Kızılötesi fotoğraf, kızılötesi ışınlara duyarlı sensörlerle, kamera filtreleriyle veya filmlerle pozlanmış fotoğraflara denir.
Kızılötesi fotoğrafta, sensörler ve filtreler normal fotoğraflardan farklı olarak, görünmeyen kızılötesi ışığı algılayabilirler ya da filtrelenebilirler. Bu özellik, özellikle manzara ve portre fotoğraflarında farklı bir atmosfer yaratır.
Tanımlar
Işık
Işık çok hızlı hareket eden elektromanyetik dalgadır. Bu elektromanyetik dalganın boyu 6000 km ile 0,0005 nm arasında değişebilmektedir. Işık dalga boylarının tamamının gözümüz tarafından algılanması mümkün değildir. Işığın gözümüzün algılayabildiği (gördüğü) bölümüne görünür spektrum denir. Bu bölge, 400 nm ile 700 nm dalga boyu ile sınırlıdır.[]
Gün ışığı beyaz renkte bir ışıktır. Homojen bir yapıda değildir. Farklı dalga boyundaki ışıklar bir araya gelerek gün ışığını meydana getirir. Eğer gün ışığı bir prizmadan geçirilecek olursak gün ışığını oluşturan ve her biri farklı dalga boyundaki ışıklara ve renklere ayrılır. Bu her bir fark dalga boyundaki ışıklar bizim renk diye adlandırdığımız kavramı meydana getirirler. Bu renkli ışık demetleri tekrar birleştirilirse beyaz gün ışığı meydana gelir. Beyaz ışığın, kendisi oluşturan farklı dalga boyundaki renkli ışıklarına ayrılmasına ışık tayfı, renk tayfı denir.
Işık tayfı incelendiği zaman, mordan kırmızıya doğru çeşitli renkler oluşur. Bu renkler alt alta sıralanırsa beyaz ışık şu renklerin birleşiminden oluşur. Sıralama en büyük dalga boyundan küçüğe doğrudur.
- Kırmızı 700 nm
- Turuncu
- Sarı
- Yeşil
- Mavi
- Lacivert
- Mor 400 nm
Gün ışığının bileşiminde en küçük dalga boyuna sahip olan ışıma 400 nm ile mordur. 400 nm den daha küçük dalga boyuna sahip ışımaya morötesi (UV) adı verilir.
UV ile gün ışığı arasından sınır tam olarak 400 nm değildir. 350 nm ye kadar olan UV ışımalar göz ile de görülebilir. Kesin bir sınır yoktur. Bundan dolayı fotoğrafçılıkta UV ışımalar olumsuz etkileri engellemek için UV filtreler kullanılır.
En büyük dalga boyu ise 700 nm ile kırmızıdır. 700 nm den daha büyük dalga boyuna sahip olan ışımalara da IR infrared yani kızılötesi adı verilir. 700 nm ile 1350 nm arasındaki bölgeye de infrared bölgesi denir.
Netleme
IR Işınlarının film düzlemindeki odak noktası, görünür ışığınkine oranla daha gerisine düşer. IR filmlerle çalışırken, netsizlik oluşur. Bunu gidermek için alan derinliği skalasının üzerinde ya kırmızı bir nokta veya R harfi ile simgelenmiş net düzeltme noktası vardır.
Netlik yapıldıktan sonra bulunan netlik noktası. R veya kırmızı nokta ile simgelenmiş net düzeltme noktasına kaydırılır. Kısık diyafram ile çalışmak da bir çözüm olmakla beraber, en doğru yöntem net düzeltmesinin yapılmasıdır. Özellikle geniş açı ile çalışırken kısık diyafram yerine net düzeltmesi tercih edilmelidir. IR filmde en fazla keskinliği 5𝑓, 6𝑓 ve 8𝑓 değerleri verir.[]
Filtreleme
IR film, Infrared ışığa özel bir duyarlılığı olmasına rağmen, temelde klasik siyah beyaz filmler gibi bir filmdir. Gün ışığı ve UV'ye de duyarlıdır. IR'ye özel filtreler kullanılmaz ise IR filmde elde edilecek görüntülerin diğer (klasik siyah beyaz film) filmlerle elde edilen görüntülerden farkı yoktur.
Özel IR etkilerine sahip görüntüler elde edilmek istenirse film üzerine düşecek olan görünür bölge ışınlarının (Gün ışığı) ve UV ışınlarının bir filtre yardımıyla film üzerine düşmesi engellenmelidir. Kısacası IR filmin yalnız IR'yi geçirebilen özel filtrelerle elde edilen IR ışınlarıyla gerekmektedir. Pek çok fitre kullanılmakla beraber IR etkilerini kademeli olarak verebilen 25A, 29, 70 kodlu (Kodak filtre sistemine göre) koyu kırmızı filtreler ve (Bu filtreler koyuluk derecelerine göre kademeli olarak IR ışınlarını geçirirler) Yalnız IR ışınlarının geçmesine izin veren, opak görünüşlü, koyu kırmızı filtrelere göre daha koyu olan, kodak filtre sistemine göre 87, 87C, 88A, 89B kodlarıyla bilinen filtreler kullanılmaktadır. Kullanım kolaylığı açısından bu filtrelerin içinden 25A koyu kırmızı filtreyi önerebiliriz. Diğer filtrelere oranla (87, 87C, 88A, 89B) daha pratik kullanımı ucuz ve kolay bulunabilirliği yönünden daha avantajlıdır. IR etkilerinde çok fazla kayıp olmaksızın verebilmektedir. 87, 87C, 88A, 89B, filtreleri 25A koyu kırmızı filtrelere göre çok pahalı (30 $) ve kullanım olarak çok pratik değildir. Opak görünüşlü ve çok koyu olmalarından dolayı netlemede problem yaratmakta ve filtre faktörleri çok fazla olduğu için (8x ve 20x civarında,) Enstantane değerleri çok düşmektedir.[]
Pozlama
Fotoğraf makinelerinin ışık ölçüm sistemleri gün ışığına göre ayarlanmıştır. Gün ışığının haricinde bir miktar infrared ölçebilmektedir. Ama IR'ye duyarlılıkları düşüktür. Bu yüzden filmi üreten firma tam anlamıyla bir ASA değeri verememektedir. Başlangıçta test edilip, kullanıcının kendi ASA değerini bulabilmesine olanak veren basamak bir ASA değeri prospektüslerde bulunmaktadır. Denenmiş ve iyi sonuç verebilen bir ASA değeri vermek mümkündür. Bir makinenin ASA ayar düğmesini 200 ASA değerine getirip eksi 1 ve eksi 2 değerlerinde çekim yapılabilir. Filmler yıkandıktan sonra sonuçlar değerlendirilip kamerarın tahmini değerleri bulunabilir. Buna rağmen alınabilecek sonuçlar iyi olmayabilir. (Kızılötesinin gün ışığı içindeki oranı günün değişik saatlerini ve hava koşullarına bağlı olarak değişebilmektedir. Bulutlu havalarda infrared bulutlardan geçebilmektedir. Bu sebepten dolayı gökyüzünün fazla olduğu karelerde patlamalar olur.)[]
Bunun önüne geçmek için bulduğunuz standart ASA değerinde çekim yaparken, ölçülen değerin alt ve üst ölçüm değerlerini de çekmeniz tavsiye edilmektedir.[]
Film geliştirme
Filmlerin makinaya takılması pozlanmış filmin makineden çıkarılması ve geliştirilmesi (banyo işlemi) tamamen karanlık bir ortamda yapılmalıdır. IR filmlerin (Konica ve SFX hariç) tabakası yoktur. Bu özelliğinden dolayı film oldukça incedir. Koruyucu kadife ve film makarasının kenarından sızan ışıklar filmin sislenmesine sebep olmaktadır. Bütün pankromatik filmler gibi geliştirme işlemi için film spirale karanlıkta sarılmalıdır. Geliştirme işleminin yapılacağı tanklar çelik olmalıdır. Çelik tanklar IR yi sızdırmamaktadır. Plastik ve bakalit tankların IR yi sızdırabildiği söylenmektedir. Plastik veya bakalit tanklarla çalışılacaksa test edilmelidir. Eğer test etmeyi göze almazsanız daha basit ve pratik bir yol ise, plastik ve bakalit tankların dışı parlak yüzeyi dışa gelecek biçimde ile kaplayarak IR geçirmez hale getirebilirsiniz. Özel bir geliştirici gerekmektedir.[]
ID II, D 76 ile 20 derecede 11 dakika normal sonuçlar vermektedir. ile sulandırılmamış ile 20 derecede 13 dakika yumuşak kontrast ve ince grenli sonuçlar elde edilir. Daha kontraslı sonuçlar elde etmek içinse film sulandırılmamış , D 19 banyoları ile 20 derecede 6 dakika geliştirilmelidir.[]
Geliştirmenin diğer aşamalarının klasik SB filmlerin farkı yoktur. Arzu edilirse stop banyosu kullanılır. Fix aşaması SB filmler gibidir:
- Stok ID 11 D76 11 dakikada, normal kontrastlı
- Stok Mikrodol x 13 dakikada, düşük kontrast-ince gren
- Stok HC 110 D19 6 dakikada, yüksek kontrast sonuçlar alınabilir.
Kullanım alanları
Pratikte pek çok kullanım alanı vardır. Yalnız fotoğraf amaçlı kullanımı diğer kullanım amaçlarına göre çok küçük bir bölümü tutar. Bunların dışında:
- Orman, deniz, karlı dağ, çöl ve bozkırda havadan geniş bölge arama kurtarma
- Binalarda monte edilmiş elektrik malzemesinde yangına sebep olabilecek sıcak noktaların keşfi,
- Bina sigortacılığında elektrik yangını riskinin olmadığının belgelenmesi
- Kararmış, silinmiş ve okunamayan belgelerin okunmasında,
- Resimlerde verniğin altındaki ilk katın incelenmesinde (ünlü resimlerin taklitlerinin ortaya çıkarılmasında),
- Yapay kamuflajların ortaya çıkarılmasında,
- Büyük ormanlık alanlarda, hasta ağaçların tespiti ve hastalığın yayıldığı alanların tespitinde,
- Bitki örtüsünün incelenmesinde,
- Tarım ürünlerinin tahmini rekolte miktarının tayininde kullanılır.[]
Normal fotoğrafa göre kızılötesi fotoğraftaki görsel farklar
- Sağlıklı bitkilerin yaprakları gün ışığını emer, Infrared olarak yansıtırlar ve görüntüde yeşillikler beyaz renkte gözükür.[]
- Mavi gökyüzü kızılötesi ışınları emdiği için siyah çıkar.[]
- Su kütleleri kızılötesi ışınları emer ve siyah çıkarlar.[]
- Bulutlar kızılötesi ışınları geçirirler ve beyaz renginde bir değişim olmaz, kendine özgü gren verirler.[]
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Flir Termal Kamera Türkiye Distribütörü23 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kizilotesi fotograf kizilotesi isinlara duyarli sensorlerle kamera filtreleriyle veya filmlerle pozlanmis fotograflara denir Bir agacin kizilotesi filtre ile cekilmis goruntusu ustte ve normal goruntusu altta Kizilotesi fotografta sensorler ve filtreler normal fotograflardan farkli olarak gorunmeyen kizilotesi isigi algilayabilirler ya da filtrelenebilirler Bu ozellik ozellikle manzara ve portre fotograflarinda farkli bir atmosfer yaratir TanimlarIsik Isik cok hizli hareket eden elektromanyetik dalgadir Bu elektromanyetik dalganin boyu 6000 km ile 0 0005 nm arasinda degisebilmektedir Isik dalga boylarinin tamaminin gozumuz tarafindan algilanmasi mumkun degildir Isigin gozumuzun algilayabildigi gordugu bolumune gorunur spektrum denir Bu bolge 400 nm ile 700 nm dalga boyu ile sinirlidir kaynak belirtilmeli Gun isigi beyaz renkte bir isiktir Homojen bir yapida degildir Farkli dalga boyundaki isiklar bir araya gelerek gun isigini meydana getirir Eger gun isigi bir prizmadan gecirilecek olursak gun isigini olusturan ve her biri farkli dalga boyundaki isiklara ve renklere ayrilir Bu her bir fark dalga boyundaki isiklar bizim renk diye adlandirdigimiz kavrami meydana getirirler Bu renkli isik demetleri tekrar birlestirilirse beyaz gun isigi meydana gelir Beyaz isigin kendisi olusturan farkli dalga boyundaki renkli isiklarina ayrilmasina isik tayfi renk tayfi denir Isik tayfi incelendigi zaman mordan kirmiziya dogru cesitli renkler olusur Bu renkler alt alta siralanirsa beyaz isik su renklerin birlesiminden olusur Siralama en buyuk dalga boyundan kucuge dogrudur Kirmizi700 nm Turuncu Sari Yesil Mavi Lacivert Mor400 nm Gun isiginin bilesiminde en kucuk dalga boyuna sahip olan isima 400 nm ile mordur 400 nm den daha kucuk dalga boyuna sahip isimaya morotesi UV adi verilir UV ile gun isigi arasindan sinir tam olarak 400 nm degildir 350 nm ye kadar olan UV isimalar goz ile de gorulebilir Kesin bir sinir yoktur Bundan dolayi fotografcilikta UV isimalar olumsuz etkileri engellemek icin UV filtreler kullanilir En buyuk dalga boyu ise 700 nm ile kirmizidir 700 nm den daha buyuk dalga boyuna sahip olan isimalara da IR infrared yani kizilotesi adi verilir 700 nm ile 1350 nm arasindaki bolgeye de infrared bolgesi denir Netleme IR Isinlarinin film duzlemindeki odak noktasi gorunur isiginkine oranla daha gerisine duser IR filmlerle calisirken netsizlik olusur Bunu gidermek icin alan derinligi skalasinin uzerinde ya kirmizi bir nokta veya R harfi ile simgelenmis net duzeltme noktasi vardir Netlik yapildiktan sonra bulunan netlik noktasi R veya kirmizi nokta ile simgelenmis net duzeltme noktasina kaydirilir Kisik diyafram ile calismak da bir cozum olmakla beraber en dogru yontem net duzeltmesinin yapilmasidir Ozellikle genis aci ile calisirken kisik diyafram yerine net duzeltmesi tercih edilmelidir IR filmde en fazla keskinligi 5𝑓 6𝑓 ve 8𝑓 degerleri verir kaynak belirtilmeli Filtreleme IR film Infrared isiga ozel bir duyarliligi olmasina ragmen temelde klasik siyah beyaz filmler gibi bir filmdir Gun isigi ve UV ye de duyarlidir IR ye ozel filtreler kullanilmaz ise IR filmde elde edilecek goruntulerin diger klasik siyah beyaz film filmlerle elde edilen goruntulerden farki yoktur Ozel IR etkilerine sahip goruntuler elde edilmek istenirse film uzerine dusecek olan gorunur bolge isinlarinin Gun isigi ve UV isinlarinin bir filtre yardimiyla film uzerine dusmesi engellenmelidir Kisacasi IR filmin yalniz IR yi gecirebilen ozel filtrelerle elde edilen IR isinlariyla gerekmektedir Pek cok fitre kullanilmakla beraber IR etkilerini kademeli olarak verebilen 25A 29 70 kodlu Kodak filtre sistemine gore koyu kirmizi filtreler ve Bu filtreler koyuluk derecelerine gore kademeli olarak IR isinlarini gecirirler Yalniz IR isinlarinin gecmesine izin veren opak gorunuslu koyu kirmizi filtrelere gore daha koyu olan kodak filtre sistemine gore 87 87C 88A 89B kodlariyla bilinen filtreler kullanilmaktadir Kullanim kolayligi acisindan bu filtrelerin icinden 25A koyu kirmizi filtreyi onerebiliriz Diger filtrelere oranla 87 87C 88A 89B daha pratik kullanimi ucuz ve kolay bulunabilirligi yonunden daha avantajlidir IR etkilerinde cok fazla kayip olmaksizin verebilmektedir 87 87C 88A 89B filtreleri 25A koyu kirmizi filtrelere gore cok pahali 30 ve kullanim olarak cok pratik degildir Opak gorunuslu ve cok koyu olmalarindan dolayi netlemede problem yaratmakta ve filtre faktorleri cok fazla oldugu icin 8x ve 20x civarinda Enstantane degerleri cok dusmektedir kaynak belirtilmeli Pozlama Fotograf makinelerinin isik olcum sistemleri gun isigina gore ayarlanmistir Gun isiginin haricinde bir miktar infrared olcebilmektedir Ama IR ye duyarliliklari dusuktur Bu yuzden filmi ureten firma tam anlamiyla bir ASA degeri verememektedir Baslangicta test edilip kullanicinin kendi ASA degerini bulabilmesine olanak veren basamak bir ASA degeri prospektuslerde bulunmaktadir Denenmis ve iyi sonuc verebilen bir ASA degeri vermek mumkundur Bir makinenin ASA ayar dugmesini 200 ASA degerine getirip eksi 1 ve eksi 2 degerlerinde cekim yapilabilir Filmler yikandiktan sonra sonuclar degerlendirilip kamerarin tahmini degerleri bulunabilir Buna ragmen alinabilecek sonuclar iyi olmayabilir Kizilotesinin gun isigi icindeki orani gunun degisik saatlerini ve hava kosullarina bagli olarak degisebilmektedir Bulutlu havalarda infrared bulutlardan gecebilmektedir Bu sebepten dolayi gokyuzunun fazla oldugu karelerde patlamalar olur kaynak belirtilmeli Bunun onune gecmek icin buldugunuz standart ASA degerinde cekim yaparken olculen degerin alt ve ust olcum degerlerini de cekmeniz tavsiye edilmektedir kaynak belirtilmeli Film gelistirme Filmlerin makinaya takilmasi pozlanmis filmin makineden cikarilmasi ve gelistirilmesi banyo islemi tamamen karanlik bir ortamda yapilmalidir IR filmlerin Konica ve SFX haric tabakasi yoktur Bu ozelliginden dolayi film oldukca incedir Koruyucu kadife ve film makarasinin kenarindan sizan isiklar filmin sislenmesine sebep olmaktadir Butun pankromatik filmler gibi gelistirme islemi icin film spirale karanlikta sarilmalidir Gelistirme isleminin yapilacagi tanklar celik olmalidir Celik tanklar IR yi sizdirmamaktadir Plastik ve bakalit tanklarin IR yi sizdirabildigi soylenmektedir Plastik veya bakalit tanklarla calisilacaksa test edilmelidir Eger test etmeyi goze almazsaniz daha basit ve pratik bir yol ise plastik ve bakalit tanklarin disi parlak yuzeyi disa gelecek bicimde ile kaplayarak IR gecirmez hale getirebilirsiniz Ozel bir gelistirici gerekmektedir kaynak belirtilmeli ID II D 76 ile 20 derecede 11 dakika normal sonuclar vermektedir ile sulandirilmamis ile 20 derecede 13 dakika yumusak kontrast ve ince grenli sonuclar elde edilir Daha kontrasli sonuclar elde etmek icinse film sulandirilmamis D 19 banyolari ile 20 derecede 6 dakika gelistirilmelidir kaynak belirtilmeli Gelistirmenin diger asamalarinin klasik SB filmlerin farki yoktur Arzu edilirse stop banyosu kullanilir Fix asamasi SB filmler gibidir Stok ID 11 D76 11 dakikada normal kontrastli Stok Mikrodol x 13 dakikada dusuk kontrast ince gren Stok HC 110 D19 6 dakikada yuksek kontrast sonuclar alinabilir Kullanim alanlariPratikte pek cok kullanim alani vardir Yalniz fotograf amacli kullanimi diger kullanim amaclarina gore cok kucuk bir bolumu tutar Bunlarin disinda Orman deniz karli dag col ve bozkirda havadan genis bolge arama kurtarma Binalarda monte edilmis elektrik malzemesinde yangina sebep olabilecek sicak noktalarin kesfi Bina sigortaciliginda elektrik yangini riskinin olmadiginin belgelenmesi Kararmis silinmis ve okunamayan belgelerin okunmasinda Resimlerde vernigin altindaki ilk katin incelenmesinde unlu resimlerin taklitlerinin ortaya cikarilmasinda Yapay kamuflajlarin ortaya cikarilmasinda Buyuk ormanlik alanlarda hasta agaclarin tespiti ve hastaligin yayildigi alanlarin tespitinde Bitki ortusunun incelenmesinde Tarim urunlerinin tahmini rekolte miktarinin tayininde kullanilir kaynak belirtilmeli Normal fotografa gore kizilotesi fotograftaki gorsel farklarSaglikli bitkilerin yapraklari gun isigini emer Infrared olarak yansitirlar ve goruntude yesillikler beyaz renkte gozukur kaynak belirtilmeli Mavi gokyuzu kizilotesi isinlari emdigi icin siyah cikar kaynak belirtilmeli Su kutleleri kizilotesi isinlari emer ve siyah cikarlar kaynak belirtilmeli Bulutlar kizilotesi isinlari gecirirler ve beyaz renginde bir degisim olmaz kendine ozgu gren verirler kaynak belirtilmeli dd KaynakcaDis baglantilarFlir Termal Kamera Turkiye Distributoru23 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde