Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lazar Hrebelyanoviç (Sırpça: Стефан Лазар Хребељановић Stefan Lazar Hrebeljanović, 1329 – 28 Haziran 1389), Osmanlılarla yaptığı I. Kosova Savaşı sırasında yaşamını kaybeden Sırp prensidir. Lazar, Sırp kültüründe çok önemli bir rol oynamaktadır. Sırp Ortodoks kilisesi tarafından aziz mertebesine ulaşmış sayılır.
Hayatı
Lazar 1329 yılında Kosova yakınında 'ta doğdu. Babası Sırp Kralı IV. Stefan Dušan'ın hizmetinde çalışmış olan 'ti. Küçük Lazar Prizren’de Çar Duşan’ın sarayında eğitim gördü. Lakin, Stefan Dušan'ın ölümünden sonra yerine geçen Kral V. Stefan Uros güçsüz bir liderdi. Sırbistan'ın yönetimi prenslerin (knez) ve soylu ailelerin eline geçti. İmparatorluk unvanına rağmen, Uroş zayıf ve etkisiz bir liderdi ve yerel soyluların merkezi otoriteyi koruyabilme pahasına güç ve nüfuz kazanmalarına izin verdi. Delikanlı çağına gelen Lazar, Duşan’ın halefi Çar V. Stefan Uroş tarafından ‘knez’ olarak atandı. Lazar, 1370’lerin başında Prizren’den ayrıldı ve kendisini kuzey Sırbistan’da, Kruşevca (Alacahisar) civarında otoritesini sağlamlaştırmaya adadı. 1370 yılında Lazar Sırbistan'ın Alacahisar bölgesinde gücünü yoğunlaştırarak Sırbistan'ın en güçlü prensi (knez) hâline geldi. Sırp kraliyet hanedanından 'in kızı Milica'yla evlenerek hanedanla akraba oldu. Stefan Uroş’un bir ‘vasalı’ olmasına rağmen, 1371’de imparatorluk ordusunun büyük bir kısmının Osmanlı ordusu tarafından yok edildiği Çirmen Muharebesi'ne katılmayı reddetti. Kısa süre sonra Kral V. Stefan Uroş öldü. V. Stefan, Nemanjic hükümdarlarının sonuncusuydu. Diplomasi, askerî harekât ve aile ittifaklarının
birleşimiyle, Lazar, ortaya çıkan güç boşluğu sonrası Osmanlı’nın hükmünü reddedebilen en güçlü Sırp asilzadesi oldu. ile evlenerek hanedanın meşruiyetini elde etti ve basit bir knez olmasına rağmen, yine de imparatorluğun ‘Stefan’ ve “hükümdar” unvanlarını kullandı. Aynı zamanda, Bosnalı Ban ’nun kendisini “Sırpların ve Bosna’nın Kralı, Stefan’ı olarak ilan etmesine de pek aldırış etmedi. Bu şekilde Lazar, merkezi otoritenin eski gücünü asla canlandırmayı başaramayacak Tvrtko’ya yalnızca göstermelik bir unvan verirken asıl fiili gücü elinde tutabildi. Lazar’ın topraklarındaki ilk Osmanlı hareketi, Lazar’ın tebaalarından ikisi olan ve ’in Paraçin yakınlarındaki Dubrovnik Muharebesi’nde Türkleri mağlup ettiği 1381 yılına dayanır. Bundan sonra, 1386’ya kadar Lazar ile Türkler arasında herhangi bir düşmanlık olduğuna dair bir tarihsel kayıt yoktur. Lazar, Bosna Kralı Ban Tvrtko da dahil olmak üzere diğer Sırp soylularını kontrolü altına aldı ve 1386’da Murat’ın komutanlarından Kara Timurtaş Paşa’yı Ploşnik Muharebesi'nde yenerek Osmanlıları güneye, Niş’e çekilmeye zorladı. 1380 yılı civarında Lazar, 'nı ve 1388 yılı civarında 'nı kurdu. 1387’de, Osmanlı İmparatorluğu’nun işgalci güçlerini karşılamak için, krallığındaki her şövalyenin yer aldığı büyük bir ordu topladı. İki büyük güç, nihayet 1389 yılında I. Kosova Muharebesi'nde bir araya geldi ve Knez Lazar, Sırbistan’ın seçkin zümresine dahil kimselerle birlikte bu savaşta can verenlerden oldu.
Gelenek
"Sırp doğmuş bulunup ve Sırp olup
Sırp kanı ve mirasını taşıyıp,
Kosova Savaşı'na iştirak etmemiş olanlar,
Gönüllerinin arzuladığı nesillere asla sahip olamasınlar,
Ne oğul ne de kız!
Ellerinin ektiği hiçbir şey büyümesin,
Ne koyu şarap ne de beyaz buğday!
Ve çağlar boyunca lanetlensin onlar!"
Efsaneye göre, Lazar savaştan önceki gece Tanrı’nın bir meleği tarafından ziyaret edilir ve kendisine dünyevi veya semavi bir krallık arasında seçim yapması gerektiği söylenir; Kosova savaşında yapılacak bu seçim ya barışçıl bir teslimiyetle ya da kanlı bir yenilgi ile sonuçlanacaktı.
- “…Peygamber İlyas daha sonra Lazar’a gri bir şahin görünümünde göründü, Validetullah’tan gelen ve dünyevi bir krallığı elinde tutmakla, cennetin krallığına girmek arasında seçim yapmasını söyleyen bir mektup taşıyordu…”
Destanlara göre Lazar, ebedi, göksel krallığı seçti ve sonuç olarak savaş alanında yenildi. (“Çürüyen dünyevi krallıktır, ama sonsuza dek sürecek olan semavi krallıktır.” – Sırpça: “Земаљско је за малена царство, а Небеско увијек и ка!”) Askerlerine “Sonsuza kadar yaşamak için Mesih’le birlikte ölürüz” der. Kosova meydanındaki bu antlaşma, Sırp halkının Tanrı ile yaptığı ve şehitlerin kanıyla mühürlediği bir kavuşmadır. Kosova’da Sırplar ruhlarıyla semavi krallığa yerleşmeyi seçtiler. O zamandan beri, bu antlaşmaya sadık olan tüm Sırplar, Tanrı’nın Yeni antlaşmasının ulusu, Sırbistan ise Tanrı’nın Yeni Kudüs’ün bir parçası olmuştur. Bu yüzdendir ki bazen Sırplar kendilerine ‘cennetin vatandaşları’ (“Небески народ”) derler.
Sonrasında Ljubostinja Manastırı'nda rahibe olan, Keşişe Jefimija (Uglješa Mrnjavčević'in eski eşi) Orta Çağ Sırp edebiyatının en önemli eserlerinden biri olan "Prens Lazar'a Övgü" eserini yarattı.
Lazar'ın Mirası
Lazar’ın ölümünün ardından dul kalan eşi Sırbistan’ın kontrolünü ele geçirdi. Askeri ve ekonomik gücü kalmadığı için, I. Murad’ın halefine, Lazar’ın kızını kendisine eş olarak almış olan şehzade Bayezid’e tabii kalacağına söz verdi. Bu sırada Milika, kalan birkaç siyasi rakibiyle uğraştığı iç meselelere döndü. Lazar’ın o dönemde gündemde kalmasına ve ardından damadı Vuk Brankoviç’in yenilgiden sorumlu hain olarak gösterilmesine yol açan şey, sarayında yazdığı epik şiirler aracılığıyla yaptığı propaganda kampanyasıydı.
Sırp Ortodoks Kilisesi, Lazar'ı Aziz Lazar olarak kanonize etti. Yortusu 28 Haziran'da kutlanır (). Dünyanın dört bir yanında kasaba ve köyler (Örneğin, Lazarevac), küçük Sırp Ortodoks şapelleri ve misyonları onun adına kurulmuştur. Naaşı, inananlara göre şifa mucizelerinin yaşandığı ’nda korunuyor.
Aile
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Lazar, 1353 civarında eşi Milica ile evlenmiş ve bu evliliğinden olma 7 çocuğu vardır. Kosova savaşında hayatını kaybetmesinden sonra yerine en büyük oğlu Stefan Lazareviç geçmiştir, kızlarından Olivera Despina Hatun da Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid ile evlenmiştir.
Kaynakça
- ^ Duijzings 2000, pp. 187–88
- ^ Macdonald 2002, s. 69
- ^ . Archaeological Institute of America. October 1999. 13 Ekim 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2014.
- ^ Macdonald 2002, s. 70
- ^ Graubard 1999, s. 27
- ^ Crnković 1999, s. 221
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lazar Hrebelyanovic Sirpca Stefan Lazar Hrebeљanoviћ Stefan Lazar Hrebeljanovic 1329 28 Haziran 1389 Osmanlilarla yaptigi I Kosova Savasi sirasinda yasamini kaybeden Sirp prensidir Lazar Sirp kulturunde cok onemli bir rol oynamaktadir Sirp Ortodoks kilisesi tarafindan aziz mertebesine ulasmis sayilir Lazar HrebeljanovicHayatiLazar 1329 yilinda Kosova yakininda ta dogdu Babasi Sirp Krali IV Stefan Dusan in hizmetinde calismis olan ti Kucuk Lazar Prizren de Car Dusan in sarayinda egitim gordu Lakin Stefan Dusan in olumunden sonra yerine gecen Kral V Stefan Uros gucsuz bir liderdi Sirbistan in yonetimi prenslerin knez ve soylu ailelerin eline gecti Imparatorluk unvanina ragmen Uros zayif ve etkisiz bir liderdi ve yerel soylularin merkezi otoriteyi koruyabilme pahasina guc ve nufuz kazanmalarina izin verdi Delikanli cagina gelen Lazar Dusan in halefi Car V Stefan Uros tarafindan knez olarak atandi Lazar 1370 lerin basinda Prizren den ayrildi ve kendisini kuzey Sirbistan da Krusevca Alacahisar civarinda otoritesini saglamlastirmaya adadi 1370 yilinda Lazar Sirbistan in Alacahisar bolgesinde gucunu yogunlastirarak Sirbistan in en guclu prensi knez haline geldi Sirp kraliyet hanedanindan in kizi Milica yla evlenerek hanedanla akraba oldu Stefan Uros un bir vasali olmasina ragmen 1371 de imparatorluk ordusunun buyuk bir kisminin Osmanli ordusu tarafindan yok edildigi Cirmen Muharebesi ne katilmayi reddetti Kisa sure sonra Kral V Stefan Uros oldu V Stefan Nemanjic hukumdarlarinin sonuncusuydu Diplomasi askeri harekat ve aile ittifaklarinin duvarlarina islenmis aile armasi 14 yy Prens Lazar in kraliyet armasinin bir cizimi birlesimiyle Lazar ortaya cikan guc boslugu sonrasi Osmanli nin hukmunu reddedebilen en guclu Sirp asilzadesi oldu ile evlenerek hanedanin mesruiyetini elde etti ve basit bir knez olmasina ragmen yine de imparatorlugun Stefan ve hukumdar unvanlarini kullandi Ayni zamanda Bosnali Ban nun kendisini Sirplarin ve Bosna nin Krali Stefan i olarak ilan etmesine de pek aldiris etmedi Bu sekilde Lazar merkezi otoritenin eski gucunu asla canlandirmayi basaramayacak Tvrtko ya yalnizca gostermelik bir unvan verirken asil fiili gucu elinde tutabildi Lazar in topraklarindaki ilk Osmanli hareketi Lazar in tebaalarindan ikisi olan ve in Paracin yakinlarindaki Dubrovnik Muharebesi nde Turkleri maglup ettigi 1381 yilina dayanir Bundan sonra 1386 ya kadar Lazar ile Turkler arasinda herhangi bir dusmanlik olduguna dair bir tarihsel kayit yoktur Lazar Bosna Krali Ban Tvrtko da dahil olmak uzere diger Sirp soylularini kontrolu altina aldi ve 1386 da Murat in komutanlarindan Kara Timurtas Pasa yi Plosnik Muharebesi nde yenerek Osmanlilari guneye Nis e cekilmeye zorladi 1380 yili civarinda Lazar ni ve 1388 yili civarinda ni kurdu 1387 de Osmanli Imparatorlugu nun isgalci guclerini karsilamak icin kralligindaki her sovalyenin yer aldigi buyuk bir ordu topladi Iki buyuk guc nihayet 1389 yilinda I Kosova Muharebesi nde bir araya geldi ve Knez Lazar Sirbistan in seckin zumresine dahil kimselerle birlikte bu savasta can verenlerden oldu Gelenek Gazimestan Aniti Sirp dogmus bulunup ve Sirp olup Sirp kani ve mirasini tasiyip Kosova Savasi na istirak etmemis olanlar Gonullerinin arzuladigi nesillere asla sahip olamasinlar Ne ogul ne de kiz Ellerinin ektigi hicbir sey buyumesin Ne koyu sarap ne de beyaz bugday Ve caglar boyunca lanetlensin onlar Lazar ilk kez 1815 te yayinlanan bir siirinde Kosova Savasi nda Turklere karsi silahlanmayanlara lanet ediyor Efsaneye gore Lazar savastan onceki gece Tanri nin bir melegi tarafindan ziyaret edilir ve kendisine dunyevi veya semavi bir krallik arasinda secim yapmasi gerektigi soylenir Kosova savasinda yapilacak bu secim ya bariscil bir teslimiyetle ya da kanli bir yenilgi ile sonuclanacakti Peygamber Ilyas daha sonra Lazar a gri bir sahin gorunumunde gorundu Validetullah tan gelen ve dunyevi bir kralligi elinde tutmakla cennetin kralligina girmek arasinda secim yapmasini soyleyen bir mektup tasiyordu dd Rahibe Jefimija nin Prens Lazar a Ovgu su Lazar in naasini orten ipek kefen uzerine yaldizli bir iplikle islenmistir Destanlara gore Lazar ebedi goksel kralligi secti ve sonuc olarak savas alaninda yenildi Curuyen dunyevi kralliktir ama sonsuza dek surecek olan semavi kralliktir Sirpca Zemaљsko јe za malena carstvo a Nebesko uviјek i ka Askerlerine Sonsuza kadar yasamak icin Mesih le birlikte oluruz der Kosova meydanindaki bu antlasma Sirp halkinin Tanri ile yaptigi ve sehitlerin kaniyla muhurledigi bir kavusmadir Kosova da Sirplar ruhlariyla semavi kralliga yerlesmeyi sectiler O zamandan beri bu antlasmaya sadik olan tum Sirplar Tanri nin Yeni antlasmasinin ulusu Sirbistan ise Tanri nin Yeni Kudus un bir parcasi olmustur Bu yuzdendir ki bazen Sirplar kendilerine cennetin vatandaslari Nebeski narod derler Sonrasinda Ljubostinja Manastiri nda rahibe olan Kesise Jefimija Ugljesa Mrnjavcevic in eski esi Orta Cag Sirp edebiyatinin en onemli eserlerinden biri olan Prens Lazar a Ovgu eserini yaratti Lazar in MirasiKrusevats daki Lazar Hrebelyanovic anitiKalintilarinin muhafaza edildigi kabir Lazar in olumunun ardindan dul kalan esi Sirbistan in kontrolunu ele gecirdi Askeri ve ekonomik gucu kalmadigi icin I Murad in halefine Lazar in kizini kendisine es olarak almis olan sehzade Bayezid e tabii kalacagina soz verdi Bu sirada Milika kalan birkac siyasi rakibiyle ugrastigi ic meselelere dondu Lazar in o donemde gundemde kalmasina ve ardindan damadi Vuk Brankovic in yenilgiden sorumlu hain olarak gosterilmesine yol acan sey sarayinda yazdigi epik siirler araciligiyla yaptigi propaganda kampanyasiydi Sirp Ortodoks Kilisesi Lazar i Aziz Lazar olarak kanonize etti Yortusu 28 Haziran da kutlanir Dunyanin dort bir yaninda kasaba ve koyler Ornegin Lazarevac kucuk Sirp Ortodoks sapelleri ve misyonlari onun adina kurulmustur Naasi inananlara gore sifa mucizelerinin yasandigi nda korunuyor AileBu alt basligin gelistirilmesi gerekiyor Lazar 1353 civarinda esi Milica ile evlenmis ve bu evliliginden olma 7 cocugu vardir Kosova savasinda hayatini kaybetmesinden sonra yerine en buyuk oglu Stefan Lazarevic gecmistir kizlarindan Olivera Despina Hatun da Osmanli padisahi Yildirim Bayezid ile evlenmistir Kaynakca Duijzings 2000 pp 187 88 Macdonald 2002 s 69 Archaeological Institute of America October 1999 13 Ekim 1999 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2014 Macdonald 2002 s 70 Graubard 1999 s 27 Crnkovic 1999 s 221