kirmizi ve Siyah i yazmaya basladigi sirada Temmuz Devrimi sonrasinda 13 Kasim 1830 da Paris ten ayrildi ve yeniden Italya ya gitti Stendhal in Montmarte daki mezariItalya ya donusu 1830 1836 Temmuz Devrimi sonrasinda yeni bir resmi gorev alma girisiminde bulundu tanidiklarinin araciligiyla Italya nin Livorno sehrine konsolos olarak atanmak istedi fakat 25 Eylul 1830 gunu Trieste sehrine tayin edildi Yola cikmadan once Giulia Rinieri lye evlenmek icin kizin vasisi Daniello Berlinghieri den izin istedi fakat alamadi 6 Kasim da Paris ten ayrildi gunumuzde Italya da bulunan ancak o donemde Avusturya Imparatorlugu nun parcasi olan Trieste ye 25 Kasim 1830 tarihinde ulasti Fakat atamasi Avusturya Sansolyesi Klemens von Metternich tarafindan Stendhal in liberal gorusleri gerekce gosterilerek 19 Aralik gunu resmi olarak reddedildi Kentte sivil olarak vakit geciren Stendhal 5 Mart 1831 tarihinde Papalik Devleti sinirlari icindeki Civitavecchia kentine konsolos olarak atandi Dinsiz olmasi nedeniyle Papalik tarafindan hos karsilanmayan fakat devletin Fransa yla iyi gecinme niyeti nedeniyle atamasi kabul edilen Stendhal Avusturya nin da baskisiyla surekli gozetim altinda tutuldu Stendhal nufusu o donem 7500 u gecmeyen bu kucuk kenti sikici bularak vaktinin cogunu Roma basta olmak uzere civardaki buyuk sehirlerde gecirmeye basladi Fransiz diplomatik cevresiyle ve yerli aristokratlarla arkadaslik eden Stendhal 1810 larda Milano da ve 1820 lerde Paris te buldugu rahatligi ve kulturel zenginligi bulamadi Firsat buldukca Fransa yi ziyaret etti Aralik 1834 te Marsilya da Alfred de Musset ve George Sand ile tanisti Eski sevgilisi Giulia Rinieri nin Italya ya dondugunu duyunca 1833 yili basinda Siena ya giderek evlenmek icin yeniden girisimde bulundu ama yine basarili olamadi ve Giulia 1833 Haziran inda Giulio Martini ile evlendi 1834 yilinda Civitavecchia Konsoloslugu calisanlarindan Selanikli Lysimaque Mercure Caftangioglou Tavernier in d 1805 terfi etmesi icin araci oldu fakat Tavernier terfi alir almaz Stendhal i sikayet etmeye ve koltugunu elinden almaya calisti bu surecin sonunda Fransa Disisleri Bakanligi ndan uyari alan Stendhal makamindan uzak kaldigi seyahatlerini azaltmak zorunda kaldi Bu vesileyle Italya ya geldigi gunden beri uzerine dusmedigi edebi calismalarini artirdi Lucien Leuwen ve Henri Brulard in Hayati adli eserlerini buyuk olcude tamamladi ve bircok oyku kaleme aldi Paris donemi 1836 1839 Bakanligindan aldigi izinle 1836 da gorev yerinden ayrilarak gecici olarak Paris e dondu sonra da konsolosluk gorevinden resmi olarak ayrilmadan bu gecici kalisini ucu acik bicimde uzatti Cok gecmeden Barones Eulalie Francoise Lacuee ye evlenme teklif etti ama reddedildi Jules Gaulthier e yaptigi kur da sonucsuz kaldi Fransa nin cesitli bolgelerinde gerceklestirdigi gezileri Bir Turistin Anilari Memoires d un touriste ve Guney Fransa Gezileri Voyage dans le Midi de la France basligini verdigi kitaplarda anlatti En bilinen eserlerinden Parma Manastiri ni 1839 yilinin sonunda 52 gun gibi kisa bir sure icinde yazdi Hukumet degisikligi nedeniyle gorev yeri Civitavecchia ya donmesi gerekti ve 24 Haziran 1839 da Paris ten ayrildi Son yillari 1839 1842 Civitavecchia ya 10 Agustos 1839 tarihinde ulasti Gorevinin basina donmenin yani sira Roma yi sik sik ziyaret ederek sosyal baglantilarini kuvvetlendirdi Bu esnada Lamiel adli romanini yazmaya basladi Frengi hastaligi nedeniyle bozulmus olan sagligi 1840 yilinda iyice kotulesti ve bayilma gecici felc ve konusma guclukleri yasamaya basladi Saglik sorunlari nedeniyle Paris e donme izni aldi 21 Ekim 1841 de Italya dan ayrildi ve 8 Kasim da Paris e ulasti Tedavisi devam ederken son gununde dahi Lamiel ve diger hikayeleri uzerinde calismayi surdurdu Ask Uzerine yi cesitli degisikliklerle yeniden yayimlamak icin hazirlandi Disisleri Bakanligi nda 22 Mart 1842 tarihinde katildigi bir toplantidan ciktiktan sonra Neuve des Capucines Sokagi nda yeniden bayildi ve komaya girdi 22 Mart i 23 Mart a baglayan gece saat 2 de oldu Val d Oise in Andilly beldesine dini merasim olmadan gomulmek istedigini vasiyet etmisse de Paris teki Notre Dame de l Assomption kilisesinde duzenlenen dini merasim sonrasinda Montmarte Mezarligi na defnedildi Mezarina 1820 yilinda Milano da tespit etmis oldugu Yazdi sevdi yasadi Milano lehcesinde Scrisse amo visse sozu yazildi Kisisel yasamiDindar yetistirilmesine karsin sonradan agnostik oldu Hic evlenmedi hic cocugu olmadi Hatiralarinda anlattiklari cercevesinde en az 7 sevgilisi oldu Bunlarin en uzun surelisi 11 yildan uzun sure boyunca araliklarla da olsa temasta oldugu Giulia Rinieri dir Milano da tanistigi karsiliksiz aski Metilde Viscontini yi ise hic unutmamistir Stendhal in hayatindaki kisilerBabasi Cherubin Joseph Beyle 1747 1819 Kardesi Pauline Beyle 1786 1857 Kardesi Zenaide Beyle 1788 1866 Dedesi Henri Gagnon 1728 1813 Sertligiyle hatirladigi ogretmeni Jean Francois Raillane 1756 1840 Orduya katilmasina vesile olan akrabasi Pierre Daru 1767 1829 Pierre in kardesi ve Stendhal in akrabasi Martial Daru 1774 1827 Paris te tanistigi sevgilisi Adele Rebuffel 1788 1861 Adele in babasi ve Stendhal in uzaktan akrabasi Jean Baptiste Rebuffel 1738 1804 Milano da tanistigi sevgilisi Angela Pietragrua 1777 Grenoble da tanistigi sevgilisi Victorine Mounier 1783 Brunswick te iliski yasadigi Wilhelmine von Griesheim 1786 1861 Akrabasinin karisi Alexandrine Daru 1783 1815 Stendhal in kurlarina karsilik vermemistir En buyuk aski Metilde Viscontini Dembowski 1790 1825 1824 26 yillarindaki sevgilisi Clementine Curial 1788 1840 1829 yilindaki metresi Alberthe de Rubempre 1804 1873 Paris te tanistigi ve Italya dayken de birlikte oldugu sevgilisi Giulia Rinieri de Rocchi 1801 1881 Uslubu ve sanat hakkindaki gorusleriStendhal eserlerinde gercekciligi ve psikolojik derinligi on plana cikarirken ayni zamanda bireysel duygulari ve tutkulari detayli bir sekilde isler Ozellikle Kirmizi ve Siyah ve Parma Manastiri gibi romanlarinda karakterlerin ic dunyalarini ve toplumsal catismalari ince bir zeka ve ironiyle ele alir Stendhal in uslubu okuyucuyu dogrudan etkilemeyi amaclayan bir gorunmezlik ilkesine dayanir Bu yaklasim yazarin kendi varligini metinden mumkun oldugunca geri cekmesi ve hikayenin kendiliginden akmasini saglama fikrine dayanir Bu yontem daha sonra realist ve naturalist yazarlar tarafindan da benimsenecek olan bir tekniktir Stendhal sanat hakkindaki goruslerini ozellikle Stendhal in Roma Napoli ve Floransa Uzerine Seyahat Gunlugu adli eserinde acikca ortaya koyar Burada sanatin en yuce gorevinin insan ruhunu yuceltmek ve duyarliligi artirmak oldugunu savunur Stendhal e gore sanat eserleri guzellik karsisinda yasanan ani duygusal tepkiyi yani Stendhal Sendromu olarak adlandirilan bir fenomeni tetikleyebilir Bu bakis acisi onun sanati yalnizca estetik bir zevkten cok derin bir duygusal ve entelektuel deneyim olarak gordugunu gosterir Ayrica Stendhal sanatin toplumsal ve politik yonlerine de deginir eserlerinde adaletsizlik ve esitsizlige karsi elestiriler yoneltir Onun icin sanat hem bireyin ic dunyasina dokunabilen hem de toplumsal gerceklikleri sorgulayan bir aractir Sonuc olarak Stendhal in edebiyat ve sanat hakkindaki gorusleri onun eserlerindeki derinligin ve karmasikligin bir yansimasidir Eserlerinde gercekciligi psikolojik derinligi ve toplumsal elestiriyi birlestiren Stendhal sanati insanin ruhunu ve toplumu donusturebilecek guclu bir arac olarak gorur Bu yaklasimiyla Stendhal hem edebiyatta hem de sanatta yenilikci bir figur olarak kabul edilir ve eserleri gunumuzde dahi guncelligini ve etkisini korumaktadir EserleriRomanEserin Basligi Ozgun Baslik Yazim Yili Basim Yili NotlarArmance Armance 1827 Fransizca metin 10 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kirmizi ve Siyah Le Rouge et le noir 1830 Turkceye Kizil ile Kara adiyla da cevrilmistir Parma Manastiri La Chartreuse de Parme 1938 1839 Fransizca metin 8 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lucien Leuwen Lucien Leuwen 1835 1894 Tamamlanmamis kitapLamiel Lamiel 1839 1842 1889 Tamamlanmamis kitapUzun OykuEserin Basligi Ozgun Baslik Yazim Yili Basim Yili NotlarMina de Vanghel Mina de Vanghel 1830 Pembe ve Yesil Le Rose et le Vert 1837 Kisa OykuItalya Oykuleri Vanina Vanini San Francesco a Ripa Vittoria Accoramboni Cenci ler Palliano Dusesi Castro Basrahibesi Fazla Iyilik Oldurur Skolastik Rahibe Chroniques italiennes Vanina Vanini San Francesco a Ripa Vittoria Accoramboni Les Cenci La Duchesse de Palliano L Abbesse de Castro Trop de faveur tue Suora Scolastica 1829 1842 1829 1921 Romanlar ve Uzun Oykuler Sandik ve Hortlak Iksir Saint Ismier Sovalyesi Philibert Lescale Feder Bir Italyan Beyefendinin Anilari Romans et nouvelles Le Coffre et le Revenant Le Philtre Le Chevalier de Saint Ismier Philibert Lescale Feder Le Mari d argent Souvenirs d un gentilhomme italien 1830 1840 1854 Sir John Armitage in Gunlugu Journal de Sir John Armitage 1822 1855 Tamamlanmamis eserYahudi Le Juif 1831 Tamamlanmamis eserToplumsal Bir Konum Une position sociale 1832 1927 Tamamlanmamis eserCenevre Golu Le lac de Geneve 1831 1933 Tamamlanmamis eserPaul Sergar Paul Sergar BiyografiEserin Basligi Ozgun Baslik Yazim Yili Basim Yili NotlarHaydn Mozart ve Metastasio nun Hayatlari Vies de Haydn Mozart et Metastase 1814 1815 Napolyon un Hayati Vie de Napoleon 1817 1818 Fransizca metin 22 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Rossini nin Hayati Vie de Rossini 1823 OtobiyografiEserin Basligi Ozgun Baslik Yazim Yili Basim Yili NotlarHenri Brulard in Hayati Vie de Henry Brulard 1835 1836 1890 Bir Bencilin Anilari Souvenirs d egotisme 1832 1892 Gezi YazisiEserin Basligi Ozgun Baslik Yazim Yili Basim Yili NotlarRoma Napoli ve Floransa Rome Naples et Florence 1817 Roma da Gezintiler Promenades dans Rome 1829 Bir Turistin Anilari Memoires d un touriste 1838 Guney Fransa Gezileri Voyage dans le Midi de la France 1930 Italya dan Sayfalar Pages d Italie 1932 1818 de Italya L Italia nel 1818 DenemeEserin Basligi Ozgun Baslik Yazim Yili Basim Yili NotlarItalya da Resim Sanatinin Tarihi Histoire de la peinture en Italie 1817 Fransizca metin 10 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ask Uzerine De l amour 1822 Fransizca metin 31 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Racine ve Shakespeare Racine et Shakespeare 1822 1822 Fransizca metin 10 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sanayicilere Karsi Yeni Bir Komplo Uzerine D un nouveau complot contre les industriels 1825 Fransizca metin 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Corneto Mezarlari Les Tombeaux de Corneto 1836 1855 Fransizca metin 3 Subat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Komedya Imkansizdir La Comedie est impossible 1836 1855Napolyon Hakkinda Anilar Memoires sur Napoleon 1836 1837 1876Italyanlarin Bazi Unlu Tablolar Hakkindaki Dusunceleri Idees italiennes sur quelques tableaux celebres 1840 Ayricaliklar Les privileges 1840 Moliere Shakespeare Komedya ve Kahkaha Moliere Shakespeare la Comedie et le Rire 1930 Fransizca metin 10 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dusunceler Yeni Felsefe Pensees Filosofia nova 1931 Italyan Resminin Ekolleri Ecoles italiennes de peinture 1932 Fransizca metin 10 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sanat Harmani Kahkaha Uzerine Deneme Andre del Sarto nun Hayati Raphael in Hayati 1824 te Salonlar Italya da Bir Gezinin Gunlugu Bir Amatorun Notlari Melanges d art Essai sur le Rire Vie d Andre del Sarto Vie de Raphael Salon de 1824 Journal d un voyage en Italie Notes d un dilettante 1867 Fransizca metin 21 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyaset ve Tarih Harmani Melanges de politique et d histoire 1933 Ingiliz Kurye Courrier anglais 1935 Samimiyet Harmani ve Notlar Melanges intimes et Marginalia 1936 Ispanya Tarihi Histoire d Espagne 2007 Ayrica bakinizStendhal sendromu Fransiz edebiyatiVikipedi nin kardes projelerinden Stendhal hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarVikikaynak ta belgelerVikiveri de veriFransizca Vikikaynak ta Stendhal ile ilgili metin bulabilirsiniz Kaynakca Alter Robert 1979 A Lion for Love New York Basic Books s 13 ISBN 0 465 04124 8 Erisim tarihi 7 Haziran 2020 Beyle Marie Henri 1890 Vie de Henri Brulard Alter a g e s 34 Alter a g e s 37 Alter a g e s 45 Alter a g e s 51 Alter a g e s 77 Jourda Pierre 1927 Stendhal raconte par ceux qui l ont vu Paris ss 196 198 Alter a g e s 105 Martineau Henri 1952 Le Coeur de Stendhal Paris s 198 Alter a g e s 126 Alter a g e s 145 Jourda a g e s 38 Premiere journee du Stendhal Club 1965 bas Lausanne s 152 Stendhal Souvenirs d egotisme ss 52 53 Cite par Jean Goldzink Stendhal l Italie au cœur Gallimard p 102 Rene Dollot Stendhal consul de France a Trieste ed Stendhal Club 1927 Les journees adriatiques de Stendhal Argo 1929 Alter a g e s 211 Sand George 1899 Historie de ma vie Paris ss 185 186 Alter a g e s 216 Beyle Marie Henri 1817 Rome Naples et Florence 1961 bas Lozan s 271 It must be extremely consoling he admitted to have faith in religion yet even for an agnostic like himself life held many beautiful realities the art of Raphael or Titian the prose of Voltaire and the poetry of Byron in Don Juan F C Green Stendhal 2011 p 200 Todorov Tzvetan 2007 Stendhal amour et egotisme Nouvelles Etudes Francophones 22 1 115 126 ISSN 1552 3152 Sands Steven 1975 The Narcissism of Stendhal and Julien Sorel Studies in Romanticism 14 4 337 363 doi 10 2307 25599983 ISSN 0039 3762 Bourke Eva 2012 Stendhal Syndrome The Poetry Ireland Review 106 130 131 ISSN 0332 2998 Scott Maria C 2009 Stendhal s Heroines Escaping History Through History Nineteenth Century French Studies 37 3 4 214 226 ISSN 0146 7891 Talbot Emile J 1974 Stendhal the Artist and Society Studies in Romanticism 13 3 213 223 doi 10 2307 25599934 ISSN 0039 3762