Âşık Paşa (1272 – 3 Kasım 1333), Türk şâir ve mutasavvıf.
Âşık Paşa | |
---|---|
Âşık Paşa'nın Kırşehir'de bulunan türbesinin maketi | |
Doğum | 1272 Kırşehir |
Ölüm | 3 Kasım 1333 Kırşehir |
Mahlas | Âşık |
Meslek | Yazar, şâir |
Dil | Türkçe |
Önemli eser | Garibnâme |
Akrabalar | Muhlis Paşa (Baba) |
Etkilendikleri | |
Kimliği
1272 yılında Kırşehir'de doğdu. Baba İlyas'ın oğullarından ve Konya'da altı ay hükümdarlık yaptıktan sonra sultanlığı Karamanoğulları'na bıraktığı söylenen Muhlis Paşa'nın oğludur. Mutasavvıf bir aile geleneğinde yetişmiştir. Eserlerinde tasavvufun etkisi büyüktür. Dîndar birisidir ve bu nedenle eserlerindeki tasavvufi yönün yanı sıra yoğun biçimde dini motifler mevcuttur. Eserlerinin ve düşüncelerinin önemli bir yönü de o dönemde Türkçeye verdiği önemdir. Çünkü o dönemlerde Türkçeden çok Arapça ve Farsça'ya değer verilmektedir, şâir bunu kınar ve eserlerini Türkçe ile kaleme alır.
Kırşehir'de yerleşen Muhlis Paşa'nın üç oğlundan en büyüğü Alâ ed-Dîn Ali'dir. Bu yüzden Alâ ed-Dîn Ali, baş ağa, yani en büyük kardeş olarak tanınmıştır. Baş Ağa adı zamanla Beşe, sonra da Paşa olarak söylenmiş, şiirlerinde Âşık mahlasını kullandığı için de, asıl adı unutularak Âşık Paşa adı, her tarafta ün yapmıştır.
Yaşamı
Âşık Paşa, dînî ve tasavvufî bilgilerini Kırşehirli Şeyh Süleyman'dan öğrenmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş yıllarında babası ile birlikte Osman Gazi'nin yanında hizmet görmüştür. Orhan Gazi'nin Osmanlı İmparatorluğu'nun başına geçtiği yıllarda, Kırşehir'e gelerek baba ocağına yerleşmiştir. Âşık Paşa, Kırşehir'deki Âhiler'in büyük saygıyla bağlandıkları bir mürşid olarak çevresindeki Oğuzlara dostluk ve kardeşlik ilkelerini aşılamış, onlara yalın Türkçe ile Yunus tarzı ilâhiler söylemiş, ancak Yunus kadar başarılı olamamıştır. Eserlerini Türkçe ile yazan Âşık Paşa, aruz ve hece ölçüsüyle söylediği dörtlük ve gazel biçimindeki ilâhilerinin yanı sıra, kimi hikâyeler de kaleme aldı.
Ölümü
Kırşehir'de, 3 Kasım 1333 tarihinde öldü. Mezarı üzerine türbe yapılmıştır ve bu türbe ziyaretgâh hâline gelmiştir.
Eserleri
- Garibnâme: 12 bin beyitlik ahlâkî, tasavvufî, didaktik bir eserdir.
- Fakrnâme
- Vasf-ı Hâl
- Kimya Risâlesi
- Hikâye
Kaynakça
- Resimli Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: Erdem Yayınları. 2003. ss. 35, 36. ISBN .
Dış Kaynaklar
- Yavuz, Kemal "Âşık Paşa" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi , C. 1 s.259-261, İstanbul: Yapi Kredi Kültür Sanat Yayıncılık. ISBN 975-08090072-9.
Dış bağlantılar
- Kut, Günay (1991) "Âşık Paşa" Bölüm 1, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. c.4 say. 1-3' (çevrimiçi 23 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asik Pasa 1272 3 Kasim 1333 Turk sair ve mutasavvif Asik PasaAsik Pasa nin Kirsehir de bulunan turbesinin maketiDogum1272 KirsehirOlum3 Kasim 1333 KirsehirMahlasAsikMeslekYazar sairDilTurkceOnemli eserGaribnameAkrabalarMuhlis Pasa Baba Etkilendikleri Yunus EmreKimligi1272 yilinda Kirsehir de dogdu Baba Ilyas in ogullarindan ve Konya da alti ay hukumdarlik yaptiktan sonra sultanligi Karamanogullari na biraktigi soylenen Muhlis Pasa nin ogludur Mutasavvif bir aile geleneginde yetismistir Eserlerinde tasavvufun etkisi buyuktur Dindar birisidir ve bu nedenle eserlerindeki tasavvufi yonun yani sira yogun bicimde dini motifler mevcuttur Eserlerinin ve dusuncelerinin onemli bir yonu de o donemde Turkceye verdigi onemdir Cunku o donemlerde Turkceden cok Arapca ve Farsca ya deger verilmektedir sair bunu kinar ve eserlerini Turkce ile kaleme alir Kirsehir de yerlesen Muhlis Pasa nin uc oglundan en buyugu Ala ed Din Ali dir Bu yuzden Ala ed Din Ali bas aga yani en buyuk kardes olarak taninmistir Bas Aga adi zamanla Bese sonra da Pasa olarak soylenmis siirlerinde Asik mahlasini kullandigi icin de asil adi unutularak Asik Pasa adi her tarafta un yapmistir YasamiAsik Pasa dini ve tasavvufi bilgilerini Kirsehirli Seyh Suleyman dan ogrenmistir Osmanli Imparatorlugu nun kurulus yillarinda babasi ile birlikte Osman Gazi nin yaninda hizmet gormustur Orhan Gazi nin Osmanli Imparatorlugu nun basina gectigi yillarda Kirsehir e gelerek baba ocagina yerlesmistir Asik Pasa Kirsehir deki Ahiler in buyuk saygiyla baglandiklari bir mursid olarak cevresindeki Oguzlara dostluk ve kardeslik ilkelerini asilamis onlara yalin Turkce ile Yunus tarzi ilahiler soylemis ancak Yunus kadar basarili olamamistir Eserlerini Turkce ile yazan Asik Pasa aruz ve hece olcusuyle soyledigi dortluk ve gazel bicimindeki ilahilerinin yani sira kimi hikayeler de kaleme aldi OlumuKirsehir de 3 Kasim 1333 tarihinde oldu Mezari uzerine turbe yapilmistir ve bu turbe ziyaretgah haline gelmistir EserleriGaribname 12 bin beyitlik ahlaki tasavvufi didaktik bir eserdir Fakrname Vasf i Hal Kimya Risalesi HikayeKaynakcaResimli Sairler ve Yazarlar Sozlugu Istanbul Erdem Yayinlari 2003 ss 35 36 ISBN 975 501 039 4 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Dis KaynaklarYavuz Kemal Asik Pasa 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi C 1 s 259 261 Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik ISBN 975 08090072 9 Dis baglantilarKut Gunay 1991 Asik Pasa Bolum 1 Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi c 4 say 1 3 cevrimici 23 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde