Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lucius Caelius (ya da Caecilius) Firmianus Lactantius (240 civarı - 320 civarı), erken dönem Hristiyanlık savunucusu ve hatip. Rönesans döneminde kendisi için Hristiyan Cicero denmiştir.
| Lactantius | |
|---|---|
 | |
| Hristiyanlık savunucusu ve hatip | |
| Doğum | 240 civarı Kuzey Afrika |
| Ölüm | 320 civarı Trier |
Yaşam öyküsü
Latince konuşan bir Kuzey Afrika yerlisi olan Lactantius, 'un öğrencisiydi ('a göre, İffet 9.2) ve sonuncusu Konstantinapolis olan çeşitli Doğu Roma şehirlerinde retorik eğitimi aldı. Eğitimli paganları tatmin edebilmek ve onu pagan filozoflardan koruyabilmek için Hristiyanlığı terimlerle açıklayan savunma amaçlı çalışmalar kaleme aldı.
Lactantius'un oldukça başarılı bir kamu kariyeri vardı. Roma İmparatoru Diocletianus'un ricasıyla kentin resmi retorik hocası olmak üzere yaşadığı Afrika'dan şiirlerinde Hodoeporicum olarak tanımladığı Nikomedia'ya geldi. Hristiyanlığı kabul ettiğinden, Diocletianus'un "Hristiyanlara karşı kararnamesi" (24 Şubat 303) yayınlanınca görevden uzaklaştırıldı ve Latin bir hatip olarak I. Konstantin hamisi olana kadar yazdıklarıyla güçlükle geçinen yoksul biri olarak yaşadı. Yeni imparator yaşı hayli ilerlemiş olan yazarı 311 ya da 313 yılında tayin etti. İmparator Konstantin ile olan dostluğu sayesinde yoksulluktan kurtuldu ve İmparatorun oğlu 'un Latince öğretmeni oldu. Crispus, Sezar olarak 317 yılında Trier'e gönderildiğinde, öğretmeninin de kendisini takip ettiği söylenir. Crispus 326 yılında ölüme mahkûm edildi ancak Lactantius'un ne zaman ve nasıl öldüğü bilinmemektedir.
Ölümünden sonra kısmen heretik olarak kabul edildi ancak Rönesans hümanistleri Lactantius'u teoloji'sinden çok olgunlaşmış latin retorik stili ile yeniden kendisini göz önüne çıkardılar.
Düşüncesi
Kozmolojisi
Lactantius için, Oğul Tanrı’dan oluşmuş ve tüm ilahi mükemmeliyetin almıştır. Tanrı ayrıca ikinci bir varlığı yaratmıştır, kendi iyiliğinde olan bu varlık Oğul’u kıskanmış ve iradesi iyiden kötüye kaymıştır. Bu kötülüğü seçen varlık O’na göre Tanrı karşıtıdır (Şeytan). Bu sebepten ötürü Lactantius iki başrolden bahseder. Aralarındaki hısımlık evrenin yaratılışında da ifade bulmuştur, iki karşıt elementten oluşmaktadır, cennet ve dünya. Dünyada yaşayan insan dolayısıyla karanlıkta yaşamaktadır ve kötülüğe maruz kalır.
Üçlü-birlik Teolojisi
Lactantius’un Üçlü-Birlik teolojisi Hieronymus’a göre problemlidir çünkü Kutsal Ruh’u bazen Baba ile bazen de Oğul ile tanımlar.
Ruh Hakkında
Lactantius’a göre insan ruhu bedene doğumda değil, rahime düştüğünde gelir. Ruh ölümsüzdür. Kötü bir insanın ruhu dahi yok olmayacaktır, yerine sonsuz cezaya mahkum edilecektir. Dinin içten gelen bir uygulamasıyla ruh cennete ulaşabilir ve Tanrı ile birlikte sonsuz mutluluğu tadabilir.
Eskatolojisi
Lactantius’a altı bin yılın en fazla iki yüzyılı kalmıştır. Ardından Mesih dönecektir. Mesih bir bin yıl boyunca hükmedecek ve bu süreç boyunca şeytan ve kötü insanlar zincire vurulup hapsedileceklerdir ki doğru insanlara zarar veremesinler. Tanrı’nın şehri dünyanın ortasında kurulacaktır. Binyıl geçtikten sonra tüm dünya üç gün içinde yok edilecektir. Doğru insanlar korunacaktır ve Dünya ile cennet bir olacaktır. Ölmüş olan doğru insanlar ise dirileceklerdir.
Eserleri
- De opificio dei. İnsanın yaratılışı ile ilgilenen öğrencisi ’a ithaf edilmiş bir incelemedir. İnsan etkileyici bir bütünlük ve güzellik olarak resmedilmiştir çünkü Mükemmel olan tarafından özel bir ilgi için yaratılmıştır. Tanrı insana mükemmellik ve akıl vermiştir. Bu hediye, kendisi mükemmellik, zeka ve akıl olan Tanrı’nın varlığının kanıtıdır.
- Divinae Institutiones ("Tanrısal kurumlar") adlı eseri, Hristiyan düşüncesinin sistematik sunumuna ait en erken örneklerden biridir. Bu kitabın yazılma amacı bir filozof (Hierokles) tarafından Hristiyanlığa yapılan saldırıları çürütmektir. Bu yedi kitaplık incelemesinde Hristiyanlık, alçakgönüllülük, bekaret, nefsin reddi gibi yüksek ahlaki değerleri aracılığıyla sunulmuştur. İlk kitaplar çoktanrıcılığı reddeder. Lactantius Grek ve Romalıların ilahlaştırılmış basit bir adama taptığını gösterir. Ardından gelen kitaplarda ise gerçek bilgeliğin yunan felsefesinde değil, ki yazara göre hataları ile dolulardır, Mesih’in getirdiği gerçek içgörü ve doğru fikir ile mümkün olduğunu açıklar. Beşinci inceleme kitabı gerçek Tanrı’ya nasıl ibadet edileceği ya da tapılacağı ile ilgilidir. Son kitap ise, gerçek inanları bekleyen ödülü tasvir etmektedir.
- De Mortibus Persecutorum (Zulmedenlerin Ölümü) 314-315 yılları arasında yazılmış, münazaralar içeren bir kitaptır. Bu kitapta Lactantius zulmeden imparatorların kötü imparatorlar olduklarını ve ilahi adalet ile korkunç bir ölüme karşılaşacaklarını söylemektedir. Bu kitap dönem hakkında bize oldukça çok bilgi vermektedir.
- Zümrüdüanka kuşu hakkında yazılmış en zengin eserlerden biri olan Carmen de ave phoenice (Anka Kuşunun Şarkısı)’nın Lactantius tarafından yazıldığı düşünülmektedir. Bu şiir hem pagan hem de hristiyan bir anlam içerecek şekilde yorumlanabilmektedir.
Kaynakça
- ^ a b c d e f Quasten, Johannes (1983). Patrology. Westminster, Md.: Christian Classics, Inc. ss. 393-410. ISBN . OCLC 10738889.
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 207. ISBN .
- ^ a b c d e Encyclopedia of early Christianity. Second edition. Everett Ferguson, Michael P. McHugh, Frederick W. Norris. New York. 1999. ss. 274;660. ISBN . OCLC 890137175. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2023.
Dış bağlantılar
- Katolik Ansiklopedisi 1908 18 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: Lactantius, (İngilizce), 2008-02-02 tarihinde erişildi.
- : Ana metinlere ve ikincil kaynaklara bağlantılar, (İngilizce), 2008-02-02 tarihinde erişildi.
- Lactantius 6 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: Metin, konkordans ve and tekerrür listesi, (İngilizce), 2008-02-02 tarihinde erişildi.
- Opera Omnia 8 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Latince kaynak, 2008-02-02 tarihinde erişildi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lucius Caelius ya da Caecilius Firmianus Lactantius 240 civari 320 civari erken donem Hristiyanlik savunucusu ve hatip Ronesans doneminde kendisi icin Hristiyan Cicero denmistir LactantiusHristiyanlik savunucusu ve hatipDogum240 civari Kuzey AfrikaOlum320 civari TrierYasam oykusuLatince konusan bir Kuzey Afrika yerlisi olan Lactantius un ogrencisiydi a gore Iffet 9 2 ve sonuncusu Konstantinapolis olan cesitli Dogu Roma sehirlerinde retorik egitimi aldi Egitimli paganlari tatmin edebilmek ve onu pagan filozoflardan koruyabilmek icin Hristiyanligi terimlerle aciklayan savunma amacli calismalar kaleme aldi Lactantius un oldukca basarili bir kamu kariyeri vardi Roma Imparatoru Diocletianus un ricasiyla kentin resmi retorik hocasi olmak uzere yasadigi Afrika dan siirlerinde Hodoeporicum olarak tanimladigi Nikomedia ya geldi Hristiyanligi kabul ettiginden Diocletianus un Hristiyanlara karsi kararnamesi 24 Subat 303 yayinlaninca gorevden uzaklastirildi ve Latin bir hatip olarak I Konstantin hamisi olana kadar yazdiklariyla guclukle gecinen yoksul biri olarak yasadi Yeni imparator yasi hayli ilerlemis olan yazari 311 ya da 313 yilinda tayin etti Imparator Konstantin ile olan dostlugu sayesinde yoksulluktan kurtuldu ve Imparatorun oglu un Latince ogretmeni oldu Crispus Sezar olarak 317 yilinda Trier e gonderildiginde ogretmeninin de kendisini takip ettigi soylenir Crispus 326 yilinda olume mahkum edildi ancak Lactantius un ne zaman ve nasil oldugu bilinmemektedir Olumunden sonra kismen heretik olarak kabul edildi ancak Ronesans humanistleri Lactantius u teoloji sinden cok olgunlasmis latin retorik stili ile yeniden kendisini goz onune cikardilar DusuncesiKozmolojisi Lactantius icin Ogul Tanri dan olusmus ve tum ilahi mukemmeliyetin almistir Tanri ayrica ikinci bir varligi yaratmistir kendi iyiliginde olan bu varlik Ogul u kiskanmis ve iradesi iyiden kotuye kaymistir Bu kotulugu secen varlik O na gore Tanri karsitidir Seytan Bu sebepten oturu Lactantius iki basrolden bahseder Aralarindaki hisimlik evrenin yaratilisinda da ifade bulmustur iki karsit elementten olusmaktadir cennet ve dunya Dunyada yasayan insan dolayisiyla karanlikta yasamaktadir ve kotuluge maruz kalir Uclu birlik Teolojisi Lactantius un Uclu Birlik teolojisi Hieronymus a gore problemlidir cunku Kutsal Ruh u bazen Baba ile bazen de Ogul ile tanimlar Ruh Hakkinda Lactantius a gore insan ruhu bedene dogumda degil rahime dustugunde gelir Ruh olumsuzdur Kotu bir insanin ruhu dahi yok olmayacaktir yerine sonsuz cezaya mahkum edilecektir Dinin icten gelen bir uygulamasiyla ruh cennete ulasabilir ve Tanri ile birlikte sonsuz mutlulugu tadabilir Eskatolojisi Lactantius a alti bin yilin en fazla iki yuzyili kalmistir Ardindan Mesih donecektir Mesih bir bin yil boyunca hukmedecek ve bu surec boyunca seytan ve kotu insanlar zincire vurulup hapsedileceklerdir ki dogru insanlara zarar veremesinler Tanri nin sehri dunyanin ortasinda kurulacaktir Binyil gectikten sonra tum dunya uc gun icinde yok edilecektir Dogru insanlar korunacaktir ve Dunya ile cennet bir olacaktir Olmus olan dogru insanlar ise dirileceklerdir EserleriDe opificio dei Insanin yaratilisi ile ilgilenen ogrencisi a ithaf edilmis bir incelemedir Insan etkileyici bir butunluk ve guzellik olarak resmedilmistir cunku Mukemmel olan tarafindan ozel bir ilgi icin yaratilmistir Tanri insana mukemmellik ve akil vermistir Bu hediye kendisi mukemmellik zeka ve akil olan Tanri nin varliginin kanitidir Divinae Institutiones Tanrisal kurumlar adli eseri Hristiyan dusuncesinin sistematik sunumuna ait en erken orneklerden biridir Bu kitabin yazilma amaci bir filozof Hierokles tarafindan Hristiyanliga yapilan saldirilari curutmektir Bu yedi kitaplik incelemesinde Hristiyanlik alcakgonulluluk bekaret nefsin reddi gibi yuksek ahlaki degerleri araciligiyla sunulmustur Ilk kitaplar coktanriciligi reddeder Lactantius Grek ve Romalilarin ilahlastirilmis basit bir adama taptigini gosterir Ardindan gelen kitaplarda ise gercek bilgeligin yunan felsefesinde degil ki yazara gore hatalari ile dolulardir Mesih in getirdigi gercek icgoru ve dogru fikir ile mumkun oldugunu aciklar Besinci inceleme kitabi gercek Tanri ya nasil ibadet edilecegi ya da tapilacagi ile ilgilidir Son kitap ise gercek inanlari bekleyen odulu tasvir etmektedir De Mortibus Persecutorum Zulmedenlerin Olumu 314 315 yillari arasinda yazilmis munazaralar iceren bir kitaptir Bu kitapta Lactantius zulmeden imparatorlarin kotu imparatorlar olduklarini ve ilahi adalet ile korkunc bir olume karsilasacaklarini soylemektedir Bu kitap donem hakkinda bize oldukca cok bilgi vermektedir Zumruduanka kusu hakkinda yazilmis en zengin eserlerden biri olan Carmen de ave phoenice Anka Kusunun Sarkisi nin Lactantius tarafindan yazildigi dusunulmektedir Bu siir hem pagan hem de hristiyan bir anlam icerecek sekilde yorumlanabilmektedir Kaynakca a b c d e f Quasten Johannes 1983 Patrology Westminster Md Christian Classics Inc ss 393 410 ISBN 0 87061 084 8 OCLC 10738889 Hiristiyanlik Tarihi Yeni Yasam Yayinlari 2004 s 207 ISBN 975 8318 86 1 a b c d e Encyclopedia of early Christianity Second edition Everett Ferguson Michael P McHugh Frederick W Norris New York 1999 ss 274 660 ISBN 978 1 136 61158 2 OCLC 890137175 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ocak 2023 Dis baglantilarKatolik Ansiklopedisi 1908 18 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lactantius Ingilizce 2008 02 02 tarihinde erisildi Ana metinlere ve ikincil kaynaklara baglantilar Ingilizce 2008 02 02 tarihinde erisildi Lactantius 6 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Metin konkordans ve and tekerrur listesi Ingilizce 2008 02 02 tarihinde erisildi Opera Omnia 8 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Latince kaynak 2008 02 02 tarihinde erisildi